Nicolas kɛ Céline kɛ nyagba kpa ko hu kpe. Asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ France ɔ ha mɛ ní tsumi kaa a ya sɔmɔ ngɛ asafo ehe ko mi. A de ke: “Sisije ɔ, wa bua jɔ wawɛɛ, se lɔ ɔ se ɔ, wa hɛ bɔni jami ngɛ wa huɛmɛ ɔmɛ a he. Wa be huɛ ko ngɛ asafo ehe nɛ wa ya je mi ɔ mi.” a Ngɛ nyagba nɛ ɔmɛ a he je ɔ, mɛni ma nyɛ maa ye bua mo ke o hia kɛ ya je asafo ehe ko mi? Mɛni lɛ ni kpahi ma nyɛ maa pee kɛ ye bua mo? Mɛni jɔɔmihi nɛ o ma nyɛ ma ná, nɛ kɛ o kɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ asafo ehe ɔ mi ɔ ma nyɛ maa ye bua nyɛ sibi ha kɛɛ?

SISI TOMI MLAAHI EYWIƐ NƐ MAA YE BUA MO

1. Ngɔɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ. (La 37:5) Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ Kazumi nɛ e ngɛ Japan ɔ hi asafo ko mi jeha 20. Se e huno ɔ ná ní tsumi ehe, nɛ enɛ ɔ ha nɛ a hia kɛ ya asafo kpa mi. Mɛni blɔ nɔ nɛ e ngɔ ‘e hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ’? Nyɛmiyo ɔ de ke: “I je ye tsui mi nɛ i sɔle ha Yehowa si abɔ, nɛ i de lɛ bɔ nɛ i ngɛ haoe nɛ i ngɛ tsui yee ha. Be fɛɛ be nɛ ma sɔle ɔ, Yehowa haa mi he wami nɛ i nyɛɔ daa si fɔfɔɛ ɔ nya.”

Mɛni ma nyɛ maa ye bua mo konɛ o ngɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ wawɛɛ? Kaa bɔ nɛ ke a du tso ko ɔ, e maa hia nyu kɛ ní kpahi ngɛ zu ɔ mi bɔ nɛ pee nɛ e nyɛ nɛ e wa a, jã kɛ̃ nɛ e sa nɛ wɔ hu waa pee níhi nɛ ma ha nɛ wa hemi kɛ yemi ɔ mi maa wa. Nicolas nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ tsɔɔ nɔ́ ko nɛ ye bua lɛ wawɛɛ. E tsɔɔ kaa ke e pue e yi tɛ ngɛ bɔ nɛ Abraham, Yesu kɛ Paulo ngɔ níhi kɛ sã afɔle ha konɛ a nyɛ nɛ a pee Yehowa suɔmi nya ní ɔ he ɔ, lɔ ɔ woɔ lɛ he wami nɛ e náa nɔ mi mami kaa Yehowa maa ye bua lɛ. Ke o kaseɔ Baiblo ɔ be fɛɛ be ɔ,  e maa ye bua mo konɛ o nyɛ nɛ o da nyagbahi nɛ o kɛ kpeɔ nya. Se pi lɔ ɔ pɛ, o maa na ní komɛ nɛ o kɛ ma nyɛ maa fia ni kpahi nɛ a ngɛ o we asafo ehe ɔ mi ɔ kɛ ma si.

