Kapitulo Beinte-Kuatro: Mayong Makukuang Tabang Hale sa Kinaban na Ini
Hula ni Isaias—Liwanag Para sa Bilog na Katawohan I
Kapitulo Beinte-Kuatro: Mayong Makukuang Tabang Hale sa Kinaban na Ini
1, 2. (a) Taano ta nasindak an mga nag-eerok sa Jerusalem? (b) Huli sa masakit na kamugtakan kan Jerusalem, anong mga hapot an maninigong ihapot?
AN MGA nag-eerok sa Jerusalem nagkakasirindak—asin may marahay na dahelan! An Asiria, an pinakapoderosong imperyo kan aldaw na idto, nag-atake sa “gabos na nakukutaan na siudad nin Juda asin binihag sinda.” Ngonyan, hinuhuma kan makinarya militar nin Asiria an kabiserang siudad nin Juda. (2 Hade 18:13, 17) Ano an gigibohon ni Hadeng Ezequias asin kan gabos na nag-eerok sa Jerusalem?
2 Mantang buminagsak na an ibang mga siudad kan saiyang nasyon, aram ni Ezequias na an Jerusalem daing laban sa makapangyarihan na puersa militar kan Asiria. Dugang pa, an Asiria may reputasyon na daing kaagid sa karingisan asin kadahasan. Makangingirhat na marhay an hukbo kan nasyon na iyan kaya an mga kalaban kun beses minadulag na dai man lamang nakipaglaban! Huli sa makamomondong kamugtakan kan Jerusalem, saen makadodolok an mga nag-eerok dian tanganing magpatabang? Madudulagan daw an hukbo nin Asiria? Asin paano namugtak sa siring na situwasyon an banwaan nin Dios? Tanganing masimbag an mga hapot na ini, kaipuhan niatong salingoyon an nakaagi asin helingon kun paano trinatar ni Jehova an saiyang katipan na nasyon kan enot na mga taon.
Apostasiya sa Israel
3, 4. (a) Kasuarin asin paano nabanga sa duwang kahadean an nasyon nin Israel? (b) Anong maraot na kapinonan an itinao ni Jeroboam sa sampulong tribong kahadean sa amihanan?
3 Poon kan humale an Israel sa Egipto sagkod kan magadan an aki ni David na si Salomon—sarong peryodo nin labi sanang 500 na taon—an 12 tribo nin Israel nagkakasararo bilang sarong nasyon. Pagkagadan ni Salomon, pinangenotan ni Jeroboam an sampulong tribo sa amihanan sa pagrebelde tumang sa pamilya ni David, asin poon kaidto an nasyon nabanga sa duwang kahadean. Nangyari ini kan 997 B.C.E.
4 Si Jeroboam an enot na hade kan kahadean nin Israel sa amihanan, asin pinangenotan nia an saiyang mga sakop sa dalan nin apostasiya kan an Aaronikong mga saserdote asin an sono sa ley na pagsamba ki Jehova rinibayan nia nin bakong lehitimong mga saserdote asin nin sarong sistema nin pagsamba sa ogbon na baka. (1 Hade 12:25-33) Ini makasusurang nin makuri ki Jehova. (Jeremias 32:30, 35) Huli kaini asin sa iba pang dahelan, tinogotan nia an Asiria na sakopon an Israel. (2 Hade 15:29) Prinobaran ni Hadeng Oseas na barion an sakal kan Asiria paagi sa pakipagkasapakat sa Egipto, alagad naprakaso an pakana.—2 Hade 17:4.
An Israel Nagdolok sa Sarong Falsong Pailihan
5. Kiisay nagdolok an Israel tanganing magpatabang?
5 Mawot ni Jehova na makapag-isip-isip an mga Israelita. a Kaya sinugo nia si propeta Isaias dara an minasunod na patanid: “Herak man kan naghirilig sa Egipto sa pagpatabang, kan mga nananarig sa mga kabayo sana, asin nagtitiwala sa mga karuwahe de guerra, huli ta sinda dakol, asin sa mga kabayong panguerra, huli ta sinda makosogon, alagad ta dai nagsarig sa Banal kan Israel asin dai naghanap ki Jehova mismo.” (Isaias 31:1) Makaturotriste nanggad! An Israel orog na nagtitiwala sa mga kabayo asin sa mga karuwahe de guerra kisa sa nabubuhay na Dios, si Jehova. Sa makalaman na pag-iisip kan Israel, an mga kabayo kan Egipto dakol asin makokosog. Daing duwa-duwa na an Egipto magigin mahalagang kaalyado tumang sa hukbo nin Asiria! Minsan siring, dai mahahaloy madidiskobre kan mga Israelita na an saindang makalaman na pakialyansa sa Egipto daing kamanungdanan.
