Lifru 1 Reyes 8:1-66
8 Feichi antü mu Salomón trahulfi pu Israel loncolelu: com pu loncolelu troquiñche mu ca pu loncolelu familia Israel mu. Pepafingün ti lonco ülmen Salomón Jerusalén huaria mu, ayüfuingün ñi entual ti falin caja pengelquelu Chau Jehová ñi eldungu David ñi Huaria mu, tüfa ta Sion, fei ñi yengeal Jerusalén mu.
2 Com pu Israel huentru trahuluhuingün ti lonco ülmen Salomón ñi adquiñ mu feichi fiesta meu* etamin cüyen,* tüfa tati regle cüyen.
3 Fei cüpai com pu Israel loncolelu ca tati pu sacerdote huitrañpüramfingün ti Falin Caja.
4 Püramfingün Chau Jehová ñi Falin Caja, ti ngillatuhue tolto ruca* ca com ti chemcün* huichucünulelngelu ta Chau Dios tolto ruca mu mülelu. Pu sacerdote ca pu Leví che püramfingün.
5 Itrotripa ti Falin Caja meu mülei ti lonco ülmen Salomón ca com Israel trahunche, tati feipingelu ñi trahuluhual Salomón engün. Rume fentrelei pu ufisa ca toro chalintucumequengelu. Pepi raquifal-lai.
6 Fei hula pu sacerdote yefingün ti falin caja pengelquelu Chau Jehová ñi eldungu cheu tañi müleafel, tati pieza doi ponhuitu mülelu ruca mu, ti Doi Yamfal Mülehue,* miñche pu querubin ñi müpü mu.
7 Pu querubin ñi müpü huinüfcülefui huente cheu ñi mülen ti Falin Caja. Feimu pu querubin tacuquefi ti Falin Caja ca tañi fara.
8 Rume alütuhui ti fara, feimu ti huechuñ fara pengei Yamfal Mülehue mu itrotripa ti pieza doi ponhuitu mülelu, huelu huecun püle pengelai ti fara. Üyeu petu mülehuei fantepu mu.
9 Horeb mapu meu, Chau Jehová eldungucünufi pu Israel che tripalu engün Egipto mapu. Feichi mu Moisés tucui epu laf cura ti Falin Caja mu, ngelafui ca chemcün.
10 Pu sacerdote tripatulu ti Yamfal Mülehue mu, Chau Jehová ñi ruca com tromünagi.
11 Ti tromü ñi duam mu, pu sacerdote pepi mülenaglaingün tiye mu ñi femal tañi cüdau.* Chau Jehová ñi afmatufalngen apolfi Chau Jehová ñi ruca.
12 Fei Salomón feipi: “Chau Jehová feipi ñi mülenagal curülechi tromü mu.
13 Deumaleleyu quiñe afmatufalchi ruca, elcünun quiñe ruca cheu tami rumel müleal”.
14 Fei hula ti lonco ülmen huiñoquintui ca ngillatuñmafi com Israel trahunche huitralelu tiye mu.
15 Ca feipi: “Püramyengepe Chau Jehová, Israel ñi Chau Ngünechen, quisu tañi cuhu mu femürpui chem tañi feipicünufiel tañi chau David quisu tañi hun mu:
16 ‘Feichi antü entufilu tañi pu che Israel Egipto mapu mu, dullilafun quiñe huaria no rume com Israel troquiñche mu, fei ñi deumayal tiye mu quiñe ruca cheu ñi müleal tañi üi. Huelu feula dullifiñ ta David tañi ngünenieafiel tañi pu che Israel’.
17 Tañi chau David com piuque mu ayüfui ñi deumayal quiñe ruca cheu ñi müleal Chau Jehová ñi üi, Israel ñi Chau Ngünechen.
18 Huelu Chau Jehová feipifi tañi chau David: ‘Com tami piuque mu ayüfuimi tami deumayal quiñe ruca cheu ñi müleal tañi üi. Ca cümei tami ayünieel tüfa com tami piuque mu.
19 Huelu eimi deumalayaimi ti ruca. Nieaimi quiñe fotüm, fei deumayai ti ruca cheu ñi müleal tañi üi’.
20 Chau Jehová femtripai tañi feipicünun. Huelucünun tañi chau David ca anülen Israel ñi ülmen huancu mu, chumngechi feipicünui Chau Jehová. Ca deuman ti ruca cheu ñi müleal Chau Jehová ñi üi, Israel tañi Chau Ngünechen.
21 Tiye mu pepican cheu ñi müleal ti Falin Caja nielu Chau Jehová ñi eldungu, tüfa tañi feipicünufiel Chau Dios taiñ cuifiqueche entufilu Egipto mapu mu”.