2. Koo ngɔ asafo ehe ɔ kɛ to asafo nɛ o je mi ɔ he. (Fiɛɛ. 7:10) Benɛ Jules nɛ e je Benin ɔ hia kɛ ya United States ɔ, e he ba hia nɛ e pee e ní kaa nihi nɛ a ngɛ lejɛ ɔ. Enɛ ɔ peemi he wa wawɛɛ kɛ ha lɛ. Jule de ke: “I nu he kaa e sa nɛ ma de nɔ fɛɛ nɔ nɛ i kɛ lɛ maa kpe ɔ ye he sane.” Akɛnɛ pi jã nɛ a peeɔ ngɛ ma nɛ e je mi ɔ he je ɔ, e bɔni e he yumi ngɛ asafo mi bi ɔmɛ a he. Se benɛ e ba le nyɛmimɛ ɔmɛ saminya a, e tsake e susumi. Jule tsa nɔ ke: “E ngɛ mi kaa wa ngɛ he slɔɔtoslɔɔtohi ngɛ zugba a nɔ mohu lɛɛ, se wɔ tsuo wa ji nimli kake. Wa ní peepee kɛ wa munyu tutui pɛ lɛ je ekpa. Enɛ ɔ he ɔ, e he hia nɛ waa kplɛɛ bɔ nɛ nɔ fɛɛ nɔ peeɔ e ní ha a nɔ.” Lɔ ɔ he ɔ, koo ngɔ asafo ehe nɛ o ya je mi ɔ kɛ to o we asafo momo ɔ he. Nyɛmiyo ko nɛ e ji blɔ gbalɔ nɛ a tsɛɛ lɛ ke Anne-Lise ɔ de ke: “I hia kɛ ya asafo ehe mi ejakaa i suɔ nɛ ma kase ní hehi. I hyɛ we blɔ kaa nihi nɛ a ngɛ asafo ehe ɔ mi ɔ maa pee a ní kaa bɔ nɛ nihi nɛ a ngɛ ye we asafo momo ɔ mi ɔ peeɔ a ní ɔ.”

Jehanɛ hu ɔ, ke asafo mi nɔkɔtɔma ko hia kɛ ya asafo kpa mi ɔ, e sɛ nɛ e ngɔ asafo momo ɔ kɛ to asafo ehe ɔ he. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, tɔmi ko be he kaa wa maa gu blɔ kpahi a nɔ kɛ tsu níhi a he ní. Enɛ ɔ he ɔ, ke asafo mi nɔkɔtɔma ko ya je asafo ehe ko mi ɔ, nile ngɛ mi kaa e maa le nyɛmimɛ ɔmɛ a si fɔfɔɛ kekle loko ke ga womi ko ngɛ ɔ, e kɛ ma nyɛ ma ha mɛ. (Fiɛɛ. 3:​1, 7b) Nile ngɛ mi kaa o maa pee nɔ hyɛmi nɔ́ kpakpa kɛ ha nyɛmimɛ ɔmɛ mohu pe nɛ o maa ngɔ o susumi kɛ nyɛ a nɔ.—2 Kor. 1:24.

3. Ngɔɔ o he kɛ wo ní tsumi slɔɔtohi a mi. (Filip. 1:27) E ngɛ mi kaa loko nɔ ko maa hia kɛ ya he kpa ko ɔ, e biɔ be kɛ mɔde bɔmi mohu lɛɛ, se ke o hia kɛ ya he ko ɔ, e sa nɛ o ya asafo mi kpe amlɔ nɔuu, ke e maa hi ɔ moo ya Matsɛ Yemi Asa a nɔ. Enɛ ɔ he hia wawɛɛ ejakaa ke nyɛmimɛ ɔmɛ pɔɛ mo nami konɛ a hɛ kɛ su o he ɔ, a be nyɛe maa ye bua mo. Nyɛmiyo Lucinda nɛ e kɛ e bimɛ yihi enyɔ hia kɛ ya ma ngua ko mi ngɛ South Afrika a de ke: “Ye huɛmɛ ɔmɛ wo mi ga kaa ma ngɔ ye juɛmi kɛ ma nyɛmimɛ nɛ a ngɛ ye we asafo ehe ɔ mi ɔ a nɔ, i kɛ mɛ nɛ ya fiɛɛmi, nɛ ma ha sanehi a heto ke i ya asafo mi kpe. Jehanɛ ɔ hu ɔ, wa kplɛɛ nɔ kaa a ma nyɛ ma ba pee fiɛɛmi yami kpe ngɛ wa we ɔ mi.”

Ke o kɛ nyɛmimɛ ɔmɛ “pee kake” kɛ tsu teokrase ní tsumihi a he ní ngɛ asafo ehe ɔ mi ɔ, lɔ ɔ maa ye bua mo nɛ o fia mo nitsɛ kɛ ni kpahi a hemi kɛ yemi kɛ ma si. Anne-Lise nɛ wa tu e he munyu kɛ sɛ hlami ɔ tsɔɔ kaa e we asafo mi nikɔtɔma amɛ wo lɛ he wami kaa e bɔ mɔde nɛ e kɛ nɔ fɛɛ nɔ nɛ e ya fiɛɛmi ngɛ e we asafo ehe ɔ mi. Mɛni je mi kɛ ba? Anne-Lise de ke: “I na kaa jã nɛ i pee ɔ ye bua mi nɛ i nu he kaa i piɛɛ asafo ɔ he.” Jehanɛ ɔ hu ɔ, ke o yeɔ buaa kɛ dlaa Matsɛ Yemi Asa a nɔ ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ maa na kaa o bua jɔ asafo ehe ɔ he. Ke o ya nɔ nɛ o pee babauu ngɛ o we asafo ehe ɔ mi ɔ, nyɛmimɛ ɔmɛ maa hɛ kɛ su o he nɛ o maa nu he kaa o ba we.

