Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Suma amtanakaruw puriñasa: Bibliajj yanaptʼasipuniwa

Suma amtanakaruw puriñasa: Bibliajj yanaptʼasipuniwa

Matrimonio toqensa, mayninakamp sum apasiñ toqensa, qollqe toqensa, maynimp ikintasiñ toqensa kunjamsa Bibliajj yanaptʼistu uka toqetwa jichhajj yatjjataskañäni. Cheqansa walja jaqenakaw Biblian ewjjtʼanakapar istʼasajj sum jakasipjje.

1. Matrimonio

Janiw taqenejj matrimoniot mä pachpak amuyapkiti, kunjamsa casadonakajj kusisit jakasipjjaspa uka toqetsa may maywa parlapjjaraki.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Kunjamtï sapa maynejj jupa pachpar munaskejja, ukhamarakiw sapa maynejj warmipar munasiñapa. Casarat warmejj chachaparojj wali respetompiw uñjañaparaki” (Efesios 5:33).

KAMSAÑSA UKA ARUNAKAJJ MUNI: Diosaw matrimonio utjayawayi. Ukhamajj kunjamsa mä chacha warmejj kusisit jakasipjjaspa uk jupakiw sum yati (Marcos 10:6-9). Mä chacha warmejj kusisit jakasiñatakejja, panpachaniw matrimonion purapat munasipjjañapa respetasipjjañaparaki. Mä suma esposojja, sumwa esposapar cuidañapa, janirakiw jiskʼachañapäkiti. Ukat mä suma esposajja, respetompi taqe chuymaw esposopar yanaptʼañapa, suma arunakampiw parlañaparaki.

BIBLIAJJ YANAPTʼASIPUNIWA: Vietnam markankir Quang ukat Thi chacha warmejja, janiw matrimoniopan kusisitäpkänti. Quang chachajj jan sinttʼasirïnwa, chuyma ustʼayir arunakwa parlarakirïna. Jupajj akham siwa: “Esposajajj kunjamas jikjjatasïna ukajj janiw importkitänti, kunaymanitwa jiskʼachayäta” sasa. Thi esposapajj divorciasiñwa munäna, jupajj akham siwa: “Esposojarojj janiw confiyjjayätti, ni respetjjayätsa” sasa.

Mä qhawqha maranak qhepatjja, jupanakajj Biblia estudiañwa qalltapjjäna, kuntï Efesios 5:33 textojj siski ukarjam sarnaqañatakiw chʼamachasipjjarakïna. Quang chachajj akham siwa: “Uka textorjamajja esposajarojj munasiñampiw uñjañajäna. Taqe kunanwa yanaptʼañajarakïna, llakinakapsa istʼañajänwa. Ukanak luratajatjja esposajajj munasiñampi respetompiw uñj-jjetu” sasa. Thi esposapajj akham sarakiwa: “Efesios 5:33 textorjamajja, esposojar sapürunjam respetañatakiw chʼamachasta. Jichhajj munasiñampiw uñj-jjetu, wali sumaw jikjjatasjjarakta” sasa.

Uka toqet jukʼamp yatiñatakejja, Internetan jw.org cheqar mantasajj ¡Sartapjjañäni! número 2 del 2018 revista liytʼam, uka revistajj “Familian sum jakasiñataki 12 yanaptʼanaka” sat pʼeqeñchäwiniwa.

2. Mayninakamp sum apasiña

Yaqhepanakarojj jan mä pachpa jañchinïpjjatapata, yaqha markatäpjjatapata, yaqha religionanïpjjatap laykuw jaqenakajj yaqhachapjje.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Taqe kasta jaqenakar respetapjjam” (1 Pedro 2:17).

KAMSAÑSA UKA ARUNAKAJJ MUNI: Bibliarjamajja jaqe masisar yaqhachañajj janiw walïkiti. Antisas taqe jaqenakar respetañwa Bibliajj yatichistu (Hechos 10:34). Maysa toqetjja, maynejj jan jiwasjam amtanïkchi ukhasa kuntï lurki ukajj jan gustkchistu ukhasa, munasiñampi respetompiw uñjaskakiñasa (Mateo 7:12).

BIBLIAJJ YANAPTʼASIPUNIWA: Daniel chacharojja, Asia cheqat jutir jaqenakajj markaparus jan waltʼayapkaspa ukhamwa yatichapjjäna. Ukatwa uka jaqenakarojj wal uñisïna, callenakansa jan wali arunakampiw insultirïna. Jupajj akham siwa: “Markajar arjjatasaw ukham luraskta sasaw amuyayäta. Kuna jan walinaktï lurkayäta ukajj nayatak walikjamakïnwa” sasa.

Ukampis qhepat Bibliat yateqañwa qalltäna, jupajj akham siwa: “Biblia yateqasajj cambiañajänwa. Diosatakejj taqe jaqenakaw mä igualakïpjje, ukatwa nayajj Diosjam jaqenakar uñjañajarakïna” sasa. Jichhajja Daniel chachajj janiw nayrjamäjjeti, uka toqet jupajj akham siwa: “Mä jaqejj kawkitasa uk yatjjatañat sipansa, munasiñampiw jichhajj taqenir uñjta, walja markanakanwa amigonakajajj utjarakitu” sasa.

