ზნეობრივ ნორმეფიშ ართუცფას დინაფა

მუჭო ფიქრენთ, მუჟამ დიჭყჷ ზნეობრივ ნორმეფიშ დინაფაქ? თქვან დროს დოვარ წოხლენ თაობაშ დროს? ნამთინე ფიქრენს, ნამდა პირველ მსოფლიო ომქ, ნამდგაქ 1914 წანას დიჭყჷ, მთელ მსოფლიოს ზნეობრივ ნორმეფიშ ართუცფას დინაფას შეუნწყუ ხე. ისტორიკოს, პროფესორ რობერტ უოულ მუშ წიგნის „1914 წანაშ თაობა“ ჭარუნდჷ: „თი თაობა, ნამდგაქ ომს მაჭიშუ, მითინს ვადარწმუნებედ, ნამდა 1914 წანაშ არგუსოს ჯვეშ მსოფლიო ახალ მსოფლიოქ დოთირუ“.

ისტორიკოს ნორმან კანტორ იჩიებ: „საზოგადოებაშო მეღებულ ნორმეფქ, ნამდგას თეშით ხოლო ფას აფუდ დინაფილ, საბოლათ მისპჷ. მუჟამსით პოლიტიკოსეფს დო სამხედროეფს მილიონობით კათა ცხოველეფცალო ოჸვილარო მეურაჸუდეს, ნამ ეთიკურ დოვარ რელიგიურ კანონ გაჩერენდჷ ადამიანეფს, ართიანს უდუნდებელ მხეცეფცალო ვემექცისკო?! ... პირველ მსოფლიო ომიშ დროს [1914—1918] მასობრივო ხალხიშ გოჭყვადუაქ საბოლათ მეუდინუ ფას ადამიანიშ სიცოცხლეს“.

მუშ ისტორიულ ნაშრომს ინგლისელ ისტორიკოს ჰ. უელსიქ თქუ, ნამდა ევოლუციაშ თეორიაშ დამკვიდრებაშ უკულ „ხეთეშე ქიდიჭყჷ ზნეობაშ დინაფაქ“. მუშენ? ნამთინე ფიქრენდჷ, ნამდა ადამიან რდჷ ცხოველ, მარა უმოსო განვითარებულ. ევოლუციონისტ უელსიქ 1920 წანას ჭარჷ: „ადამიან, თინეფიშ აზრით, საზოგადოებრივ ცხოველ რე, ნამუთ ბრელით ვეგენესხვავებ ართო აკოშაყარელ ქუჩაშ ჯოღორეფშე, ... ათეშენ, თინეფშო მეღებულ რე, ნამდა თინეფშე არძაშე დიდ დო ძალიერ აჩაგრენს დო იმორჩილენს შხვეფს“.

ნორმან კანტორქ თქუ, ნამდა პირველ მსოფლიო ომქ ადამიანეფს ზნეობა მიოდინაფუ. თინა იჩიებ: „ჯვეშ თაობას ირფელს დუწონეს, თინეფ შქას პოლიტიკა, მიკოქუნა დო სექსუალურ მორალ“. ევოლუციურ თეორიაშ ხუჯიშ დაკინებათ დო დაპირისპირებულ მხარეეფიშ ახნარებათ ეკლესიეფქ გაუწმინდურეს ქრისტიანულ გურაფეფ დო თეშნერო, მანგარო შეუნწყის ხე ზნეობაშ დინაფას. ბრიტანელ გენერალ ფრენკ კროჟერ ჭარუნდჷ: „არძაშ უმოსო ქრისტიანულ ეკლესიეფ ურჩქინანა ადამიანეფს ართიანიშ ჸვილუაშ სურვილს, მუდგათ ჩქი ბრელშა მისარგებლებნა“.

ზნეობრივ ნორმეფშენ ვარიაშ რაგად

პირველ მსოფლიო ომიშ უკულ, 20-იან წანეფს, ჯვეშ ფასეულობეფ დო ზნეობრივ ნორმეფშენ ვარია ქოთქუეს დო ირფელ მეღებულ რდჷ. ისტორიკოს ფრედერიკ ალენ ჭარუნს: „ომიშ უკულიან ვით წანას შილებე გივოდვათ გლახა მანერეფიშ ვით წანა ... ჯვეშ ფასეულობეფ, ნამუთ ცხოვრებას აზრის არზენდჷ დო უმოს სასიამოვნოთ გინაშქვანდჷ, მედინ დო მუთუნ ღირებულით ვა თირე“.

