1-3. (a) Didie ke mme Christian ẹwụt ke imenen̄ede ima ndisop idem ọtọkiet? (Se akpa ndise ibuotikọ emi.) (b) Nso ke idineme ke ibuotikọ emi?

KE INI Corinna ekedide isua 17, ẹma ẹmụm eka esie ẹkesịn ke ufọk-n̄kpọkọbi emi okodude ke ata anyan ebiet. Ekem, ẹma ẹmen Corinna n̄ko ẹkpọn̄ ufọk mmọ ẹwat ata ediwak tọsịn kilomita ẹka Siberia. Do, enye akanam utom ke in̄wan̄ nte ofụn. Ndusụk ini, ẹma ẹsisio enye akanam utom ke an̄wa ke ini emi tuep enen̄erede odu, owo ikonyụn̄ inọhọ enye ọfọn̄ emi odobide ada ofụk tuep. Kpa ye oro, Corinna ye eyenete an̄wan en̄wen ẹma ẹbiere ke mmimọ iyanam se ededi oro ikemede man idụk mbono esop.

² Corinna ọdọhọ ete: “Ima iwọrọ ke in̄wan̄ oro ke mbubreyo, isan̄a kilomita 25 m̀mê itiat 15 ika itie udụk tren. Tren ama adaha ke n̄kanika iba usenubọk onyụn̄ awat hour itiokiet ekesịm ebiet emi nnyịn ikosụhọrede. Nnyịn ima itọn̄ọ do isan̄a kilomita duop m̀mê itiat itiokiet ikesịm  ebiet emi nditọete ẹkesopde idem.” Esịt ama enen̄ede enem Corinna ndikosop idem ye nditọete emi. Enye ọdọhọ ete: “Nnyịn ima ikpep Enyọn̄-Ukpeme, inyụn̄ ikwọ ikwọ Obio Ubọn̄. Mbono esop oro ama enen̄ede ọsọn̄ọ nnyịn idem onyụn̄ anam itetịm ibuọt idem ye Abasi.” Nditọete iban iba oro ẹma ẹfiak ẹnyọn̄ ẹka in̄wan̄ oro ke usen ita ama ekebe, edi enyene-in̄wan̄ ikakam idiọn̄ọke ke mmọ ẹma ẹwọrọ.

³ Esinen̄ede ọdọn̄ ikọt Jehovah ndisop idem ọtọkiet. Ke uwụtn̄kpọ, ama esidọn̄ mme Christian eyo mme apostle ndisop idem ọtọkiet ntuak ibuot nnọ Jehovah nnyụn̄ n̄kpep n̄kpọ mban̄a enye. (Utom 2:42) Imọdiọn̄ọ ke esidọn̄ fi n̄ko ndisop idem ye nditọete. Edi, ekeme ndidi esisọn̄ fi ndidụk mbono esop kpukpru ini nte esinyụn̄ ọsọn̄de kpukpru nditọete nnyịn. Ekeme ndidi utom, ediwak n̄kpọ emi enyenede ndinam, m̀mê mmemidem isiyakke ekeme ndidụk kpukpru ini. Ntre, nso idin̄wam nnyịn inam se ededi oro ikemede man idụk mbono esop kpukpru ini? ^[1] (Se ikọ idakisọn̄.) Didie ke ikeme ndin̄wam nditọ ukpepn̄kpọ Bible nnyịn ye mbon en̄wen ẹsidụk mbono esop kpukpru ini? Ibuotikọ emi eyeneme ntak emi ndidụk mbono esop (1) ọfọnde ye nnyịn, (2) an̄wamde mbon en̄wen, (3) enemde Jehovah esịt. ^[2]—Se ikọ idakisọn̄.

4. Didie ke ndisop idem ọtọkiet esin̄wam nnyịn ikpep n̄kpọ iban̄a Jehovah?

⁴ Ẹsikpep nnyịn n̄kpọ ke mbono esop. Imesikpep ediwak n̄kpọ iban̄a Jehovah ke kpukpru mbono esop oro idụkde. Ke uwụtn̄kpọ, ibịghike ediwak esop ẹkekpep n̄wed San̄a Kpere Jehovah ke Ukpepn̄kpọ Bible Esop mmọ. Eketie fi didie ke idem ke ini ikekpepde iban̄a mme edu Jehovah ye ke ini nditọete ẹketịn̄de nte mmọ ẹmade Jehovah? Imọdiọn̄ọ ke emi ama anam etetịm ama Jehovah. Mme utịn̄ikọ, nnamn̄wụt, ye mme itie Bible oro ẹsikotde ke ini idụkde mbono esop ẹsinam nnyịn inen̄ede ifiọk Bible. (Nehemiah 8:8) Kere n̄ko ban̄a ediwak n̄kpọ oro isikpepde ke ini itịmde idem inọ Edikot Bible eke urua ke urua, ye ke ini nditọete nnyịn ẹtịn̄de se mmọ ẹkpepde n̄ko.

