Aniaan kun mɔ be flɛ i kɛ Nikola nin i yi Selinin be liɛ’n, like uflɛ yɛ ɔ kleli be yalɛ-ɔ. Betɛli ng’ɔ o Aflansi lɔ’n ɔ seli be kɛ be tu wɔ asɔnun bo uflɛ nun. Be seli kɛ: “I bo bolɛ nun’n, e wun bliblili e kpa. Sanngɛ kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun’n, e wla wa loli e janvuɛ mun. Afin e siman aniaan nga be o asɔnun bo uflɛ sɔ’n nun’n be kpa naan se kɛ e afiɛn mántan.” a ?Kɛ mɔ asɔnun bo uflɛ nun kɔlɛ timan pɔpɔ’n, ngue yɛ a kwla yo naan w’a di aklunjɔɛ naan w’a su Ɲanmiɛn kpa titi-ɔ? ?Wafa sɛ yɛ aniaan onga’m be kwla uka be nga b’a ba be asɔnun bo’n nun’n niɔn? ?Yɛ wafa sɛ yɛ a nin aniaan nga be o lɔ’n, be kwla wla be wiengu fanngan-ɔn?

LIKE NNAN MƆ BE KWLA UKA Ɔ’N

1. Fa ɔ wla’n guɛ i Zoova su. (Jue. 37:5) Be flɛ aniaan bla kun m’ɔ tran Zapɔn’n kɛ Kazumin. Kɛ be mɛnnin i wun’n i junman lika uflɛ’n, be tu ɔli asɔnun bo uflɛ nun. Kusu nn be o be asɔnun’n nun w’a di afuɛ 20. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, wafa sɛ yɛ ɔ ‘yacili Zoova lɛ naan ɔ kle i atin-ɔn’? Ɔ seli kɛ: “Sa nga ti yɛ srɛ kun min m’ɔ yo min kɛ min ngunmin yɛ m’an ka sa’n, n kɛnnin i kwlaa n kleli Zoova. Blɛ kwlaa nga n yoli sɔ’n, ɔ mannin min wunmiɛn.”

?Ngue yɛ a kwla yo naan w’a fa ɔ wla’n w’a guɛ i Zoova su kpa-ɔ? Kɛ be lua waka mma kun’n, ɔ fata kɛ be gua su nzue yɛ be niɛn i lika naan w’a yo kpa. I wafa kunngba’n, ɔ fata kɛ e yo ninnge wie mun naan y’a kwla lafi Zoova su kpa. Nikola mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ seli kɛ, kɛ ɔ bu Abraamun nin Zezi nin Pɔlu be akunndan’n, i sɔ’n ukɛ i naan w’a fɛ i wla w’a gua Zoova su kpa. Afin sran sɔ’m be kpɔcili ninnge  kpanngban naan b’a kwla yo Ɲanmiɛn i klun sa’n. Sɛ a suan Biblu’n nun like titi’n, i sɔ’n kwla uka ɔ naan kɛ ɔ su sa’m be kaci’n w’a kwla jran kekle. Asa’n a kwla ɲan ndɛ wie fa wla aniaan nga be o ɔ asɔnun bo uflɛ’n nun’n be fanngan.

