“Wan Smolwan” i Kam “Wan Taosen”

“Wan smolwan hem wan bambae i kam wan taosen, mo wan smolwan bambae i kam wan bigfala nesen.”—AESEA 60:22, NW.

1, 2. (a) ?From wanem tudak i kavremap wol tede? (b) ?Olsem wanem laet blong Jeova i saenaot sloslou long ol man blong hem?

 “OL MAN blong olgeta ples long wol, tudak i kavremap olgeta, be long taon ya, bigfala laet ya bambae i saen, from we mi bambae mi stap long ples ya, mo laet ya i soemaot samting ya.” (Aesea 60:2) Ol tok ya oli soemaot klia se laef long wol i olsem wanem, afta long 1919. Krisendom i sakemaot saen we i soemaot se Jisas Kraes, “laet blong ol man long wol,” i rul olsem King finis. (Jon 8:12; Matiu 24:3) Ol yia 1900 oli moa nogud mo oli spolem moa man bitim eni narafala taem long histri blong man, from we Setan, jif blong “ol rula blong wol we i tudak,” hem i “kros tumas.” (Revelesen 12:12; Efesas 6:12, NW) Bighaf blong ol man oli stap long tudak long saed blong spirit.

² Nating se i olsem, i gat wan laet i stap saen tede. ‘Bigfala laet’ blong Jeova ‘i saen i kam’ long ol man blong hem, ol tabu Kristin we oli stap yet long wol. Olgeta ya oli stap wok long wol, long nem blong “woman” blong God long heven. (Aesea 60:1, NW) Afta we oli kam fri long kalabus blong Babilon long 1919, oli rili save soemaot glori blong God mo oli ‘letem laet blong olgeta i saenaot i kasem ol man.’ (Matiu 5:16) I stat long 1919 go kasem 1931, laet blong Kingdom i saenaot moa, taem we oli stap sakemaot ol laswan tingting blong Babilon we i bin fasem olgeta olsem jen. Namba blong olgeta i kam antap kam kasem plante taosen, taem Jeova i mekem promes blong hem i kamtru: “I gat taem i stap kam, we mi bambae mi kam lukaot olgeta ya we oli kamaot biaen long yufala we i no ded long ol trabol ya. Nao bambae mi tekem olgeta evriwan oli kam wanples bakegen. Bambae mi mekem olsem man blong lukaot long sipsip, we i tekem ol sipsip blong hem oli kambak long fenis blong olgeta. Bambae ples blong yufala i stap fulap bakegen long man, olsem ples blong gudfala gras, we oltaem i gat fulap sipsip i stap long hem.” (Maeka 2:12) Long 1931, taem oli karem nem ya ol Witnes blong Jeova, i kam klia moa se glori blong Jeova i stap long ol man blong hem.—Aesea 43:10, 12.

3. ?Olsem wanem i kam klia se bambae laet blong Jeova i saen long olgeta we tabu spirit i makemaot olgeta, be long ol narafala man tu?

³ ?Jeova i mekem laet blong hem i saenaot nomo long ol laswan memba blong “smol kampani” we oli stap yet long wol? (Luk 12:32, NW) No gat. Wajtaoa blong Septemba 1, 1931, i tokbaot wan narafala grup. Hem i eksplenem ol vas blong Esikel 9:1-11, blong soemaot se man blong raetemdaon ol samting, we ol vas ya oli stap tokbaot, hem i minim olgeta tabu Kristin we oli stap yet long wol. ?Hu ya olgeta we “man” ya i putum mak long fored blong olgeta? Hemia “ol narafala sipsip,” olgeta we oli gat  hop blong laef olwe long wan paradaes long wol. (Jon 10:16; Ol Sam 37:29) Long 1935, oli luksave se grup ya blong “ol narafala sipsip” oli sem mak long ‘bigfala hip blong man we oli kamaot long olgeta kantri,’ we aposol Jon i luk long vison blong hem. (Revelesen 7:9-14) I stat long 1935 kam kasem taem blong yumi, olgeta ya oli bisi blong hivimap bigfala hip blong ol man ya.

4. ?Hu ya ol “king” mo ol “nesen” we Aesea 60:3 i tokbaot?