5. Didie ke mbono esop an̄wam fi anam se ekpepde ke Bible onyụn̄ ọfiọk ndikwọrọ ikọ ọfọn?

⁵ Imesikpep nte ikpanamde se ikpepde ke Bible ke ini idụkde mbono esop. (1 Thessalonica 4:9, 10) Ke uwụtn̄kpọ, ndi akanam omodụk Ukpepn̄kpọ Enyọn̄-Ukpeme emi anamde fi ebiere nditetịm nnam n̄kpọ Jehovah, mbọn̄ akam ọfọn, nnyụn̄ mfen nnọ nditọete fo? Mbono esop ufọturua esikpep nnyịn nte ikpọkwọrọde ikọ ye nte ikpan̄wamde mme owo ẹfiọk Bible.—Matthew 28:19, 20.

6. Didie ke mbono esop esisọn̄ọ nnyịn idem?

⁶ Ẹsisọn̄ọ nnyịn idem ke mbono  esop. Ererimbot Satan esidomo ndinam idem emem nnyịn, esịt etịmede nnyịn, ikûnyụn̄ ibuọt idem ye Abasi. Edi mbono esop nnyịn esikam ọsọsọn̄ọ nnyịn idem onyụn̄ ọnọ nnyịn odudu ndinam n̄kpọ Jehovah. (Kot Utom 15:30-32.) Nnyịn imesiwak ndineme mme prọfesi Bible oro ẹsude. Emi esinam inen̄ede inịm ke mme prọfesi eken ẹyesu ke ini iso. Nditọete nnyịn ẹsisọn̄ọ nnyịn idem ke ini mmọ ẹnọde utịn̄ikọ, ẹbọrọde mbụme, ẹnyụn̄ ẹkwọde ikwọ ẹtoro Jehovah ke ofụri esịt. (1 Corinth 14:26) Esịt esinen̄ede enem nnyịn ndinyene nneme ye nditọete nnyịn mbemiso mbono esop ọtọn̄ọde ye ke mbono esop ama akasuana, sia mmọ ẹdi mme ata ufan emi ẹkerede ẹban̄a nnyịn.—1 Corinth 16:17, 18.

7. Ntak emi ọfọnde isidụk mbono esop?

⁷ Edisana spirit Abasi esin̄wam nnyịn ke mbono esop. Jesus ada edisana spirit Abasi ada mme esop usụn̄. Enye ama akam ọdọhọ ikop “se spirit ọdọhọde mme esop.” (Ediyarade 2:7) Edisana spirit ekeme ndin̄wam nnyịn ikan idomo inyụn̄ ikwọrọ ikọ uko uko. Enye ekeme ndin̄wam nnyịn inam nti ubiere n̄ko. Ntak edi oro anade isidomo ndidụk mbono esop kpukpru ini man edisana spirit Abasi an̄wam nnyịn.

8. Didie ke isisọn̄ọ nditọete nnyịn idem ke ini isopde idem ye mmọ, ibọrọde mbụme, inyụn̄ ikwọde ikwọ itoro Abasi? (Se n̄ko ekebe oro “ Enye Esikop Idem Inem ke Ini Odụkde Mbono Esop.”)

⁸ Mbono esop esinam inyene ifet ndiwụt nditọete nnyịn ke imama mmọ. Ediwak nditọete ke esop nnyịn ẹkụt ediwak ukụt. Apostle Paul ama ọdọhọ ikere iban̄a nditọete nnyịn. (Mme Hebrew 10:24, 25) Nnyịn imesiwụt ke imekere iban̄a mmọ ke ini isopde idem ọtọkiet man isọn̄ọ kiet eken idem. Ke ini idụkde mbono esop, nnyịn iwụt nditọete nnyịn ke esinem nnyịn ndidu ye mmọ nnyụn̄ nneme nneme ye mmọ, ke nte n̄kpọ etiede ye mmọ ebehe nnyịn. Nnyịn imesisọn̄ọ mmọ idem n̄ko  ke ini ibọrọde mbụme inyụn̄ ikwọde ikwọ ke ofụri esịt itoro Abasi.—Colossae 3:16.