2. Nán fa ɔ asɔnun bo uflɛ’n fa sunnzun laa liɛ’n. (Aku. 7:10) Be flɛ aniaan bian kun kɛ Zili. Kɛ ɔ tuli Benɛn m’ɔ ko trannin Etazinin lɔ’n, ɔ wunnin kɛ lɔfuɛ’m be ninnge yolɛ wafa’n, ɔ nin i nvle nun lɔ liɛ’n timan kun. Ɔ seli kɛ: “Ɔ yoli min kɛ sran kwlaa nga n wun i’n, ɔ kunndɛ kɛ n kan min su ndɛ n kle i sa.” Kɛ mɔ be yoman sɔ lika ng’ɔ fin lɔ’n ti’n, blɛ wie nun’n, w’a fɛmɛn i wun w’a mantanman aniaan’m be kpa kun. Sanngɛ kɛ ɔ wa sili aniaan’m be kpa’n, ɔ wa kacili akunndan ng’ɔ bu’n. Ɔ seli kɛ: “Siɛn’n n wun i wlɛ kɛ, sɛ lika nga e o’n ɔ ti sɛ ti sɛ-o, e kwlaa e ti kun. E ninnge yolɛ wafa’n yɛ ɔ timan kun-ɔn. Kannzɛ sran’m be ninnge yolɛ wafa’n ti sɛ ti sɛ’n, like ng’ɔ ti cinnjin’n yɛle kɛ e nin be e tran klanman.” I sɔ’n ti’n, nán fa ɔ asɔnun bo uflɛ’n fa sunnzun laa liɛ’n. Aniaan bla kun m’ɔ ti atin bofuɛ mɔ be flɛ i kɛ Anin Lizi’n, ɔ seli kɛ: “Nán like nga n yacili i min sin lɔ’n, yɛ n kunndɛli kɛ ń wún i ekun. Sanngɛ n kunndɛli kɛ ń sí like uflɛ.”

Ɔ fata kɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be kusu be nian be wun su naan b’a faman be asɔnun bo uflɛ’n b’a sunnzunman laa liɛ’n. Sɛ be yoman ninnge mun kɛ be asɔnun bo laa liɛ’n nun lɔ’n sa’n, nán maan be ka lɛ be bu i kɛ be yoman ninnge mun kɛ ng’ɔ nin i fata’n sa. Ɔ fata kɛ be si sa nga ti yɛ aniaan’m be fa ajalɛ wie mun’n be kpa naan sɛ bé mán afɔtuɛ’n b’a man. (Aku. 3:​1, 7b) Sɛ ɔ ayeliɛ’n nun’n a kle aniaan’m be ajalɛ kpa’n, ɔ flunman tra kɛ a mian be kɛ be bu akunndan kunngba nga a bu’n wie.—2 Kor. 1:24.

3. Fa ɔ wun wla asɔnun’n nun junman’m be nun. (Fip. 1:27) Kɛ sran kun tu ko tran lika uflɛ’n, i sɔ’n timan pɔpɔ. Afin ninnge kpanngban o lɛ m’ɔ fata kɛ ɔ yo-ɔ. Sanngɛ sɛ a ɲɛn i wun alaje cɛ’n, nán sisi ɔ bo naan w’a ko tran aɲia’m be bo Ɲanmiɛn sulɛ sua’n nun lɔ. ?Sɛ aniaan nga be o asɔnun’n nun’n, be nin-a wunman ɔ le’n, annzɛ be taman ɔ wun’n, bé yó sɛ naan b’a fa be wun b’a mantan wɔ naan b’a uka ɔ? Be flɛ aniaan bla kun kɛ Lisinda. Ɔ nin i wa bla nɲɔn’n be tu ko trannin Afriki Di Sidi lɔ klɔ dan kun su. Ɔ seli kɛ: “Min janvuɛ’m be seli min kɛ n fa min wun n mantan aniaan nga be o min asɔnun bo uflɛ’n nun’n be kpa. Yɛle kɛ e nin be e bo jasin fɛ’n likawlɛ yɛ n tɛ kosan’m be su aɲia’m be bo. Asa ekun’n n seli aniaan’m be kɛ be kwla yo jasin fɛ bolɛ aɲia mun e awlo lɔ.”

Sɛ a nin aniaan nga be o ɔ asɔnun bo uflɛ nun’n amun ‘di junman likawlɛ,’ i sɔ’n úka amun naan amun a “lafi jasin fɛ’n su.” Anin Lizi mɔ e dun mmua e kɛnnin i ndɛ’n, i asɔnun kpɛnngbɛn’m be wlɛli i fanngan kɛ ɔ nin aniaan’m be tinuntinun be bo jasin fɛ’n. ?Kɛ ɔ yoli sɔ’n, wafa sɛ yɛ i bo’n guali-ɔ? Ɔ seli kɛ: “N wunnin kɛ i sɔ’n ukali min kpa naan min wun w’a kpaja min asɔnun’n nun.” Kɛ bé yó asɔnun sua’n nun yɛinyɛin’n annzɛ bé síesíe lɔ ye’n, sɛ a fa ɔ wun wla junman’n nun wie’n, á klé kɛ asɔnun bo uflɛ sɔ’n w’a yo ɔ asɔnun siɛn’n. Sɛ a fa ɔ wun wla junman kɛ ngalɛ sa’m be nun’n, ɔ wun yó aniaan’m be fɛ. Yɛ amún káci kɛ awlobo kunngba nunfuɛ mun sa.