⁴ Long profet tok blong hem, Aesea i tokbaot wok ya blong hivimap ol man, taem hem i talem profet tok ya, i se: “Ol man blong ol narafala kantri bambae oli luk laet ya, nao bambae oli kam long taon ya from, mo ol king blong olgeta bambae oli luk we yufala i kam long niufala dei, nao bambae oli kam long taon ya blong luk.” (Aesea 60:3) ?Hu ya “ol king” we vas ya i tokbaot? Hemia ol laswan memba blong ol 144,000 we oli laef yet long wol. Olgeta ya bambae oli rul wetem Jisas Kraes long Kingdom blong hem long heven, mo oli stap lidim wok blong givim witnes. (Rom 8:17; Revelesen 12:17; 14:1) Tede, sam taosen nomo blong olgeta we tabu spirit i makemaot olgeta, oli laef i stap yet long wol. Namba ya i smol, taem yumi skelem wetem “ol nesen,” hemia olgeta we oli gat hop blong laef blong olwe long wol. Ol nesen ya oli kam long Jeova blong hem i tijim olgeta mo oli stap singaot ol narafala blong oli mekem sem mak.—Aesea 2:3.

Ol Man Blong Jeova We Oli Wok Strong

5. (a) ?Wanem samting i soemaot se strong tingting blong ol man blong Jeova i no godaon, i no lus? (b) ?Weswan ol kantri we ol namba blong olgeta i kam antap bigwan long 1999? (Lukluk ripot long ol pej 17 kasem 20.)

⁵ !Ol man blong Jeova tede, oli soemaot strong tingting long wok we oli bin mekem long ol yia 1900! Mo taem oli kam klosap long yia 2000, mo ol traem we oli fesem oli kam antap, oli no lusum strong tingting ya we oli gat. Oli tinghevi yet long oda blong Jisas se: “Yufala i mas go long ol man long olgeta ples long wol, blong pulum olgeta oli kam man blong mi.” (Matiu 28:19, 20) Ol pablisa we oli wok strong blong talemaot gud nius long laswan sevis yia oli kasem wan niufala namba blong 5,912,492. Oli spenem wan bigfala namba blong 1,144,566,849 aoa blong tokbaot God mo ol stamba tingting blong hem wetem ol narafala. Oli mekem 420,047,796 visit long ol man we oli soem intres mo oli mekem 4,433,884 fri Baebol stadi wetem ol man. !Hemia wan nambawan ripot blong olgeta we oli wok strong!

6. ?Oli mekem wanem niufala jenis long ol paenia, mo wanem frut i kamaot from?

⁶ Las Janewari, Hed Kampani i talemaot wan jenis long saed blong ol aoa we ol paenia oli nidim blong mekem. From samting ya, plante oli tekem jans ya blong joen long wok blong fultaem no haftaem paenia. Eksampel, long ol faswan fofala manis blong 1999, branj ofis blong Netalan i kasem plante pepa blong olgeta we oli wantem statem wok blong paenia. Taem yumi skelem namba ya wetem ol semfala manis blong yia bifo, namba blong olgeta i fo taem antap. Ghana i givim ripot se: “I stat long taem ya we aoa blong ol paenia i jenis, sloslou namba blong ol fultaem paenia i kam antap.” Long sevis yia blong 1999, namba blong ol paenia long ful wol i kasem 738,343—hemia wan nambawan rod blong soemaot se ‘yumi strong blong mekem ol gudfala samting.’—Taetas 2:14.

7. ?Olsem wanem Jeova i blesem ol man blong hem we oli wok strong?

⁷ ?Jeova i blesem strongfala wok blong ol man blong hem? Yes. Tru long profet Aesea, hem i talem se: “!Yufala i luklukraon! !Yufala i luk ol samting we oli stap kamtru! Ol man blong yufala oli stap hivap blong kamhom bakegen. Ol pikinini boe blong yufala bambae oli aot long ol ples longwe, oli kambak. Mo ol dota blong yufala, bambae ol man oli karem olgeta i kam, olsem we oli smol pikinini nomo.” (Aesea 60:4) Ol tabu “pikinini boe” mo “dota” ya we God i hivimap olgeta finis, oli stap wok strong yet long wok blong God. Mo naoia, Jeova i stap hivimap ol narafala sipsip blong Jisas long 234 kantri mo aelan, i kam long saed blong ol “pikinini boe” mo “dota” blong hem we tabu spirit i makemaot olgeta.

