Mga Higala sa Diyos sa “Mahigalaong Kapuloan”

Niadtong 1932 ang usa ka linayagang barko nagdalag bililhon kaayong mga binhi ngadto sa Tonga. Ang kapitan mihatag ug pulyetong “Where Are the Dead?” kang Charles Vete. Nakombinsir si Charles nga iyang nakaplagan ang kamatuoran. Wala madugay sa ulahi, giaprobahan sa hedkuwarter sa mga Saksi ni Jehova ang hangyo ni Charles nga ang pulyeto hubaron diha sa iyang lumad nga pinulongan. Human sa iyang paghubad, nadawat niya ang 1,000 ka pinatik nga mga pulyeto ug siya misugod sa pag-apod-apod niini. Kadto ang sinugdanan sa pagkaylap sa mga binhi sa kamatuoran bahin sa Gingharian ni Jehova diha sa gingharian sa Tonga.

DIHA sa mapa sa Habagatang Pasipiko, imong makita ang Tonga sa kasadpan lamang sa dapit diin ang international date line nagdugtong sa Tropic of Capricorn. Ang kinadak-ang pulo niini, ang Tongatapu, anaa sa mga 2,000 kilometros sa amihanan-sidlakan sa Auckland, New Zealand. Ang Tonga gilangkoban sa 171 ka pulo, ug 45 niini adunay mga tawo. Ang gibantog nga eksplorador sa ika-18ng siglo nga si James Cook nga taga-Britanya nagngalan niining nahilit nga gagmayng kapuloan nga Mahigalaong Kapuloan.

Nga may populasyon nga halos 106,000, ang Tonga adunay tulo ka grupo sa mga pulo—ang prominente mao ang Tongatapu, Ha’apai, ug Vava’u. Sa lima ka lokal nga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova, tulo niini anaa sa may labing daghang tawo nga grupo sa Tongatapu, ang usa anaa sa Ha’apai, ug ang laing usa, sa Vava’u. Aron matabangan ang mga tawo nga mahimong mga higala sa Diyos, ang mga Saksi ni Jehova adunay usa ka balay alang sa mga misyonaryo ug buhatan sa paghubad dili layo sa Nuku’alofa, ang kaulohan.—Isaias 41:8.

Sukad sa katuigang 1930, si Charles Vete nabantog na ingong usa sa mga Saksi ni Jehova, bisan tuod niadtong 1964 lamang siya mabawtismohi. Ang uban miduyog kaniya sa pagsangyaw, ug sa 1966 natukod ang usa ka Kingdom Hall nga kalingkoran ug 30 ka tawo. Usa ka kongregasyon nga may 20 ka magmamantala sa Gingharian natukod sa Nuku’alofa niadtong 1970.

Sukad niadto, ang katumanan sa mga pulong ni propetang Isaias madayag diha sa mga pulo sa Tonga:  “Pahataga sila ug himaya kang Jehova, ug diha sa kapuloan papahayaga sila bisan sa iyang pagdayeg.” (Isaias 42:12) Ang buluhaton sa Gingharian padayong nagmalamboon, nga nakatabang sa daghan sa pagbaton ug maayong relasyon kang Jehova. Sa distritong kombensiyon sa Nuku’alofa niadtong 2003, dihay kinatas-ang ihap sa mga mitambong nga 407, ug 5 ang nabawtismohan. Isip pagpaila sa posibilidad sa pag-uswag, 621 ang mitambong sa Memoryal sa 2004.

Yanong Pagkinabuhi

Apan, halayo sa kaulohan, duna gihapoy dayag nga panginahanglan sa mga magwawali sa Gingharian. Pananglitan, ang 8,500 ka tawo nga nagpuyo sa 16 ka pulo sa Ha’apai nga grupo kinahanglang makadungog ug dugang bahin sa kamatuoran sa Bibliya. Sa katibuk-an ang Ha’apai gilangkoban sa bulobungtod, punog palma nga mga pulo nga may hataas, puting kabaybayonan. Tin-aw kaayo ang dagat, nga sagad makita ang kaladmon nga lapas sa 30 metros. Lalim kaayo ang paglangoy taliwala sa katakotan ug sa kapin sa usa ka gatos ka espisye sa mabulokong tropikal nga mga isda. Ang mga balangay kasagaran gagmay ra. Ang mga balay, bisan tuod yano, gitukod aron makabarog sa tropikal nga mga buhawi.

