1. Sa paghimog saad, nganong lahi ang Diyos kay sa dili hingpit nga mga tawo?

SI Jehova maoy “Diyos sa kamatuoran.” (Sal. 31:5) Kay dili man hingpit ang mga tawo, dili kanunayng kasaligan ang ilang isulti. Apan ang Diyos ‘dili gayod mamakak.’ (Heb. 6:18; basaha ang Numeros 23:19.) Kanunay niyang gituman ang iyang mga katuyoan alang sa katawhan. Pananglitan, gilalang sa Diyos ang tanang butang sa yuta sulod sa unom ka yugto, nga gitawag ug mga adlaw sa paglalang. Sa sinugdanan sa matag adlaw sa paglalang, iyang gisulti ang iyang pagabuhaton, ug gihimo gayod niya kana. Busa sa kataposan sa ikaunom nga adlaw, “nakita sa Diyos ang tanan nga iyang gibuhat ug, tan-awa! kadto maayo kaayo.”—Gen. 1:6, 7, 30, 31.

2. Unsa ang adlaw sa kapahulayan sa Diyos, ug nganong gihimo niya kining sagrado?

² Human ipahayag sa Diyos nga maayo kaayo ang tanan niyang gilalang, iyang gipahibalo ang pagsugod sa ikapitong adlaw. Dili kini 24-oras nga adlaw, kondili taas nga yugto sa panahon diin siya mipahulay sa paglalang ug mga butang dinhi sa yuta. (Gen. 2:2) Kining adlaw sa kapahulayan sa Diyos wala pa matapos. (Heb. 4:9, 10) Wala ibutyag sa Bibliya kon kanus-a kini eksaktong nagsugod. Apan kini nagsugod human gilalang ang asawa ni Adan nga si Eva, mga 6,000 ka tuig kanhi. Sa dili madugay, magsugod na ang Usa ka Libo ka Tuig nga Pagmando ni Kristo. Niining panahona, tumanon sa Diyos ang iyang katuyoan sa yuta nga himoon kining paraiso ug puy-an sa hingpit nga mga tawo sa walay kataposan. (Gen. 1:27, 28; Pin. 20:6) Makaseguro ka ba nga imong mabatonan kining nindot nga kaugmaon? Oo! Kay “ang Diyos nagpanalangin sa ikapitong adlaw ug naghimo niining sagrado.” Garantiya kini nga bisag unsa pay mahitabo, matuman gayod ang katuyoan  sa Diyos sa kataposan sa ikapitong adlaw.—Gen. 2:3.

3. (a) Unsay nahitabo human sa pagsugod sa adlaw sa kapahulayan sa Diyos? (b) Unsay gisulti ni Jehova bahin sa pagtapos sa rebelyon?

³ Apan human sa pagsugod sa adlaw sa kapahulayan sa Diyos, dunay nahitabong rebelyon. Ang usa ka manulonda, nga sa ulahi ginganlag Satanas, nagtental sa tawo sa pagsimba kaniya imbes sa Diyos. Iyang gibungat ang unang bakak ug gilimbongan si Eva, maong misupak si Eva kang Jehova. (1 Tim. 2:14) Dayon, nadala ni Eva ang iyang bana sa pagrebelde sa Diyos. (Gen. 3:1-6) Kini nga rebelyon mao ang labing daotang panghitabo sa kasaysayan sa uniberso. Bisag gikuwestiyon ni Satanas ang pagkamatinud-anon sa Diyos, nahibalo si Jehova nga dili siya kinahanglang manumpa aron pamatud-an nga matuman ang iyang katuyoan sa yuta. Apan iyang gisulti kon sa unsang paagi matapos ang rebelyon, nga masabtan ra unya sa iyang gitakdang panahon. Siya miingon: “Ibutang ko ang panag-away tali kanimo [Satanas] ug sa babaye ug tali sa imong binhi ug sa iyang binhi. Siya [ang gisaad nga Binhi] magsamad kanimo sa ulo ug ikaw magsamad kaniya sa tikod.”—Gen. 3:15; Pin. 12:9.