22 Fei hula Salomón huitrapürai itrotripa Chau Jehová ñi altar mu, com Israel trahunche ñi adquiñ mu. Huitrañpürami ñi cuhu huenu mu,
23 ca feipi: “Ahuem Chau Jehová, Israel ñi Ngünechen. Huenu ca nag mapu mu ngelai cangelu dios eimi reque. Eimi huechurpuimi ti eldungu ca piuqueyeniefimi* tami pu cüdaufe, pu miyauquelu tami rüpü mu com piuque mu.
24 Huechurpuimi chem tami feipicünufiel tami cüdaufe David, iñche tañi chau. Tami hun mu feipicünuimi, fachantü huechurpuimi quisu tami cuhu mu.
25 Ahuem Chau Jehová, Israel ñi Chau Ngünechen, feula femürpuaimi chem tami feipicünufiel tami cüdaufe David, iñche tañi chau. Eimi feipifimi: ‘Tami pu fotüm cüme ngüneduamle chumngechi tañi mongelen ca miyaule engün tañi rüpü mu, chumngechi femimi eimi, rumel müleai tañi adquiñ mu quiñe huentru tami familia mu anülelu Israel ñi ülmen huancu mu’.
26 Ahuem, Israel ñi Chau Ngünechen, füreneen, feula femtripape chem tami feipicünufiel tami cüdaufe David, iñche tañi chau.
27 Huelu, ¿mapu mu mülepeafui mai Chau Dios? Tati fütra huenu no rume fente alün-ngelai tami müleal eimi. Ca femngechi tüfachi ruca tañi deumael iñche, ¿alün-ngepeafui mai tami müleal eimi?
28 Feula allcütuafimi tami cüdaufe ñi llellipun ca tañi ngillatun. Ahuem Chau Ngünechen Jehová, allcütuen tañi llellipun tañi quellungeal ca chem ñi ngillatumequen tami cüdaufe fachantü, eimi tami adquiñ mu.
29 Antü ca pun meu tami nge adquintupe tüfachi ruca tami allcütuñmayafiel ñi llellipun tami cüdaufe petu adquintufilu tüfachi ruca. Eimi feipimi tüfachi ruca mu ‘Tiye mu müleai tañi üi’.
30 Allcütufinge tami cüdaufe ñi llellipun ca ñi ngillatuel tami pu che Israel petu adquintufilu tüfachi ruca. Allcütuaimi cheu tami mülen huenu mu. Allcütumuiñ ca perdonamuiñ.
31 Quiñe che culpale* cangelu che mu, fei dicümtucungeafui* ñi feipicünual tañi chumal.* Deu feipicünulu tañi chumal ca puule tami altar tüfachi ruca meu,
32 eimi allcütuafimi huenu meu ca dulliaimi chem femal. Juzgayafimi tami pu che: ti huesa che culpalu troquiafimi ca quisu tañi lonco mu mülenagpe tañi huesa femün. Culpanolu troquiafimi ti nor che ca cümelcayafimi tañi nor chengen mu.
33 Pu caiñe hueufile tami pu che Israel, culpalu cai engün* eimi mu, huelu huiñotule eimi mu, püramyefile tami üi, llellipule ca ngillatule tüfachi ruca mu,
34 eimi allcütuafimi huenu mu, perdonayafimi ñi culpan* tami pu che Israel ca huiño cüpaltuafimi engün ti mapu mu tami elufiel tañi cuifiqueche yem.
35 Ti huenu cerralele ca mahunnole culpamequelu cai* pu Israel che eimi mu, huelu eimi norümtufilmi,* fei llellipule engün petu adquintufilu tüfachi ruca, püramyefile tami üi ca elcünule tañi culpan engün,
36 eimi allcütuafimi huenu mu ca perdonayafimi tami pu cüdaufe ñi culpan,* tüfa tami pu che Israel. Eimi quimeltulelafimi ti cüme rüpü cheu ñi miyahual. Cafei mahunelfinge ti mapu tami elufiel tami pu che ñi ngen-ngeal.
37 Mapu mu mülele filla, quiñe huesa cutran, quiñe are cürüf, ancüle* anümca, mülele fentren langosta* cam langosta rume iquelu, cam pu caiñe hualloñmafile pu che quiñe huaria mu, cam rupale chem caquelu huesa dungu rume cam cutran,
38 huelu quiñe che cam com tami pu che Israel ngillatule cam chem llellipule rume ca huitrañpüramfile ñi cuhu petu adquintufilu tüfachi ruca (quisuque che quimniei chemu cutrancaucülei ñi piuque),
39 eimi allcütuafimi huenu mu, cheu tami mülen. Perdonayafimi ca dulliaimi chem tami femal. Eimi quimniefimi tañi piuque engün (eimi müten cüme quimniefimi com pu che tañi piuque), feimu culliafimi quisuque engün chumngechi tañi femquen,
40 femngechi tüfa engün fill antü rume yamnieaimu petu mülelu feichi mapu tami elufiel taiñ cuifiqueche yem.