9, 10. (a) Didie ke ikọ Jesus ke John 10:16 ekeme ndin̄wam nnyịn ifiọk ke enen̄ede ọfọn isidụk mbono esop? (b) Didie ke nnyịn ndisidụk mbono esop edin̄wam nditọete emi ubon mmọ ẹsịnde mmọ?

⁹ Mbono esop esinam inen̄ede idiana kiet. (Kot John 10:16.) Jesus ọkọdọhọ ke imọ idi ekpemerọn̄, mme anditiene imọ ẹdi otuerọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, edieke okpokụtde erọn̄ iba mi, okụt iba en̄wen ko, onyụn̄ okụt kiet en̄wen ke ata esịt ikọt, ndi ọkpọdọhọ ke otuerọn̄ edi oro? Baba, sia otuerọn̄ ẹsidu ebiet kiet ẹnyụn̄ ẹtiene andikpeme mmọ. Kpasụk ntre, ọfọn isidụk mbono esop man idu ye nditọete nnyịn. Ana isisop idem ọtọkiet man ikeme ndidi “otuerọn̄ kiet” inyụn̄ itiene “ekpemerọn̄ kiet.”

¹⁰ Mbono esop esinam nnyịn idiana kiet nte ubon. (Psalm 133:1) Ete, eka, ye nditọeka ndusụk nditọete nnyịn ẹma ẹsịn mmọ. Edi Jesus ama ọdọhọ ke mmọ ẹyenyene ete, eka, ye nditọeka emi ẹmade mmọ ẹnyụn̄ ẹsede ẹban̄a mmọ. (Mark 10:29, 30) Edieke afo esidụkde mbono esop kpukpru ini, emekeme ndidi ete, eka, m̀mê eyeneka owo ke esop mbufo. Ntak edi oro ikpesidomode ndidụk mbono esop kpukpru ini.

11. Didie ke ndidụk mbono esop an̄wam nnyịn inọ Jehovah se inyenede enye?

¹¹ Ke ini idụkde mbono esop, imesinọ Jehovah se inyenede enye. Sia Jehovah edide Andibot nnyịn, ọfọn ikọm enye, ikpono enye, inyụn̄ itoro enye.  (Kot Ediyarade 7:12.) Nnyịn imesinam emi ke mbono esop, ke ini ibọn̄de akam inọ enye, ikwọde ikwọ itoro enye, inyụn̄ itịn̄de n̄kpọ iban̄a enye. Edi ata akwa ifet ndituak ibuot nnọ Jehovah kpukpru urua!

12. Esitie Jehovah didie ke idem ke ini idụkde mbono esop?

¹² Jehovah okobot nnyịn, ntre akpana ikop uyo esie. Enye owụk nnyịn ete isisop idem ọtọkiet kpukpru ini, akpan akpan nte ererimbot emi enen̄erede ekpere utịt. Jehovah esinem esịt ke ini isopde idem ọtọkiet nte enye owụkde nnyịn. (1 John 3:22) Enye ọfiọk ke enen̄ede ọdọn̄ nnyịn ndisidụk mbono esop, onyụn̄ adara kpukpru se inamde man ikeme ndidụk mbono esop kpukpru ini.—Mme Hebrew 6:10.

13, 14. Didie ke isitetịm ikpere Jehovah ye Jesus ke ini idụkde mbono esop?

¹³ Ke ini idụkde mbono esop, nnyịn iwụt Jehovah ke iyom nditetịm n̄kpere enye ye Eyen esie. Jehovah esida Bible ekpep nnyịn se ikpanamde ye nte ikpodude uwem. (Isaiah 30:20, 21) Ke ini mbon oro mîtuakke ibuot inọ Jehovah ẹdide mbono esop nnyịn, mmọ ẹsikụt ke Jehovah ada nnyịn usụn̄. (1 Corinth 14:23-25) Jehovah esida edisana spirit esie ada nnyịn usụn̄ ke mbono esop. Enye esinyụn̄ ekpep nnyịn n̄kpọ do. Ntre ke ini idụkde mbono esop, imesikop ikọ Jehovah, ikụt adan̄a nte enye amade nnyịn, inyụn̄ itetịm ikpere enye.

