Esop ofụri ererimbot oro esede aban̄a unam ye mme n̄kpọ-obot eken ẹdọhọ ke ọtọn̄ọde ke 1997 esịm 2011, ke ẹkụt ediwak mbufa ikọn̄, eto, ye unam. Kiet ke otu unam oro ẹkekụtde ekedi utọ ibọm emi ntaifiọk ẹkotde Trimeresurus rubeus. Ibọm emi enyene ndatndat enyịn. Ẹkekụt mme n̄kpọ emi ke n̄kan̄ Akpa Mekong, emi ewetde ebe ke Cambodia, Laos, Myanmar, Thailand, Vietnam, ye Yunnan ke China. Ke 2011 kpọt, ẹma ẹkụt ikọn̄ ye eto 82, iyak 13, unam 21 emi ẹsinyọnide-nyọni, unam 5 emi ẹdụn̄de ke mmọn̄ ye ke obot, ye unam 5 oro ẹsibọkde nditọ ke eba.

N̄wedmbụk n̄kpọntịbe emi ẹkotde The Moscow Times ọdọhọ ke unyam owo edidi akamba mfịna ke Europe. Ẹsida ndusụk mbon emi ẹnyamde mi nte ifịn, ẹnam ndusụk ẹsan̄a akpara, ẹnyụn̄ ẹwowot ndusụk ẹsion̄o n̄kpọ ke idem ẹkenyam. Mbon emi ẹsinamde utọ mbubehe emi ẹsiwak ndika mbịne mme ubuene, mbon emi mînyeneke utom, ye iban.

Mbon oro ẹkenamde ndụn̄ọde ẹban̄a nte nditọwọn̄ ye n̄kparawa ẹsisede TV ẹdọhọ ke mmọ ndise TV mbe ubọk “esinam mmọ ẹnyene idiọk ido ke ini mmọ ẹtọn̄ọde ndikpon owo.” Se mmọ ẹkụtde emi anam mmọ ẹtiene ẹdọhọ ke ‘ikpanaha nditọwọn̄ ẹse TV ẹbe hour iba ke usen, ndien ke nti n̄kpọ ke mmọ ẹkpesise.’

Ekpere ndidi kpukpru obio ke Alaska ẹdu ẹkpere mmọn̄, ndien mmọn̄ esiwak nditọ ndụk obio. Ndụn̄ọde oro ẹnamde owụt ke ice emi esidude akanade esụk, emi mîsiyakke ofụm abara emen mmọn̄ odụk obio, iwakke aba ke ntak ufiop eyo.

Kpa ye ofụri se ntaifiọk ẹnamde man ẹkûbiat ofụm, utọ nte ndida ofụm ye odudu utịn nnọ ikan̄, ẹsụk ẹbabiat ofụm. Maria van der Hoeven, emi edide akwa owo ke n̄ka emi esede aban̄a n̄kpọ emi ọdọhọ ke nsụn̄ikan̄ oro ẹsision̄ode ẹdọn̄ ke ofụm ekpere ndibiat ofụm ukem nte ekesibiatde isua 20 emi ẹkebede.