41 Cafei tati catripanche* coneltulenolu tami pu che Israel mu, camapu cüpale eimi tami üi mu
42 (tüfa engün allcüaingün tami fütra üi, ñi nehuen-ngen tami cuhu ca ñi nehuen-ngen tami lipang), fei cüpale ca llellipule petu adquintufilu tüfachi ruca,
43 eimi allcütuafimi huenu mu, cheu tami mülen. Femaimi com tañi ngillatuel ti catripanche,* femngechi com troquiñche mapu mu quimai tami üi, rume yamnieaimu chumngechi femquei tami pu che Israel ca quimaingün ñi püramyengequen tami üi tüfachi ruca mu tañi deumael iñche.
44 Tami pu che amule feiti rüpü püle tami huercüfiel, hueichamefile* tañi pu caiñe ca llellipufile engün ta Chau Jehová petu adquintufilu ti huaria tami dulliel ca adquintufilu tati ruca tañi deumafiel tami üi,
45 huenu mu allcütuafimi tañi llellipun ca tañi ngillatun. Cafei quelluafimi engün.*
46 Tüfa engün culpale* eimi mu (ngelai inei no rume culpaquenolu), fei eimi rume illcutufilmi* ca hultucufilmi tañi pu caiñe mu, ca tañi pu huehueteu presuyefile engün pu caiñe ñi mapu mu, pülle cam camapu,
47 huelu checontule engün* feichi mapu cheu tañi presuyengen, huiñotule eimi mu ca llellipule engün pu huehueteu ñi mapu mu, feipile engün ‘Culpaiñ* ca huelulcaiñ, rume huesa femiyiñ’,
48 fei com tañi piuque ca com tañi nehuen mu huiñotule engün eimi mu, petu presulelu tañi pu caiñe ñi mapu mu, cafei ngillatule engün petu adquintufilu ti mapu tami elufiel tañi pu cuifiqueche yem, petu adquintufilu ti huaria tami dulliel ca ti ruca deumalu iñche ñi müleal tami üi,
49 eimi huenu mu, cheu tami mülen allcütuñmayafimi tañi llellipun ca tañi ngillatun. Cafei quelluafimi engün*
50 ca perdonayafimi tami pu che culpalu* eimi mu. Perdonayafimi com tañi huelulcan ñi femün engün eimi mu. Eluafimi tañi caiñe ñi cutranpiuqueyeaeteu ca ñi cuñillaeteu.
51 (Tüfa engün eimi tami troquiñchengei, entufimi Egipto mapu mu, ti horno* cheu lliungequei pañillhue).*
52 Allcütuafimi ñi llellipun tami cüdaufe ca tami pu che Israel. Mütrümelmu engün,* rumel allcütuafimi.*
53 Com mapu mülechi troquiñche, eimi huichucünufimi engün tami ngen-ngeal. Eimi entufilu taiñ cuifiqueche Egipto mapu mu, tüfachi dungu feipifimi tami cüdaufe Moisés, ahuem Doi Fütra Ñidol Jehová”.
54 Salomón fentecünui ñi feipifiel ta Chau Jehová com tüfachi ngillatun ca llellipun itrotripa Chau Jehová ñi altar mu, fei hula huitrapürai tiye mu, cheu ñi lucutunagün petu huitrañpüramfilu ñi cuhu huenu mu.
55 Huitralelu, ngillatuñmafi com Israel trahunche. Nehuentu feipi:
56 “Püramyengepe ta Chau Jehová, fei elufi tañi pu che Israel cheu tañi ürcütual, chumngechi feipicünui. Com tati cümeque dungu ñi feipicünuel Chau Dios tañi cüdaufe Moisés mu, com huechutripai.
57 Taiñ Chau Ngünechen Jehová mülepe iñchiñ mu, chumngechi mülefui taiñ pu cuifiqueche engün. Elcünulayaiñmu ca quisucünulayaiñmu rume.
58 Nengümpe taiñ piuque, fei taiñ miyahual com tañi rüpü mu, inayal tañi huercün dungu, tañi feipin ca ti ley dungu ñi huercüfiel taiñ cuifiqueche ñi inayal.
59 Iñche llellipufiñ ta Chau Jehová, fei taiñ Chau Ngünechen Jehová raquiduamtucupe tüfachi dungu antü ca pun meu. Femngechi quelluafi tañi cüdaufe* ca tañi pu che Israel, tunte* duamfalngele caque quiñeque antü.
