1. Inaamwo ika Jiowa i emén mi Unusen Tekia seni meinisin, met a etiwa ekkewe ekkóch ar repwe féri?

 JIOWA i ewe Emén mi Unusen Tekia seni meinisin. A fératá mettóch meinisin, me an tipachem me manaman ese wor kaúkún. Mwirin án Jiowa álisi Hiop le weweiti ei mettóch, Hiop a ereni: “Üa silei pwe en ka tongeni föri mettoch meinisin, nge meinisin mine ka ekiekietä esap wor epetin.” (Hiop 42:2) Jiowa a tongeni féri met chék a mochen féri ese pwal lamot ngeni án emén epwe álisi. Nge a pwáraatá tong ren an etiwa ekkewe ekkóch ar repwe angangfengen me I pwe epwe apwénúetá minne a tipeni.

2. Ifa ewe angang mi lamot Jiowa a etiwa Jesus an epwe féri?

² Kot a fératá Néún we Jesus me mwen an fératá mettóch meinisin. Iwe mwirin, Jiowa a mut ngeni Néún na an epwe álisi le fératá mettóch meinisin. (Joh. 1:1-3, 18) Iei met aposel Paulus a makkeei usun Jesus: “Pun ren Kraist Kot a föri mettoch meinisin lon läng me won fanüfan, ekewe mettoch sia tongeni küna me ekewe mettoch sisap tongeni küna, pwal ekewe ngün mi wor ar  pöchökül me nemenem, ir samol mi fokun manaman. Kot a föri mettoch meinisin ren i o pwal fän itan.” (Kol. 1:15-17) Iwe, Jiowa ese chék ewisa ngeni Néún we eú angang mi lamot, nge a pwal ereni ekkewe ekkóch usun. A ifa me watteen feiéchún!

3. Met Jiowa a etiwa Atam an epwe féri, me pwata?

³ Jiowa a pwal etiwa aramas ar repwe angangfengen me i. Áwewe chék, a mut ngeni Atam an epwe eita ekkewe man. (Ken. 2:19, 20) Anchangei pwapwaan Atam atun a féri ei angang! A nennengenifichi napanapen ekkewe man me mwékútúkútúr, mwirin a filatá eú it fán iten emén me emén leir. Jiowa a fératá ekkewe man meinisin, ina popun i pwisin a tongeni eiter. Iwe nge, a pwár ngeni Atam úkúkún an tongei i ren an mut ngeni an epwe eita ekkewe man. Kot a pwal ewisa ngeni Atam an epwe féri unusen fénúfan pwe epwe eú paratis. (Ken. 1:27, 28) Nge ló, ló, ló, Atam a filatá an esap chúen angangfengen me Kot, iwe ren ena a atoto watteen riáfféú ngeni pwisin i me mwirimwirin kewe meinisin.​—Ken. 3:17-19, 23.

4. Ifa usun ekkóch aramas ra angangfengen me Kot pwe epwe pwénútá letipan?

⁴ Mwirin och fansoun, Kot a etiwa pwal ekkóch aramas ar repwe angangfengen me i. Noa a falei ewe waimw, ren ena i me an famili ra kúna manaw atun ewe Noter. Moses a angasaaló ekkewe chón Israel seni Isip. Josua a emmwenaalong ekkewe chón Israel lón ewe Fénúen Pwon. Salomon a aúetá ewe imwenfel lón Jerusalem. Maria a wiliti inen Jesus. Meinisin ekkeei aramas mi tuppwél ra angangfengen me Jiowa pwe epwe pwénútá letipan.

5. Menni angang sia tongeni fiti? Mi lamot ngeni Jiowa ach álillis lón ena angang? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁵ Lón ei fansoun, Jiowa a etiwakich ach sipwe achocho úkúkún ach tufich le álisatá an we Mwú. Sia tongeni angang ngeni Kot lón chómmóng napanap. Inaamwo ika kich meinisin sise angang ngeni i lón eú chék napanap, kich meinisin sia tongeni afalafala ewe kapas allim usun ewe Mwú. Jiowa a tongeni pwisin féri ei angang. A tongeni fós ngeni aramas wóón fénúfan seni láng. Jesus a apasa pwe Jiowa a pwal mwo nge tongeni féri pwe ekkewe faú repwe afalafala ngeni aramas pwóróusen Kingen An we Mwú. (Luk. 19:37-40) Nge Jiowa a mut ngenikich ach sipwe “akkangangfengen” me i. (1 Kor. 3:9, NW) Aposel Paulus a makkeei: “Lon äm angangfengen me Kot, aia tüngormau ngenikemi, pwe ousap alomotongauei än Kot ümöümöch oua angei.” (2 Kor. 6:1) A eú wis mi watte aúchean ach ketiw le angangfengen me Kot. Sipwe ppii ekkóch popun ei mettóch a atoto ngenikich watteen pwapwa.

