Иса пејғәмбәр нә заман доғулуб?
Мүгәддәс Јазыларын ҹавабы
Мүгәддәс Китабда Иса Мәсиһин дәгиг доғум тарихи гејд олунмур. Нөвбәти истинадлар буну тәсдиг едир:
«
Мәсиһин әсил доғум тарихи бәлли дејил
» («Јени католик енсиклопедијасы»).«
Мәсиһин дәгиг доғум тарихи мәлум дејил
» («Encyclopedia of Early Christianity»).
Мүгәддәс Китаб «Иса нә вахт доғулуб?» суалына бирбаша ҹаваб вермир. Лакин орада онун доғулдуғу әрәфәдә баш верән ики һадисәдән бәһс едилир вә бундан бир чохлары белә гәнаәтә ҝәлмишдир ки, Иса декабрын 25-дә доғулмајыб.
Гыш дејилди
Сијаһыја алынма. Исанын доғулмасындан бир мүддәт габаг сезар Август «
бүтүн империјада әһалинин сијаһыја алынмасы үчүн фәрман верди
». «Һәр кәс гејдијјатдан кечмәк үчүн өз шәһәринә
» ҝетмәли иди. Бунун үчүн бәзиләриндән бир һәфтә, ја да ондан чох јол ҝетмәк тәләб олунурду (Лука 2:1—3). Еһтимал ки, верҝи јығмаг вә һәрбијә чағырыш мәсәләсини низамламаг мәгсәдилә верилән һәмин фәрман илин истәнилән вахтында әһали тәрәфиндән хош гаршыланмајаҹагды. Буна ҝөрә дә чәтин ки, сезар Август гышын сојуг чағында бир чохларыны узун јола чыхмаға мәҹбур едәрәк ҹамааты гәзәбләндирсин.Гојун сүрүләри. Чобанлар «
чөлдә јашајыб ҝеҹәләр сүрүләринин кешијини чәкирдиләр
» (Лука 2:8). Иса Мәсиһин дөврүндән бәһс едән бир китаба дејилир ки, чобанлар сүрүләрини ачыг һавада «Пасха бајрамындан (мартын сонлары) бир һәфтә әввәл башлајараг
» нојабр ајынын орталарына гәдәр отарырдылар. Һәмин мәнбәдә әлавә олунур: «Гышда сүрүләри өртүлү јердә сахлајырдылар, елә бу фактын өзү гышда кечирилән Милад бајрамынын әнәнәви тарихинин дүзҝүнлүјүнү гејри-мүмкүн едир, чүнки Инҹилә әсасән, Мәсиһ доғулан ҝүн чобанлар чөлдә гојун отарырдылар
» («Daily Life in the Time of Jesus»).
Пајызын әввәли иди
Иса ерамызын 33-ҹү илинин јазында, нисанын 14-дә кечирилән Пасха заманы өлдүрүлмүшдү. Һәмин тарихдән ҝеријә һесабламагла онун нә заман доғулдуғуну тәхмин етмәк мүмкүндүр (Јәһја 19:14—16). Иса үч ил јарым сүрән хидмәтинә башлајанда тәхминән 30 јашында иди, демәли, о, ерамыздан әввәл 2-ҹи әсрдә, пајызын әввәлиндә доғулмушду (Лука 3:23).
Нәјә ҝөрә Милады декабрын 25-дә кечирирләр?
Иса Мәсиһин декабрын 25-дә доғулмасына һеч бир сүбут јохдурса, онда нәјә ҝөрә Милад бајрамыны бу тарихдә гејд едирләр? «Британија енсиклопедијасы»нда дејилир ки, килсә рәһбәрләри, чох еһтимал ки, бу тарихи гыш ҝүн дөнүмүндә гејд едилән вә «бүтпәрәст Рома бајрамы сајылан “мәғлубедилмәз ҝүнәшин доғум ҝүнүнә” ујғунлашдырмаг
» үчүн сечмишдиләр. «Американа енсиклопедијасы»нда дејилир ки, бир чох алимләрин фикринҹә, бу, христианлығы гәбул едән бүтпәрәстләр үчүн һәмин дини даһа доғма етмәк мәгсәдилә едилмишди
».