4, 5. Unsa ang legal nga garantiya nga gigamit ni Abraham?

⁴ Sa sinugdan, si Adan ug Eva dili kinahanglang manumpa aron pamatud-ang tinuod ang usa ka butang. Ang hingpit nga mga linalang nga nahigugma ug nagsundog sa Diyos kanunayng nagsulti sa tinuod ug may bug-os nga pagsalig sa usag usa. Apan nausab ang kahimtang sa dihang sila nakasala ug nahimong dili hingpit. Sa ulahi, dihang komon na ang pagpamakak ug pagpanglimbong, ang mga tawo kinahanglan nang manumpa nga tinuod ang usa ka importanteng butang.

⁵ Ang pagpanumpa maoy legal nga garantiya nga gigamit ni Abraham labing menos tulo ka higayon. (Gen. 21:22-24; 24:2-4, 9) Ang usa niini maoy sa dihang mipauli siya human niya mapildi ang hari sa Elam ug ang mga kaalyado niini. Si Abraham gitagbo sa mga hari sa Salem ug Sodoma. Ang hari sa Salem nga si Melquisedek maoy “saserdote [usab] sa Labing Hataas nga Diyos.” Busa iyang gipanalanginan si Abraham ug gidayeg ang Diyos tungod sa paghatag kang Abraham ug kadaogan batok sa iyang mga kaaway. (Gen. 14:17-20) Dayon, dihang gustong gantihan sa hari sa Sodoma si Abraham tungod sa iyang pagluwas sa katawhan sa hari gikan sa mga kaaway, si Abraham nanumpa: “Giisa ko ang akong kamot sa pagpanumpa kang Jehova nga Labing Hataas nga Diyos, Magmumugna sa langit ug sa yuta, nga, gikan sa usa ka lugas nga hilo hangtod sa usa ka liston sa sandalyas, wala gayod akoy kuhaon gikan sa bisan unsa nga imoha, aron nga dili ka moingon, ‘Ako ang nagpadato kang Abram.’”—Gen. 14:21-23.

6. (a) Unsang panig-ingnan ang gipakita ni Abraham kanato? (b) Sa unsang paagi kita makabenepisyo sa pagkamasinugtanon ni Abraham?

⁶ Alang sa kaayohan sa makasasalang katawhan, si Jehova nanumpa usab gamit ang mga ekspresyong sama sa “ ‘Ingon nga ako buhi,’ mao ang giingon sa Soberanong Ginoong Jehova.” (Ezeq. 17:16) Ang Bibliya naghisgot ug kapin sa 40 ka higayon nga si Jehova nanumpa. Lagmit ang labing ilado niini mao ang gipanumpa sa Diyos kang Abraham. Sulod sa daghang katuigan, si Jehova mihimog daghang pakigsaad kang Abraham. Pinaagi sa maong mga pakigsaad, nahibaloan ni Abraham nga ang gisaad nga Binhi maggikan sa iyang kaliwat pinaagi sa iyang anak nga si Isaac. (Gen. 12: 1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Dayon nakaatubang si Abraham ug lisod kaayong pagsulay. Gisugo siya ni Jehova sa paghalad sa iyang hinigugmang anak. Dihadiha gituman kini ni Abraham ug sa hapit na niyang ihalad si Isaac, gipugngan siya sa manulonda sa Diyos. Unya ang Diyos nanumpa: “Sa akong kaugalingon ako manumpa . . . nga tungod kay imong gibuhat kining butanga ug wala nimo idumili ang imong anak, ang imong bugtong anak, ako magpanalangin gayod kanimo ug ako tinong magpadaghan sa imong binhi sama sa mga bituon sa kalangitan ug sama sa mga lugas sa balas nga anaa sa baybayon; ug ang imong binhi manag-iya sa ganghaan sa iyang mga kaaway. Ug pinaagi sa imong binhi ang tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon tungod kay ikaw namati sa akong tingog.”—Gen. 22:1-3, 9-12, 15-18.

