NIDA se gonedramidrami e sega sara ga na ka eda cakava rawa vakataki keda, eda dau vakararavi vakatabakidua vei ira na noda itubutubu. Gauna tale ga eda vakavuvuli lako tiko kina, era vaka na tuwawa na tucake tu e matada. Eda rerevaki ira vakavo ga ke ra volekati keda na noda itubutubu, da qai vakila na nuidei nida qumia na ligadra.

Nida tubu tiko, eda vakararavitaka noda bula ena nodra loloma kei na nodra veiuqeti na itubutubu. Eda lomadei nida kila nira lomani keda. Nira vakadeitaka ni vinaka na sala eda muria tiko, eda na nuidei vakalevu da qai gumatua.

Ni toso na noda yabaki ni bula, era dau vukei keda tale ga na noda itokani meda lomadei. Eda taleitaka na maliwai ira, da qai nuidei nida tiko kei ira e koronivuli.

Qori na mataqali bula era vinakata e levu na gone. Ia eso e vica toka ga nodra itokani voleka, e levu era sega ni bau vakila tu na nodra veikauaitaki na nodra itubutubu. E vakatusa e dua na goneyalewa o Melaia: * “Gauna au dau raica kina na kedra itaba na vuvale nira cakava vata tiko na ka ena marau, au dau vakasamataka, ‘Diva ga meu marautaka na bula va qori niu se gone.’” De dua e va tale ga qori nomu rai.

De dua o sega ni lomadei na gauna o tubu tiko kina. Kena irairai ni o sega ni dau lomani vakalevu se o vakauqeti. Rawa tale ga ni o vakasamataka lesu nodrau dau veiba na nomu itubutubu me yacova nodrau veibiu, o qai beitaki iko voli kina. De dua o rarawataka tale ga nona dau vakalolomataki iko e dua vei rau ena ka e kaya se na nona ivalavala.

E dau vakacava na nona ivalavala na gone e sega ni lomadei? So na itabagone era vakayagataka na wainimate gaga se ra gunu mera vaqara mateni. So tale era lewena eso na ilala mera kauaitaki kina. Nodra sega ni nuidei eso na itabagone era saga mera domona e dua mera rawa ga kina ni lomani se taleitaki. Ia dau sega ni dede na nodra veivosaki qori, sa qai vakavuna ga vakalevu nodra sega ni lomadei ena gauna e mudu koso kina nodra veikilai.

O ira mada ga na itabagone era dau moici rawarawa ia era sega ni sikalutu ena so na leqa lelevu va qori era se rawa tiko ga ni beci ira ena gauna era tubu cake tiko kina. E kaya o Ana: “Au vakadeitaka ni sega na kequ yaga, ni qori ga na ka e dau tukuna vei au o tinaqu. Au  sega ni nanuma rawa e dua na gauna me bau vakacaucautaki au kina se vakaraitaka nona lomani au.”

Meda kua ni beitaka ga na noda isususu ni vakavuna na noda sega ni dau lomadei. E dau rawa tale ga ni vakavuna na veisere e rarawataki vakalevu, na ituvaki dredre ni bula vaqase, se na noda kauaitaka na keda irairai. Se mani cava e vakavuna, ena rawa ni vakararawataki keda, vakaleqai tale ga kina noda veiwekani kei ira eso tale. Eda na valuta vakacava na leqa qori?

E vinakati meda kila nida na rawa ni vukei. E tiko e dua e rawa ni vukei keda kece, e via vukei keda tale ga—qo na Kalou.

E vakatakila na Kalou vua na parofita o Aisea: “Kua ni taqaya niu nomu Kalou. Au na vakaukauataki iko, io, au na vukei iko, au na tokoni iko ena ligaqu imatau daudina.” (Aisea 41:10, 13) Sa bau veivakacegui dina noda kila nona tukuna vakaivakatakarakara na Kalou ni via taura sara ga na ligada! Sega gona na vuna meda taqaya kina!

E vakamacalataki tu ena iVolatabu na kedra itukutuku na dauveiqaravi ni Kalou era taqaya ia era qai nuidei nira taura na liga ni Kalou. E nanuma o Ana, na tina i Samuela ni sega na betena ni yava. E dau vakalewai ni sega ni vakaluveni rawa, vu ni nona sega ni via kana, tagi wasoma tale ga. (1 Samuela 1:6, 8) Ia a talaucaka na lomana vua na Kalou, oti kina nona lomabibi.—1 Samuela 1:18.

Eso tale ga na gauna e sega ni lomadei na daunisame o Tevita. E vica vata na yabaki nona vakasasataki koya o Tui Saula. E dro vakavica ni sagai me vakamatei, e vakila ena so na gauna ni sa sega ni taqea rawa nona leqa. (Same 55:3-5; 69:1) Ia e vola: “Au na davo qai moce ena vakacegu, niu sa mai tikovinaka, i Jiova, ena vukumuni duadua ga.”—Same 4:8.

Rau talaucaka o Ana kei Tevita na nodrau rarawa vei Jiova, rau vakila ni vakaukauataki rau. (Same 55:22) Eda na vakatotomuri rau vakacava nikua?