60 Femngechi com pu troquiñche mülelu mapu meu quimaingün Chau Jehová rüf Ngünechen ngei. ¡Ngelai cangelu!
61 Com piuque mu serfiafimün taiñ Chau Ngünechen Jehová, inayafimün tañi ngülam, allcütuafimün ñi huercün dungu chumngechi femmequeimün feula”.
62 Ti lonco ülmen ca com pu Israel che hulingün quiñe fütra chalintucun* Chau Jehová ñi adquiñ mu.
63 Salomón elufi Chau Jehová chalintucun quiñentrür ingequelu: 22.000 toro ca 120.000 ufisa. Femngechi ti lonco ülmen ca com pu Israel che fiestaingün ñi deumanentun Chau Jehová ñi ruca.
64 Feichi antü ti lonco ülmen huichucünulelfi ta Chau Dios ti lepün* rangi püle mülelu itrotripa Chau Jehová ñi ruca, tiye mu mülefui ñi hulal lüpümngeelchi chalintucun ca chalintucungeelchi fün ca ti yihuiñ entungelu ti chalintucun quiñentrür ingequelu. Ti cobre altar mülelu Chau Jehová ñi adquiñ mu rume pichifui ñi tucungeal lüpümngeelchi chalintucun, chalintucungeelchi fün ca ti yihuiñ entungelu ti chalintucun quiñentrür ingequelu.
65 Feichi antü taiñ Chau Ngünechen Jehová ñi adquiñ mu, Salomón fiestai com pu Israel che engün, quiñe fütra trahunche rume camapu cüpalu, tüfa Lebó-Hamat* ca Egipto ñi huitrunco püle.* Regle antü fiestaingün, fei hula ca regle antü, mari meli antü alüñmai ti fiesta.
66 Rupalu quiñe antü* ti lonco ülmen elufi ñi amutual tati pu che. Tüfa engün ngillatuñmafi ti lonco ülmen. Ngüneduamlu engün chumngechi Chau Jehová cutranpiuqueyefi tañi cüdaufe David ca tañi pu che Israel, ayühunquechi amutuingün tañi ruca mu. Ayüucülei tañi piuque engün.
Quimnieal
^ Tüfa tati Fiesta ñi Müleal Llamasa mu.
^ Ngüneduamnge apendice B15.
^ Ca lof mu: “Ngillatuhue carpa ruca”.
^ Ca lof mu: “Fillem”.
^ Ca lof mu: “Doi Respetafal Mülehue”.
^ Cam: “Ñi serfial”.
^ Diccionario mu ngüneduamnge “piuqueyen afquenolu”.
^ Ca lof mu: “Yafcale”.
^ Ca lof mu: “Fülümtucungeafui, obligangeafui”.
^ Ca lof mu: “Cuyalltual tañi chumal”. Cüpa feipi ti che feipicünulu yeafeyu ñi malisiangeal. Fei castigangeafui coila feipicünule cam femnole tañi feipicünuel.
^ Ca lof mu: “Yafcalu cai engün”.
^ Ca lof mu: “Yafcan”.
^ Ca lof mu: “Yafcamequelu cai”.
^ Cam: “Eimi cutrancafilmi”.
^ Ca lof mu: “Yafcan”.
^ Cam: “Percanle”.
^ Ca lof mu: “Chori, saltamonte”.
^ Ca lof mu: “Ca cüpanche”.
^ Ca lof mu: “Ca cüpanche”.
^ Ca lof mu: “Quehuamefile”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Femafimi engün nor dungu”.
^ Ca lof mu: “Yafcale”.
^ Ca lof mu: “Lladcütufilmi”.
^ Ca lof mu: “Cüme raquiduamtule engün”.
^ Ca lof mu: “Yafcaiñ”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Femafimi engün nor dungu”.
^ Ca lof mu: “Yafcalu”.
^ Ca lof mu: “Hierro”.
^ Ca lof mu: “Rono”.
^ Ca lof mu: “Ngütrümelmu engün”.
^ Cam: “Allcütuafimi com tañi llellipuel engün”.
^ Hebreo quehun feipilei: “Tañi femafiel nor dungu tañi cüdaufe”.
^ Ca lof mu: “Chumte”.
^ Ca lof mu: “Füchotun, mañumtun”.
^ Ca lof mu: “Patio”.
^ Cam: “Cheu tuhui Hamat huaria”.
^ Tüfachi huitrunco fill tripantu arcüquei.
^ Hebreo quehun feipilei: “Ti pura antü mu”. Tüfa tati mari quechu antü mu rupalu hula ti epungechi fiesta regle antüngelu.
