Yn ddiweddar, mae gwyddonwyr a pheirianwyr wedi dysgu pethau arbennig iawn wrth edrych ar blanhigion ac anifeiliaid. (Job 12:7, 8) Ym maes bioddynwared, maen nhw’n astudio ac yn copïo dyluniad gwahanol greaduriaid i greu cynnyrch newydd neu i wella’r hyn sydd eisoes yn bodoli. Wrth ystyried yr enghreifftiau canlynol, gofynnwch, ‘Pwy sy’n haeddu’r clod am y dyluniadau hyn?’

Beth all y rhai sy’n dylunio awyrennau ei ddysgu gan y morfil cefngrwm? Llawer iawn. Gall morfil cefngrwm bwyso tua 30 tunnell—gymaint â lori. Mae ei gorff yn weddol anhyblyg gydag esgyll mawr fel adenydd ar ei ddwy ochr. Mae’r anifail hwn yn 40 troedfedd o hyd, ond eto mae’n rhyfeddol o ystwyth o dan y dŵr.

Roedd gallu’r anifail enfawr hwn i droi mewn cylchoedd cyfyng yn benbleth i wyddonwyr. Y gyfrinach, yn ôl eu hymchwil, yw siâp ei esgyll. Dydy ymyl blaen yr esgyll ddim yn llyfn fel adain awyren, ond yn ddanheddog, gyda rhes o lympiau neu diwbercylau.

Wrth i’r morfil lithro drwy’r dŵr, mae’r tiwbercylau’n creu grym sy’n codi’r morfil ac yn lleihau effaith llusgiad. Sut felly? Esbonia’r cylchgrawn Natural History fod y tiwbercylau’n cyflymu’r dŵr sy’n rhedeg dros yr asgell a’i droi’n llif troellog llyfn, hyd yn oed pan fo’r morfil yn codi ar ongl serth.¹⁰

Sut mae defnyddio’r ymchwil hwn mewn ffordd ymarferol? Petai adenydd awyrennau yn cael eu dylunio yn ôl y patrwm hwn, mae’n debyg na fyddai angen gymaint o ddarnau mecanyddol i reoli llif yr aer. Byddai adenydd fel hyn yn fwy diogel ac yn haws eu cynnal a’u cadw. Yn ôl John Long, arbenigwr ym maes biomecaneg, “mae’n debyg y byddwn ni’n gweld lympiau tebyg i’r rhai sydd ar esgyll y morfil cefngrwm ar adenydd pob awyren fawr.”¹¹

Wrth gwrs, mae adenydd awyrennau eisoes wedi eu dylunio ar siâp adenydd adar. Fodd bynnag, yn ddiweddar mae peirianwyr wedi mynd cam ymhellach. Yn ôl y New Scientist: “Mae ymchwilwyr ym Mhrifysgol Fflorida wedi adeiladu drôn a reolir o bell sy’n medru hofran a gwibio i fyny ac i lawr fel gwylan.”¹²

Mae’r wylan yn gallu plygu ei hadenydd wrth y penelin a’r ysgwydd a dyna sy’n gyfrifol am ei champau hedfan gwych. Gan ddilyn patrwm yr  adain hyblyg hon “mae’r drôn prototeip 24-modfedd yn defnyddio modur bychan i reoli cyfres o rodiau metel sy’n symud yr adenydd,” meddai’r cylchgrawn. Mae saernïaeth yr adenydd yn caniatáu i’r awyren fach hofran a hedfan rhwng adeiladau uchel. Mae rhai yn y lluoedd arfog yn awyddus i ddatblygu awyrennau o’r fath i chwilio am arfau biolegol neu gemegol mewn dinasoedd.

Dydy gwylan ddim yn rhewi, hyd yn oed wrth iddi sefyll ar y rhew. Sut mae hi’n cynnal gwres ei chorff felly? Rhan o’r gyfrinach yw nodwedd sydd i’w chael mewn nifer o anifeiliaid sy’n byw mewn ardaloedd oer. Yr enw ar hyn yw cyfnewidiwr gwres gwrthlifol.

Beth yw cyfnewidiwr gwres gwrthlifol? Wel, dychmygwch ddwy beipen ddŵr wedi eu clymu’n sownd wrth ei gilydd. Mae dŵr poeth yn llifo drwy un beipen a dŵr oer drwy’r llall. Os yw’r dŵr poeth a’r dŵr oer yn llifo i’r un cyfeiriad, bydd tua hanner y gwres yn y dŵr poeth yn trosglwyddo i’r dŵr oer. Ond os yw’r dŵr poeth a’r dŵr oer yn llifo’n groes i’w gilydd, bydd y gwres i gyd bron yn trosglwyddo o’r dŵr poeth i’r dŵr oer.

