1. Unsay mga panghitabo niadtong 66 C.E.? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

HANDURAWA nga ikaw usa ka Kristohanon nga nagpuyo sa Jerusalem niadtong 66 C.E. Daghan ang nagakahitabo sa imong palibot. Una, ang Romanong prokurador o gobernador nga si Florus nangawat ug 17 ka talanton gikan sa sagradong panudlanan sa templo. Dihadiha, ang mga Hudiyo mirebelde, nga nagpatay sa Romanong kasundalohan sa Jerusalem ug mideklarar ug independensiya gikan sa Roma. Apan milihok dayon ang Roma. Sulod sa tulo ka bulan, 30,000 ka sundalo ang misulong, nga gipangulohan sa Romanong gobernador sa Sirya, nga si Cestius Gallus. Ang mga sundalo dali rang nakasulod sa kasikbit nga mga lungsod sa Jerusalem, ug ang Hudiyong mga rebelde miatras ug mipaingon sa templo. Dayon, gisugdan paglumpag sa Romanong kasundalohan ang paril sa gawas sa templo! Ang tanan nangalisang. Unsay imong bation sa pagkakita niini nga mga panghitabo?

2. Unsay kinahanglang buhaton sa mga Kristohanon niadtong 66 C.E., ug sa unsang paagi naposible kini?

² Walay duhaduha nga imong nahinumdoman ang mga pulong ni Jesus nga girekord sa magsusulat sa Ebanghelyo nga si Lucas: “Inigkakita  ninyo nga malibotan ang Jerusalem sa nagkampong kasundalohan, nan hibaloi nga haduol na ang paglaglag kaniya.” (Luc. 21:20) Apan, mangutana ka tingali, ‘Sa unsang paagi nako masunod ang mga instruksiyon sa maong pasidaan?’ Si Jesus miingon usab: “Nan silang anaa sa Judea pakalagiwa ngadto sa kabukiran, ug kadtong anaa sa iyang taliwala pabiyaa, ug kadtong anaa sa mga dapit sa kabanikahan ayaw na pasudla kaniya.” (Luc. 21:21) Unsaon nimo pagbiya sa Jerusalem kon daghan kaayong sundalo ang maglikos niana? Dayon, may talagsaong nahitabo. Imong nakita mismo nga ang Romanong kasundalohan misugod pag-atras! Ingon sa gitagna, ang ilang pag-atake ‘gipamubo.’ (Mat. 24:22) May kahigayonan ka na sa pagsunod sa mga instruksiyon ni Jesus. Dihadiha mikalagiw ka sa kabukiran tabok sa Suba sa Jordan, kauban sa tanang matinumanong Kristohanon sa siyudad ug sa palibot niana. * Dayon, pagka-70 C.E., usa ka bag-ong grupo sa Romanong kasundalohan ang misulong sa Jerusalem ug naglaglag niana. Apan naluwas ka kay imong gisunod ang mga instruksiyon ni Jesus.

3. Unsang susamang situwasyon ang hapit nang maatubang sa mga Kristohanon, ug unsay atong hisgotan niining artikuloha?

³ Sa dili madugay, ang matag usa kanato makaatubang ug susamang situwasyon. Si Jesus wala lamang magpasidaan sa mga Kristohanon bahin sa kalaglagan sa Jerusalem apan gigamit usab niya ang mga panghitabo sa unang siglo sa pagpatin-aw kon unsay mahitabo inigsugod sa “dakong kasakitan.” (Mat. 24:3, 21, 29) Sa pagkatinuod, ang maayong balita mao nga “usa ka dakong panon” ang makalabang buhi niining tibuok kalibotang katalagman. (Basaha ang Pinadayag 7:9, 13, 14.) Unsay gisulti sa Bibliya bahin niining umaabot nga mga panghitabo? Angay tang mainteres sa tubag, kay nagdepende niini ang atong kaluwasan. Susihon nato karon kon sa unsang paagi kining umaabot nga mga panghitabo makaapektar sa matag usa kanato.