Ang mga kahoyng kulo ug mangga motaganag landong ug pagkaon. Ang pagpangita ug pagdegamo sa pagkaon maoy dakong bahin sa kinabuhi kada adlaw. Gawas sa karneng baboy, ang mga taga-pulo nagpahimulos sa dagayang abot sa dagat. Ang mga hardin sa pamilya motaganag lagutmon ug mga utanon. Ang mga sitrus motubo bisag dili atimanon; abunda usab ang lubi ug saging. Ang kahibalo sa mga tawo didto bahin sa mga tambal nga hilba, dahondahon, bakbak sa kahoy, ug mga gamotgamot gitudlo latas sa mga kaliwatan.

Siyempre, ang labing matahom nga kabtangan sa Ha’apai’ mao ang mahigalaong mga tawo, nga nahiangay sa malinawong palibot niini. Yano lamang ang naandang kinabuhi dinhi. Ang kadaghanang babaye adunay pangamot nga trabaho—paggamag mga basket, panapton nga tapa, ug mga banig. Samtang magtrabaho, ang mga babayeng taga-Tonga manglingkod, mag-estoryahanay, manganta, ug mangatawa ilalom sa landong sa kahoy, sagad uban sa mga bata nga magduladula o mangatulog diha sa duol. Sa tinghunas kasagaran mga babaye ang manuhid sa katakotan aron manginhas ug manguhag uban pang makaon nga mga linalang sa dagat, lakip na ang kagumkom nga mga guso nga lami kaayong kilawon.

Ang kadaghanang lalaki mogugol sa ilang mga adlaw sa pagpananom, pangisda, pagkulit, paghimog sakayan, ug pagpuna sa mga pukot. Ang mga lalaki, babaye ug mga bata molawig sa mga pulo sakay sa gagmay, inaptan nga mga sakayan sa panagat aron moduaw sa mga paryente, magpatambal, magpabaylo o kaha magbaligya sa mga abot.

Walay Dapit nga Hilit Kaayo nga di Maabot sa Maayong Balita

Ingon niini ka tahom ang palibot sa dihang miabot ang duha ka misyonaryo ug duha ka payunir nga ministro sa wala pa ang Memoryal niadtong 2002. Gihimo na kaniadto ang panalagsang pagduaw, ug ang mga tawo sa Ha’apai nakadawat na ug literatura nga gipatik sa mga Saksi ni Jehova, nga nagtuon pa gani sa Bibliya uban sa mga Saksi.

Ang miduaw nga upat ka magtutudlo sa Bibliya may tulo ka tumong: pagpahiluna ug literatura sa Bibliya, pagsugod ug mga pagtuon sa Bibliya, ug pagdapit sa mga interesado sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo. Kining tulo ka tumong nakab-ot. Nubentay-siyete ka tawo ang mitambong sa Memoryal sa kamatayon ni Jesus. Ang uban  kanila milawig diha sa way-atop nga mga sakayan bisan pa sa pagbunok sa ulan ug kusog nga hangin. Tungod sa dili maayong panahon, daghan ang nagpabilin sa dapit nga gihimoan sa Memoryal ug diha na natulog, nga namauli pagkaugma na.

Ang kahimtang sa mamumulong sa Memoryal dili usab lalim. “Dili ko ikahubit kaninyo ang kakulba sa paghatag ug duha ka pakigpulong sa Memoryal diha sa langyaw nga pinulongan sa samang gabii,” matod sa misyonaryo nga maoy mamumulong. “Imong mahanduraw ang kadako sa akong kabalaka. Dakong tabang gayod ang pag-ampo! Akong nahinumdoman ang mga pulong ug mga tudling pulong nga wala ko hiamgohi nga akong nakat-onan.”

Ingong sangpotanan sa pag-ugmad sa presenteng interes sa mga ebanghelisador sa kapuloan sa Ha’apai, nabawtismohan ang duha ka magtiayon gikan sa maong dapit. Sa usa ka kahimtang, ang bana nainteres sa literatura sa mga Saksi samtang siya nagbansay sa pagkaministro sa lokal nga iglesya.