6. Taano an pagdolok kan Israel sa Egipto ta nagpapaheling nin hayag na kadaihan nin pagtubod ki Jehova?
6 Paagi sa tipan nin Ley, an mga nag-eerok sa Israel sagkod sa Juda may dusay na relasyon ki Jehova. (Exodo 24:3-8; 1 Cronica 16:15-17) Kan dumolok sa Egipto tangani na magpatabang, ihinayag kan Israel an kadaihan nin pagtubod ki Jehova asin an dai paggalang sa mga ley na kabtang kan banal na tipan na iyan. Taano? Huli ta kaiba sa mga kondisyon kan tipan an panuga ni Jehova na poprotehiran an saiyang banwaan kun sinda matao nin eksklusibong debosyon sa saiya. (Levitico 26:3-8) Inootob an panugang iyan, paorootrong pinatunayan ni Jehova na sia sarong “pailihan sa panahon nin kasakitan.” (Salmo 37:39; 2 Cronica 14:2, 9-12; 17:3-5, 10) Dugang pa, paagi ki Moises, an parapangoltanan kan tipan nin Ley, sinabihan ni Jehova an mga hade sa Israel sa maabot na panahon na dai sinda magpadakol nin kabayo. (Deuteronomio 17:16) An pagkuyog sa susundon na ini mapaheling na an mga hadeng ini nagsasarig “sa Banal kan Israel” para sa proteksion. Makamomondo, an mga namamahala sa Israel mayo kan siring na klase nin pagtubod.
7. Ano an manonodan kan mga Kristiano ngonyan sa kadaihan nin pagtubod kan Israel?
7 May leksion digdi para sa mga Kristiano ngonyan. An Israel nagsarig sa naheheling na suporta kan Egipto imbes na sa orog nanggad na mas makapangyarihan na suporta na itinatao ni Jehova. Siring man ngonyan, an mga Kristiano tibaad masugotan na ibugtak an saindang kompiansa sa makalaman na mga gikanan nin seguridad—mga deposito sa bangko, posisyon sa sosyedad, mga koneksion sa kinaban—imbes na ki Jehova. Totoo, sineseryoso kan Kristianong mga payo nin pamilya an saindang paninimbagan na sustentohan sa materyal an saindang pamilya. (1 Timoteo 5:8) Alagad dai ninda ibinubugtak an saindang pagtitiwala sa materyal na mga bagay. Asin sinda nagmamaan tumang sa “gabos na klase nin kaaraan.” (Lucas 12:13-21) An solamenteng “ligtas na kalangkawan sa panahon nin kasakitan” iyo si Jehova Dios.—Salmo 9:9; 54:7.
8, 9. (a) Minsan ngani garo baga madonong sa estratehikong paagi an mga plano kan Israel, ano an magigin resulta, asin taano? (b) Ano an pagkakalaen kan mga panuga nin tawo asin kan mga panuga ni Jehova?
8 Garo man sana inoolog-olog ni Isaias an mga namomoon na Israelita na tusong nakipagtratado sa Egipto, na nagsasabi: “Sia madonong man asin pangyayarihon an kapahapahamak, asin dai nia binawi an saiyang mga tataramon; asin sia matindog nanggad tumang sa harong nin mga paragibo nin maraot asin tumang sa tabang kan mga naggigibo nin nakadadanyar na bagay.” (Isaias 31:2) Tibaad iniisip kan mga namomoon sa Israel na sinda madonong. Alagad bako daw na an Kaglalang kan uniberso pinakanangongorog kadonong? Kun hehelingon sa luwas an pakana kan Israel na humagad nin tabang sa Egipto madonong sa estratehikong paagi. Minsan siring, an siring na politikal na pakipag-alyansa nangangahulogan nin espirituwal na pagsambay sa pagheling ni Jehova. (Ezequiel 23:1-10) Bilang resulta, si Isaias nagsasabi na “pangyayarihon [ni Jehova] an kapahapahamak.”