4. Unsay magtimaan sa sinugdanan sa dakong kasakitan, ug sa unsang paagi kini mahitabo?

⁴ Sa unsang paagi magsugod ang dakong kasakitan? Ang basahon sa Pinadayag nagtubag niana pinaagi sa paghubit sa kalaglagan sa “Dakong Babilonya.” (Pin. 17:5-7) Haom gayod nga ang tanang bakak nga relihiyon gipakasama sa pampam! Ang klero nakigrelasyon sa mga lider niining daotang kalibotan. Imbes maunongong magpaluyo kang Jesus ug sa iyang Gingharian, sila nagpaluyo sa tawhanong mga magmamando ug nagsalikway sa mga prinsipyo sa Diyos aron lang makabatog impluwensiya sa politika. Lahi gayod sila sa hinlo, samag ulay nga mga dinihogan sa Diyos. (2 Cor. 11:2; Sant. 1:27; Pin. 14:4) Apan kinsay molaglag sa samag bigaon nga organisasyon? Si Jehova magbutang sa “iyang hunahuna” diha sa kasingkasing sa “napulo ka sungay” sa “sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap.” Kini nga mga sungay nagrepresentar sa tanang politikal nga gahom nga nagpaluyo sa United Nations, usa ka organisasyon nga gihulagwayan sa “sanag-pulang bulok nga mapintas nga mananap.”—Basaha ang Pinadayag 17:3, 16-18.

5, 6. Nganong makaingon ta nga ang kalaglagan sa Dakong Babilonya wala magpasabot nga mamatay ang tanang membro niini?

⁵ Apan, angay ba kitang mohinapos nga ang kalaglagan sa mga relihiyon sa Dakong Babilonya moresulta sa kamatayon sa tanang membro niini? Dayag nga dili. Ang manalagnang si Zacarias giinspirar sa pagsulat bahin nianang panahona. Sa paghisgot bahin sa usa nga kanhing membro sa bakak nga relihiyon, ang asoy nag-ingon: “Siya magaingon gayod, ‘Dili ako manalagna. Ako usa ka tawong nagatikad sa yuta, tungod kay usa ka yutan-ong tawo ang nagbaton kanako sukad sa akong pagkabatan-on.’ Ug ang usa magaingon kaniya, ‘Unsa kining mga samad diha kanimo  taliwala sa imong mga kamot?’ Ug siya magaingon, ‘Kini mao ang gisamad kanako didto sa balay sa mga hilabihang nahigugma kanako.’” (Zac. 13:4-6) Busa, dayag nga bisan ang pipila ka klero mobiya sa ilang relihiyon ug molimod nga bahin sila niana kaniadto.

⁶ Unsay mahitabo sa katawhan sa Diyos nianang panahona? Si Jesus nagsaysay: “Sa pagkatinuod, gawas kon kanang mga adlawa pamub-on, walay unod nga maluwas; apan tungod sa mga pinili kanang mga adlawa pagapamub-on.” (Mat. 24:22) Sa ato nang nahisgotan, sa 66 C.E. ang kasakitan ‘gipamubo.’ Kini nagtugot sa “mga pinili,” ang dinihogang mga Kristohanon, sa pagkalagiw gikan sa siyudad ug sa palibot niini. Sa susama, ang sinugdanan sa dakong kasakitan “pagapamub-on” tungod sa “mga pinili.” Ang politikal nga “napulo ka sungay” dili tugotan sa paglaglag sa katawhan sa Diyos. Hinunoa, adunay daklit nga paghunong.

7, 8. Human sa kalaglagan sa bakak nga relihiyon, adunay unsang kahigayonan, ug sa unsang paagi ang matinumanong mga alagad sa Diyos mahimong lahi nianang panahona?

⁷ Unsay mahitabo human sa kalaglagan sa bakak nga relihiyon? Panahon kini nga madayag kon unsa gayoy anaa sa atong kasingkasing. Ang kadaghanan sa katawhan modangop sa tawhanong mga organisasyon nga gipakasamag “dagkong-bato sa kabukiran.” (Pin. 6:15-17) Apan sa mahulagwayong pagkasulti, ang katawhan sa Diyos modangop sa salipdanan nga gitagana ni Jehova. Sa unang siglo, ang daklit nga paghunong dili panahon alang sa tanang Hudiyo nga mobalhin sa Kristiyanidad. Panahon kadto alang sa mga Kristohanon nga molihok ug mosunod sa instruksiyon ni Jesus. Sa susama, panahon sa dakong kasakitan, dili kita makadahom nga ang daklit nga paghunong moresultag kalit nga pagbalhin sa mga tawo ngadto sa Kristiyanidad. Hinunoa, kana maoy kahigayonan alang sa tanang matuod nga mga magsisimba sa pagpamatuod sa ilang gugma kang Jehova ug sa pagpaluyo sa mga igsoon ni Kristo.—Mat. 25:34-40.