7, 8. (a) Nganong nanumpa ang Diyos kang Abraham? (b) Sa unsang paagi ang “ubang mga karnero” ni Jesus makabenepisyo sa saad nga gipanumpa sa Diyos kang Abraham?

⁷ Nganong nanumpa ang Diyos kang Abraham nga matuman ang Iyang mga saad? Siya nanumpa aron dasigon ug palig-onon ang pagtuo niadtong mahimong kaubang manununod ni Kristo, nga maoy ikaduhang bahin sa gisaad nga “binhi.” (Basaha ang Hebreohanon 6:13-18; Gal. 3:29) Ingon sa gipatin-aw ni apostol Pablo, si Jehova “nangilabot uban ang usa ka panumpa, aron nga, pinaagi sa duha ka butang nga walay pagkausab [iyang saad ug panumpa] nga niini dili gayod mahimo nga mamakak ang Diyos, kita . . . makabaton ug dakong kadasig sa pagpangupot sa paglaom nga gibutang sa atong atubangan.”

⁸ Dili lang ang dinihogang mga Kristohanon ang makabenepisyo sa gipanumpa sa Diyos kang Abraham. Pinaagi sa “binhi” ni Abraham, si Jehova nanumpa nga ang katawhan sa “tanang nasod sa yuta tinong magapanalangin sa ilang kaugalingon.” (Gen. 22:18) Lakip sa panalanginan mao ang masinugtanong “ubang mga karnero” ni Kristo, kinsa may paglaom nga mabuhi sa walay kataposan sa paraisong yuta. (Juan 10:16) Sa langit man o sa yuta ang imong paglaom, ‘pangupti’ kini pag-ayo pinaagi sa pagpabiling masinugtanon sa Diyos.—Basaha ang Hebreohanon 6:11, 12.

9. Unsay gipanumpa sa Diyos alang sa mga kaliwat ni Abraham nga naulipon sa Ehipto?

⁹ Kasiglohan sa ulahi, si Jehova nanumpa pag-usab maylabot sa iyang mga saad kang Abraham. Nahitabo kini sa dihang iyang gipadala si Moises sa Ehipto aron makigsulti  sa naulipong mga kaliwat ni Abraham. (Ex. 6:6-8) Sa ulahi, gisulti sa Diyos kang Ezequiel nga mihimo siyag panumpa niadtong panahona. Siya miingon: “Sa adlaw sa akong pagpili sa Israel, . . . giisa ko ang akong kamot sa pagpanumpa kanila nga pagawason sila sa yuta sa Ehipto ngadto sa usa ka yuta nga gisusi ko alang kanila, sa yuta nga nagaagay sa gatas ug dugos.”—Ezeq. 20:5, 6.

10. Unsay gisaad sa Diyos sa Israel human sila luwasa gikan sa Ehipto?

¹⁰ Human makagawas ang Israel sa Ehipto, si Jehova mihimog laing saad kanila: “Kon kamo hugot nga magasugot sa akong tingog ug magatuman gayod sa akong pakigsaad, nan kamo tinong mahimong akong linaing katigayonan gikan sa tanang ubang mga katawhan, tungod kay ang tibuok yuta akoa man. Ug kamo mahimong usa ka gingharian sa mga saserdote ug usa ka balaan nga nasod alang kanako.” (Ex. 19:5, 6) Pagkatalagsaong pribilehiyo ang gitanyag sa Diyos alang sa nasod sa Israel! Kon magmasinugtanon sila, ang Diyos mopilig mga indibiduwal gikan sa ilang nasod aron mahimong usa ka gingharian sa mga saserdote nga magdalag panalangin sa tanang katawhan. Sa ulahi, gipatin-aw ni Jehova nga siya nanumpa sa dihang mihimo sa maong saad. Siya miingon: ‘Ako nagpahayag ug usa ka panumpa kanimo ug naghimog pakigsaad uban kanimo.’—Ezeq. 16:8.