“Ol Gudfala Wok”

8. ?Ol Witnes blong Jeova oli wok strong long wanem ‘gudfala wok’?

⁸ Ol Kristin oli gat wok ya blong talemaot gud nius blong Kingdom mo blong givhan long olgeta we oli wantem kam disaepol. Be oli “savegud ol rod blong mekem ol gudfala wok.” (2 Timoti 3:17) Taswe, wetem fasin lav, oli lukaotgud long famle blong olgeta, oli kaen long ol strenja, mo oli visitim olgeta we oli sik. (1 Timoti 5:8; Hibrus 13:16) Mo ol man we oli rere blong wok fri oli joen long ol wok olsem wok blong bildim ol Haos Kingdom—wan rod blong givim witnes tu. Long Togo, afta we ol brata oli bildim wan Haos Kingdom, ol bigman  blong wan karismatik * jos long eria ya, oli wantem save from wanem ol Witnes blong Jeova oli save bildim ol haos blong olgeta, !be jos ya i mas pem ol man blong mekem samting ya! Long Togo, ol brata oli ripotem se, taem oli bildim ol gudfala Haos Kingdom, samting ya i givim tingting long ol man long eria ya blong wantem rentem no bildim haos blong olgeta long ol eria ya we oli bildim Haos Kingdom long hem.

9. ?Ol Witnes blong Jeova oli mekem wanem long taem blong ol disasta?

⁹ Samtaem, i gat nid blong mekem wan narafala wok we i gud. Las yia plante kantri oli kasem trabol from ol disasta, mo plante taem ol Witnes blong Jeova oli faswan blong givhan. Wan eksampel, Hariken Mitch i spolem bighaf blong kantri ya Honduras. Kwiktaem nomo, branj ofis i stanemap wan komiti blong lukaot mo givhan long olgeta we oli trabol. Ol Witnes long Honduras mo plante narafala kantri oli givim ol klos, kakae, meresin, mo plante narafala samting long olgeta we oli gat nid. Ol ‘Regional Building Committee’ oli yusum ol save blong olgeta blong bildim bakegen ol haos. I no longtaem, from help ya, ol brata blong yumi we oli bin kasem trabol from hariken ya oli save gobak long ol wok we oli stap mekem oltaem. Long Ecuador, ol Witnes blong Jeova oli givhan long ol brata blong olgeta we oli lusum haos blong olgeta from wota we i ron bigwan. Afta we wan bigman blong gavman i luk nambawan rod we ol Witnes oli bin yusum blong givhan long taem blong trabol ya, hem i se: “!Sipos grup ya i wok blong mi, bambae mi save mekem ol nambawan samting! Ol man olsem yufala oli mas stap long evri ples long wol.” Ol gudfala wok olsem oli leftemap nem blong Jeova God mo oli soemaot se yumi “traehad oltaem blong mekem ol fasin we God i wantem.”—1 Timoti 4:8.

Oli “Spid i Kam Olsem Klaod”

10. Nating se namba blong olgeta we tabu spirit i makemaot olgeta i godaon, ?from wanem ol man oli stap talemaot nem blong Jeova moa i bitim bifo?

¹⁰ Jeova nao i askem se: “?Hu ya olgeta we oli spid i kam olsem klaod, mo olsem ol sotleg we oli stap flae i go long haos blong olgeta? Ol man blong ol aelan oli gat hop from mi, ol sip blong Tasis olsem fastaem, oli karem ol pikinini boe blong yu we oli stap longwe oli kam . . . Bambae ol man blong ol narafala kantri oli bildimap ol ston wol blong yu, mo bambae ol king blong olgeta oli mekem wok blong yu.” (Aesea 60:8-10, NW) Ol faswan we oli tekem aksin taem we “laet” blong Jeova “i saen i kam,” hemia ol “pikinini boe,” ol Kristin we tabu spirit i makemaot olgeta. Biaen ol “man blong narafala kantri”—bigfala hip blong ol man we oli holemstrong long wok blong givhan long ol tabu brata blong olgeta, mo oli folem eksampel blong olgeta blong talemaot gud nius. Taswe, nating se namba blong olgeta we tabu spirit i makemaot i stap godaon long evri ples long wol, ol man oli stap talemaot nem blong Jeova moa i bitim bifo.