⁸ Bisag dili nato bug-os masabtan ang tanang mahitabo sulod niining panahon sa pagsulay, kita makadahom nga kini maglangkit ug mga sakripisyo. Sa unang siglo, ang mga Kristohanon kinahanglang mobiya sa ilang kabtangan ug moantos sa mga kalisdanan aron maluwas. (Mar. 13:15-18) Aron makapabiling matinumanon, andam ba natong isakripisyo ang atong materyal nga mga butang? Andam ba kitang mobuhat sa bisan unsa nga ipahimo kanato aron pamatud-an ang atong pagkamaunongon kang Jehova? Hunahunaa kini! Nianang panahona, kita lamang ang magsunod sa ehemplo ni manalagnang Daniel pinaagi sa pagpadayon sa pagsimba sa Diyos bisag unsa pay mahitabo.—Dan. 6:10, 11.

9, 10. (a) Unsang mensahe ang imantala sa katawhan sa Diyos nianang panahona? (b) Unsay reaksiyon sa mga kaaway sa katawhan sa Diyos?

⁹ Kini dili ang panahon sa pagsangyaw sa “maayong balita sa gingharian.” Natapos na kana. “Ang kataposan” moabot na! (Mat. 24:14) Sa walay duhaduha ang katawhan sa Diyos magmantala ug bug-at nga mensahe sa paghukom. Mahimong maglakip kini ug mensahe nga ang daotang kalibotan ni Satanas hapit nang taposon. Ang Bibliya nagpakasama niini nga mensahe sa ulan nga yelo dihang kini miingon: “Dagkong ulan nga yelo nga ang tinibug-ok niini may gibug-atong mga usa ka talanton nangahulog gikan sa langit nganha sa mga tawo, ug ang mga tawo nagpasipala sa Diyos gumikan sa hampak sa ulan nga yelo, tungod kay ang hampak niini hilabihan kadako.”—Pin. 16:21.

¹⁰ Makadungog gayod niini nga mensahe ang atong mga kaaway. Giinspirar ni Jehova si Ezequiel sa pagpatin-aw kon unsay pagabuhaton sa nag-alyansang kanasoran nga gitawag sa Bibliya ug Gog sa Magog: “Mao kini ang giingon sa Soberanong Ginoong Jehova, ‘Ug mahitabo nianang adlawa nga may mga butang  nga motungha sa imong kasingkasing, ug maghunahuna ka gayod ug makadaot nga laraw; ug ikaw magaingon: “Sulongon ko ang yuta sa bukas nga kabanikahan. Adtoon ko kadtong anaa sa kalinaw, nga nagpuyo sa kasegurohan, silang tanan nga nagpuyo nga walay paril, ug sila walay bisan trangka ug mga pultahan.” Kini maoy aron makakuhag daghang inagaw ug sa paghimog dakong pagpangilog, aron ibalik ang imong kamot ngadto sa gun-ob nga mga dapit nga gipuy-an pag-usab ug ngadto sa katawhan nga gitigom gikan sa kanasoran, usa nga nagapanigom ug bahandi ug katigayonan, kadtong mga nagpuyo sa kinapusoran sa yuta.’” (Ezeq. 38:10-12) Sa espirituwal nga diwa, ang katawhan sa Diyos mahimong lahi, nga sama rag anaa sila “sa kinapusoran sa yuta.” Dili na mapugngan sa kanasoran ang ilang kaugalingon. Oo, magpanikad sila sa pag-atake sa mga dinihogan ni Jehova ug sa mga kauban niini.

11. (a) Unsay angay natong hinumdoman maylabot sa pagkasunodsunod sa mga panghitabo panahon sa dakong kasakitan? (b) Unsay reaksiyon sa mga tawo inigkakita nila sa mga ilhanan diha sa kalangitan?

¹¹ Samtang susihon nato ang sunod nga mahitabo, angay natong hinumdoman nga ang Pulong sa Diyos wala magpadayag sa eksaktong pagkasunodsunod sa mga panghitabo. Lagmit ang pipila niini mahitabo sa samang panahon. Sa iyang tagna bahin sa kataposan niining sistemaha sa mga butang, si Jesus miingon: “Aduna unyay mga ilhanan sa adlaw ug sa bulan ug sa mga bituon, ug sa ibabaw sa yuta tumang kasakit sa kanasoran, nga wala mahibalo sa kalingkawasan tungod sa pagdinaguok sa dagat ug pagkabaloron niini, samtang ang mga tawo panguyapan sa kahadlok ug sa pagpaabot sa mga butang nga mahitabo diha sa gipuy-ang yuta; kay ang mga gahom sa mga langit mangatay-og man. Ug unya ilang makita ang Anak sa tawo nga moanhi diha sa panganod uban ang gahom ug dakong himaya.” (Luc. 21:25-27; basaha ang Marcos 13:24-26.) Ang katumanan ba niini nga tagna maglakip ug makahahadlok nga mga ilhanan ug panghitabo diha sa literal nga kalangitan? Paaboton nato kon unsay mahitabo. Apan bisan unsa pa man, ang mga ilhanan makapalisang sa mga kaaway sa Diyos.