¹⁴ Jesus emi edide Ibuot esop ọkọdọhọ ete: “Ebiet eke owo iba m̀mê ita ẹsopde idem ke enyịn̄ mi, ami ndodu ke ufọt mmọ.” (Matthew 18:20) Bible ọdọhọ n̄ko ete ke Jesus ‘asan̄a ke ufọt’ mme esop. (Ediyarade 1:20–2:1) Emi enen̄ede owụt ke Jehovah ye Jesus ẹsidu ye nnyịn ẹnyụn̄ ẹsọn̄ọ nnyịn idem ke ini idụkde mbono esop. Afo ekere ke esitie Jehovah didie ke idem ke ini enye okụtde nte anamde se ekekeme man etetịm ekpere enye ye Eyen esie?

15. Didie ke ndidụk mbono esop owụt ke imoyom ndikop uyo Abasi?

¹⁵ Ke ini idụkde mbono esop, nnyịn iwụt Jehovah ke iyom ndikop uyo esie. Jehovah inyịkke-nyịk nnyịn ikop uyo esie. (Isaiah 43:23) Ntem ke ini idụkde mbono esop, nnyịn iwụt ke imama enye inyụn̄ inịm ke enye enyene unen nditeme nnyịn se ikpanamde. (Rome 6:17) Ke uwụtn̄kpọ, nso ke akpanam edieke eteutom fo ọdọhọde anam utom tutu ukemeke ndidụk mbono esop kpukpru ini? Nso ke akpanam edieke ukara ẹdọhọde ke owo ekededi emi odụkde mbono esop eyekpe isop, aka n̄kpọkọbi, mîdịghe ẹwot enye? Nso n̄ko ke akpanam edieke ọdọn̄de fi ndinam n̄kpọ en̄wen ke ini mbono esop? Ana ibiere se idinamde ke ini utọ n̄kpọ emi etịbede. (Utom 5:29) Edi esịt eyenem Jehovah edieke nnyịn mîyakke mme  utọ n̄kpọ emi akpan nnyịn ndidụk mbono esop.—Mme N̄ke 27:11.

16, 17. (a) Isan̄a didie ifiọk ke mme Christian eyo mme apostle ẹma ẹnen̄ede ẹma ndisop idem ọtọkiet? (b) Didie ke Brọda George Gangas akada mbono esop nnyịn?

¹⁶ Ke mme Christian eyo mme apostle ẹma ẹkesop idem ke Pentecost isua 33, mmọ ẹkesụk ẹkaka iso ẹsop idem ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah. Bible ọdọhọ ke “mmọ [ẹma] ẹka iso ndisịn idem ke ukpepn̄kpọ mme apostle ye edibuana n̄kpọ ye kiet eken,” oro edi, ndisop idem ọtọkiet n̄kpep Ikọ Abasi. (Utom 2:42) Mmọ iketreke ndisop idem ọtọkiet kpa ye oro ukara Rome ye mme adaiso ido ukpono mme Jew ẹkekọbọde mmọ. Okposụkedi emi mîkememke utom ndinam emi, mmọ ẹma ẹsịn ofụri ukeme mmọ ndisop idem ọtọkiet.

¹⁷ Mfịn, ikọt Abasi ẹsinen̄ede ẹma ndidụk mbono esop. George Gangas emi eketienede ese aban̄a utom nnyịn ke se ibede isua 22, ọkọdọhọ ke ndisop idem ye nditọete esinen̄ede enem imọ onyụn̄ ọsọn̄ọ imọ idem. Ke imọ imesima ndibabak n̄ka Ufọkmbono Obio Ubọn̄ inyụn̄ ima ndidi akpatre owo emi ọnyọn̄de. Ke esịt esinen̄ede enem imọ ndineme nneme ye nditọete, ndien ke esitie imọ nte idu ye ata ata nditọeka imọ. Ekem enye ama ọdọhọ ke idụhe n̄kpọ emi esidọn̄de imọ nte ndidụk mbono esop.

18. Afo ada didie mbono esop nnyịn, ndien nso ke ebiere ndinam?

¹⁸ Ndi amada mbono esop nnyịn nte Brọda Gangas akadade? Edieke edide ntre, ka iso ndinam se ekekeme man osop idem ye nditọete fo, ọkpọkọm imemke utom ndinam emi. Wụt Jehovah ke afo ada ndisop idem ntuak ibuot nnọ enye nte Edidem David akadade. Edidem David ọkọdọhọ ete: “Jehovah, ami mmama ufọk emi edide ebietidụn̄ fo.”—Psalm 26:8.