Nte Emesifehe Mme Akpan̄kpa?

EDIWAK owo ẹsibọrọ mbụme emi mmemmem ẹte, “Baba. Nso ikpanam mfehe mme akpan̄kpa?” Mmọ ẹnịm ke mme akpan̄kpa ẹnen̄ede ẹkpan̄a. Edi ata ediwak owo ẹnịm ke mme akpan̄kpa ke ẹka iso ẹdu uwem nte spirit.

Ke idụt Benin mi ke Edem Usoputịn Africa, ediwak owo ẹnịm ke mme akpan̄kpa ẹkeme ndifiak ndiwot mbonubon mmọ eken. Mme owo ẹsinyam inyene mmọ m̀mê ẹkama isọn man ẹkpe okụk unam oro ẹdiwade ye mme edinam oro ẹdinamde man ẹnem mme iman oro ẹkpade esịt. Ndusụk owo ẹsịn idem ke ubụpekpo, emi esịnede edinịm ke ubak idem owo emi edide spirit esika iso odu uwem ke owo ama akakpa onyụn̄ ekeme ndinyene nneme ye mme odu-uwem. Enyene-ndịk n̄kpọ ẹtịbe ẹnọ mbon en̄wen, mmọ ẹnyụn̄ ẹkere ke spirit mme akpan̄kpa ẹnam.

Utọ n̄kpọ oro ama etịbe ọnọ Agboola, eren emi odụn̄de ke mbọhọ adan̄a Benin ye Nigeria. Enye ọdọhọ ete: “Ubụpekpo edi ọsọ n̄kpọ ke edem nnyịn. Edi ido nnyịn ndisiyet okpo owo man itịm enye idem ndika ‘obio ekpo.’ Mma nsida nyọhọ-nsụhọ suọp oro ẹkedade ẹyet okpo mbuak ye mme ikọn̄. Ekem nda ibọk oro nyet ke ikan̄ utop mi nnyụn̄ ntịn̄ orụk unam oro nyomde nditop, uyo ọwọrọ. Utọ edinam emi edi ọsọ n̄kpọ esinyụn̄ etie nte enen̄ede enyene ufọn. Edi enyene ndusụk ubụpekpo emi ẹsinamde owo ndịk etieti.”

“Ke ini nditọiren mi iba ẹkekpade ke usụn̄ oro ayan̄ade owo ifiọk, n̄kekere ke owo ada ifọt ata nditọ mi. Man ndiọn̄ọ owo oro, mma n̄ka mbịne akanieren kiet oro ẹkediọn̄ọde nte ata abiaidiọn̄. Enye ama ọsọn̄ọ se n̄kekerede. Se ikọdiọkde ikan edi emi enye ọkọdọhọde ke nditọ mi ke ẹbet ke ‘obio ekpo’ ndidi nditọufọk owo oro okowotde mmọ ke ini enye akpade. Akanieren oro ama adian do ete ke udọ udọ mi ọmọn̄ akpa onyụn̄ ekebet n̄ko. Ke usen ifan̄ ẹma ẹkebe, eyen oro ama akpa n̄ko.”

Ekem, Agboola ama osobo ye John emi edide kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah emi otode Nigeria. John ama ada Bible anam enye ọfiọk idaha mme akpan̄kpa. Se ẹkenemede oro ama okpụhọde uwem Agboola. Ekeme ndikpụhọde okwommọ n̄ko.

Nte Mme Akpan̄kpa ke Ẹdu Uwem?

Anie ekeme ndinen̄ede mbọrọ mbụme emi? Idịghe owo ekededi, inamke n̄kpọ m̀mê enye ọwọrọ etop adan̄a didie. Edi Jehovah, Andibot kpukpru uwem “ke heaven ye ke isọn̄, se ẹkemede ndikụt ye se owo mîkemeke ndikụt,” ekeme ndibọrọ mbụme oro. (Colossae 1:16) Enye okobot mme angel man ẹdụn̄ ke heaven onyụn̄ obot mme owo ye mme unam man ẹdụn̄ ke isọn̄. (Psalm 104:4, 23, 24) Kpukpru uwem ẹto enye. (Ediyarade 4:11) Ntem, kere ban̄a se Ikọ Abasi, kpa Bible, etịn̄de aban̄a n̄kpa.