მაეჩა საუკუნეშ 30-იან წანეფს მსოფლიოს ეკონომიკურ კრიზისიქ ქიდიჭყჷ, შედეგო ბრელქ გეღარიბ. მალას ხოლო უმოს გუმანადგურებელ ომქ — მაჟია მსოფლიო ომქ ქიდიჭყჷ. ერეფქ გუმანადგურებელ იარაღეფიშ დამზადება ქიდიჭყეს, მუდგაქ, მართალ რე, მსოფლიო ეკონომიკურ კრიზისშე გეგშეჸონ, მარა თიცალ საშინელებეფ ქიგიოტახ დუდის, მუდგაშ წარმოდგენა რთულ რე. მაჟია მსოფლიო ომიშ ბოლოს ანთასობით ქალაქიქ გენადგურ. იაპონიას ჟირ ატომურ ბომბაქ ჟირ ქალაქ დიხას გასწორ! საკონცენტრაციო ბანაკეფს მილიონობით კათაქ გოჭყორდჷ. საბოლათ თე ომქ სოდგარენ 50 მილიონ გოჭყვიდ თინეფ შქას კოჩეფ, ოსურეფ დო ბაღანეფ.

უდუნდებელ მაჟია მსოფლიო ომიშ განმავლობას, თიშ მანგიორო, ნამდა ხალხიქ ჯვეშ ზნეობრივ ტრადიციეფ დეცვუკო, მუნეფიშ ნორმეფ დადგინეს. წიგნის „ჸოროფა, სექს დო ომი — ითირუნ ფერ ფასეულობეფ, 1939—1945“, რაგადებულ რე: „მუჭოთ იძირე, შეუზღუდავ სქესობრივ ურთიერთობაშ ტენდენციაქ ფრონტიშ ხაზშე უბრალო ხალხ შქას გევრცელ ... ომიშ პერიოდის სიცოცხლეშ ხანმოკლეობაქ დო ნერვიანობაქ ირნერ ზნეობრივ სტანდარტეფ მიოდინუ დო ხალხ შქას ხოლო თეშ მეუდინუ ფას სიცოცხლეს დო დაჭიჭარ თიშ ხანგრძლივობა, მუჭოთ ფრონტიშ ხაზის“.

ღურაშ შიშიქ ხალხის, წამიერო რდუკონ ხოლო, ემოციურ მოთხოვნილებეფიშ დაკმაყოფილებაშ სურვილ გურჩქინ. ართ ბრიტანელ ოსურქ თი საშინელ წანეფიშ გურეშენ თავისფალ სქესობრივ ურთიერთობეფ გამართლუკონ თიშენ, თეცალ მუდგარენ თქუ: „ჩქი სინამდვილეს უზნეოეფ ვა პჸოფეთ; უბრალოთ, ომ რდჷ“. ართ ჯარიშკოჩ იჩიებ: „უმენტაშის მიორჩქუდ, ნამდა ჩქი უზნეო ადამიანეფ ვორდით, მარა ჩქი ხომ თი დროს მანგარ ახალგაზრდეფ ვორდით დო ირ წუთის შილებედ დობღურითკო“.

ბრელს, მიდგაქ ომს გინუსქიდ, ამდღარშახ შჷ თექ ნაძირეფ საშინელებეფ. ნამთინეს ბაღანობას ნაძირეფ ომიშ საშინელ კადრეფ ამდღარშახ თოლიშ წოხოლე ეწურე დო თიცალ გრძნობა უღჷ, ითამ ირფელ დუდშე იჭყაფუ. ბრელქ მიოდინუ რწმენა დო თეწკუმა ართო ზნეობრივ ორიენტაცია. თინეფშო მუთუნ ვა რდჷ ავტორიტეტულ, მუთ ჯგირ დო ფურიშ გარჩიებას მეხვარებუდ; ათეშენ, ხალხიშ თოლს ირფელქ მეღებულო გინირთჷ.

