NABIGLANG marhay si Doreen kan ma-diagnose na may tumor sa utak an saiyang agom na si Wesley, na 54 anyos pa sana. * Sinabi sainda kan mga doktor na pirang bulan na lang an buhay kan agom niya. “Dai ako makapaniwala sa nadadangog ko,” an sabi niya. “Pirang semana akong mayo sa sadiri. Dai ko maako na nangyayari ini samo. Dai ako handa.”

An namatian ni Doreen iyo an parating nagigin reaksiyon kan dakul na nasa arog kaiyan na sitwasyon. Maski siisay, ano man an edad, puwedeng magkaigwa nin nakakagadan na hilang. Marahay sana ta dakul an andam na mag-ataman sa saindang kapamilya na may taning na an buhay. Pero, talagang dipisil an gibuhon na iyan. Ano an magigibo kan ibang miyembro kan pamilya tanganing maranga asin maataman an kapamilyang may taning na an buhay? Paano mapaglalabanan kan mga nag-aataman an negatibong mga emosyon mantang inaataman an saindang kapamilya? Mantang madali nang magadan, ano an dapat na asahan? Pero, pag-ulayan nguna niyato kun taano ta talagang dipisil ngunyan an pag-ataman sa sarong kapamilya na may taning na an buhay.

Huli sa medisina, napapalawig na an buhay nin tawo ngunyan. Kan nakaaging siglo, halipot an average life span nin mga tawo dawa sa mayayaman na nasyon. Dakul an nagagadan tulos huli sa mga hilang na nakakaulakit o mga aksidente. Dikit an mga ospital o kaya harayo, kaya mga kapamilya an nag-aataman sa pasyente asin sa harong na sana ini nagagadan.

An pag-uswag sa medisina ngunyan nakakatabang sa mga doktor na labanan an mga hilang para mapalawig pa an buhay. May mga hilang na dati nakakagadan tulos. Pero ngunyan, nagigibo nang palawigon pa an buhay kan igwa kaiyan. Kaya lang, dai ini nangangahulugan na mararahay an pasyente. Sa parati, dahil sa mga komplikasyon, dai na kaya kan mga  pasyente na atamanon an sadiri ninda. Kaya nagigin mas masakit asin mapagal an pag-ataman sa sainda.

Ngunyan, dakul nang pasyente an nadadara na sa ospital imbes na magadan na sana sa harong. Kadaklan sa mga tawo ngunyan mayong ideya kun ano an nangyayari pag madali nang magadan an saro asin bihira lang an nakakahiling mismo kaiyan. Kaya an saro puwedeng matakot o mag-alangan na atamanon an kapamilya nindang may taning na an buhay. Ano an makakatabang sa sainda?

Arog ki Doreen, talagang grabeng pagmundo an namamatian nin dakul pag an sarong kapamilya ninda may taning na an buhay. Dawa grabe an paghadit, pagkatakot, asin pagmundo, ano an makakatabang saimo na magin handa sa mga puwedeng mangyari? Sarong maimbod na lingkod nin Diyos an namibi: ‘Tukduan mo kami sa pagbilang kan samong mga aldaw, na magkamit kami sa samong puso nin kadunungan.’ (Salmo 90:12) Iyo, mamibi sa Diyos na Jehova na tabangan kang madunong na ‘bilangon an saimong mga aldaw,’ tanganing sagkod sa posible, magin komportable asin maugma an natatadang panahon kan saimong mahal sa buhay.

Nangangaipo ini nin marahay na pagpaplano. Kun nakakaulay pa an kapamilyang may hilang asin andam siyang pag-ulayan an sitwasyon, mas marahay kun haputon siya kun siisay an madesisyon enkaso na maggrabe an kamugtakan niya. An prangkang pakikipag-ulay sa pasyente kun gusto niyang i-revive pa siya, darahon sa ospital, o kaya mag-ako nin mga pagbulong, makakatabang sa ibang kapamilya na dai makamati nin pagkukulang o pagkakonsiyensiya pag sinda na an kaipuhan magdesisyon para sa pasyente. An patiinot asin prangkang pag-urulay matabang sa pamilya na makapokus sa pag-ataman sa may hilang. An sabi sa Bibliya: “Masasayang an mga plano kun mayo nin maigot na [pag-urulay].”​—Talinhaga 15:22, An Marahay na Bareta Biblia.