Jehovah edi akpa owo oro eketịn̄de n̄kpọ aban̄a n̄kpa. Enye ama odụri Adam ye Eve utọn̄ ete ke mmọ ẹyekpan̄a edieke mîkopke uyo imọ. (Genesis 2:17) Nso ke oro ọkọwọrọ? Jehovah ọkọdọhọ ete: “Koro afo edide ntan, oyonyụn̄ afiak ke ntan.” (Genesis 3:19) Ke ini owo akpade, idem ayadiahade; enye afiak ke ntan. Inyeneke aba uwem.

Adam ye Eve ẹkekokoi ẹsọn̄ ibuot ye Abasi, ntre ẹma ẹbiere ikpe n̄kpa ẹnọ mmọ. Edi idịghe mmọ ẹkebem iso ẹkpa. Abel eyen mmọ ekebem iso akpa. Cain akpaneka esie okowot  enye. (Genesis 4:8) Cain ikokopke ndịk ke udọeka imọ oro akakpade oyosio imọ usiene. Edi enye akakam okop ndịk aban̄a se mme odu-uwem ẹdinamde imọ.—Genesis 4:10-16.

Ke ediwak isua ikie ẹma ẹkebe, esịt ama etịmerede Edidem Herod ke ini mme asiak ntantaọfiọn̄ ẹkedọhọde enye ke “edidem mme Jew” amana ke obio ubọn̄ esie. Sia Herod ekebierede ndiwot edidem emi, enye ama ọdọhọ ẹwot kpukpru nditọiren ke Bethlehem ọtọn̄ọde ke eyen isua iba osụhọde. Edi angel ama ọdọhọ Joseph ada Jesus ye Mary ‘efehe aka Egypt.’—Matthew 2:1-16.

Ke Herod ama akakpa, angel oro ama ọdọhọ Joseph afiak ọnyọn̄ Israel, “koro mbon emi ẹkeyomde ukpọn̄ ekpri eyen emi ẹmekpan̄a.” (Matthew 2:19, 20) Angel emi, oro enye ke idem esiemmọ edide spirit, ama ọfiọk ke Herod idikemeke aba ndiwot Jesus. Joseph ikefeheke Edidem Herod oro ama akakpa. Edi Joseph ekefehe se Archelaus, akara ukara ufịk eyen Herod, edinamde. Ntem, Joseph ama osụhọ ke Galilee ye ubon esie, idịghe ke n̄kan̄ oro Archelaus akakarade.—Matthew 2:22.

Mbụk emi ẹnam ifiọk ke mme akpan̄kpa inyeneke odudu. Nso ndien kaban̄a se Agboola ye mbon eken ẹkesobode?

“Mme Demon,” m̀mê Mme Ndedehe Spirit

Ke ini Jesus ekedide akwa owo, enye ama osobo ye ndiọi spirit. Mmọ ẹma ẹfiọk Jesus ẹnyụn̄ ẹkot enye “Eyen Abasi.” Jesus ama onyụn̄ ọfiọk mmọ n̄ko. Mmọ ikedịghe spirit mme akpan̄kpa. Edi Jesus okokot mmọ “mme demon,” m̀mê mme ndedehe spirit.—Matthew 8:29-31; 10:8; Mark 5:8.

