ЈЕБРЕН Израильде кӱӱ јаан учурлу болгон. Агару Бичикте кожоҥдор кожоҥдоп турган, кӱӱлик инструменттерге ойноп турган улус керегинде кӧп айдылат. Чынынча болзо, Агару Бичиктиҥ онынчы бӧлӱги кирези — кожоҥдор болот. Олордыҥ эҥ јарлулары — Сарындар, Соломонныҥ кожоҥы ла Иеремияныҥ ыйы. Бир бичикте: «Агару Бичикте кӱӱ улустыҥ јӱрӱминиҥ башка-башка јанында јаан учурлу болгон» a — деп айдылганында кайкаар неме јок.

Јӱрӱмде. Израильтяндарга кӱӱ бойыныҥ сезимдерин кӧргӱзетен арга болгон (Иса. 30:29). Темдектезе, кижи каан болуп отурып јатса, јуу-согушта јеҥӱ алза, анайда ок байрамдар болзо, ӱй улус бубендер согуп, сӱӱнчилӱ кожоҥдоп, бијелегилейтен (Јарг. 11:34; 1 Сам. 18:6, 7; 1 Каан. 1:39, 40). А кижи божозо, израильтяндар бойыныҥ ачу-коронду сезимдерин кӧргӱзерге, кунукчылду кожоҥдор кожоҥдойтон (2 Лет. 35:25). Макклинток ло Стронгтыҥ энциклопедиязында «еврейлер кӱӱни сӱреен тыҥ сӱӱген албаты болгон» деп айдылган.

Каанныҥ туразында. Израильдиҥ каандары кӱӱни сӱреен тыҥ сӱӱген. Саул каан Давидти арфага ойноп турзын деп, бойыныҥ айылына экелип алган (1 Сам. 16:18, 23). Качан Давид бойы каан болуп каларда, кӱӱлик инструменттер эткен, сӱреен јараш кожоҥдор чӱмдеген, оркестр тӧзӧгӧн. Кийнинде бу оркестр Иегованыҥ ӧргӧӧзинде ойноп туратан (2 Лет. 7:6; Ам. 6:5). А Соломон каанныҥ айылында эр ле ӱй улус кожоҥдоп туратан (Эккл. 2:8).

Кудайга бажырарында. Иеговага бажырарында кӱӱ база учурлу болгон. Темдектезе, Иерусалимдеги ӧргӧӧдӧ 4000 кӱӱчи болгон (1 Лет. 23:5). Олор трубаларга, кимвалдарга, арфаларга да оноҥ до ӧскӧ кӱӱлик инструменттерге ойногылайтан (2 Лет. 5:12). Је Иегованы кӱӱниҥ болужыла јӱк ле бу улус мактаган эмес. Израильтяндар кажы ла јыл Иерусалимде болуп турган байрамдарга барып јатса, Чыгарыныҥ кожоҥдорын кожоҥдоп туратан (Сар. 120—134). Иудейлердиҥ бичиген источниктериле болзо, Пасханыҥ эҥиринде израильтяндар Халлел b деп сарындар кожоҥдойтон.

Кӱӱ Кудайдыҥ албатызына эмдигенче ле сӱреен учурлу болот (Иак. 5:13). Кожоҥдор — Иеговага бажырарына кирет (Эф. 5:19). Кӱӱ бисти ака-эјелерле бириктирет (Кол. 3:16). Анайда ок кӱчтерле тартыжарга болужат (Ап. ижи 16:25). Бисте кӱӱ бары кандый јакшы! Оныҥ болужыла бис Иеговага сӱӱжисти ле бӱдӱмјибисти кӧргӱзедис.