9 An mga panuga nin tawo midbid na dai mapananarigan, asin an proteksion nin tawo bakong segurado. Sa ibong na lado, si Jehova dai kaipuhan na ‘bawion an saiyang mga tataramon.’ Gigibohon nia na daing salto an saiyang mga panuga. An saiyang tataramon dai mabalik sa saiya na daing laog.—Isaias 55:10, 11; 14:24.
10. Ano an mangyayari sa Egipto sagkod Israel?
10 Magigin masasarigan na proteksion daw an mga Egipcio para sa Israel? Dai. Sinasabi ni Isaias sa Israel: “Pero an mga Egipcio daganon na mga tawo, asin bakong Dios; asin an saindang mga kabayo laman, asin bakong espiritu. Asin si Jehova mismo maunat kan saiyang kamot, asin sia na nag-aalok nin tabang masisingkog, asin sia na tinatabangan mapupukan, asin sinda gabos anas matatapos.” (Isaias 31:3) An nagtatabang (an Egipto) sagkod an tinatabangan (an Israel) masisingkog, mapupukan, asin matatapos kun iunat na ni Jehova an saiyang kamot tanganing gibohon an saiyang paghokom paagi sa Asiria.
An Pagbagsak kan Samaria
11. Anong rekord nin pagkakasala an natipon kan Israel, asin ano an nagin kasagkodan?
11 Sa saiyang pagkaherak si Jehova paorootrong nagsugo nin mga propeta tanganing enkaminaron an Israel na magsolsol asin magbalik sa dalisay na pagsamba. (2 Hade 17:13) Apisar kaini, dinagdagan pa kan Israel an kasalan kaiyan na pagsamba sa ogbon na baka paagi sa pagtoodtood, inmoral na pagsamba ki Baal, asin paggamit nin sagradong mga palo asin haralangkaw na lugar. “[Pinaagi pa ngani kan mga Israelita] sa kalayo an saindang mga aking lalaki asin an saindang mga aking babae,” na iinaatang an bunga kan sadiri nindang laman sa mga dios na demonyo. (2 Hade 17:14-17; Salmo 106:36-39; Amos 2:8) Tanganing taposon an karatan kan Israel, idinekreto ni Jehova: “An Samaria asin an saiyang hade pasisilensiohon nanggad, siring sa sarong binaring sanga sa ibabaw nin katubigan.” (Oseas 10:1, 7) Kan 742 B.C.E., inatake kan hukbo nin Asiria an Samaria, an kabiserang siudad kan Israel. Pakatapos nin tolong taon na pagsalikop, buminagsak an Samaria, asin kan 740 B.C.E., dai na nag-eeksister an sampulong tribong kahadean.
12. Ano an ipinagigibo ngonyan ni Jehova, asin ano an nangyayari sa mga dai nag-iintindi sa patanid?
12 Sa satong kaaldawan ipinagigibo ni Jehova an sarong pambilog na kinaban na paghuhulit tanganing patanidan “an katawohan na sinda gabos saen man na lugar maninigong magsorolsol.” (Gibo 17:30; Mateo 24:14) An mga hinahaboan an paagi nin Dios sa pagliligtas magigin siring sa “binaring sanga sa ibabaw nin katubigan,” lalaglagon siring kan apostatang nasyon nin Israel. Sa ibong na lado, an mga naglalaom ki Jehova “magmamana kan daga, asin sinda mag-eerok dian sagkod lamang.” (Salmo 37:29) Kun siring, madonong nanggad na likayan an mga sala kan suanoy na kahadean nin Israel! Ibugtak niato an satong bilog na kompiansa ki Jehova para sa kaligtasan.
[Nota sa Ibaba]
a Posibleng marhay na an enot na tolong bersikulo kan Isaias kapitulo 31 ipinanonongod prinsipalmente sa Israel. An ultimong anom na bersikulo garo baga aplikado sa Juda.
[Mga Hapot Para sa Pag-adal]