Bible etịn̄ aban̄a mme owo eke spirit oro ẹsọn̄ọde ẹda ye Abasi ye mbon oro ẹsọn̄de ibuot ye enye. N̄wed Genesis ọdọhọ ke ini Jehovah ekebịnde Adam ye Eve emi ẹkesọn̄de ibuot osion̄o ke In̄wan̄ Eden, ke enye ama enịm mme cherub, m̀mê mme angel, ke usiahautịn in̄wan̄ oro mbak mmọ ẹdifiak ẹkedụk in̄wan̄. (Genesis 3:24) Anaedi emi ekedi akpa ini oro owo okokụtde mme owo eke spirit.

Nte ini akakade, ediwak mme angel ẹma ẹda idem owo ẹsịne ẹnyụn̄ ẹdi isọn̄. Jehovah ikọdọn̄ke mmọ utom ndomokiet ke isọn̄. Edi mmọ ‘ẹkpọn̄ nnennen ebietidụn̄ mmọ’ ke heaven. (Jude 6) Udọn̄ idemmọ akada mmọ edi. Mmọ ẹma ẹdọ iban emi ẹkemande nditọ mbuaha-uduot oro ẹkekotde Nephilim. Mme Nephilim ye mme ọsọn̄ibuot ete mmọ ẹma ẹda afai ye ikpọ idiọkn̄kpọ eken ẹyọhọ ofụri isọn̄. (Genesis 6:1-5) Jehovah ama ada Ukwọ ofụri ererimbot ke eyo Noah etre ndiọi edinam oro. Mmọn̄ Ukwọ oro ama osobo kpukpru mme idiọkowo ọkọrọ ye nditọ mbuaha-uduot oro. Nso iketịbe inọ mme angel oro?

Ukwọ oro ama anam mmọ ẹfiak ẹnyọn̄ heaven. Edi Jehovah ikayakke mmọ ẹfiak ẹkeda “akpa itie mmọ” do. (Jude 6) Bible ọdọhọ ke ‘Abasi iketreke ndinọ mme angel oro ẹkenamde idiọkn̄kpọ ufen, edi, otop mmọ ọdọn̄ ke Tartarus, ayak mmọ ọdọn̄ ke n̄kịmn̄kịm ukpe enịm ọnọ ubiomikpe.’—2 Peter 2:4.

Inyeneke akpan ebiet emi ẹkotde Tartarus; enye edi usụhọde idaha, oro ebietde ufọk-n̄kpọkọbi, oro mîyakke mbon mbịnmfep emi ẹnam se mmọ ẹkpemade ndinam. Mme demon  ikemeke aba ndimen idem owo nsịne, edi mmọ ke ẹnyenyene odudu ndibiat ekikere ye uwem mme owo. Mmọ ẹkeme ndikara owo ye mme unam. (Matthew 12:43-45; Luke 8:27-33) Mmọ n̄ko ẹsibian̄a mme owo ke ndinam nte mmimọ idi spirit mbon oro ẹkekpade. Ntak-a? Mbak mme owo ẹdituak ibuot ẹnọ Jehovah ke usụn̄ oro enye oyomde, mbak mme owo ẹdinyụn̄ ẹfiọk ata idaha mme akpan̄kpa.

Nte Ikemede Ndikan Ndịk

Agboola ama okụt ke se Bible etịn̄de aban̄a mme akpan̄kpa ye mbon emi mme spirit ẹdide, esịne ifiọk. Enye ama ọfiọk ke oyom imọ ika iso ikpep n̄kpọ. Ọtọn̄ọ nditiene John n̄kot Bible ye mme n̄wed un̄wam ukpep Bible. Agboola ama okop ndọn̄esịt ndifiọk ke nditọiren imọ ẹdu ke udi, ibetke ke “obio ekpo” ndidi nditọufọk owo oro okowotde mmọ.—John 11:11-13.

