JOSEPH asan̄a ke n̄kịmn̄kịm kọridọ. Ibibiak ofụk enye ofụri idem ke ntak ọkpọsọn̄ ufiop ye ọkpọsọn̄ utom emi enye akanamde. Eyo ke amia ufọk-n̄kpọkọbi emi enye odude. Enye ọdiọn̄ọ kpukpru itie ke ufọk-n̄kpọkọbi emi sia enye odu mi ebịghi. Ẹkpono enye etieti mi. Edi enye osụk edi owo n̄kpọkọbi.

Anaedi enye esikere nte uwem ekesinemde enye ke ufọk mmọ emi odude ke n̄kan̄ ikpọ obot Hebron. Do ke enye ekesibọk ufene ete esie. Enye ekedi n̄kpọ nte isua 17 ke ini Jacob ete esie ọkọdọn̄de enye utom ke ebiet emi enen̄erede oyom usụn̄ ọkpọn̄ ufọk mmọ. Edi enye inyeneke utọ ifụre oro aba idahaemi. Nditọete Joseph ẹma ẹsua enye tutu ẹyom ndiwot enye, ekem ẹnyam enye nte ofụn. Ẹma ẹmen enye ẹka Egypt. Do ke enye ọkọtọn̄ọ ndisan̄a utom nnọ Potiphar emi ekedide adaidaha ke okụre Pharaoh. Potiphar eteufọk Joseph ama ayak kpukpru inyene esie esịn enye ke ubọk. Edi usen kiet n̄wan Potiphar ama ọdọhọ ke Joseph okoyom ndidan̄ imọ ke n̄kanubọk, ntre ẹma ẹmen enye ẹdisịn ke ufọk-n̄kpọkọbi emi. *—Genesis ibuot 37 ye 39.

Joseph edi isua 28 idahaemi. Enye edi ofụn onyụn̄ odu ke ufọk-n̄kpọkọbi ebe isua duop. Idịghe se ẹtetịn̄, uwem esie itiehe nte enye ekekerede. Ndi ẹyesio enye ke ufọk-n̄kpọkọbi emi? Ndi enye ayafiak okụt edima ete esie emi ama ọkọsọn̄ m̀mê Benjamin ekpri eyeneka esie? Enye edidu ke ufọk-n̄kpọkọbi emi ibịghi didie?

Ndi akanam etie fi ke idem nte eketiede Joseph? Ndusụk ini, uwem isitiehe nte ikekerede. Ekeme nditie nte mfịna nnyịn ebighi akaha, onyụn̄ ekeme ndisọn̄ ndifiọk se ikpanamde m̀mê nte ikpọyọde mfịna oro. Ẹyak ise nte ikemede ndikpebe mbuọtidem Joseph.

Joseph ama ọdiọn̄ọ ke Jehovah Abasi imọ ifreke imọ. Se ikan̄wamde enye ọyọ mfịna esie edi emi. Kpa ke idem ufọk-n̄kpọkọbi oro enye okodude do, Jehovah okosụk ọdọdiọn̄ enye. Bible ọdọhọ ete: “Jehovah odu ye Joseph onyụn̄ owụt enye ima-mfọnido, onyụn̄ anam enye okụt mfọn ke iso etubom ufọk-n̄kpọkọbi.” (Genesis 39:21-23) Nte Joseph akakade iso esịn idem anam utom, Jehovah ama okụt se adade ọdiọn̄ enye. Ama enem Joseph ndifiọk ke Jehovah osụk ododu ye imọ!

Ndi Jehovah ayayak Joseph esịne ke ufọk-n̄kpọkọbi ke nsinsi? Joseph ikọdiọn̄ọke, edi enye ama aka iso ọbọn̄ akam ọnọ Abasi esie aban̄a n̄kpọ emi. Nte esiwakde nditịbe, Abasi ama ọbọrọ akam esie ke usụn̄ emi enye mîkodorike enyịn. Usen kiet Joseph ama okop editịm ke ufọk-n̄kpọkọbi ke ini ẹmende mbon n̄kpọkọbi iba en̄wen ẹdi. Kiet ekedi etubom mme asan̄uyo Pharaoh, enye eken edi etubom mme akama-cup esie.—Genesis 40:1-3.