 4. Mo hla huɛmɛ ehehi. (2 Kor. 6:​11-13) Ke ni kpahi na kaa o susuɔ a he ɔ, e he be wae kaa a kɛ mo maa pee huɛ. Enɛ ɔ he ɔ, moo ya asafo mi kpe mla, nɛ o ná be nɛ o kɛ nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ bɔ, nɛ ke a kpa hu ɔ, moo pee jã. Moo bɔ mɔde kaa o maa le a biɛ. Ke o kaiɔ nyɛmimɛ ɔmɛ a biɛ nɛ o nyɛɔ nɛ o kɛ mɛ sɛɛɔ ní ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ a maa suɔ kaa a maa le mo saminya, nɛ a kɛ mo maa pee huɛ.

Koo bɔ mɔde kaa o maa pee níhi kɛ sa nyɛmimɛ ɔmɛ a hɛ mi konɛ a bua nɛ jɔ o he, mohu ɔ, ha nɛ nyɛmimɛ ɔmɛ nɛ a le nɔ tutuutu nɛ o ji. Moo kase Lucinda nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ. E de ke: “Akɛnɛ wa fɔɔ ni kpahi nine kɛ baa wa we ɔ mi he je ɔ, lɔ ɔ ha nɛ huɛ bɔmi gbagbanii hi waa kɛ wa nyɛmimɛ ɔmɛ wa kpɛti.”

“NYƐ HE NYƐ SIBI ATUU”

Ke o ya Matsɛ Yemi Asa ko nɔ nɛ o li nɔ ko nɔ ko ngɛ lejɛ ɔ, o hɛ mi ma nyɛ maa pee mo yaa. Enɛ ɔ he ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee kɛ ye bua ni hehi nɛ a hia kɛ ba o we asafo ɔ mi ɔ? Bɔfo Paulo wo wɔ he wami ke: “Nyɛ he nyɛ sibi atuu kaa bɔ nɛ Kristo hu he nyɛ atuu ɔ.” (Rom. 15:7) Asafo mi nikɔtɔma amɛ ma nyɛ maa kase Kristo nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ nɛ a ye bua ni hehi konɛ a nu he kaa a ba we. (Hyɛ daka nɛ ji, “ Nɔ́ Nɛ Maa Ye Bua Mo Konɛ O Ye Manye.”) Se kɛ̃ ɔ, nɔ fɛɛ nɔ nɛ ngɛ asafo ɔ mi, nɛ́ jokuɛwi hu piɛɛ he ɔ, ma nyɛ maa ye bua ni hehi nɛ a ngɛ asafo ɔ mi ɔ konɛ a hɛ nɛ muɔ si.

Nihi atuu nɛ wa ma he ɔ, tsɔɔ hu kaa wa maa pee nihi nibwɔ, se pi lɔ ɔ pɛ, e tsɔɔ kaa wa maa pee ní pɔtɛɛ komɛ kɛ ye bua mɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, nyɛmiyo ko ngɔ e he kɛ ha kɛ ye bua nubwɔ ko nɛ e ba asafo ɔ mi ɔ, nɛ e kɛ lɛ ya slaa si ngɛ ma a mi nɛ e tsɔɔ lɛ bɔ nɛ a plɛɔ kɛ hiaa blɔ ngɛ ma a mi ha. Nɔ́ nɛ nyɛmiyo ɔ pee ɔ ha nɛ nubwɔ ɔ nɛ e ba asafo ɔ mi ɔ bua jɔ wawɛɛ, nɛ e hɛ muɔ si.