11. (a) ?Wanem wok i stap gohed yet mo wanem frut i kamaot from wok ya long 1999? (b) ?Wanem ol kantri we namba blong olgeta we oli tekem baptaes i antap bigwan long 1999? (Lukluk ripot long ol pej 17 kasem 20.)

¹¹ From samting ya, plante milyan man oli “olsem ol sotleg we oli stap flae i go long haos blong olgeta,” oli stap faenem sefples insaed long Kristin kongregesen. Evri yia, plante handred taosen man oli stap kam, mo rod i open blong moa i kam yet. Aesea i talem se: “Long dei mo long naet, ol doa blong bigfala stonwol blong taon ya bambae oli open i stap, . . . blong karem ol gudfala samting i kam blong givim long yufala.” (Aesea 60:11) Las yia 323,439 man oli tekem baptaes blong soem se oli givim laef blong olgeta i go long Jeova, mo hem i no satem ol doa yet. “Ol gudfala samting” blong ol narafala kantri, bigfala hip blong ol man, oli gohed blong kam tru long ol doa ya. (Hagae 2:7) Doa i no save sat long olgeta man ya we oli wantem aot long tudak. (Jon 12:46) !I gud we olgeta ya oli neva lego fasin tangkiu blong olgeta from laet ya!

No Fraet Nating Se Man i Agensem Yumi

12. ?Olsem wanem olgeta we oli laekem tudak, oli traehad blong kilim laet?

¹² Olgeta we oli laekem tudak oli no laekem nating laet blong Jeova. (Jon 3:19) Sam man oli traehad blong kilim laet ya. Yumi no sapraes long samting ya. Ol man oli bin jikim Jisas tu, we “hem i prapa laet we i save givim laet long olgeta man.” Oli agensem hem, mo biaen ol man blong kantri  blong hem nomo, oli kilim hem i ded. (Jon 1:9) Tru long ol yia 1900, ol man oli agensem ol Witnes blong Jeova tu, oli putum olgeta long kalabus, mo blokem wok blong olgeta. Sam long ol witnes ya oli ded from we oli bin soemaot laet blong Jeova wetem strong bilif. Long ol yia we oli jes pas, ol man blong agens, oli giaman long ol niuspepa, radyo mo televisin long saed blong olgeta ya we oli soemaot laet blong God. Sam man oli wantem mekem ol man oli tingting se ol Witnes blong Jeova oli denja long ol man mo oli mas blokem wok blong olgeta. Ol man ya blong agens, ?oli naf blong blokem wok ya?

13. ?Wanem frut i kamaot taem yumi yusum waes fasin blong stretem ol giaman tok long saed blong wok blong yumi long niuspepa, radyo mo televisin?

¹³ No gat. Taem oli gat jans, ol Witnes blong Jeova oli go long ol niuspepa, radyo mo televisin blong stretem ol giaman tok ya. Ale from samting ya, oli tokbaot nem blong Jeova long plante niuspepa, magasin mo long radyo mo televisin. Samting ya i karem plante gudfala frut long wok blong prij. Wan eksampel, long Denmak, wan program blong televisin i bin tokbaot kwestin ya “From wanem bilif blong man Denmak i stap godaon.” Oli askem kwestin long sam jos mo long ol Witnes blong Jeova tu. Biaen wan woman we i luk program ya i talem se: “I klia nomo se tabu spirit blong God i stap lidim hu.” Ol Witnes oli statem wan stadi wetem hem.

14. ?Ol man blong agensem yumi oli mas luksave wanem samting we bambae oli harem nogud from?