Agboola ama ọfiọk n̄ko ke ana imọ itre mme edinam ubụpekpo ofụri ofụri. Enye ama ọfọp kpukpru n̄kpọ esie oro ẹkenyenede n̄kpọ ndinam ye ndedịbe odudu. (Utom 19:19) Ndusụk owo ke obio ẹma ẹdụri enye utọn̄ ẹte ke mme spirit ẹyeyat esịt ye enye. Edi Agboola ikefeheke ndịk. Enye ama anam item oro ẹnọde ke Ephesus 6:11, 12 ẹte: “Ẹmen ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi ẹsịne . . . koro nnyịn imenyene en̄wan ndin̄wana . . . ye odudu ndiọi spirit.” N̄kpọekọn̄ eke spirit emi esịne akpanikọ, edinen ido, eti mbụk emem, mbuọtidem, ye akan̄kan̄ eke spirit, emi edide Ikọ Abasi. Utọ n̄kpọekọn̄ emi ẹto Abasi ẹnyụn̄ ẹkop odudu!

Ke ini Agboola eketrede mme edinam oro ẹnyenede ebuana ye ubụpekpo, ndusụk ufan ye mme iman esie ẹma ẹsua enye. Edi enye ama enyene mbufa ufan oro ẹnịmde se Bible ekpepde ke Ufọkmbono Obio Ubọn̄ Mme Ntiense Jehovah.

Idahaemi, Agboola ọfiọk ke ibịghike, Jehovah ọmọn̄ etre idiọkido ke isọn̄ onyụn̄ ọbiọn̄ọ mme demon ndinam n̄kpọ ekededi. Ekem, Abasi oyosobo mmọ. (Ediyarade 20:1, 2, 10) Abasi ayanam “kpukpru mme andidu ke udi editi” ẹset. (John 5:28, 29) Emi eyesịne Abel, n̄kpri nditọ emi mînyeneke se ẹfiọkde, oro Edidem Herod okowotde, ye ata ediwak mbon eken. Agboola enyene mbuọtidem ke nditọiren imọ mbita ẹyetiene ẹset. Mme owo fo oro ẹkekpade ẹkeme nditiene nset n̄ko. Kpukpru mbon oro ẹdinamde ẹset do, ẹyetịn̄ ke ọtọn̄ọde ke ini oro mmimọ ikakpade tutu esịm ini oro mmimọ isetde, ke mmimọ ikọfiọkke baba n̄kpọ kiet—ikọfiọkke n̄kpọ ndomokiet iban̄a mme edinam ekededi oro ẹkenamde ẹnọ mmimọ.

Ufọn idụhe ndifehe mme akpan̄kpa. Utu ke oro, afo edikam etie ebet ini oro edifiakde osobo ye mme owo fo oro ẹdisetde. Da ifet emi kpep Bible man ọsọn̄ọ mbuọtidem fo. Dụk nsan̄a ye mbon oro ẹnịmde se Bible ekpepde. Edieke enyenede n̄kpọ ekededi ndinam ye ubụpekpo, tre iwiwa. Men “ofụri n̄kpọekọn̄ Abasi” sịne man ekpeme idem ọbiọn̄ọ mme demon. (Ephesus 6:11) Mme Ntiense Jehovah ẹyema ndin̄wam fi. Mmọ ẹyeda n̄wed Nso ke Bible Enen̄ede Ekpep? * ẹnịm ukpepn̄kpọ Bible mfọn ye afo.

Agboola ifeheke aba mme akpan̄kpa, omonyụn̄ ọfiọk nte ẹkemede ndibiọn̄ọ mme demon. Enye ọdọhọ ete: “Mfiọkke owo emi okowotde nditọiren mi mbita. Edi tọn̄ọ n̄kọtọn̄ọ ndinam n̄kpọ Jehovah, mmenyene nditọ itiaba en̄wen. Akananam owo ndomokiet ke ‘obio ekpo’ inamke mmọ ibak.”

[Ikọ Idakisọn̄]

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 13]

Agboola ifeheke aba mme akpan̄kpa, omonyụn̄ ọfiọk nte ẹkemede ndibiọn̄ọ mme demon

[Ndise ke page 12]

Cain ikefeheke ndịk ke udọeka imọ oro akakpade ekeme ndisio imọ usiene