Bisan tuod kabos sa materyal, kining tawhana ug ang iyang asawa tig-amot ug dakong kantidad sa dihang tawgon ang ilang ngalan didto sa simbahan atol sa serbisyo alang sa tinuig nga pagpangolektag salapi. Usa ka Saksi nga miduaw kanhi nagdapit sa bana sa pagpakli ug pagbasa sa iyang Bibliya sa 1 Timoteo 5:8. Si apostol Pablo misulat: “Kon adunay si bisan kinsa nga wala magtagana alang sa mga iya, ug ilabina alang sa mga sakop sa iyang panimalay, siya naglimod sa pagtuo ug mas daotan pa kay sa tawong walay pagtuo.” Kining prinsipyoha sa Bibliya nakatandog sa kasingkasing sa bana. Nakaamgo siya nga pinaagi sa paghatag ug dakong kantidad nga gipangayo sa iglesya, siya napakyas sa pagtagana sa pangunang mga panginahanglan sa iyang pamilya. Sa pagpangolektag salapi sa pagkasunod tuig, bisan tuod dihay kuwarta sa iyang bulsa, wala niya malimti ang 1 Timoteo 5:8. Sa dihang gitawag ang iyang ngalan, maisogon niyang gipahibalo ang pari nga iyang unahon ang mga panginahanglan sa iyang pamilya. Tungod niadto, ang magtiayon gibiaybiay ug gikasab-an pag-ayo diha sa publiko sa mga pangulo sa simbahan.

Human magtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova, ang maong tawo ug ang iyang asawa nahimong mga magmamantala sa maayong balita. Matod pa sa bana: “Ang kamatuoran sa Bibliya nagbag-o kanako. Dili na ako pintas ug bagis sa akong pamilya. Dili na ako tigpalabig inom. Ang mga tawo sa among baryo makakita sa kalainan nga nahimo sa kamatuoran sa akong kinabuhi. Ako naglaom nga sila mahigugma sa kamatuoran sama kanako.”

Ang Quest nga Gigamit sa Pagpangita

Pipila ka bulan human ang Memoryal sa 2002, lain pang linayagang barko ang nagdalag pipila ka bililhong kargamento ngadto sa nahilit nga Ha’apai. Ang 18-metros nga yate nga Quest gikan sa New Zealand milawig ngadto sa kapuloan sa Tonga. Sakay niini sila si Gary ug Hetty, duyog sa ilang anak babaye nga si Katie. Gikuyogan sila sa siyam ka igsoong taga-Tonga ug duha ka misyonaryo sa duha ka biyahe. Ang lokal nga mga Saksi binatid nga mitabang sa pagnabigar sa sakayan, usahay latas sa wala hisayring katakotan. Kadto dili pagpahayahay lamang nga mga paglawig. Ang katuyoan sa mga sakay niini mao ang pagtudlo sa kamatuoran sa Bibliya. Ilang gikobrehan ang halapad nga kadagatan sa pagduaw sa 14 ka pulo. Ang maayong balita wala pa gayod ikasangyaw sa pipila niadtong mga puloa.

Unsay sanong sa mga tawo? Kasagaran, ang mga magsasangyaw nga nag-agi sa dagat giabiabi uban ang pagkamausisahon, pagkamainiton, ug naandang pagkamaabiabihon sa mga tawo sa pulo. Sa dihang nasabtan sa mga tawo sa  pulo ang katuyoan sa duaw, sila mapasalamaton kaayo. Nasabtan sa miduaw nga mga Saksi nga ang mga tawo sa pulo nagtahod sa Pulong sa Diyos ug mahunahunaon sa ilang espirituwal nga panginahanglan.—Mateo 5:3.

Sa daghang higayon, ang mga bisita molingkod ilalom sa tropikal nga kakahoyan nga alirongag mga tawo nga daghag pangutana sa Bibliya. Inigkagabii, ang panaghisgot sa Bibliya ipadayon sa ilang pinuy-anan. Ang mga tawo sa usa ka pulo mihangyo pag-ayo sa mogikanay nga mga Saksi: “Ayaw mog biya! Kinsay motubag sa among mga pangutana kon mobiya na mo?” Usa ka Saksi miingon: “Lisod gyod kanunay ang pagbiya sa daghan kaayong samag-karnerong mga tawo nga gigutom sa kamatuoran. Daghang binhi sa kamatuoran ang natisok.” Sa pagdunggo sa Quest sa usa ka pulo, nakita sa mga Saksi nga ang tanan nagsul-ob ug besti sa pagbangotan. Mao pa diay pagkamatay sa asawa sa opisyales sa lungsod. Siya mismo nagpasalamat sa mga Saksi sa pagdalag mensahe sa paglaom gikan sa Bibliya.