Uka toqet jukʼamp yatiñatakejja, Internetan jw.org cheqar mantasajj ¡Sartapjjañäni! número 3 del 2020 revista liytʼam, uka revistajj “¿Mayninakar yaqhachañajj tukusjjpachäniti?” sat pʼeqeñchäwiniwa.

3. Qollqe

Walja jaqenakajja, kusisit jakasiñatakisa jutïrin sum jakasiñatakis walpun trabajipjje.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Kunjamatï qollqejj jarkʼaqkejja, ukhamarakiw yatiñajj jarkʼaqe” (Eclesiastés 7:12).

KAMSAÑSA UKA ARUNAKAJJ MUNI: Qollqejj wali wakisirïkchisa, janiw cheqpach kusisiñsa jutïrin sum jakasiñsa churkapunistaspati (Proverbios 18:11; 23:4, 5). Cheqpachapun kusisit jakasiñatakejj Biblian wakiskir ewjjtʼanakaparjamaw sarnaqañasa (1 Timoteo 6:17-19).

BIBLIAJJ YANAPTʼASIPUNIWA: Indonesia markankir Cardo sat chachajja, walja qollqenïñatakiw chʼamachasïna. Jupajj akham siwa: “Utanaka, autonaka, yänak alañatakisa viajañatakis walja qollqew utjitäna, wali kusisitapuniw jakasiyäta” sasa. Ukampis taqe ukanak mä akatjamatwa aptʼasïna, jupajj uka toqet akham siwa: “Nayarojj kʼarimpiw qollqe apaqawayapjjetu. Walja qollqenïñatakejj mara maraw wal trabajiyäta, ukampis qhepat janiw kunanëjjayätsa; wali llakitapunëjjayätwa, janis kunatakis sirvkirista ukhamwa amuyasiyäta” sasa.

Qhepatjja Biblian ewjjtʼanakaparjam sarnaqañwa amtäna. Kunatï jupan jakañatak utjki ukampik jakasisajj akham siwa: “Diosamp apasiñaw taqe kunat sipans wali valoranejja. Jichhajj sumakiw iktʼasjjta, wali kusisitarakïtwa” sasa.

Qollqe toqet Bibliajj kamsisa uk jukʼamp yatiñ munsta ukhajja, Internetan jw.org cheqar mantasajj “¿Wali yatjjatatäñasa wali qollqenïñasa jutïrin sum jakasiñatakejj yanaptʼistaspati?” sat yatichäwi liytʼam, ukajj Yatiyañataki número 3 del 2021 revistankiwa.

4. Maynimp ikintasiña

Maynimp ikintasiñajj walikïskiti janicha uka toqetjja, may maywa jaqenakajj amuyapjje.

BIBLIAJJ KAMSISA: “Qʼañu jucha lurañatsa jitheqtapjjarakim […]. Jan jumanakajj Diosar jan uñtʼir yaqha markankir jaqenakjamäpjjamti, jupanakajj chacha jan ukajj warmi sinti munañampiw apayasipjje” (1 Tesalonicenses 4:3-5).

KAMSAÑSA UKA ARUNAKAJJ MUNI: Maynimp ikintasiñajj walikïskiti janicha uka toqet qhan Bibliajj yatichistu. Biblian “qʼañu jucha” lurañat parlki uka arunakajja, adulterio juchata, qollqe layku maynimp ikintasiñata, jan casaratäkasin maynimp ikintasiñata, chacha pura jan ukajj warmi pura ikintasiñata, ukat animalanakamp qʼañunak lurañat parlañatakiw apnaqasi (1 Corintios 6:9, 10). Maynimp ikintasiñajj Diosan mä regalopawa, ukampis casarat chacha warmikiw ikintasipjjañapa (Proverbios 5:18, 19).

BIBLIAJJ YANAPTʼASIPUNIWA: Australia markan jakasiri Kylie sat warmejj akham siwa: “Solteräkayäta ukhajja, maynimp ikintasisajj sumakis jikjjataskirista ukhamwa amuyayäta. Ukampis janiw ukhamäkänti, maynimp ikintasisajj jan walinwa uñjasiyäta, wali llakitarakiyätwa” sasa.

Mä qhawqha maranakatjja, Kylie warmejj Biblia estudiañwa qalltäna, maynimp ikintasiñ toqet kuntï Bibliajj yatichki ukarjamaw sarnaqarakïna. Jupajj akham siwa: “Diosan ewjjtʼanakapajj jan walinakar jan purtʼasiñatakiw yanaptʼistu. Jichhajj Jehová Diosatakjam kuns lurasajja, wali munata ukat wali sumaw jakasjjta. Biblian yanaptʼapampejj kunayman jan walinakatwa salvasiwayta” sasa.

Jukʼamp yatiñatakejja, Internetan jw.org cheqar mantasajj “¿Qué dice la Biblia sobre vivir juntos sin estar casados?” sat yatichäwi liytʼam.

Kunatï walïki jan walïkaraki uk yatiñatakejj Diosakiw yanaptʼistaspa. Biblian suma ewjjtʼanakaparjam sarnaqañajj janiw faciläkiti, ukampis ukarjam sarnaqañajj yanaptʼasipuniwa, kusisitaw jakasiraktanjja.