¹⁴ Ol Witnes blong Jeova oli save se bambae plante man long wol oli agensem olgeta. (Jon 17:14) Nating se i olsem, profet tok blong Aesea i givim paoa long olgeta: “Nao ol pikinini blong ol man ya we oli bin spolem yufala tumas, mo oli bin mekem yufala i stap daon olgeta, bambae oli kam long ples ya, oli bodaon kasem graon blong oli ona long yufala. Olgeta ya we fastaem oli stap lukluk nogud long yufala, oli stap ting rabis long yufala, bambae oli kam nildaon long fes blong yufala blong soemaot we oli tinghevi long yufala. Bambae oli talem long yufala se, ‘Tru, taon ya i taon blong Hae God. Saeon ya, hem i taon blong God blong yufala. God ya blong yufala, hem i tabu we i tabu, fasin blong hem i stret olgeta.’” (Aesea 60:14) Ol man ya blong agens, bambae oli harem nogud from we i no longtaem oli mas luksave se oli bin faet agensem God. ?Hu i save win long wan faet olsem?

15. ?Olsem wanem ol Witnes blong Jeova oli “titi” long ol narafala nesen, mo olsem wanem oli soemaot samting ya long wok blong prij mo tijim ol man?

¹⁵ Jeova i gohed blong promes se: “Mi bambae mi mekem taon ya i naes we i naes, we bambae i stap mekem ol man oli glad, gogo i no save finis. Ol man blong ol narafala kantri wetem ol king blong olgeta bambae oli lukaot gud long yufala, olsem wan mama we i stap lukaot gud long bebi blong hem, i stap givim titi long hem. Nao long taem ya, bambae yufala i save we mi mi Hae God, mi nao mi God blong paoa, mo mi God blong yufala, we oltaem mi stap sevem yufala, mi stap mekem yufala i fri.” (Aesea 60:15, 16) Yes, Jeova i man blong sevem ol man blong hem. Sipos oli trastem hem, bambae oli stap “gogo i no save finis.” Mo bambae ol narafala kantri oli “givim titi” long olgeta, i minim se bambae oli yusum sam samting long ol kantri ya blong mekem se trufala wosip i gru. Eksampel, fasin waes blong yusum kompyuta mo ol niufala rod we man i yusum blong toktok long man blong narafala kantri i mekem i isi moa blong prentem Wajtaoa long 121 lanwis we oli stap kamaot long sem taem mo Wekap! long 62 lanwis. Oli wokem wan spesel program long kompyuta blong givhan blong prentem New World Translation long ol niufala lanwis, mo wok ya i karem bigfala glad i kam long yumi. Taem oli wokem Grik haf long Baebol i go long lanwis blong man Kroasia long 1999, wota i ron long ae blong plante taosen man from we oli glad tumas. Wan olfala brata i talem se: “Mi wet longtaem blong kasem Baebol ya. !Naoia sipos mi ded, tingting blong mi i kwaet i stap long pis!” Namba blong New World Translation we yumi seremaot, fulwan no haf blong hem, i bitim 100 milyan long 34 lanwis.

Ol Gudfala Fasin

16, 17. (a) Nating se i hadwok, ?from wanem i impoten tumas blong holemtaet ol gudfala fasin blong Jeova? (b) ?Wanem ekspiryens i soem se ol yangfala oli save stap longwe long doti fasin blong wol?

¹⁶ Jisas i talem se: “Man we i stap mekem ol fasin  we i no stret, hem i no laekem delaet.” (Jon 3:20) Defren nao, olgeta we oli stap long delaet oli laekem ol gudfala fasin blong Jeova. Tru long Aesea, Jeova i talem se: “Bambae yufala evriwan i stap mekem ol fasin we i stret.” (Aesea 60:21a) Be, from we wol ya i fulap long rabis fasin long saed blong seks, fasin giaman, fasin griri, mo fasin flas, i no isi nating blong gohed blong gat ol gudfala fasin. Eksampel, long sam kantri, ekonomi i kam antap bigwan mo i isi blong lego stret rod mo ronem ol sas samting nomo. Be, Pol i givim woning se: “Ol man ya we oli wantem kam rijman, be oltaem, ol samting blong traem yumi oli stap mekem olgeta oli foldaon. Ol samting we oli wantem, we i krangke, mo we i stap spolem olgeta, i olsem trap blong kasem olgeta. Nao fasin ya blong wantem evri samting, hem i save mekem olgeta oli foldaon we laef blong olgeta i kam nogud olgeta.” (1 Timoti 6:9) !I nogud tumas, taem wan man i joen bigwan long bisnes blong winim mane nao hem i lego ol samting we oli rili impoten, olsem kampani blong ol Kristin brata sista, ol tabu wok blong God, ol gudfala fasin, mo ol wok insaed long famle!