Etubom mbon ukpeme ama ayak iren iba emi  ẹkesidide ikpọ owo mi esịn Joseph ke ubọk. * Okoneyo usen kiet, mmọ mbiba ẹma ẹdaba ndap edi ifiọkke se ndap mmọ ọwọrọde. Ke ini eyo esierede, Joseph ama okụt ke enyene se ifịnade mmọ. Ntre, enye ama obụp mmọ m̀mê nso inam iso etie mmọ mfụhọ mfụhọ. (Genesis 40:3-7) Anaedi nte Joseph eketịn̄de ikọ emi ama anam mmọ ẹnịm ke mfịna ididụhe edieke mmimọ itịn̄de mfịna mmimọ inọ enye. Joseph ikọdiọn̄ọke ke nneme oro oyokpụhọde uwem imọ ofụri ofụri. Ndien mîkpedịghe emi Joseph ọkọfọnde ido ye iren oro, utọ nneme oro ikpokodụhe. Se enye akanamde emi ekpenyene ndinam ibụp idem nnyịn m̀mê imesiwụt ke imọbuọt idem ke Abasi ke ndikere mban̄a mme owo.

Iren emi ẹma ẹdọhọ ke se mmimọ ikadabade afịna mmimọ sia mîdụhe eke asiakde ndap emi ọnọ mmimọ. Mbon Egypt ikesidaha ndap ibre mbre, ẹkesinyụn̄ ẹdori enyịn ke mbon emi ẹdọhọde ke imekeme ndisiak ndap. Iren iba emi ikọdiọn̄ọke ke Jehovah Abasi Joseph akanam mmọ ẹdaba ndap oro, edi Joseph ama ọdiọn̄ọ. Enye ama ọdọhọ mmọ ete: “Nte idịghe Abasi esisiak ndap? Mbọk, ẹtịn̄ ndap mbufo ẹnọ mi.” (Genesis 40:8) Nti nditọ ukpepn̄kpọ Bible ẹdiọn̄ọ ke se Joseph eketịn̄de emi edi akpanikọ. Ubaha nte kpukpru mbon oro ẹdọhọde ke ikpono Abasi ẹkpesụhọrede idem nte Joseph! Ana nnyịn inyịme ndisụhọde idem mberi edem ke Abasi ke ini iyomde ndifiọk se Ikọ esie ọwọrọde, utu ke nditan̄ idem ntịn̄ ekikere idemmọ.—1 Thessalonica 2:13; James 4:6.

Akama-cup ekebem iso etịn̄ se enye akadabade. Enye ọkọdọhọ ke imọ ikokụt vine kiet oro enyenede n̄kọk ita; ke vine oro ama on̄wụm mfri, etuek grape esie onyụn̄ adat. Ekem imọ ikụt nte akama-cup enyịmide grape ọdọn̄ ke cup Pharaoh. Jehovah ama anam Joseph ọfiọk se ndap oro ọwọrọde. Joseph ama ọdọhọ akama-cup oro ke n̄kọk ita oro ada aban̄a usen ita; ndien ke usen ita ẹbede ke Pharaoh ayafiak esịn enye ke itieutom esie. Ke ini Joseph okụtde ke esịt ọtọn̄ọ ndinem akama-cup oro, enye eben̄e enye ete: “Mbọk . . . wụt mi ima-mfọnido nyụn̄ tịn̄ nọ Pharaoh ban̄a mi.” Joseph ama ọdọhọ enye ke ẹkemụm imọ ke ukat ke idụt mmimọ ndien ke imọ ikanamke baba n̄kpọ kiet eke akpanamde mmọ ẹsịn imọ ke ufọk-n̄kpọkọbi.—Genesis 40:9-15.