Lisod abton ang pipila ka pulo. Si Hetty misaysay: “Way klarong dunggoanan ang usa ka pulo, mga pangpang nga bato lamang nga nagtuybo ug pipila ka metros gikan sa dagat. Ang pagdunggo posible lamang pinaagi sa among gamay nga gomang bote. Una niini, ibalibag namo ang among mga bag ngadto sa daghang kamot nga mosalo niini diha sa baybayon. Dayon, sa dihang mopaibabaw na ang bote duol sa patag nga bahin sa pangpang nga bato, kinahanglang moambak mi dayon sa dili pa kini mopaubos uban sa mga balod.”

Apan, dili tanang sakay isog nga mga maglalawig. Human ang duha ka semanang paglawig, ang kapitan nagsulat bahin sa pagbalik ngadto sa dakong pulo sa Tongatapu: “Molawig pa unta kamig 18 ka oras. Apan wala kami makaderetso tungod sa mga gidagat. Nalipay kami sa pagpauli apan nasubo usab sa pagbiya sa daghan kaayong tawo nga nakadungog sa mensahe sa Gingharian. Amo silang gitugyan sa mga kamot ni Jehova, uban sa iyang balaang espiritu ug mga manulonda sa pagtabang kanila nga motubo sa espirituwal.”

Kapuloan nga may Masanag nga Palaaboton

Halos unom ka bulan human mobiya ang Quest, duha ka espesyal payunir nga mga ebanghelisador, si Stephen ug Malaki giasayn sa pagsangyaw sa kapuloan sa Ha’apai. Ilang giubanan ang duha ka bag-ong nabawtismohang magtiayon sa pagtudlo sa Bibliya. Nagpadayon ang bibo nga mga panaghisgot sa doktrinal nga mga butang, ug ang mga magmamantala naggamit pag-ayo sa Bibliya.

Niadtong Disyembre 1, 2003, usa ka kongregasyon ang natukod sa Ha’apai, ang ikalimang kongregasyon sa Tonga. Taliwala sa mga manambong mao ang daghang kabataan. Nakakat-on sila sa pagpaminaw pag-ayo. Hilom sila nga manglingkod ug mahinamong manubag sa mga pangutana. Ang magtatan-aw sa sirkito miingon nga “ang ilang kahibalo sa Akong Basahon sa mga Estorya sa Bibliya nagpakita nga ang ilang mga ginikanan tininuod nga nag-abaga sa ilang kaakohan sa pagtisok sa kamatuoran sa Bibliya diha sa ilang mga anak.” Dayag, kanang mga puloa may masanag nga palaaboton alang sa dagayang ani sa dugang mga higala ni Jehova.

Kapin sa 70 ka tuig kanhi, sa dihang gihubad ni Charles Vete ang pulyetong Where Are the Dead? sa iyang lumad nga pinulongan, ang Tongan, wala siyay kalibotan kon unsa ka lalom nga mogamot ang binhi sa Gingharian diha sa mga kasingkasing sa iyang mga katagilungsod. Gikan niadtong gamayng sinugdanan, si Jehova padayong nagpanalangin sa nagakadakong pagwali sa maayong balita nianang hilit nga bahin sa atong yuta. Karon, ikaingon gayod nga ang Tonga maoy lakip sa hilit nga mga pulo sa dagat nga nagaduol kang Jehova, sa masambingayong pagkasulti. (Salmo 97:1; Isaias 51:5) Sa pagkakaron ang “Mahigalaong Kapuloan” maoy pinuy-anan sa daghang higala ni Jehova.

[Hulagway sa panid 8]

Si Charles Vete, 1983

[Hulagway sa panid 9]

Paghimog panapton nga tapa

[Hulagway sa panid 10]

Ang “Quest” gigamit sa pagpakaylap sa maayong balita sa Tonga

[Hulagway sa panid 11]

Tem sa mga maghuhubad, Nuku’alofa

[Picture Credit Lines sa panid 9]

Making tapa cloth: © Jack Fields/CORBIS; background of pages 8 and 9, and fishing: © Fred J. Eckert