Sa parati, an panginot na papel kan nag-aataman iyo na rangahon an may hilang. Kaipuhan na maaraman kan pasyente na namumutan siya asin na may kadamay siya. Paano ini magigibo? Basahan o kantahan an may hilang, na pinipili an mga babasahon o kanta na nakakapakusog asin nakakapaugma sa saiya. Nararanga sinda pag kinakaputan an kamot ninda o mabuot sindang kinakaulay.

Sa parati, makakatabang na sabihon kun siisay an nagbibisita sa saiya. Sinasabi sa sarong report: “Sa limang pangmati, an pandangog iyo an sinasabing pinakahuring pangmati na nawawara. Dawa garo nagtuturog an [pasyente], makusog pa man giraray an  pandangog kaiyan kaya dai magtaram nin ano man na bagay na dai mo sasabihon kun mata siya.”

Kun posible, iribang mamibi. Sinasabi sa Bibliya na sa sarong pagkakataon, napaatubang sa grabeng panggigipit si apostol Pablo saka an mga kairiba niya, asin dai ninda sigurado kun mabubuhay pa sinda. Anong tabang an hinagad ninda? Pinakiulayan ni Pablo an saiyang mga amigo: “Puwede man nindo kaming matabangan paagi kan saindong pagngayo-ngayo para sa samuya.” (2 Corinto 1:8-11) Makakatabang na marhay an udok sa pusong pamibi pag napapaatubang sa grabeng problema asin nakakagadan na hilang.

An ideya na may taning na an buhay kan saro mong kapamilya talagang nakakamundo. Iyan huling an kagadanan bakong natural sa tawo. Dai kita dinisenyo para magadan. (Roma 5:12) Kaya, inapod kan Tataramon nin Diyos an kagadanan na sarong “kaiwal.” (1 Corinto 15:26) Kun siring, normal sana na habo tang isipon na magagadan an sarong namumutan sa buhay.

Pero an pag-antisipar sa puwedeng mangyari makakatabang sa mga miyembro nin pamilya na mabawasan an takot asin magpokus sa pag-asikaso sa pasyente tanganing sagkod na posible magin komportable ini. An nagkapira sa mga puwedeng mangyari nakalista sa kahon na “ An Huring mga Semana kan Saiyang Buhay.” Siyempre, bako gabos na nakalista diyan nangyayari sa kada pasyente o nangyayari iyan uyon sa pagkasunod-sunod. Pero, kadaklan sa mga pasyente naeeksperyensiyahan an nagkapira sa mga pagbabagong nasambit diyan.

Pagkagadan kan sarong namumutan sa buhay, mas marahay na makipag-ulay sa sarong dayupot na amigo na andam magtabang. Posibleng kaipuhan rangahon an mga nag-ataman o an pamilya paagi sa pagsabi sa sainda na tapos na an pagsakit kan saindang namumutan na kapamilya. Mamumuton kitang pinapakusog kan satong Kaglalang na ‘an mga gadan mayo na nin ano man na [naaaraman].’​—Parahulit 9:5.

Mahalagang marhay an pagtitiwala sa Diyos, bako lang sa panahon na may hilang an sarong miyembro nin pamilya kundi pati man sa panahon nin pagmundo pagkagadan kaini. Puwede kang tabangan ni Jehova paagi sa nakakapakusog na mga tataramon asin pagtabang kan iba. Sinabi ni Doreen: “Nanudan ko na dai sayumahan an inaalok na tabang kan iba. An totoo, napakusog kaming marhay kan inako ming tabang. Nakakasigurado kami ni agom na sinasabi samo ni Jehova: ‘Yaon lang ako, tatabangan ko kamo.’ Dai ko nuarin man ini malilingawan.”

Iyo, an Diyos na Jehova an pinakamahusay mag-ataman. Bilang satong Kaglalang, aram niya an kulog asin pagmundo na namamatian ta. Gustong-gusto asin kaya niyang itao an tabang asin pampakusog na kaipuhan niyato para makayanan ta an sitwasyon. Urog pa diyan, nanunuga siya na sa dai na mahahaloy, an kagadanan mawawara na asin bubuhayon niya an binilyon na tawo na nasa saiyang memorya. (Juan 5:28, 29; Kapahayagan 21:3, 4) Pag nangyari na iyan, arog ni apostol Pablo, an gabos makakapagsabi man: “Kagadanan, hain an saimong kapangganahan? Kagadanan, hain an saimong kamandag?”​—1 Corinto 15:55.