ARAM kan dakul na tawo na may 12 apostol si Jesus. Pero puwedeng dai ninda aram na may mga kaiba-iba si Jesus na mga babaying disipulo. An saro sa sainda iyo si Juana.—Mat. 27:55; Luc. 8:3.

Ano an nagin papel ni Juana sa ministeryo ni Jesus, asin ano an manunudan niyato sa halimbawa niya?

Si Juana iyo an “agom ni Chuza, na pinaniniwalaan ni Herodes.” Posibleng si Chuza an katiwala kaidto sa mga gibuhon sa harong ni Herodes Antipas. Si Juana an saro sa nagkapirang babayi na pinaumayan ni Jesus. Kaiba kan iba pang babayi, nag-iba si Juana sa pagbaklay ni Jesus asin kan saiyang mga apostol.—Luc. 8:1-3.

Ipinagbabawal kan Judiong mga rabbi an pakikiiba-iba nin mga babayi sa mga lalaking dai man ninda kaparyente, lalo na an pagbaklay kaiba ninda. Sa katunayan, daing gayo kinakaulay nin mga lalaking Judio an mga babayi. Pero dai uyon si Jesus sa mga tradisyon na iyan. Tinugutan niya si Juana asin an iba pang may pagtubod na mga babayi na umiba sa sainda.

Andam si Juana na akuon an paghusgar kan iba sa pakikiasosyar niya ki Jesus asin sa mga apostol. An gabos na nagdesisyon na magsunod ki Jesus dapat na andam na gumibo nin mga pagbabago sa saindang pang-aroaldaw na buhay. Ini an sinabi ni Jesus dapit sa mapagsakripisyong mga parasunod niya: ‘An sakong ina asin mga tugang iyo ining mga naghihinanyog kan tataramon nin Diyos asin naggigibo kaiyan.’ (Luc. 8:19-21; 18:28-30) Bako daw na nakakapakusog maaraman na dayupot asin mahalaga ki Jesus an mga tawong nagsasakripisyo para sunudon siya?

Gamit an ‘saindang mga rugaring,’ si Juana asin an dakul pang babayi naglingkod ki Jesus asin sa Dose. (Luc. 8:3) “Dai [diyan] sinasabi ni Lucas . . . na an mga babayi nagluluto, naghuhugas, o nagtatahi,” an sabi nin sarong parasurat. “Puwedeng ginigibo ninda ini . . . , pero bako iyan an buot sabihon ni Lucas.” Minalataw na ginamit kan mga babayi an saindang kuwarta, rugaring, o pagsadiri tanganing masuportaran an saindang kairiba.

Kan panahon na nagbabaklay sinda para maghulit, dai naghanap-buhay si Jesus asin an saiyang mga apostol. Kaya posibleng dai ninda kayang bayadan an gabos na pagkakan asin iba pang pangangaipo kan saindang grupo na tibaad mga 20 katawo. Dawa ngani dakul an nag-iistimar sa sainda, masasabi tang dai sinda nag-asa sana diyan huling ipinapahiling kan rekord na may dara sindang “kahon nin kuwarta.” (Juan 12:6; 13:28, 29, NW) Posibleng nagdonar si Juana asin an iba pang babayi para sa panggastos.

 May mga nagsasabi na mayo nin kuwarta o rugaring an mga babaying Judio kaidto. Pero uyon sa sekular na mga isinurat kaidtong panahon ni Juana, may mga paagi para magkaigwa nin pagsadiri an sarong babaying Judio: (1) namana niya sa saiyang nagadan na ama kun mayo ini nin aking lalaki, (2) itinao sa saiya, (3) kuwarta na itatao sa saiya sigun sa kontrata ninda sa kasal enkaso magsuwayan sindang mag-agom, (4) parteng nakukua niya hali sa rugaring kan saiyang nagadan na agom, o (5) sadiri niyang ginaganar.

Daing duda na nagdonar an mga parasunod ni Jesus sa abot kan makakaya ninda. Posibleng may mayayaman na babayi sa mga parasunod niya. Huling si Juana agom o nagin agom kan katiwala ni Herodes, may mga nagsasabi na mayaman siya. Sarong arog niya an posibleng nagtao kan isinulot ni Jesus na mamahalon na badong daing pinagdugtungan. Sinabi nin sarong parasurat na an arog kaiyan na bado “dai kayang bakalon kan mga agom nin parasira.”—Juan 19:23, 24.

Dai espesipikong sinambit sa Bibliya na nagdonar si Juana. Pero siguradong ginibo ni Juana an makakaya niya, asin may manunudan kita digdi. Nakadepende sa sato kun ano an itatao ta para suportaran an intereses kan Kahadian—o kun baga matao kita o dai. An importante ki Jehova iyo na maugma tang ginigibo an makakaya niyato.—Mat. 6:33; Mar. 14:8; 2 Cor. 9:7.

Minalataw na kan ipako si Jesus, yaon duman si Juana, kaiba an iba pang babayi na ‘nagsunod asin naglingkod ki Jesus kan yaon siya sa Galilea. Idtuon man duman an dakul pang babayi na nag-iriba saiya pasiring sa Jerusalem.’ (Mar. 15:41, An Marahay na Bareta Biblia) Kan halion sa harigi an bangkay ni Jesus para ilubong, ‘an mga babayi na nag-iriba sa saiya hali sa Galilea nagsurunod asin hiniling an linubngan, asin kun paano an pagkabugtak kan saiyang bangkay. Asin sinda nagpuruli, asin nag-arandam nin mga pahamot asin mga ungguento.’ An mga babaying ini—na pinangaranan ni Lucas na ‘si Maria Magdalena, Juana, patin si Maria na ina ni Santiago’—nagbalik pagkatapos nin sabbath asin nahiling an mga anghel na nagbareta sa sainda na binuhay na liwat si Jesus.—Luc. 23:55–24:10.

Posibleng kaiba si Juana sa mga disipulo, siring man an ina asin mga tugang ni Jesus, na nagtiripon sa Jerusalem kan Pentecostes 33 C.E. (Gui. 1:12-14) Huling nagtatrabaho an agom ni Juana sa harong ni Herodes Antipas, posibleng sa saiya hali an sinasabing personal na mga impormasyon ni Lucas dapit ki Herodes Antipas, lalo na huling sa gabos na kagsurat nin Ebanghelyo, si Lucas sana an nagsambit kan pangaran ni Juana.—Luc. 8:3; 9:7-9; 23:8-12; 24:10.

May mga leksiyon kitang manunudan sa istorya dapit ki Juana. Naglingkod siya ki Jesus sagkod sa pinakamakakaya niya. Siguradong naugma siya na nakatabang an saiyang mga idinonar para iribang makapagbaklay asin makapaghulit si Jesus, an Dose, asin an iba pang disipulo. Dawa may mga pagbalo, maimbod pa man giraray na naglingkod si Juana ki Jesus. Marahay nanggad na arugon kan mga Kristiyana an saiyang diyosnon na kaisipan.