ახალ ნორმეფ

მაჟია მსოფლიო ომიშ უკულ, სქესობრივ ურთიერთობეფიშ გურშენ ახალ ნაშრომეფ გიშაშქვეს. თინეფშე ართ-ართ რდჷ 40-იან წანეფს შეერთებულ შტატეფს გიშაშქუმალირ 800-შე მეტ გვერდიან „კინზიშ ნაშრომ“. შედეგო, ბრელქ შურო ვა ფულუნდუნ თეშ ქიდიჭყჷ სქესობრივ საკითხეფიშ გურშენ ჩიება, მუდგაშ გურშენ აიშახ მუჭოთ წესინ, ვა რაგადანდეს. თე ნაშრომს ჰომოსექსუალიზმიშ დო შხვა არასწორ სქესობრივ ურთიერთობეფიშ გურშენ სტატისტიკურ მონაცემეფ რდჷ მოჩამილ, მუთ დროშ მიკულაშ უკულ გაზვიადებულო მირჩქინეს, მარა თე ნაშრომქ იშენით გეგმაარგამ, ნამდა ომიშ უკულიან წანეფს ზნეობაქ ართუცფას მედინ.

გარკვეულ წანეფიშ დინახალე ოცადდეს, ითამ მუთუნ გლახას ვართუდესინ თეშ მიქცისკო. მაგალთო, ცენზურა აკონტროლენდჷ რადიოს, კინო-თეატრეფს დო ტელევიზიას, მუშენდა უზნეო შინაარსიშ მასალაქ ვეგევრცელკო. მარა ბრელ ხანს ვა გაგრძელებე თაშ. შეერთებულ შტატეფიშ განათლებაშ ყოფილ მინისტრიქ უილიამ ბენეტიქ თქუ: „60-იან წანეფშო ამერიკაქ მართალო ართუცფას მიოდინუ ზნეობა“. თეცალ მუდგარენქ მოხვად ბრელ შხვა ქიანას ხოლო. მუ რდჷ მიზეზ, ნამდა 60-იან წანეფს თაშ მედინ ზნეობაქ?

თიმ პერიოდის თითქმის ართდოიგივე დროს დიჭყჷ ფემინისტურ მოძრაობაქ დო სქესობრივ რევოლუციაქ, მუდგაქ თაშ ქოფთქუათინ „ახალ ზნეობა“ დამკვიდრჷ. ქიდიჭყეს ჩასახვაშ საწინააღმდეგო საშვალებეფიშ დამზადება ხოლო. თექ შეიოლებერო გინაშქვჷ დაორსულებაშ შიშიშ უმშო სქესობრივ ურთიერთობა, მუდგაქ, თაშ ქოფთქუათინ „თავისფალ ჸოროფაშ“ ცნება გარჩქინ, მუთ ნიშნენდჷ „ირნერ ვალდებულებაშ უმშო სქესობრივ ურთიერთობას“.

თიქ ხოლო ოკო ქირაგადუას, ნამდა უზნეობას, თიმ პერიოდის პრესა, კინო დო ტელევიზია იწონუანდჷ. უმოს გვიანო, შეერთებულ შტატეფიშ ეროვნულ უშიშროებაშ საბჭოშ ყოფილ ხემძღვანელქ, ზბიგნევ ბჟეზინსკიქ, სატელევიზიო გადაცემეფიშ გურშენ თქუ: „თინეფ იწონუანა, ნამდა ადამიანეფ ირფელს ორთნა მუნეფიშ სურვილეფიშ დაკმაყოფილებერო; დადებითო ოძირანა ხალხის ძალადობას დო სისასტიკე დო უზნეობაშე ხოლო ახნარენა“.

70-იან წანეფს ვიდეომაგნიტოფონიშ გიმორნაფა ქიდიჭყეს. ხალხის უკვე შეულებუდ მუნეფიშ ჸუდეს უჯინესკო უზნეობას, მუდგაშ კეთებაშ უფლებას დღას ვემეჩანდეს მუნეფიშ დუდის კინო-თეატრეფს. ბოლო პერიოდის მთელ მსოფლიოს ინტერნეტიშ საშვალებათ არძას, მიდგას კომპიუტერ უღჷ, შეულებ არძაშე უმოს უზნეო კადრეფიშ ჯინა.