Ke ini etubom mme asan̄uyo okopde se ndap akama-cup ọwọrọde, enye ama etịn̄ ndap esie ọnọ Joseph. Enye ama ọdọhọ ke imọ ikokụt akpasa ita emi uyo ẹdọn̄ọde ẹdoro imọ ke ibuot, ndien mme inuen ẹdi ẹdita uyo ke kiet ke otu akpasa emi. Abasi ama anam Joseph ọfiọk se ndap emi ọwọrọde, edi ikedịghe eti mbụk. Joseph ọkọdọhọ ete: “Se  ndap oro ọwọrọde edi emi: Akpasa ita oro ẹdi usen ita. Ke usen ita ẹbede Pharaoh oyosio fi ke ufọk-n̄kpọkọbi onyụn̄ ebịghi fi ibuot onyụn̄ eyịri fi ke eto; ndien inuen ẹyeta obụkidem fo.” (Genesis 40:16-19) Joseph akanam se ata mme asan̄autom Abasi ẹsinamde, oro edi, nditan̄a etop Abasi uko uko, edide eti mbụk m̀mê etop ubiomikpe.—Isaiah 61:2.

Ke usen ita ẹbede, ama onyụn̄ etịbe nte Joseph eketịn̄de. Pharaoh ama anam usọrọ usen emana esie—kpa usọrọ emi ikọt Abasi mîkesitieneke inam. Ke usen usọrọ emi, enye ama etịn̄ se imọ idinamde mme asan̄autom esie iba oro. Ẹma ẹwot asan̄uyo nte Joseph ọkọdọhọde, ẹnyụn̄ ẹfiak ẹmen akama-cup ẹsịn ke itieutom esie. Edi enye ama efre mfọn oro Joseph ọkọfọnde enye inyụn̄ itịghi enye aba.—Genesis 40:20-23.

Kere nte Joseph etiede kpukpru usen ekere ke ẹmọn̄ ẹsosio imọ ke ufọk-n̄kpọkọbi tutu ofụri isua iba ẹbe. (Genesis 41:1) Anaedi enye ama ekere ke Jehovah oyosụk eti imọ sia enye akanam imọ isiak ndap akama-cup ye asan̄uyo Pharaoh. Edi idotenyịn esie ama akpa mfụhọ sia enye okosụk ododu ke ufọk-n̄kpọkobi ọbọ ufen. Anaedi isua iba emi ọkọsọn̄ enye akan, edi enye iketreke ndibuọt idem ke Jehovah Abasi esie. Utu ke ndikere ke eke imọ okụre, enye ama ebiere ndiyọ ukụt emi, ndien emi ama enen̄ede ọsọn̄ọ enye idem.—James 1:4.

Ke ndiọkeyo emi, akpana kpukpru nnyịn ikpep ndiyọ ukụt. Edieke nnyịn mîbiereke ke esịt nnyịn ndiyọ mfịna ekededi, mîben̄eke Abasi ime ye emem, nnyịn idikemeke ndiyọ mfịna uwem emi. Kpa nte enye akan̄wamde Joseph, enye ekeme ndin̄wam nnyịn ika iso idori enyịn ke enye, utu ke ndikere ke eke nnyịn okụre.—Rome 12:12; 15:13.