 4. Tra aniaan’m be janvuɛ. (2 Kor. 6:​11-13) Kɛ ɔ ko yo naan w’a tra aniaan’m be janvuɛ’n, kle be kɛ be ndɛ lo wɔ. I sɔ’n ti’n, kwlaa naan aɲia’n w’a bo i bo’n, ɔ nin kɛ aɲia’n ko wie’n, fa ɔ wun mantan be naan a nin be koko yalɛ naan w’a kwla si be kpa. Mian ɔ ɲin naan si be dunman mun. Sɛ ɔ wla fiman aniaan’m be dunman’n su’n, naan a fa ɔ wun mantan be’n, be kwla kunndɛ kɛ bé sí wɔ. Kpɛkun amun kwla kaci janvuɛ.

Nán yo ɔ wun kɛ a ti ɔ liɛ ngunmin sa, kɛ ɔ ko yo naan aniaan’m b’a klo wɔ’n ti. Sanngɛ yo maan aniaan’m be si wɔ kpa. A kwla yo kɛ aniaan bla Lisinda sa. Ɔ seli kɛ: “E yiali aniaan mun e awlo lɔ. I sɔ’n yoli maan e kacili janvuɛ kpa.”

“AMUN SƆ AMUN WIENGU NUN”

Kɛ sran wie’m be kɔ e aɲia’m be bo mɔ be siman sran lɔ’n, srɛ kwla kun be. ?Ɔ maan ngue yɛ e kwla yo naan be nga b’a tu b’a ba e asɔnun bo nun’n, b’a wun be wun fɛ-ɔ? Akoto Pɔlu wla e fanngan kɛ ‘maan e sɔ e wiengu nun kɛ Klisi kusu fa sɔli e nun’n sa.’ (Rɔm. 15:7) Sɛ asɔnun kpɛnngbɛn’m be nian Klisi i ajalɛ’n su’n, be nga blɛ liɛ b’a ba e asɔnun’n bo nun’n, be wun kpája be. (An nian kuku nga be flɛ i kɛ “ Like ng’ɔ kwla uka be nga be tu kɔ asɔnun bo uflɛ nun’n” i nun.) Sanngɛ ɔ fata kɛ be kwlaa nga be o asɔnun’n nun’n, i kpɛnngbɛn-o i bakan-o, be tra be nga b’a uflɛuflɛ’n be janvuɛ.

Wafa nga e kwla sɔ be nga b’a ba uflɛuflɛ’n be nun’n, i wie yɛle kɛ e yia be e awlo lɔ. Sanngɛ nɛ́n i ngba-ɔ. Ɔ fata kɛ e yo ninnge trele wie mun e fa uka be wie. Aniaan bla kun liɛ’n, kɛ aniaan bla kun tu ko trannin be klɔ’n su lɔ’n, ɔ fɛ i wlanwlannin klɔ’n nun. Kpɛkun ɔ kleli i wafa ng’ɔ kwla yo naan w’a ɲan bisi annzɛ alie w’a wɔ lika’n. Like nga aniaan bla’n yoli’n, ɔ yoli aniaan bla m’ɔ w’a ba uflɛuflɛ’n i fɛ dan. Yɛ i sɔ’n ukɛli i naan i wun w’a kpɛjɛ i lika sɔ’n nun lɔ.