HE BLƆ NƐ O NÁ NƐ O KƐ MAA YA O HƐ MI

Ke baalɛhi ngɛ wae ɔ, a kpɔɔ a he totohi si abɔ loko a nyɛɔ nɛ a teɔ. Kaa bɔ nɛ baalɛhi peeɔ ɔ, jã kɛ̃ nɛ ke o hia kɛ ya asafo kpa ko mi ɔ, e he maa hia nɛ o ngmɛɛ níhi nɛ e be hae nɛ o ya  o hɛ mi ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi ɔ he. Nicolas kɛ Céline de ke: “Ke o hia kɛ ya he ko ɔ, o náa tsɔsemi nɛ se be. Loko o kɛ nihi nɛ o li mɛ ma nyɛ maa hi si ngɛ he ko ɔ, e ma bi nɛ o pee tsakemi komɛ. Enɛ ɔ yeɔ buaa nɛ wa náa su kpakpahi fuu.” Jean-Charles nɛ wa tu e he munyu ngɛ ní kasemi ɔ sisije ɔ tsɔɔ bɔ nɛ e kɛ e weku ɔ ná asafo ehe nɛ a ya je mi ɔ he se ha. E de ke: “Tsakemihi nɛ wa pee ɔ ha nɛ wa bimɛ ɔmɛ ya a hɛ mi wawɛɛ ngɛ asafo ehe ɔ mi. Nyɔhiɔ bɔɔ komɛ a se ɔ, wa biyo ɔ bɔni assignment peemi nɛ wa binyumu ɔ hu ba pee fiɛɛlɔ nɛ a baptisii we lɛ.”

Ke o si fɔfɔɛ be mo blɔ ngmɛe nɛ o hia kɛ ya he nɛ fiɛɛli fuu a he hia ngɛ ɔ, mɛni o ma nyɛ maa pee? O ma nyɛ ma ha nɛ o we asafo ɔ nɛ pee kaa asafo ehe kɛ ha mo ke o kɛ ga womi nɛ wa susu he ngɛ ní kasemi nɛ ɔ mi ɔ tsu ní. Ngɔɔ o hɛ kɛ fɔ Yehowa nɔ, nɛ o ya nɔ nɛ o tsu babauu ngɛ o we asafo ɔ mi kɛ gu ni kpahi nɛ o kɛ mɛ maa ya fiɛɛmi kɛ huɛmɛ ehe nɛ o ma ná a nɔ. Jehanɛ hu ɔ, moo pee o he huɛ kpakpa kɛ ha nihi nɛ o le mɛ momo ɔ. Akɛnɛ suɔmi ji nɔ́ nɛ kadiɔ wɔ kaa Kristofohi he je ɔ, o ma nyɛ maa pee ní pɔtɛɛ komɛ kɛ ye bua ni hehi nɛ a ngɛ nyɛ we asafo ɔ mi ɔ, loo nihi nɛ a hia yemi kɛ buami ɔ. Ke o pee jã a, lɔ ɔ maa ye bua mo nɛ o ya o hɛ mi ngɛ Mawu jami mi. (Yoh. 13:35) O ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa “jamɛ a afɔle sami ɔmɛ saa Mawu hɛ mi saminya.”—Heb. 13:16.

E ngɛ mi kaa ke wa hia kɛ ya asafo ehe ko mi ɔ, wa ná we lɛ gbɔjɔɔ mohu lɛɛ, se nyɛmimɛ babauu pee jã nɛ a ná bua jɔmi. Enɛ ɔ he ɔ, mo hu o ma nyɛ ma ná bua jɔmi. Anne-Lise de ke: “Asafo ehe nɛ i ya je mi ɔ ye bua mi nɛ i nyɛ nɛ i bli ye tsui mi gbajaa kɛ ha nyɛmimɛ ɔmɛ.” Kazumi ba yɔse kaa ke o hia kɛ ya asafo ehe ko mi ɔ, “Yehowa ma nyɛ maa ye bua mo ngɛ blɔ slɔɔtohi a nɔ.” Jules hu de ke: “Ye huɛmɛ ɔmɛ ye bua mi nɛ ye hɛ muɔ si wawɛɛ. Amlɔ nɛ ɔ, i nu he kaa i piɛɛ asafo ehe nɛ i ya je mi ɔ he, nɛ e he maa wa ha mi kaa ma je jamɛ a asafo ɔ mi.”