თე ირფელს მართალო საშინელ შედეგეფ მოჸუნს. შეერთებულ შტატეფიშ ციხეშ ართ ზედამხედველქ თქუ: „ვით წანაშ წოხოლე ქუჩას ჭოფილ ბაღანეფს ქიმიჸონანდესინ, შეილებუდ თინეფშა გეინწყუმუდკო, მუ რდჷ სწორ დო არასწორ; მარა ამდღა თინეფს ვარჩქილენა, მუშ გურშენ ვეჩიებუქ“.

სო შილებე ხემძღვანელობაშ გორუა?

ეკლესიეფს ვეშულებნა ზნეობაშ საკითხეფს ჯგირ ხემძღვანელობაშ მეჩამა. თიშ მანგიორო, ნამდა დეცვან იესოშ დო პირველ საუკუნეს თიშ მიმაჸუნალეფიშ სამართლიან პრინციპეფ, ეკლესიეფქ თე ქვეყნიერებაშ ნაწილო დო უბადოშ მაკეთებელო გინირთეს. ართ მაჭარალქ თეცალ მუდგარენ იკითხჷ: „დღას ქოჸოფენო თიცალ ომ, მუჟამსით მოწინააღმდეგე მხარეეფს ვა უთქუალნა, ნამდა ღორონთ თინეფწკუმა რდჷ?“. ღორონთშე მოჩამილ ზნეობრივ ნორმეფიშ დაცვებაწკუმა დაკავშირებით ნიუ-იორკიშ ართ-ართ ეკლესიაშ მღვდელქ წანეფიშ წოხოლე თქუ: „ეკლესია მსოფლიოს ხვალე ართ ინსტიტუტ რე, სოდეთ მრევლის თიშე ნაკლებ მეთხიებ, ვინემ ავტობუსით მგზავრენსინ თის“.

არგამა რე, მთელ მსოფლიოს ზნეობაშ ართუცფას დინაფა ოძირანს, ნამდა აუცილებერ რე გარკვეულ ზომეფიშ მეღება. მუქ ოკო იკეთინას? მუქ ოკო ითირას? მის შეულებ თეშ კეთება დო მუჭო?

 [ჩანართი 5 გვერდზე]

„პირველ მსოფლიო ომიშ დროს [1914—1918] მასობრივო ხალხიშ გოჭყვადუაქ საბოლათ მეუდინუ ფას ადამიანიშ სიცოცხლეს“.

ამდღა უმოს ადვილ რე უზნეო გართობა

 [ჩარჩო 6 გვერდზე]

„უმწიკვლობაქ“ „ფასეულით“ დითირ

უმწიკვლობას ართშე მეტ ვა მნიშვნელობა უღჷ. ადამიან ვარდა რე პატიოსან, ართგურ დო ალალ ვარდა ვა რე. ამდღა სიტყვა „უმწიკვლობაშ“ მანგიორო ხშირას ირინუანა „ფასეულს“. მარა, მუჭოთ ისტორიკოს გერტრუდა ჰიმელფარბ იჩიებ მუშ წიგნის „საზოგადოებას ზნეობაშ დინაფა“, რე ართ პრობლემა: «შეიოლებერ ვა რე, ადამიანქ „უმწიკვლობა“ „ფასეულიშ“ მნიშვნელობათ გეგმირინუას ... შეიოლებერ ვა რე, არძაქ მუშ აზრით დადგინას მუ რე უმწიკვლობა».

თე წიგნიშ ავტორ იჩიებ, ნამდა ფასეულ „შილებე რდას მრწამს, შეხედულება, დამოკიდებულება, გრძნობა, ჩვევა, საქციელ, წინასწარ შექმნილ აზრ დო ხასიათ ხოლო; შხვა სიტყვეფით ქოფთქუათინ, ირფელ, მუდგას ნებისმიერ ადამიან ვარდა საზოგადოება გარკვეულ პერიოდის, გარკვეულ მიზეზიშ გურშენ აფასენს“. ამდღანერ ლიბერალურ საზოგადოებას ადამიანეფ ამართლენა თის, ნამდა მუშით გიშეგორნა ფასეულობეფს დო თე ირფელს თეშ ორთნა, ითამ გიშეგორუნდან, ნამ პროდუქტ იჸიდან მაღაზიას. მარა მუშ რაგად შილებე უმწიკვლობაშე დო ზნეობრიობაშე თე დროს?

[სურათი 6, 7 გვერდზე]

 Degraded entertainment is more and more easily obtained