Јеһова һәр шеји јарадан Аллаһдыр (Вәһј 4:11). Ибраһим, Муса вә Иса пејғәмбәр Она ибадәт едирдиләр (Јарадылыш 24:27; Чыхыш 15:1, 2; Јәһја 20:17). О, һансыса бир халгын јох, бүтүн инсанларын Аллаһыдыр (Зәбур 47:2).

Мүгәддәс Китабда дејилдији кими Јеһова Аллаһын адыдыр (Чыхыш 3:15; Зәбур 83:18). Ибрани дилиндә бу ад «олмаг» фелиндән әмәлә ҝәлиб. Бир чох алимләрин фикринҹә бу адын мәнасы «олмасына сәбәб олур» демәкдир. Јеһова Аллаһын Улу Јарадан вә Өз мәгсәдинин иҹрачысы олдуғу нәзәрә алынса, адын бу ҹүр ачыгланмасы мүнасибдир (Әшија 55:10, 11). Мүгәддәс Китабын сајәсиндә биз һәмчинин Јеһованын неҹә Аллаһ олдуғу вә Онун әсас хүсусијјәти олан мәһәббәти һагда өјрәнирик (Чыхыш 34:5—7; Лука 6:35; 1 Јәһја 4:8).

Ибрани дилиндә Јеһова ады тетраграмматон кими танынан יהוה (ЈҺВҺ) дөрд һәрфдән ибарәтдир. Гәдим ибрани дилиндә илаһи адын дәгиг тәләффүзү мәлум дејил. Азәрбајҹан дилиндә бу ад «Јеһова» вә ја «Јәһва» кими таныныр.

Нәјә ҝөрә Аллаһын адынын ибраниҹә тәләффүзү мәлум дејил?

Гәдим ибрани дилиндә саит һәрфләр јазылмырды. Ибранидилли адам мәтни охујанда һансы саитләрдән истифадә етмәли олдуғуну билирди. Лакин Төврат («Әһди-Әтиг») јазылыб гуртарандан сонра бәзи јәһудиләрин арасында Аллаһын адыны чәкмәјин дүзҝүн олмадығы илә бағлы мөвһумат јаранды. Онлар Кәламы уҹа сәслә охујаркән Аллаһын адыны «Рәбб» вә ја «Аллаһ» кими мәфһумларла әвәз едирдиләр. Әсрләр өтдүкҹә бу мөвһумат јајылды вә Аллаһын адынын тәләффүзү унудулду *.

Бәзиләринин фикринҹә, бу ад «Јаһве» кими тәләффүз олунмалыдыр. Диҝәрләри башга вариантлар ирәли сүрүрләр. Өлү дәниз әлјазмалары арасында Лавилиләр китабынын јунанҹа тәрҹүмәси јазылмыш бир парчада Аллаһын ады «Јао» кими транслитерасија олунуб. Бундан башга, гәдим јунан јазычылары адын «Јае», «Јабе» вә «Јаоуе» тәләффүз формаларыны да тәклиф етмишләр. Лакин гәдим вахтларда бу илаһи адын неҹә тәләффүз едилдији бизә мәлум дејил *.

Аллаһын ады илә бағлы јанлыш фикирләр

Сәһв. Аллаһын адынын дәгиг тәләффүзү мәлум олмадығына ҝөрә Мүгәддәс Китабда ону истифадә етмәк лазым дејил.

Доғру. Бу сөзләрдән белә чыхыр ки, инсанлар мүхтәлиф дилләрдә данышсалар да, Аллаһ онлардан адыны ејни ҹүр тәләффүз етмәләрини истәјир. Анҹаг Мүгәддәс Китабда ҝөстәрилир ки, мүхтәлиф дилдә данышан Аллаһын кечмишдә јашамыш хидмәтчиләри адлары фәргли тәләффүз едирдиләр.

Мәсәлән, ҝөтүрәк Исраилин һакими Јушәни. Биринҹи әсрдә јашајан ибранидилли мәсиһиләр бу ады «Јеһошуа» кими, јунандилли мәсиһиләр исә «Јесус» кими тәләффүз едирдиләр. Мүгәддәс Китабын јунанҹа јазылан һиссәсиндә ибрани ады олан «Јушә»нин тәрҹүмә олунмасы ҝөстәрир ки, мәсиһиләр адлары өз дилләринә ујғун тәләффүз едирдиләр (Һәвариләрин ишләри 7:45; Ибраниләрә 4:8).

Һәмин принсипи Аллаһын адына да тәтбиг етмәк олар. Тәләффүздән чох о адын Мүгәддәс Китабда өз јерини алмасы даһа ваҹибдир.