6. Ifa usun Néún Kot we mwánichi a áweweei meefian usun ar angangfengen me Seman we?

⁶ Án néún Jiowa kewe aramas angangfengen me i a atoto rer pwapwa fansoun meinisin. Me mwen án Néún Kot we mwánichi feito fénúfan, iei met a apasa: “Lepoputän an angang ewe Samol mi Lapalap a föriei . . . Üa nom ren Kot usun eman sousile angang, ngang popun an pwapwa iteiten rän. Üa meseik me fän mesan fansoun meinisin.” (SalF. 8:22, 30) Lupwen Jesus me Seman we ra angangfengen, a pwapwa pokiten a féri chómmóng mettóch me a silei pwe Jiowa a tongei i. Nge ifa usun kich?

7. Pwata ewe angangen afalafal a atoto ngenikich pwapwa?

⁷ Jesus a erá pwe sia pwapwa lupwen sia fang me lupwen sia angei. (Föf. 20:35) Sia pwapwa lupwen sia silei ewe enlet, nge  pwata sia pwal pwapwa lupwen sia apwóróusa ngeni ekkewe ekkóch usun ewe enlet? Pún sia kúna ar enletin pwapwa lupwen ra weweiti met ewe Paipel a apasa me poputá le ámááraatá ar riri ngeni Kot. Sia chengel lupwen ra féri ekkesiwil lón ar ekiek me lón manawer. Ewe angangen afalafal, ina ewe angang mi lamot me apwapwa lap seni meinisin angang sia tongeni féri. A suuki ngeni chókkewe mi wiliti chiechien Kot ar repwe kúna manaw esemuch.​—2 Kor. 5:20.

8. Ifa meefien ekkóch usun ar pwapwa le angangfengen me Jiowa?

⁸ Lupwen sia álisi ekkewe ekkóch le káé usun Kot, sia silei pwe Jiowa a pwapwaitikich me a aúcheani ach achocho le angang ngeni. Ei mettóch a pwal atoto ngenikich pwapwa. (Álleani 1 Korint 15:58.) Iei alon Marco, emén pwiich seni Italy: “Ua fókkun pwapwa pún ua silei pwe ua fang úkúkún ai tufich ngeni Jiowa nge esap ngeni emén epwe chék mwittir ménúkaaló minne ua fen féri.” Pwal ina usun meefien Franco seni Italy: “Ren án Kot we Kapas me ekkewe minen álillis lón pekin lúkú a awora, Jiowa a ákkáchema ngenikich iteiten rán pwe a tongekich me mettóch meinisin sia féri fán itan mi lamot me ren, inaamwo ika me rech usun itá ese kon wor aúchean. Ina ewe popun ai angangfengen me Kot a atoto ngeniei pwapwa me eú manaw mi wor aúchean.”

9. Met sókkun riri a nóm lefilen Jiowa me Jesus, me pwata?

⁹ Lupwen sia angangfengen me chókkewe sia tongeer, sia arap ngeniir. Sia poputá le silefichiir me napanaper kewe. Sia silei usun met ra mochen achocho ngeni me ifa usun ra achocho le tikeriir. Jesus a angangfengen me Jiowa neman lón fite fite billion ier. Ar tongfengen lefiler a fókkun péchékkúl pwe ese wor mettóch a tongeni atai ar riri. Jesus a áweweei úkúkún péchékkúlen ar riri lupwen a erá: “Ngang me Semei we am chök ew.” (Joh. 10:30, Agapé) Ra enletin tipeeúfengen, me ra fókkun álillisfengen lupwen ra angangfengen.