12, 13. (a) Unsay mahitabo dihang si Jesus moanhi “uban ang gahom ug dakong himaya”? (b) Unsay reaksiyon sa mga alagad sa Diyos nianang panahona?

¹² Unsay mahitabo dihang si Jesus moanhi “uban ang gahom ug dakong himaya”? Panahon kini sa pagganti sa mga matinumanon ug pagsilot niadtong wala magmatinumanon. (Mat. 24:46, 47, 50, 51; 25:19, 28-30) Sumala sa Mateo, gitapos ni Jesus ang iyang gisulti bahin sa mga ilhanan pinaagi sa pag-asoy sa ilustrasyon sa mga karnero ug kanding: “Inig-abot sa Anak sa tawo diha sa iyang himaya, ug ang tanang manulonda uban kaniya, nan siya molingkod sa iyang mahimayaong trono. Ug ang tanang kanasoran pagatigomon sa iyang atubangan, ug iyang pagalainon ang katawhan gikan sa usag usa, ingon sa usa ka magbalantay nga magalain sa mga karnero gikan sa mga kanding. Ug iyang ibutang ang mga karnero sa iyang tuong kamot, apan ang mga kanding sa iyang wala.” (Mat. 25:31-33) Unsang paghukom ang ipahayag ngadto sa mga karnero ug kanding? Ang ilustrasyon natapos niining mga pulonga: “Kini sila [mga kanding] mamahawa ngadto sa walay kataposang kalaglagan, apan ang mga matarong ngadto sa kinabuhing walay kataposan.”—Mat. 25:46.

¹³ Unsay reaksiyon sa mga kanding dihang maamgohan nila nga ang “walay kataposang kalaglagan” nagpaabot kanila? Sila “magapukpok sa ilang kaugalingon sa pagminatay.” (Mat. 24:30) Apan unsay reaksiyon sa mga igsoon ni Kristo ug sa matinumanong mga kauban niini? Uban ang bug-os nga pagtuo kang Jehova nga Diyos ug sa iyang Anak, si Jesu-Kristo, sundon nila ang sugo ni Jesus: “Inigsugod pagkahitabo niining mga butanga, tindog nga tul-id ug ihangad ang inyong mga ulo, tungod kay ang inyong kaluwasan nagakaduol  na.” (Luc. 21:28) Oo, mabatonan nato ang positibong tinamdan, nga masaligon sa atong kaluwasan.

14, 15. Unsang buluhatong pagpanigom ang mahitabo dihang ang Gog sa Magog mosugod sa pag-atake, ug unsay nalangkit niining buluhatong pagpanigom?

¹⁴ Unsay mahitabo dihang ang Gog sa Magog moatake na sa katawhan sa Diyos? Si Mateo ug Marcos nagrekord sa maong panghitabo: “Ipadala [sa Anak sa tawo] ang mga manulonda ug pagatigomon ang iyang mga pinili gikan sa upat ka hangin, gikan sa kinatumyan sa yuta hangtod sa kinatumyan sa langit.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Kining buluhatong pagpanigom wala magtumong sa unang pagtimbre sa mga dinihogan; ni nagtumong sa kataposang pagtimbre sa nahibilin sa mga dinihogan. (Mat. 13:37, 38) Ang maong pagtimbre mahitabo sa dili pa magsugod ang dakong kasakitan. (Pin. 7:1-4) Busa, unsa man kining buluhatong pagpanigom nga gihisgotan ni Jesus? Panahon kini dihang ang nahibilin sa 144,000 makadawat sa ilang langitnong ganti. (1 Tes. 4:15-17; Pin. 14:1) Kini mahitabo sa usa ka yugto human ang Gog sa Magog magsugod sa pag-atake. (Ezeq. 38:11) Dayon matuman na kining mga pulonga ni Jesus: “Niana nga panahon ang mga matarong mosidlak ingon nga kahayag sa adlaw diha sa gingharian sa ilang Amahan.”—Mat. 13:43. *