Pan fo gwylan yn sefyll ar y rhew, mae’r cyfnewidwyr gwres yn ei choesau’n cynhesu’r gwaed sy’n dychwelyd o’i thraed oer. Mae hyn yn cadw corff yr aderyn yn gynnes ac yn atal y gwres rhag cael ei golli o’r traed. Wrth ddisgrifio’r nodwedd hon, dywed Arthur P. Fraas, peiriannydd ym maes mecaneg ac eronoteg: “Mae’r cyfnewidiwr gwres hwn yn un o’r rhai mwyaf effeithiol yn y byd.”¹³ Mae’n gynllun mor ddyfeisgar nes bod peirianwyr wedi ei gopïo.

Mae NASA yn datblygu robot amlgoesog sy’n cerdded fel sgorpion ac mae peirianwyr yn y Ffindir eisoes wedi datblygu tractor chwe choes sy’n medru dringo dros bethau fel petai’n drychfil anferth. Mae ymchwilwyr eraill wedi dylunio ffabrig gyda fflapiau bychain sy’n efelychu’r ffordd mae moch coed y binwydden yn agor ac yn cau. Mae’r defnydd yn ymaddasu i dymheredd y corff. Mae un gwneuthurwr ceir yn datblygu car sy’n efelychu siâp erodynamig y pysgodyn bocs. Mae ymchwilwyr sy’n chwilio am ffordd i wneud arfwisgoedd ysgafnach a chryfach yn astudio cragen y forglust oherwydd ei nodweddion siocleddfol.

Gan fod y byd natur yn cynnig cymaint o syniadau da, mae ymchwilwyr wedi creu cronfa ddata sy’n rhestru miloedd o wahanol systemau biolegol. Gall gwyddonwyr chwilio’r gronfa ddata hon i gael “atebion o fyd natur i’w problemau dylunio,” meddai The Economist. Mae’r systemau naturiol a restrir yn y gronfa ddata yn cael eu hadnabod fel patentau biolegol. Fel arfer, bydd unigolyn neu gwmni yn cofrestru dyfais neu syniad newydd, a nhwythau wedyn fydd yn dal y patent. Wrth drafod y gronfa ddata, dywed The Economist: “Trwy roi’r enw ‘patent biolegol’ ar ddyluniadau sy’n dynwared dyfeisgarwch byd natur, mae ymchwilwyr yn pwysleisio mai natur, i bob pwrpas, sy’n dal y patent.”¹⁴

Sut gwnaeth natur daro ar yr holl syniadau gwych hyn? Byddai llawer o wyddonwyr yn dweud mai miliynau o flynyddoedd o brofi a methu esblygiadol sy’n gyfrifol am ddyfeisgarwch ymddangosiadol byd natur. Ond mae gwyddonwyr eraill wedi dod i gasgliad gwahanol. Ysgrifennodd y microbiolegydd Michael J. Behe yn y New York Times, 7 Chwefror 2005: “Mor gryf yw’r argraff fod [y byd natur] wedi ei ddylunio nes ei bod hi’n bosibl dadlau’n syml: os yw’n edrych fel  hwyaden, yn cerdded ac yn cwacio fel hwyaden, ac os nad oes tystiolaeth gref i brofi fel arall, mae gennyn ni reswm da dros gredu mai hwyaden ydyw.” Yn ei farn ef, “Ni ddylai’r ffaith fod dyluniad mor amlwg wneud inni ei ddiystyru.”¹⁵

Heb os, fe ddylai peiriannydd sy’n dylunio adenydd awyren mwy diogel ac effeithlon dderbyn y clod am ei gynllun. Yn yr un modd, mae’r bobl sy’n dyfeisio defnydd dillad mwy cyfforddus neu gar mwy effeithlon yn haeddu’r clod am eu cynlluniau. Yn wir, fe all cwmni sy’n copïo dyluniad rhywun arall heb gydnabod hynny gael ei erlyn.

Ystyriwch: Mae gwyddonwyr disglair yn gwneud copïau ansoffistigedig o systemau byd natur er mwyn datrys problemau peirianegol. Ond eto, byddai rhai’n dweud mai esblygiad anneallus sy’n gyfrifol am ddyfeisgarwch y syniad gwreiddiol. Ydy hynny’n swnio’n rhesymol i chi? Os oes angen dylunydd deallus ar y copi, beth am y gwreiddiol? Mewn gwirionedd, pwy sy’n haeddu’r clod? Y peiriannydd neu’r prentis sy’n copïo ei gynlluniau?

Ar ôl edrych ar y dystiolaeth yn natur, mae llawer yn cytuno â’r Beibl: “Rydyn ni’n gallu dysgu amdano drwy edrych yn fanwl ar y pethau mae ef wedi eu creu. Mae’r pethau hynny yn dangos ei nerth tragwyddol ac yn profi mai ef ydy Duw. Does gan y rhai sy’n anwybyddu’r dystiolaeth ddim esgus.”—Rhufeiniaid 1:19, 20.