10. Pwata ewe angangen afalafal a apéchékkúlaló ach riri ngeni Kot me pwal ngeni ekkewe ekkóch?

¹⁰ Jesus a tingorei Jiowa an epwe túmúnú néún kewe chón káé. Pwata? A iótek: “Pwe ir repwe eu usun chök en me ngang sia eu.” (Joh. 17:11) Lupwen sia manaweni ewe sókkun manaw mi tipeeú ngeni án Kot kewe allúk me sia fiti ewe angangen afalafal, epwe lapóló ach weweiti napanapen Kot kewe mi amwarar. Sia silei ewe popun a eú alen tipachem ach sipwe lúkúlúk wóón i me fiti an emmwen. Lupwen sia arap ngeni Kot, i a pwal arap ngenikich. (Álleani James 4:8.) Sia pwal arap ngeni pwiich kewe pokiten sia kúna ekkewe pwal esin osukosuk me pwapwa ra kúna me pokiten a pwal lélléfengen met sia achocho ngeni. Sia angangfengen, pwapwafengen, me likiitúfengen. Octavia seni Britain a erá: “Ai angangfengen  me Jiowa a apéchékkúlaló ai riri ngeni ekkewe ekkóch pokiten iei ai riri ngeniir a lóngólóng wóón ám achocho le tikeri eú chék mettóch me ám ssá wóón efóch chék al.” Ese mwáál a pwal ina usun meefiach. Lupwen sia kúna án pwiich kewe achocho le apwapwaai Jiowa, a péchékkúleló ach riri ngeniir.

11. Pwata epwe fen kon péchékkúleló ach riri ngeni Jiowa me pwiich kewe lón ewe ótót sefé?

¹¹ Ach tong ngeni Kot me pwiich kewe a péchékkúl iei, nge epwe fen kon péchékkúleló lón ewe ótót sefé. Ekieki usun ekkewe angang meinisin mi ámmeseik sipwe féri lón mwachkkan! Sipwe etiwasefáli chókkewe repwe manawsefál me asukuler usun Jiowa. Sipwe pwal angangfengen pwe ei fénúfan epwe wiliti eú paratis. Sipwe fókkun pwapwaiti ach angangfengen, me ach ekis me ekis wiliti aramas mi unuséch fán nemenien Kraist. Epwe fókkun péchékkúleló án aramas ririfengen lefiler me pwal riri ngeni Jiowa, ewe epwe awora ngeni “mönümanau meinisin mine repwe menemenöch ren.”​—Kölf. 145:16.

12. Ifa usun ewe angangen afalafal a eú minen túmún ngenikich?

¹² Mi lamot sipwe túmúnú ach ririéch ngeni Jiowa. Pokiten sia nónnóm lón án Satan ei fénúfan me sise unuséch a mecheres ach sipwe poputá le eáni án chón ei fénúfan ekiek me féffér. A usun ach áá leset nge eú éút a nukikich. Mi lamot sipwe áá ren unusen ach péchékkúl pwe sipwe towu seni. Pwal ina chék usun, mi lamot sipwe angang weires pwe án Satan ei fénúfan ete etipetipakich. Iwe, ifa usun ewe angangen afalafal a túmúnúkich? Lupwen sia fós usun Jiowa me ewe Paipel, sia nefotofot wóón ekkewe mettóch mi lamot me múrinné, nge esap wóón mettóch mi tongeni apwangapwangaaló ach lúkú. (Fil. 4:8) Ewe angangen afalafal a apéchékkúlaló ach lúkú pún a áchema ngenikich án Kot kewe pwon me an kewe allúk mi tong. A pwal álisikich ach sipwe ákkeáni ekkewe napanap mi lamot pwe sipwe túmúnúkich seni Satan me an ei fénúfan.​—Álleani Efisos 6:14-17.

13. Met meefien emén Chón Pwáraatá Jiowa lón Australia usun ewe angangen afalafal?

¹³ Ika sia áeá watteen fansoun le afalafal, káé Paipel, me angang fán iten chón ewe mwichefel, iwe esap chúen wor ach fansoun le kon aúreki pwisin ach kewe osukosuk. Ena mettóch a eú minen túmún ngenikich. Iei met Joel seni Australia a apasa: “Ewe angangen afalafal a álisiei ai upwe akkamwéchú ai mirit. A áchema ngeniei ekkewe weires aramas ra kúkkúna me ekkewe feiéch ua kúna seni ai akkapwénúetá lón manawei ekkewe kapasen emmwen seni Paipel. Ewe angangen afalafal a álisiei pwe upwe tipetekison me a suuk ngeniei ai upwe lúkúlúk wóón Jiowa me wóón pwii kewe Chón Kraist.”