11. Unsay sanong sa Israel dihang gitanyagan sila sa Diyos nga mahimong iyang piniling katawhan?

¹¹ Niadtong tungora, wala obligaha ni Jehova ang Israel sa pagpanumpa nga sila magmasinugtanon; ni gipugos sila sa pagdawat sa talagsaong pribilehiyo nga iyang gitanyag kanila. Apan kinabubut-on silang miingon: “Andam kami sa pagbuhat sa tanan nga gisulti ni Jehova.” (Ex. 19:8) Paglabay sa tulo ka adlaw, gipahibalo ni Jehova kon unsay angayng buhaton sa iyang piniling nasod. Una, ilang nadungog ang Napulo ka Sugo. Dayon gisulti ni Moises ang dugang mga sugo nga narekord sa Exodo 20:22 hangtod sa Exodo 23:33. Unsay sanong sa Israel? Ang tibuok katawhan mitubag: “Ang tanang pulong nga gisulti ni Jehova kami andam sa pagbuhat.” (Ex. 24:3) Dayon gisulat ni Moises ang mga balaod diha sa “basahon sa pakigsaad” ug gibasa kinig kusog aron madungog pag-usab sa tibuok nasod. Human niana, sa ikatulong higayon, ang katawhan nanaad: “Kami andam nga mobuhat ug magmasinugtanon sa tanang gisulti ni Jehova.”—Ex. 24:4, 7, 8.

12. Maylabot sa pakigsaad, unsay gihimo ni Jehova ug sa iyang piniling katawhan?

¹² Gituman dayon ni Jehova ang iyang papel diha sa pakigsaad sa Balaod. Nagpatukod siyag tolda sa pagsimba ug nagtudlog mga saserdote aron ang makasasalang katawhan makaduol kaniya. Apan ang Israel nalimot dayon sa ilang panaad sa Diyos ug “gipasakitan bisan ang Balaang Usa sa Israel.” (Sal. 78:41) Pananglitan, samtang si Moises atua sa Bukid sa Sinai aron sa pagdawat ug dugang instruksiyon, ang mga Israelinhon wala kapaabot niya ug nawad-ag pagtuo sa Diyos. Nagtuo sila nga gibiyaan na sila ni Moises. Busa mihimo silag bulawang baka ug miingon: “Kini mao ang imong Diyos, Oh Israel, nga nagpagawas kanimo gikan sa yuta sa Ehipto.” (Ex. 32:1, 4) Dayon mihimo silag kasaulogan nga gitawag nilag “pista alang kang Jehova,” diin sila nangyukbo ug naghalad sa bulawang baka. Dihang nakita kini ni Jehova, iyang giingnan si Moises: “Sila sa madali mitipas sa dalan nga gisugo ko kanila nga pagalaktan.” (Ex. 32:5, 6, 8) Ikasubo nga sukad niadto, ang Israel mihimog daghang saad sa Diyos nga wala nila tumana.—Num. 30:2.

13. Unsay gipanumpa sa Diyos kang Haring David, ug unsay koneksiyon niini sa gisaad nga Binhi?

¹³ Panahon sa paghari ni David, si Jehova  mihimog dugang duha ka panumpa alang sa kaayohan sa tanang magmasinugtanon kaniya. Una, siya nanumpa kang David nga ang iyang trono magpabilin sa walay kataposan. (Sal. 89:35, 36; 132:11, 12) Kini nagpakita nga ang gisaad nga Binhi, o Kristo, pagatawgong “ang Anak ni David.” (Mat. 1:1; 21:9) Mapaubsanong gitawag ni David nga “Ginoo” kining iyang umaabot nga kaliwat kay ang Kristo makabaton ug mas taas nga posisyon.—Mat. 22:42-44.

