Ndifen nnọ owo ọwọrọ nditre ndisio owo usiene n̄kpọ emi enye akanamde nnyịn. Ikọ Greek oro ẹkabarede “ndifen nnọ” ọwọrọ “ndisana n̄kpọ nyak” nte emi owo ayakde isọn emi ẹkamade enye atak. Se Jesus okonyụn̄ etịn̄de edi emi ke ini enye ekekpepde mbet esie ndibọn̄ akam ntem: “Fen nnyịn mme idiọkn̄kpọ nnyịn, koro nnyịn n̄ko ifende kpukpru owo emi ẹkamade nnyịn isọn.” (Luke 11:4) N̄ko, ke ini enye ọkọnọde uwụtn̄kpọ aban̄a ofụn oro mîkatuaha ekemmọ ofụn mbọm, Jesus ekemen edifen nnọ owo odomo ye edibiat isọn mfep.—Matthew 18:23-35.

 Ke ini ifende inọ mbon en̄wen, nnyịn isisịnke mmọ ke esịt, isinyụn̄ iyomke ẹnọ nnyịn se ikatakde nnyịn m̀mê owo ndikpe nnyịn ubọk ke se enye akanamde emi akabiakde nnyịn. Bible ọdọhọ ke ima esinam ẹfen ẹnọ owo ke ofụri esịt; emi edi akpanikọ sia ima ‘isibatke idiọk ibon.’—1 Corinth 13:4, 5.

Ndifen nnọ owo iwọrọke

•   Ndidop uyo ke ini ẹnamde fi idiọkn̄kpọ. Bible ọdọhọ ke ifọnke inọ mbon oro ẹdọhọde ke idiọkn̄kpọ ọfọn.—Isaiah 5:20.

•   Ndinam nte inyeneke se itịbede. Abasi ama efen ọnọ Edidem David ke ikpọ idiọkn̄kpọ emi enye akanamde, edi ama ayak enye ọbọ ufen idiọkn̄kpọ esie. Abasi ama akam anam ẹwet mme idiọkn̄kpọ esie ẹsịn ke Bible man nnyịn ikpep n̄kpọ ito oro.—2 Samuel 12:9-13.

•   Ndiyak mbon en̄wen ẹda fi ẹbọp ẹkpan̄. Yak idọhọ ke ọmọbuọt owo okụk, enye akatahade okụk oro, inyụn̄ ikemeke ndikpe fi aba nte enye ọkọdọhọde. Enye edi edikpe fi ubọk ete mbọk okûyat esịt yak afiak ọnọ imọ ini. Emekeme ndifen nnọ enye, usịnke enye ke esịt, umenke se enye akanamde usan̄a utịn̄ unọ mbon en̄wen, idem amakam ekeme ndidọhọ enye efre aban̄a okụk oro. Edi ekeme ndidi udûbuọtke enye okụk aba usen en̄wen.—Psalm 37:21; Mme N̄ke 14:15; 22:3; Galatia 6:7.

•   Ndifen owo emi mînamke nte enyene se ikeduede. Abasi isifenke inọ mbon oro ẹkoide-koi ẹnam idiọkn̄kpọ, emi mîmaha ndikụt ke se mmimọ inamde ọdiọk, imaha ndikpụhọde, inyụn̄ ituaha n̄kpọfiọk ke se ẹkenamde. (Mme N̄ke 28:13; Utom 26:20; Mme Hebrew 10:26) Abasi asasua utọ mme owo emi, inyụn̄ iyomke nnyịn ifen inọ mbon emi enye mîfenke.—Psalm 139:21, 22.

   Edi nso ke akpanam edieke edide afo ke ẹnam n̄kpọ oro, ndien owo oro imaha ndikpe fi ubọk, inyụn̄ inyịmeke ke enyene se imọ inamde fi? Ikọ Abasi ọdọhọ ete: “Tre iyatesịt nyụn̄ kpọn̄ ifụtesịt.” (Psalm 37:8) Kpa ye mûnyịmeke se enye anamde oro, kûyayat esịt ukaha. Yak nọ Abasi koro enye ọdiọn̄ọ se enye edinamde. (Mme Hebrew 10:30, 31) Kûfre n̄ko ke ini ke edi emi Abasi edinamde mme n̄kpọ emi ẹbiakde nnyịn mfịn ẹbe ẹfep.—Isaiah 65:17; Ediyarade 21:4.

•   “Ndifen” owo emi ikerede ke anam nnyịn n̄kpọ. Ndusụk ini, utu ke ndifen owo oro ikerede ke ama edue nnyịn, esikam ọfọn idiọn̄ọ ke ufọn ikodụhe nnyịn ndikam nyayat esịt. Bible ọdọhọ ete: “Kûyak esịt awara ndiyat fi, koro iyatesịt atakde ke ikpanesịt mbon ndisịme.”—Ecclesiastes 7:9.

Nte ẹkpefende ẹnọ owo

1.   Ti se ndifen nnọ owo ọwọrọde. Ndifen nnọ owo iwọrọke ke emenyịme se enye anamde m̀mê ndinam nte ke n̄kpọ ndomokiet iketịbeke—edi ọwọrọ ke afo onyụn̄ asana n̄kpọ oro ayak.

2.   Ti ke ọfọn ndifen nnọ owo. Nditre ndiyat esit n̄kaha ayan̄wam fi ekeme ndimụm idem n̄kama, iyakke ọdọn̄ọ se mûkpudọn̄ọke, onyụn̄ anam fi ekeme ndikop inemesịt. (Mme N̄ke 14:30; Matthew 5:9) Edi se idide akpan n̄kpọ ikan oro edi nte ke ndifen nnọ owo ayanam Abasi efen ọnọ fi n̄ko.—Matthew 6:14, 15.

3.   Tua owo mbọm. Owo nnyịn ndomokiet ifọnke ima. (James 3:2) Sia edide esinem nnyịn ke ini ẹfende ẹnọ nnyịn, ana nnyịn n̄ko ifen inọ mbon en̄wen ke ini mmọ ẹduede nnyịn.—Matthew 7:12.

4.   Nam n̄kpọ nte ọdiọn̄ọ-idem-owo. Ke ini inyenede ekpri mfịna ye owo, ọkpọfọn inam se Bible etịn̄de emi: “Ẹka iso ẹyọ kiet eken.”—Colossae 3:13.

5.   Sọp ndifen nnọ owo. Sọp ndifen nnọ owo utu ke ndika iso nsịn n̄kpọ oro ke esịt.—Ephesus 4:26, 27.