¹⁵ Nagpasabot ba kini nga adunay “rapture” o pagsakgaw sa mga dinihogan? Daghan diha sa Kakristiyanohan ang nagtuo niini nga pagtulon-an nga kuno ang mga Kristohanon dad-on sa langit sa tawhanong lawas. Unya, nagdahom sila nga ilang makita si Jesus nga mobalik aron magmando sa yuta. Apan, ang Bibliya tin-awng nagpakita nga “ang ilhanan sa Anak sa tawo” makita didto sa langit ug si  Jesus moanhi “diha sa mga panganod sa langit.” (Mat. 24:30) Ang maong mga ekspresyon nagpaila ug pagkadili-makita. Dugang pa, ang “unod ug dugo dili makapanunod sa gingharian sa Diyos.” Busa kadtong dad-on sa langit kinahanglan unang “mangausab, sa daklit, sa pagpamilok sa mata, sa panahon sa kataposan nga trompeta.” * (Basaha ang 1 Corinto 15:50-53.) Busa, bisan tuod dili kita mogamit dinhi sa terminong “rapture” tungod sa sayop nga kahulogan niini, ang nahibiling matinumanon nga mga dinihogan pagatigomon sa usa ka pagpamilok.

16, 17. Unsay mahitabo una pa ang kasal sa Kordero?

¹⁶ Dihang ang tanan sa 144,000 tua na sa langit, mahimo nang buhaton ang kataposang pagpangandam alang sa kasal sa Kordero. (Pin. 19:9) Apan duna pay mahitabo una magsugod kanang malipayong okasyon. Hinumdomi, sa dili pa dad-on sa langit ang nahibilin sa 144,000, atakehon ni Gog ang katawhan sa Diyos. (Ezeq. 38:16) Unsay reaksiyon sa katawhan sa Diyos? Dinhi sa yuta, sila daw walay panalipod. Ilang sundon ang mga instruksiyon nga gihatag sa adlaw ni Haring Jehosapat: “Dili kamo kinahanglan nga makig-away niining higayona. Pahimutang kamo, barog nga walay lihok ug tan-awa ang kaluwasan ni Jehova alang kaninyo. Oh Juda ug Jerusalem, ayaw kahadlok o kalisang.” (2 Cron. 20:17) Apan sa langit, lahi ang reaksiyon. Sa paghisgot sa panahon dihang ang tanang dinihogan tua na sa langit, ang Pinadayag 17:14 nag-ingon bahin sa mga kaaway sa katawhan sa Diyos: “Kini sila makiggubat sa Kordero, apan, tungod kay siya Ginoo man sa mga ginoo ug Hari sa mga hari, sila pagadag-on sa Kordero. Dugang pa, kadtong mga tinawag ug pinili ug matinumanon kaniya mobuhat usab sa ingon.” Uban sa 144,000 nga kauban niyang magmamando sa langit, si Jesus moanhi aron luwason ang katawhan sa Diyos dinhi sa yuta.

¹⁷ Ang moresultang gubat sa Armagedon mosangpot sa paghimaya sa balaang ngalan ni Jehova. (Pin. 16:16) Nianang panahona, ang tanang samag kanding nga mga tawo makaagom sa “walay kataposang kalaglagan.” Ang yuta mahinloan na sa tanang pagkadaotan, ug ang dakong panon maluwas sa kataposang bahin sa dakong kasakitan. Kon makompleto ang pagpangandam, mahitabo na ang kulbahinam nga konklusyon sa basahon sa Pinadayag—ang kasal sa Kordero. (Pin. 21:1-4) * Ang tanang maluwas dinhi sa yuta makabaton sa pag-uyon sa Diyos ug makatagamtam sa iyang dakong gugma ug pagkamanggihatagon. Pagkatalagsaon niana nga kombira sa kasal! Dili ba makapahinam ang pagpaabot nianang adlawa?—Basaha ang 2 Pedro 3:13.

18. Kay haduol na ang gitagnang kulbahinam nga mga panghitabo, unsay determinado natong buhaton?

¹⁸ Kay haduol na kining kulbahinam nga mga panghitabo, unsay angayng buhaton sa matag usa kanato? Si apostol Pedro giinspirar sa pagsulat: “Sanglit kining tanang butanga pagatunawon man sa ingon, angay nga unsang matanga nga mga tawo kamo unya diha sa balaang mga buhat sa panggawi ug mga buhat sa diyosnong pagkamahinalaron, nga nagapaabot ug nagabutang kanunay sa hunahuna sa presensiya sa adlaw ni Jehova . . . Busa, mga hinigugma, sanglit nagapaabot kamo niining mga butanga, buhata ang kutob sa inyong maarangan nga sa kataposan makaplagan kamo niya nga walay buling ug walay lama ug anaa sa pakigdait.” (2 Ped. 3:11, 12, 14) Hinaot nga magmadeterminado kita sa pagpabiling hinlo sa espirituwal ug sa pagpaluyo sa Hari sa Pakigdait.