«Тунелдә јүксәк сүрәтлә ҝәлән гатарын дүз бир аддымлығында дајанмышдым. О ан јашадығым адреналин партлајышы санки бүтүн проблемләрими унутдурду» (Леон) *.

«Сылдырым гајалардан суја туллананда өзүмү бир нечә санијәлик гуш кими азад һисс едирдим. Дүздүр, бу мәнә һәзз верирди, амма бәзән горхурдум» (Лариса).

Леон вә Лариса кими, ҝәнҹләр баҹарыгларынын һүдудуну сынамагдан һәзз алыр. Амма бәзән онлар буну чох рискли үсулларла едирләр. Бәс сәндә нә вахтса белә истәк олуб? Еләдирсә, онда бу мәгалә мәһз сәнин үчүндүр.

Адреналин һәвәси асылылыға чеврилә биләр. Ани һәзз алдыгдан сонра адам ҝет-ҝедә даһа чох адреналин истәјир. Леон кими гатар тунелләриндә әјләнҹә ахтаран Марко дејир: «Бу мәндә асылылыға чеврилмишди. Һәмин вахт өзүмү әла һисс едирдим, амма сонра истәјирдим даһа фәргли адреналин дадым».

Јолдан кечән машынлардан јапышараг јүксәк сүрәтлә ролик сүрән Ҹастин дејир: «Јенидән адреналин дујмаг үчүн буну бир дә тәкрарлајырдым. Истәјирдим ки, инсанлар мәнә һејран галсын, амма ахырда хәстәханаја дүшдүм».

Һәмјашыдларынын тәсиринә дүшүб сағлам дүшүнҹәни итирә биләрсән. Марвин адында бир ҝәнҹ дејир: «Достларым “ирәли, сән баҹараҹагсан”, дејәрәк мәни јалын әллә јүксәк тикилијә дырманмаға тәшвиг етдиләр. Дивара дырмандыгҹа бүтүн бәдәним әсирди, чох горхурдум». Јухарыда ады чәкилән Лариса дејир: «Башгаларынын фикри илә отуруб-дурурдум. Онлар нә етсәләр, мән дә ону едирдим».

Бәзиләри интернет васитәсилә екстрим һәвәскарларыны алгышлајараг вә онларын етдикләрини тәһлүкәсиз бир шеј кими тәгдим едәрәк дә ҝәнҹләрә тәсир едир. Бу фактдыр ки, интернетдә пајлашылан бәзи видеолар вирус кими јајылыр вә адреналин һәвәскарларынын мәшһурлашмасына сәбәб олур.

Мәсәлән, ән чох изләнилән видеолар сырасына паркурла бағлы видеолар дахилдир. Паркур — тәһлүкәсизлик тәдбири ҝөрмәдән манеәләри (һасарлар, мүһәҹҹәрләр вә саирә) гачараг, һоппанараг, дырмашараг ҹәлд вә мәһарәтлә ашмаг баҹарығыдыр. Белә видеолара бахандан сонра сәнә елә ҝәлә биләр ки, бу, о гәдәр дә тәһлүкәли  дејил вә буну һамы едир. Нәтиҹәдә сәндә һәјати тәһлүкә дашыјан әјләнҹәләри тәҹрүбәдән кечирмәк истәји јарана биләр.

Нәјә гадир олдуғуну јохламағын даһа тәһлүкәсиз јоллары вар. Мүгәддәс Китабда физики мәшгин мүәјјән фајдасы олдуғу дејилсә дә, орада сағлам дүшүнҹәни горумағын ваҹиблији дә вурғуланыр (1 Тимутијә 4:8; Титуса 2:12). Бәс сағлам дүшүнҹәни неҹә горуја биләрсән?

Тәһлүкәни нәзәрә ал. Мүгәддәс Китабда дејилир: «Узагҝөрән камалла отуруб-дурар, ахмаг исә сәфеһлијини нүмајиш етдирәр» (Мәсәлләр 13:16). Истәдијини етмәздән өнҹә бунун нә дәрәҹәдә тәһлүкәли олуб-олмадығы һаггында мәлумат ал. Өзүндән соруш: «Ҹидди хәсарәт алмаг еһтималы нә дәрәҹәдәдир? Бу, һәјатымла ојнамаға бәрабәр дејил ки?» (Мүгәддәс Китаб принсипи: Мәсәлләр 14:15).

Һәјатын гәдрини билән достлар сеч. Әсл дост истәмәдијин шеји етмәјин вә ја һәјатыны тәһлүкә алтына атмағын үчүн тәкид етмәз. Лариса дејир: «Достларымы дәјишәндән сонра һәјат тәрзим дә дәјишди. Ағлы башында олан достларым мәнә дүзҝүн әјләнҹә нөвү сечмәкдә көмәк етди» (Мүгәддәс Китаб принсипи: Мәсәлләр 13:20).

Мәһарәтләриндән һәјатыны тәһлүкәјә атмадан һәзз ал. «Ҝәнҹләрин рискли давранышлары» китабында дејилир ки, «өз принсипләрини вә сәрһәдләрини мүәјјән етмәји өјрәнмәк» бөјүмә просесинин бир һиссәсидир («Adolescent Risk Behaviors»). Нәјә гадир олдуғуну еһтијат тәдбирләри ҝөрәрәк, тәһлүкәсиз шәраитдә јохламаг олар.

Өзүнә һөрмәт газан. Инсанлар сәнә адреналин алмаг үчүн ҝөстәрдијин һүнәрә ҝөрә јох, һәјати чәтинликләрин өһдәсиндән ҝәлдијинә ҝөрә һөрмәт едәҹәк. Лариса дејир: «Һәјатымы тәһлүкәјә атан мүхтәлиф әјләнҹәләрлә мәшғул олмаға гајалардан тулланмагла башламышдым. Каш “јох” демәји баҹарајдым».

Хүласә. Екстрим јашамаг хатиринә һәјатыны тәһлүкә алтына атмагданса, әјләнҹә сечиминдә сағлам дүшүнҹә нүмајиш етдир (Мүгәддәс Китаб принсипи: Мәсәлләр 15:24).