Akama-cup oro ama efre Joseph, edi Jehovah ikefreke enye. Usen kiet, Jehovah ama anam Pharaoh adaba ndap iba. Ke akpa ndap emi enye akadabade, enye ama okụt enan̄ itiaba emi ẹyede idem nte ẹwọn̄ọde ke Akpa Nile, enan̄ itiaba efen emi ẹdiọide idem ẹnyụn̄ ẹtiene ẹwọn̄ọ ẹdi. Ndien enan̄ oro ẹdiọide idem do ẹma ẹta enan̄ itiaba oro ẹyede idem. Ekem Pharaoh ama afiak adaba ndap onyụn̄ okụt nte mbuot wheat itiaba emi ẹyede idem ẹtịbede ke etak kiet. Ndien mbuot wheat itiaba emi ẹfịmide, emi ufiop ofụm ọfọpde, ẹtịbe n̄ko ẹnyụn̄ ẹditan̄ mbuot wheat emi ẹyede idem ẹmen. Ke ini eyo esierede, esịt ama etịmede Pharaoh aban̄a ndap emi. Ntre, enye ama ọdọn̄ ẹkekot kpukpru mme oku mfọni ye kpukpru mbon ọniọn̄ esie ẹdi, edi mmọ ndomokiet ikekemeke ndisiak ndap oro nnọ enye. (Genesis 41:1-8) Nnyịn ifiọkke m̀mê kpukpru mmọ ẹkedodop ntre ẹse Pharaoh m̀mê akakam edi enye emi etetịn̄ esịn, enye oko etetịn̄ osio. Se idiọn̄ọde edi ke enyịn ama anan Pharaoh sia mmọ mîkekemeke ndisiak ndap oro nnọ enye. Ntre, enye ama enen̄ede oyom owo emi edisiakde ndap oro inọ enye.

Idahaemi ndien ke akama-cup oro eketi Joseph. Esịt ama amia enye ufen, ndien enye etịn̄ ọnọ Pharaoh ke enyene akparawa emi akasiakde ndap ọnọ imọ ye asan̄uyo ke ufọk-n̄kpọkọbi isua iba ke edem. Kpa idaha oro, Pharaoh ama ọdọn̄ ẹkesio Joseph ke ufọk-n̄kpọkọbi ẹdi.—Genesis 41:9-13.

Kere nte eketiede Joseph ke idem ini enye okụtde mme asan̄autom edidem ẹdide ndimen enye. Enye ama ọsọsọp okpụhọ ọfọn̄ onyụn̄ akwat idet. Ekeme ndidi enye ama akwat ofụri idet ibuot esie nte mbon Egypt ẹkesinamde. Anaedi enye ama ọbọn̄ akam ke ofụri esịt ọdọhọ Abasi an̄wam imọ ke se imọ ikade oro. Ikebịghike, enye ama ekesịm akwa ufọkubọn̄ edidem onyụn̄ ada ke iso esie. Bible ọdọhọ ete: “Ekem Pharaoh ọdọhọ Joseph ete: ‘N̄kadaba ndap, edi idụhe owo eke asiakde enye ọnọ mi. Ndien ẹma ẹtịn̄ ẹnọ mi ẹte ke afo emekeme ndisiak ndap.’” Se Joseph ọkọbọrọde ama afiak owụt ke enye osụhọde idem onyụn̄ ọbuọt idem ke Abasi. Enye ọkọdọhọ ete: “Idịghe ami! Abasi ọyọnọ Pharaoh ibọrọ eke ọfọnde.”—Genesis 41:14-16.

Jehovah esima mbon oro ẹsụhọrede idem ẹnyụn̄ ẹbuọtde idem ye enye. Imosụk ise emi enye akanamde Joseph ekeme ndisiak ndap Pharaoh edi iyakke mbon ọniọn̄ Egypt ẹkeme. Joseph ama ọdọhọ Pharaoh ke ndap esie mbiba ẹwọrọ ukem n̄kpọ. Enye ndidaba ndap emi utịm ikaba ọkọwọrọ ke Jehovah “ọsọn̄ọ n̄kpọ emi” ndien ke se enye etịn̄de oyosu. Enan̄ itiaba oro ẹyede idem ye mbuot wheat itiaba emi ẹyede idem ẹkeda ẹban̄a isua itiaba emi  Egypt ẹdidude ke eduek, ndien enan̄ itiaba oro ẹdiọide idem ye mbuot wheat itiaba emi ẹfịmide ẹkada ẹban̄a isua itiaba emi akan̄ edidude ke isọn̄ Egypt ke ini eduek oro ama ekebe. Akan̄ oro ọyọsọn̄ ubọk etieti.—Genesis 41:25-32.