¹⁷ I hadwok moa long ol yangfala blong holemstrong long ol  stret fasin, taem ol narafala yangfala raonabaot long olgeta oli tekem drag mo joen long ol rabis fasin. Long wan skul long Surinam, wan boe we i naes i askem wan gel blong 14-yia nomo blong slip wetem hem. Gel ya i strong blong talem no, mo hem i eksplenem se Baebol i putum tabu long fasin ya afsaed long mared. Ol narafala gel long skul blong hem oli jikim hem mo traem pulum hem blong jenisim tingting blong hem. Oli talem se evri gel long skul oli wantem slip wetem boe ya. Nating se i olsem, gel ya i stanap strong. Sam wik biaen, oli faenem se boe ya i gat jem ya HIV mo hem i sik bigwan. Gel ya i glad tumas from we hem i bin obei long loa blong Jeova we i talem se man i ‘no mas mekem nogud wetem woman.’ (Ol Wok 15:28, 29) Ol Witnes blong Jeova oli glad tumas long ol yangfala we oli stanap strong long stret fasin. Bilif blong olgeta, mo blong ol papa mama blong olgeta, i givim ona long nem blong Jeova God mo i mekem nem ya i ‘naes tumas.’—Aesea 60:21b, NW.

Jeova i Mekem i Gru

18. (a) ?Wanem ol bigfala samting we Jeova i mekem long ol man blong hem? (b) ?Wanem samting i soem se ol namba bambae oli gohed blong kam antap, mo wanem ol nambawan hop blong olgeta we oli stap klosap long laet ya?

¹⁸ Yes, laet blong Jeova i saen i kam long ol man blong hem, i blesem olgeta, i lidim olgeta, mo i mekem olgeta oli strong moa. Tru long ol yia 1900, ol man blong God oli luk we ol tok blong Aesea oli stap kamtru: “Wan smolwan hem wan bambae i kam wan taosen mo wan smolwan bambae i kam wan bigfala nesen. Mi Jeova bambae mi mekem i spid long prapa taem blong hem.” (Aesea 60:22, NW) I stat wetem wan smol namba long 1919, “smolwan” i kam bitim “wan taosen” !Mo oli no finis yet blong gru! Yumi no kasem en blong gru ya yet! Las yia 14,088,751 man oli kam long Memoriol blong ded blong Jisas. Plante long olgeta oli no joen fulwan wetem ol Witnes blong Jeova. Yumi glad se oli bin joen wetem yumi blong mekem impoten miting ya, mo yumi singaot olgeta blong gohed blong kam klosap long laet ya. Laet blong Jeova i saen i kam yet long ol man blong hem. Doa blong ogenaesesen blong hem i stap open yet. Yumi evriwan i mas gat strong tingting blong stap klosap long laet blong Jeova. !Samting ya i mekem se yumi kasem ol bigfala blesing naoia! Mo bambae yumi kasem bigfala glad long fiuja, taem olgeta samting we Jeova i wokem oli presem hem mo oli glad from glori blong hem we i naes tumas!—Revelesen 5:13, 14.

[Futnot]

?Yu Yu Save Eksplenem?

• ?Hu ya olgeta we oli soemaot laet blong Jeova long ol las dei ya?

• ?Wanem samting i soemaot se strong tingting blong ol man blong Jeova i no lus?

• ?Wanem sam long ol gudfala wok we ol Witnes blong Jeova oli bisi blong mekem?

• ?Nating se ol man oli agensem yumi bigwan, yumi bilif strong long wanem samting?

[Kwestin]

[Tok blong pija long pej 15]

Ol man oli gohed blong kam insaed long ogenaesesen blong Jeova

[Tok blong pija long pej 16]

Yumi glad tumas se Jeova i livim doa i open i stap blong ol narafala man we oli laekem laet