1. Nuitaki Jiova me vaka e Tamada.

E uqeti keda o Jisu meda kilai Tamana ni “Kalou dina duadua ga.” (Joni 17:3) E veivakadeitaki na yapositolo  o Paula ni “sega ni yawa o koya vei keda yadua.” (Cakacaka 17:27) E vola o Jemesa: “Toro voleka vua na Kalou ena qai toro voleka mai vei kemuni o koya.”—Jemesa 4:8.

Na noda kila ni tiko na Tamada vakalomalagi e lomani keda, e kauaitaki keda tale ga, e vakarawarawataka noda valuta noda lomaocaoca. Ena taura na gauna meda qai nuitaki koya, ia era raica e levu ni yaga. E kaya o Karalaini: “Niu rai vei Jiova me vaka na Tamaqu, au rawa ni talaucaka vua na lomaqu. Dua na ka noqu lomavakacegu!”

E nanuma lesu o Raijeli: “O Jiova sara ga e vakadeitaka na lomaqu ena gauna au tu taudua kina ni rau sa sega na noqu itubutubu. Au rawa ni vosa vua me vukei au ena noqu leqa. Io e vukei au dina.” *

2. Qara na vuvale vakayalo.

E vakavulici ira na nona tisaipeli o Jisu mera raici ira na kena vo mera veitacini, ra veiganeni tale ga. E kaya vei ratou: “Ni veitacini kece ga.” (Maciu 23:8) E vinakata mera veilomani na nona tisaipeli dina, mera lewe ni dua na vuvale levu vakayalo.—Maciu 12:48-50; Joni 13:35.

Era dau saga na ivavakoso ni iVakadinadina i Jiova mera vakaraitaka na veikauaitaki dina kei na veitokoni ni dua na vuvale vakayalo. (Iperiu 10:24, 25) E levu era raica ni dau veivakacegui na soqoni vaKarisito, era valuta kina na veika era lomabibitaka tu se ra rarawataka voli.

E nanuma lesu o Iva: “Dua tiko noqu itokani dredre ena ivavakoso, e kila vinaka na gauna au dau rarawa kina. E dau vakarogoci au, e wilivola vei au, keirau masu vata tale ga. E sega ni vinakata meu dau tiko taudua. E vukei au meu talaucaka na lomaqu, meu kua ni colata duadua tiko ga noqu nuiqawaqawa. Au vakavinavinakataka nona veitokoni niu rawa ni lomadei kina.” E tomana o Raijeli: “Au kunea e dua na ‘tinaqu kei na tamaqu’ ena ivavakoso. Au vakila kina na loloma dina, au lomadei tale ga kina vakalevu.”

3. Dau loloma, yalovinaka tale ga.

Na loloma kei na yalovinaka e dau dei kina na veitokani. E kaya o Jisu: “E marau vakalevu o koya e solia na ka, vakalailai o koya e taura na ka.” (Cakacaka 20:35) Eda vakila ni levu ga ni noda dau loloma, eda na  lomani tale ga vakalevu. E kaya vei ratou nona tisaipeli o Jisu: “Moni dau soli ka, ena qai soli vei kemuni.”—Luke 6:38.

Eda lomadei nida dau vakaraitaka na loloma, eda na lomani tale ga. E kaya na iVolatabu ni “sega vakadua ni seavu na loloma.” (1 Korinica 13:8) E vakatusa o Maria: “Au kila ni sega ni donu eso na rai cala au dau vakasamataka tu me baleti au. Au valuta qori ena noqu vukei ira eso tale, au saga meu kua ni nanumi au ga. Au dau lomavakacegu niu cakava na ka vei ira eso tale.”

Na veika e vakatututaki qori e sega ni valuti totolo kina na veika o vakila tiko, se walia vakadua nomu leqa. Ia era rawa ni veivuke ena noda bula. Kaya o Karalaini: “Au se dau nuiqawaqawa tiko ga. Ia au kila ni tiko na kequ yaga. Au kila ni kauaitaki au na Kalou, levu tale tu ga na noqu itokani era vukei au meu lomadei.” E va tale ga qori na rai i Raijeli. E kaya: “So na gauna au dau rarawa. Ia era tu na ganequ kei na taciqu vakayalo au rawa ni kere ivakasala kina, era vukei au me donu tiko ga noqu rai. E tiko tale ga na Tamaqu vakalomalagi au dau vosa vua e veisiga. E veivakacegui dina qori ni vakatauvatani kei na veigauna sa oti.”

E tiko tale ga na iwali dei. E vakamacalataki ena iVolatabu e dua na vuravura vou sa voleka, na vanua eda na vakila kece kina na lomadei. E yalataka na Vosa ni Kalou: “Era na dui dabe ena ruku ni nodra vaini kei na ruku ni nodra vunilolo, ena sega ni dua me vakarerei ira.” (Maika 4:4) Na gauna qori ena sega ni dua e vakaleqai keda, se meda nanuma nida sega tu ni taqomaki. Sa na “sega tale ni nanumi” na veika mosimosi a yacovi keda ena gauna makawa. (Aisea 65:17, 25) Erau na tauyavutaka na “ivalavala dodonu” na Kalou kei na Luvena o Jisu Karisito. Eda na qai vakila kece kina na “vakacegu kei na sautu me sega ni mudu.”—Aisea 32:17.