Pharaoh ama ọfiọk ke Joseph asiak ndap oro nnennen nnennen. Edi nso ke enye edinam? Joseph ama eteme enye se edinamde. Akana nte Pharaoh oyom “owo emi enyenede ọniọn̄ ye eti ibuot” man enye ekpese enyịn ke nte ẹditan̄de udia ke isua eduek itiaba oro ibon man ẹkpedeme ẹnọ mme owo ke ini akan̄. (Genesis 41:33-36) Idụhe owo emi okodotde ndinam emi nte Joseph sia enye ama enen̄ede enyene ifiọk onyụn̄ enyene odudu, edi enye ikosioho idemesie inyan. Nsụhọdeidem esie ikayakke enye ekekere utọ n̄kpọ oro, enye ikonyụn̄ iyomke-yom utọ akamba itie oro sia enye ekenen̄erede ọbuọt idem ke Abasi. Kpasụk ntre, edieke nnyịn inen̄erede ibuọt idem ke Jehovah, nnyịn idiyomke ikpọ itie. Esịt oyonyụn̄ ana nnyịn sụn̄ sia iyakde kpukpru n̄kpọ isịn Abasi ke ubọk.

Pharaoh ye ofụri ikọt esie ẹma ẹkụt ke se Joseph etịn̄de esịne ifiọk. Enye ama ọdiọn̄ọ ke Abasi Joseph ọkọnọ Joseph ofụri ifiọk oro. Ntre, enye ama ọdọhọ ikọt esie ete: “Nte ẹkeme ndikụt owo efen emi spirit Abasi odude enye ke idem akan owo emi?” Ekem enye ọdọhọ Joseph ete: “Sia Abasi anamde fi ọfiọk kpukpru n̄kpọ emi, idụhe owo eke enyenede ọniọn̄ ye eti ibuot nte afo. Afo eyese aban̄a ufọk mi, ndien kpukpru ikọt mi ẹyekop uyo fo ke kpukpru n̄kpọ. Sụk ebekpo kpọt ke ndida n̄kpon n̄kan fi.”—Genesis 41:38-41.

Pharaoh ama anam se enye ọkọdọhọde. Ẹma ẹnọ Joseph ọfọn̄idem eti linen esịne. Pharaoh ama ọnọ enye n̄kpọitọn̄ gold, n̄kpanuen ufịk idiọn̄ọ, chariot ubọn̄, onyụn̄ ọnọ enye odudu ndisan̄a n̄kanade ofụri Egypt ntan̄ udia mbon nte enye ọkọdọhọde. (Genesis 41:42-44) Se nte uwem ererimbot etiede do: Joseph ekedemede idap nte owo n̄kpọkọbi, edi eyo etikụt enye edidi udiana edidem. Omokụt do nte Joseph akadiade ufọn mbuọtidem emi enye ekenyenede ke Abasi! Jehovah ama okụt ofụri ufen oro asan̄autom esie emi ọkọbọde ke unana ntak. Enye ama ese aban̄a mme mfịna esie ke nnennen ini ye ke nnennen usụn̄. Idịghe ufen Joseph kpọt ke Jehovah okoyom nditre, edi enye okoyom n̄ko ndinyan̄a nditọ Israel. Isan̄ en̄wen, iyeneme nte Abasi akanamde emi.

Edieke osobode mfịna ke uwem emi, utọ nte ufịk m̀mê utụk, ndien mfịna oro imaha ndikụre, kûkere ke okwo okụre. Ti Joseph. Enye okosụk ọfọfọn ido, osụhọde idem, ọyọ ukụt, onyụn̄ enen̄ede ọbuọt idem ke Abasi. Kpukpru emi ama anam Jehovah enyene se adade ọdiọn̄ enye ke akpatre.