A KWLA KƆ Ɔ ƝRUN ƝANMIƐN SULƐ’N NUN

Kɛ lalo’n tín kɔ́’n, ɔ kplo i wun kpɛ sunman lele naan i ndɛwa’m b’a tin naan w’a kwla tu. I wafa kunngba’n, kɛ a ju asɔnun bo uflɛ nun’n, ninnge nga be kwla tanndan ɔ ɲrun naan w’a ɔman ɔ ɲrun Zoova i sulɛ nun’n, kpalo be. Nikola nin Selinin be seli  kɛ: “Kɛ a tu kɔ lika uflɛ’n, i sɔ’n uka ɔ kpa. Be nga be o lɔ’n be ninnge yolɛ wafa’n nin ɔ liɛ’n timan kun. Yɛ wafa nga lika’n fa ti’n ɔ nin lika nga a fin’n timan kun. Ɔ maan saan á fá nzuɛn uflɛ wie mun naan w’a kwla tran lɔ.” Kɛ Zan Saali mɔ e kɛnnin i ndɛ, ndɛ’n i bo bolɛ’n nun lɔ’n ɔ nin i awlofuɛ’m be tu ko trannin lika uflɛ’n, ɔ kannin wafa nga be ɲannin su ye’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ e juli e asɔnun bo uflɛ’n nun lɔ’n, e mma’m be wa suli Zoova kpa trali laa’n, kpɛkun be nin i be afiɛn mantannin kpa. Kɛ e dili anglo nɲɔn kun’n, be mannin e wa bla’n i junman lemɔcuɛ afiɛn’n aɲia’n i bo. Yɛ e wa yasua kan’n kacili jasin bofuɛ mɔ be nin-a yomɛn i batɛmun’n.”

?Yɛ sɛ sa wie’m be ti’n, a kwla tu ko tranman kan be mian jasin bofuɛ’m be wun lɔ’n, annzɛ lika uflɛ’n nin? Sɛ ɔ ti sɔ’n, maan lika nga a o lɛ dɔ nga su’n, ɔ yo ɔ kɛ w’a ju asɔnun bo uflɛ kun nun sa. Kpɛkun nian afɔtuɛ nga be o ndɛ akpasua nga nun’n be su nanti. Yɛle kɛ fa ɔ wla’n gua Zoova su titi. Yɛ tu ɔ klun di junman nga be di be asɔnun’n nun’n be kpa. I wie yɛle kɛ fa ajalɛ naan a nin aniaan uflɛ wie’m b’a bo jasin fɛ’n likawlɛ. Tra aniaan uflɛ be janvuɛ. Yɛ be nga be ti ɔ janvuɛ’n, yo maan amun afiɛn mantan kpa tra laa’n. Asa’n a kwla fa ajalɛ trele wie mun naan w’a uka be nga b’a ba amun asɔnun bo nun’n annzɛ aniaan nga be leman wie’n. Kɛ mɔ klolɛ’n yɛ be fa sie Klisifuɛ nanwlɛfuɛ’m be nzɔliɛ’n ti’n, sɛ a yo sɔ’n, a nin Zoova be afiɛn mántan kpa. (Zan 13:35) Yɛ a kwla lafi su kɛ “ayeliɛ sɔ mun yɛ Ɲanmiɛn klo be-ɔ.”—Ebr. 13:16.

Klisifuɛ kpanngban mɔ be tu ɔli asɔnun bo uflɛ nun’n, kannzɛ bɔbɔ sa sunman kleli be yalɛ’n, sanngɛ kasiɛn su’n be wunnin be wun fɛ. Ɔ kusu a kwla wun ɔ wun fɛ wie. Aniaan bla Anin Lizi seli kɛ: “Asɔnun bo uflɛ nga n ɔli be nun’n ti’n, n ma ɲannin janvuɛ kpanngban.” Kazumin kusu wunnin i wlɛ kɛ, kɛ sran kun tu kɔ asɔnun bo uflɛ nun’n, “wafa nga Zoova suɛn i bo’n, ɔ kwla bo i nuan dan.” Aniaan bian Zili liɛ’n, ɔ seli kɛ: “Janvuɛ nga n trali be’n ti’n, n buman min wun aofuɛ kun. N wun min wun fɛ kpa min asɔnun bo uflɛ’n nun ti’n, sɛ be se min kɛ n wɔ lika uflɛ’n, ɔ́ yó kekle mán min.”