ROMA—Ena Vakaraubuka na ika24 ni Noveba 2017, era sota vata kina na dau veiqaravi kei na dauvakadidike vakavuniwai, vaka kina o ira na kenadau ena lawa ena University of Padua, qo e dua vei ira na univesiti makawa e Itali. Na ulutaga ni bose, “Nodra Sega ni Vakayagataka na Dra na Tamata Uabula: Veiqaravi Cava Tale me Vakayagataki?—Maroroi na Dra 2017.” (“The Refusal of Blood Transfusion by Adult Patients: What Are the Treatment Options?—Blood Save 2017.”) E vakailavotaka na bose qori e sivia na 25 na isoqosoqo ni vakadidike vakasaenisi e Itali, kei na so tale na isoqosoqo vaka kina na Tabana ni Bula e Itali.

E dau kilai tu ni sega ni vakavu leqa na kena dau vakayagataki na dra vei ira na tauvimate. Ke dua tale ga e vakayacori vua na sele levu qai vereverea, ena bula ga ni soli vua na dra. Ia e levu era tiko ena bose era saqata na rai qori. A tiko ena bose qori o Vuniwai Luca P. Weltert, mai na valenibula na European Hospital, e Roma, qai kenadau ena seleti ni salanidra sa tasogo tu. E kaya: “Me vaka eda sa dikeva nikua, e rawa ni veivakaleqai na kena dau soli na dra. Levu tale ga na gauna e sega sara ga ni vinakati me vakayagataki.”

E raica rawa o Vuniwai Weltert, kei na so tale na vuniwai ena nodra veiqaravi kei na macala ni vakadidike vakasaenisi, ni dau tubu na iwiliwili ni mate kei na tauvimate, curu vakabalavu e valenibula, basika tale ga eso na leqa vei ira na vakayagataka na dra. *

Na ivakadinadina vakasaenisi qori, kei na kena sa qai tubu tiko ga na leqa ni vakayagataki na dra e uqeta kina na tabana ni bula e vuravura raraba na World Health Organization (WHO) ena 2010 me muria na ituvatuva e kilai me patient blood management (PBM). Qori na iwalewale ni veiqaravi vakavuniwai kece e kauaitaki qai taqomaki kina vakatabakidua na nona bula e dua e tauvimate, vakayacori vua na veisele vinaka duadua, qai kua ni vakayagataki na dra. E vakauta na WHO e dua na inakinaki mera uqeti kina e 193 taucoko na veimatanitu era vakarurugi ena Matabose kei Vuravura mera muria na ituvatuva ni PBM.

E vakamacalataka vakamatata na veika me baleta na PBM o Parofesa Stefania Vaglio, na iliuliu ni tabana e qarava na veika me baleta na dra ena Sant’Andrea University Hospital, e Roma. E kaya ni dau vakatautaki tu vakalevu e liu na veiqaravi vakavuniwai ena kena vakarautaki qai vakayagataki na dra. Ia qo “sa sega ni vakabibitaki na vakayagataki se soli dra, sa kauaitaki ga vakatabakidua na nona dra o koya e tauvimate.” Dua na inaki ni PBM oya “me qarauni vinaka na nona bula o koya e tauvimate me kua ni levu na dra e lako tani mai vua . . . me vakatabakidua na sasaga ena maroroi ni nona dra.” E vakamatatataka tale ga o Parofesa Vaglio na iwalewale ni maroroi na nona dra o koya e tauvimate, “e kena ibalebale ga na veiqaravi vakavuniwai ena kena ivakatagedegede vinaka duadua.”

E vakamacalataka tale ga o Vuniwai Tommaso Campagnaro, e dauniveisele ena Verona University Hospital, ni yaga dina na kena dau muri eso na iwalewale me kua ni soli, se vakayagataki kina na dra. Ni dikeva lesu na itukutuku mai na veiyabaki ni 1990 me baleti ira na tauvimate e dau vakayacori vei ira na veisele lelevu e tinimaka qo: “O ira na sele qai sega ni soli vei ira na dra e sega sara ni dredre na veiqaravi e vakayacori vei ira, lailai tale ga era mate ni vakatauvatani kei ira na soli vei ira na dra.”

E vakavinavinakataki ira na iVakadinadina i Jiova o Vuniwai Campagnaro, kei na vica tale era vakaitavi ena bose qori. Nira vukei ira na vuniwai mera vakayagataka eso na iwalewale ni veiqaravi e sega ni vakayagataki kina na dra. E kaya o Anna Aprile e dua tale ga na parofesa e dau dikeva na nodra cakacaka na vuniwai kei na nodra dodonu na tauvimate, e veiqaravi tiko ena University of Padua: “Keimami vakavinavinakataki ira na iVakadinadina i Jiova nira valataka na nodra dodonu me kua ni dau soli vei ira na dra. Era vukea tale ga kina e levu mera vakasamataka vakabibi qori, vaka kina na sasaga me kua ni dau vakayagataki vakalevu na dra.”

Era vakaitavi ena bose qo o ira na vuniwai ena levu na tabana, okati kina o ira na dau veivakamoceri ni bera na veisele, vuniwai ni uto, vuniwai ni marama, dra, kenisa, sui kei na masela. Ia era duavata kece ena vakasama qo: Me saga na tabana ni veiqaravi vakavuniwai kece, vaka kina o ira na dau buli lawa kei ira na lewenivanua mera tovolea mada na ituvatuva ni veiqaravi na PBM, salavata qori kei na levu ni vakadidike sa volatukutukutaki tiko, kei na nodra ivakamacala na kenadau.

E kaya o Vuniwai. Weltert: “Dau vakayacori e dua na veisele oya na kena seleti na salanidra e drodro ina uto. . . . Ke rawa ni caka qori me kua ni vakayagataki kina na dra, ena sega ni dua tale na ka e dredre.”