14. Unsay gipanumpa ni Jehova bahin sa gisaad nga Binhi, ug sa unsang paagi kita nakabenepisyo niini?

¹⁴ Ikaduha, si Jehova nagtagna pinaagi kang David nga ang Binhi mag-alagad dili lamang ingong Hari kondili ingong Hataas nga Saserdote usab sa katawhan. Talagsaon gayod kini, kay sa Balaod sa Israel ang hari kinahanglang maggikan sa tribo ni Juda ug ang saserdote sa tribo ni Levi. Apan bahin niining umaabot nga Hari, si David mitagna: “Ang giingon ni Jehova sa akong Ginoo mao: ‘Lingkod sa akong tuong kamot hangtod nga ibutang ko ang imong mga kaaway nga tumbanan sa imong mga tiil.’ Si Jehova nanumpa (ug dili siya magabasol): ‘Ikaw usa ka saserdote hangtod sa panahong walay tino sa paagi nga sama kang Melquisedek!’” (Sal. 110:1, 4) Ingong katumanan sa maong tagna, si Jesu-Kristo, ang gisaad nga Binhi, nagmando na karon sa langit. Siya usab nag-alagad ingong Hataas nga Saserdote sa katawhan pinaagi sa pagtabang sa mga mahinulsolon nga makabaton ug maayong relasyon sa Diyos.—Basaha ang Hebreohanon 7:21, 25, 26.

15, 16. (a) Unsa ang duha ka Israel nga gihisgotan sa Bibliya, ug hain niini ang gipanalanginan sa Diyos karon? (b) Unsay gisugo ni Jesus sa iyang mga sumusunod bahin sa paghimog mga panumpa?

¹⁵ Tungod sa pagsalikway kang Jesu-Kristo, ang nasod sa Israel nawad-an sa pag-uyon sa Diyos ug sa kahigayonan nga mahimong “usa ka gingharian sa mga saserdote.” Ingon sa gisulti ni Jesus sa Hudiyong mga lider: “Ang gingharian sa Diyos pagakuhaon gikan kaninyo ug igahatag ngadto sa usa ka nasod nga magpatunghag mga bunga niini.” (Mat. 21:43) Ang bag-ong nasod naestablisar sa Pentekostes 33 K.P. sa dihang ang espiritu sa Diyos gibubo diha sa mga 120 ka tinun-an ni Jesus nga nagtigom sa Jerusalem. Sila nailhan ingong “Israel sa Diyos.” Sa wala madugay, linibo gikan sa ubang nasod ang nahimong bahin niini.—Gal. 6:16.

¹⁶ Dili sama sa karaang nasod sa Israel, ang bag-ong espirituwal nga Israel padayong nagpatunghag maayong bunga pinaagi sa pagpabiling masinugtanon sa Diyos. Ang usa sa mga sugo nga ilang gituman mao ang bahin sa paghimog mga panumpa. Sa dinhi pa si Jesus sa yuta, nabatasan sa mga tawo nga manumpa bisan sa mga butang nga dili tinuod o dili importante. (Mat. 23:16-22) Si Jesus nagtudlo sa iyang mga sumusunod: “Ayaw gayod pagpanumpa . . . Himoa lang ang inyong pulong nga Oo magkahulogan ug Oo, ang inyong Dili, Dili; kay ang kapin niini nagagikan sa usa nga daotan.”—Mat. 5:34, 37.

17. Unsang mga pangutana ang tubagon sa sunod nga artikulo?

¹⁷ Nagpasabot ba kini nga sayop kanunay ang pagpanumpa? Labaw sa tanan, unsay kahulogan sa paghimo sa atong Oo nga Oo? Tubagon kini sa sunod nga artikulo. Samtang padayon kitang mamalandong sa Pulong sa Diyos, hinaot madasig kita nga pabiling magmasinugtanon kang Jehova. Sa baylo, si Jehova magpanalangin kanato sa walay kataposan sumala sa iyang gisaad ug gipanumpa.