14. Pwata ach likiitú lón ach angangen afalafal a pwáraatá pwe án Kot we manaman mi fel a nónnóm rech?

¹⁴ Ach fiti ewe angangen afalafal, a pwal alúkúlúkú ngenikich pwe án Kot we manaman mi fel a nónnóm rech. Sipwe eáni eú kapas áwewe: Anchangei pwe ka eáni eú angang, nge en kopwe wisen eineti pilawa ngeni aramas lón sópwum we. Ese wor peioffum lón ei angang me ka pwal pwisin néúnéú noum moni le féri ei angang. Pwal och, lap ngeni aramas rese mochen angei ewe pilawa ka uwei ngeniir, me ekkóch ra pwal mwo nge oput óm uwei ngeniir. Ifa úkúkún ttamen óm kopwe féri ena sókkun angang? Ekiseló chék, kopwe meefi lichippúng, me neman kopwe towu seni ena angang. Nge chómmóng leich sia fen fiffiti  ewe angangen afalafal ren fite ier inaamwo ika sia áeá watteen ach fansoun, néúnéú néúch moni, me aramas ra pwal mwo nge takirikich are song ngenikich. Ei mettóch a ánnetatá pwe án Kot we manaman mi fel a ákkálisikich.

15. Ifa usun ewe angangen afalafala ewe kapas allim a riri ngeni minne Kot a tipeni fán iten aramas?

¹⁵ Ifa usun ewe angangen afalafal a riri ngeni minne Jiowa a tipeni fán iten aramas? Kot a tipeni pwe aramas repwe manaw tori feilfeiló chék, nge minne a tipeni ese siwil lupwen Atam a tipis. (Ais. 55:11) Kot a féri eú kókkót pwe sipwe ngas seni tipis me máló. Ifa usun? Jesus a feitiw fénúfan me fangóló manawan. Nge ren án aramas repwe kúna feiéch seni an we asor, mi lamot repwe álleasochisi Kot. Jesus a áiti ngeni aramas met Kot a mochen ar repwe féri, me a allúk ngeni néún kewe chón káé ar repwe pwal féri ena. Lupwen sia afalafal me álisi aramas ar repwe wiliti chiechien Kot lón ei fansoun, sia akkangangfengen me Kot lón an we kókkót mi fiti tong pwe epwe angasaaló aramas seni tipis me máló.

16. Ifa usun ach fiti ewe angangen afalafal a riri ngeni án Kot kewe allúk mi lapalap seni meinisin?

¹⁶ Lupwen sia álisi aramas ar repwe kúna ewe al ngeni manaw esemuch, sia pwáraatá ach tongeer me ach tongei Jiowa. I “ewe mi mochen pwe aramas meinisin repwe küna manau, repwe pwal silei ewe let.” (1 Tim. 2:4) Lupwen emén Farisi a eisini Jesus ika ifa ewe allúkún Kot mi lapalap seni meinisin allúk, Jesus a erá: “Kopwe echeni ewe Samol om Kot ren unusen lelukom, ren unusen ngünum pwal ren unusen ekiekum. Iei ewe allük mi lap me aüchea seni meinisin. Nge ewe aruuen allük mi fokun aüchea a usun chök ewe aeuin: ‘Kopwe echeni chon arum usun chök püsin om echenuk.’” (Mat. 22:37-39) Ren ach afalafala ewe kapas allim, sia álleasochisi ekkena allúk.​—Álleani Föför 10:42.

17. Met meefiom ren wisach we ach sipwe afalafala ewe kapas allim?

¹⁷ A ifa me watteen feiéchúch! Jiowa a fen ewisa ngenikich eú angang mi atoto ngenikich pwapwa, mi apéchékkúla ach riri ngeni i me pwal pwiich kewe, me túmúnú ach ririéch ngeni. A pwal suuki ngenikich ach sipwe pwáraatá ach tong ngeni I me ekkewe ekkóch. A wor fite million néún Jiowa chón angang wóón unusen fénúfan nge meinisin iir mi sókkofesen nónnómur. Nge ese lifilifil ika kich mi kúkkún are chinnap, wéúéch are wéúngaw, péchékkúl are apwangapwang, kich meinisin sia tongeni afalafala ngeni aramas met sia lúkú. Sia pwal meefi met Chantel seni France a meefi, iei met a erá: “Ewe Emén mi manaman seni meinisin, ewe Chón Fératá mettóch meinisin, ewe Kot mi pwapwa a ereniei: ‘Kopwe feiló! Fós! Kele fós fán itei, me fós seni letipom. Ua awora ngonuk ai péchékkúl, ai we Kapas ewe Paipel, álillis seni ekkewe chónláng, chienom kewe chón angang wóón fénúfan, kapasen éúréúr mi tichik lón fansoun mi fich, me upwe ákkáituk.’ A ifa me watteen ei feiéch ach sipwe féri minne Jiowa a tingorekich me ach sipwe angangfengen me ach we Kot!”