Мүгәддәс Китабдан нә өјрәнирик?
«Бу, Јеһова Аллаһын јери вә ҝөјү јаратдығы ҝүн онларын мејдана ҝәлмә тарихчәсидир» (Јарадылыш 2:4). Бу сөзләрлә Мүгәддәс Китаб планетимизин неҹә мејдана ҝәлдијини тәсвир едир. Бәс Мүгәддәс Китабда јазыланлар елми фактларла үст-үстә дүшүр? Ҝәлин бир нечә нүмунәјә бахаг.
Каинат һәмишә мөвҹуд олуб?
Јарадылыш 1:1 ајәсиндә дејилир: «Башланғыҹда Аллаһ ҝөјү вә јери јаратды».
XX әсрин икинҹи јарысына гәдәр бир чох нүфузлу алимләр һесаб едирди ки, Каинат һәмишә мөвҹуд олуб. Амма сон илләрин елми кәшфләринә әсасланараг, һазырда алимләрин әксәријјәти етираф едир ки, Каинатын башланғыҹы олуб.
Јер күрәси әввәлҹә неҹә иди?
Јарадылыш 1:2, 9 ајәләриндә дејилир ки, Јер күрәси лап әввәлләр гурулушсуз вә бош иди, су илә өртүлү иди.
Бу сөзләр бир чох елми кәшфләрлә ујғун ҝәлир. Биолог Патрик Ши дејир ки, тәзә-тәзә вахтларда «планетимизин атмосфериндә нәфәс алмаға оксиҝен јох иди, јер күрәси чылпаг, бош иди». «Астрономи» журналында дејилир: «Јени тәдгигатлара әсасән, гәдим дөврдә Јер күрәси башдан-баша су илә өртүлү олуб, гуру јери, демәк олар ки, олмајыб».
Вахт кечдикҹә јерин атмосфери неҹә дәјишди?
Јарадылыш 1:3—5 ајәләриндә дејилир ки, ишыг тәзә-тәзә атмосферә нүфуз етмәјә башлајанда ишығын мәнбәји јерин сәтһиндән ҝөрүнмүрдү. Ҝүнәш вә Ај сонралар јердән ајдын ҝөрүнмәјә башлады (Јарадылыш 1:14—18).
Мүгәддәс Китабда дејилмир ки, јер үзүндәки бүтүн ҹанлылар һәр бири 24 саат олан алты ҝүн әрзиндә јараныб
Смитсон Әтраф Мүһит Тәдгигат Мәркәзи билдирир ки, әввәлләр ишыг Јерин атмосфериндә сәпилирди. Орада дејилир: «Һавадакы метан дамҹылары ҝәнҹ Јер күрәсини думана бүрүјүрдү». Ардынҹа әлавә олунур: «Сонрадан метан думаны тәмизләнди вә сәма мави олду».
Ҹанлылар һансы ардыҹыллыгла пејда олдулар?
Јарадылыш 1:20—27 ајәләриндә дејилир ки, балыглар, гушлар, гуруда јашајан һејванлар вә ән ахырда инсан јаранды. Алимләр һесаб едир ки, балыглар илк мәмәлиләрдән хејли әввәл јараныб, инсанлар исә хејли сонра.
Мүгәддәс Китабда дејилмир ки, ҹанлы варлыглар вахт кечдикҹә дәјишиклијә мәруз гала билмәз
Мүгәддәс Китаб һагда јанлыш фикирләр
Бәзи инсанлар иддиа едир ки, Мүгәддәс Китаб мүасир елми кәшфләрлә узлашмыр. Лакин бу иддиаларын чохуна сәбәб одур ки, инсанлар Мүгәддәс Китабда дејиләнләри јанлыш баша дүшүрләр.
Мүгәддәс Китабда дејилмир ки, Каинатын вә ја Јер күрәсинин ҹәми 6000 ил јашы вар. Орада садәҹә дејилир ки, Јер күрәси вә Каинат «башланғыҹда» јарадылыб (Јарадылыш 1:1). Мүгәддәс Китабда бунун нечә ил әввәл баш вердији јазылмајыб.
Мүгәддәс Китабда дејилмир ки, јер үзүндәки бүтүн ҹанлылар һәр бири 24 саат олан алты ҝүн әрзиндә јараныб. Әксинә, орада «ҝүн» сөзү мүәјјән бир дөврү билдирир. Мәсәлән, Мүгәддәс Китабда планетимизин вә орадакы һәјатын јарадылдығы дөвр, «Јарадылыш» биринҹи фәсилдә тәсвир олунан алты јарадылыш ҝүнү үмумиликдә бир «ҝүн» кими тәсвир олунур. Һәмин дөвр «Јеһова a Аллаһын јери вә ҝөјү јаратдығы ҝүн» адланыр (Јарадылыш 2:4). Демәли, Аллаһын Јер күрәсини һәјат үчүн һазырладығы вә ҹанлы варлыглары јаратдығы алты јарадылыш ҝүнүнүн һәр бири сон дәрәҹә узун дөврү әһатә едир.
Мүгәддәс Китабда дејилмир ки, ҹанлы варлыглар вахт кечдикҹә дәјишиклијә мәруз гала билмәз. «Јарадылыш» китабында дејилир ки, һејванлар «ҹинсинә ҝөрә» јарадылыблар (Јарадылыш 1:24, 25). Мүгәддәс Китабдакы «ҹинс» сөзү елми термин дејил, ҹанлы варлыгларын ҝениш бөлҝүсүнү билдирир. Беләликлә, бир «ҹинсә» чохлу нөвләр дахил ола биләр. Бу исә о демәкдир ки, заман кечдикҹә ејни әразидә јашајан һејван нөвләринин «ҹинс» дахилиндә дәјишиклијә мәруз галмасы мүмкүндүр.
Неҹә дүшүнүрсүнүз?
Јухарыда гејд олундуғу кими, Мүгәддәс Китабда Каинатын башланғыҹы, јерин илкин вәзијјәти вә һәјатын јаранмасы садә сөзләрлә, ејни заманда дәгигликлә тәсвир олунуб. Бәс ола биләрми ки, Мүгәддәс Китабда бүтүн бунлары јарадан Кәс барәдә дә дәгиг мәлумат јазылсын? Бир енсиклопедијада дејилир ки, «һәјатын өз башланғыҹыны фөвгәлбәшәр бир гүввәдән ҝөтүрмәси фикри мүасир елми биликләрә зидд дејил» b.