ENA vica na yabaki sa oti e vakaitikotiko o Cesar kei watina o Rocio ena dua na vale vinaka e Kalifonia mai Merika, e nona cakacaka o Cesar me dau raica me veirauti na katakata kei na batabata ni lomanivale, kei na curu ni cagi e lomanivale. O Rocio e cakacaka vagauna ena valenivolavola ni dua na vuniwai. Erau taukena e dua na vale, rau sega ni vakaluveni. Ia e dua na ka e veisautaka na nodrau bula. Na cava oya?

Ena Okotova 2009 e vakauta na valenivolavola ni tabana e Merika na ivola ina ivavakoso kece e kea, era sureti o ira e tiko na nodra kila vakacakacaka mera lai veiqaravi vakalekaleka e Peceli, mera tokona na kena vakalevutaki na valenivolavola e Wallkill, Niu Yoka. Era sureti tale ga o ira e sivia na iyalayala ni yabaki ni bula e vakatarai me veiqaravi e Peceli. E kaya o Cesar kei Rocio: “Ni laurai na neirau yabaki ni bula, keirau kila ni qo ga na gauna e rawa ni keirau veiqaravi kina e Peceli. Keirau na sega ni via vakanadakuya na veisureti qo!” Sega ni bera nodrau vakalewena na veiwatini qo na nodrau fomu.

Rau se sega ni sureti i Peceli o Cesar kei Rocio ni oti e dua na yabaki. Ia, rau bula rawarawa ga me rau sauva kina na nodrau isausau. E kaya o Cesar: “Keirau veisautaka na qaraji me dua na rumu, me rawa ni redetaki na neirau vale. Oti keirau biuta na vale totoka qori e 200 na mita vakarivirivi na kena levu keirau tara ena vica na yabaki e liu, keirau mani toki ena rumu e 25 na mita vakarivirivi na kena levu. Ke mani dua na veisureti me keirau lako i Peceli, ena rawarawa me keirau ciqoma ni keirau sa cakava tu na veiveisau.” Na cava e yaco tarava? E kaya o Rocio: “Oti e dua na vula neirau toki ena neirau rumu lailai, keirau taura na ivola ni veisureti me keirau veiqaravi vakalekaleka e Wallkill. E matata vei keirau ni vakalougatataki keirau o Jiova ni keirau bula rawarawa ga.”

Me vakataki Cesar kei Rocio, e vica na drau na tacida era vakuai ira me rawa nira vakaitavi ena  tarataravaki e caka tiko e Niu Yoka. Eso era lai cakacaka ena kena vakalevutaki na Peceli e Wallkill, ia e levu era veivuke ena kena tara na itikotiko liu e Warwick. * Levu na veiwatini era biuta na nodra vale totoka, cakacaka vinaka, kei na nodra manumanu ni vale mera vakalevutaka kina nodra qaravi Jiova. Vakacava, e vakalougatataka o Jiova na nodra vakuai ira? E vaka kina!

Me kena ivakaraitaki e dua na veiwatini mai Kansas o Way e daunilivaliva, kei Debra na watina rau yabaki 50 vakacaca, erau volitaka na nodrau vale kei na levu na ka rau taukena, rau toki e Wallkill me rau bole cakacaka e Peceli, ia rau sega ni vakaicili kina. * Rau cakava eso na veisau me rau veiqaravi ena sala qo, rau vakila ni yaga na nodrau vakuai rau. E tukuna o Debra me baleta nona ilesilesi e Peceli: “Eso na gauna au vakila niu tara vale tiko e Parataisi me vaka e laurai ena so na itaba ena noda ivola!”

O Melvin kei Sharon mai South Carolina erau volitaka na nodrau vale kei na ka rau taukena me rau lai veivuke e Warwick. E sega ni rawarawa na veiveisau qo, ia e ka dokai vei rau na veiwatini me rau veivuke ena cakacaka vakairogorogo qo. Rau kaya: “E sega ni tukuni rawa na levu ni noda marau nida kila ni ka eda cakava tiko ena yaga ena isoqosoqo e vuravura raraba.”

O Kenneth sa vakacegu mai na nona cakacaka vakamatai kei Maureen na watina, rau yabaki 50 vakacaca, rau toki mai Kalifonia me rau lai veivuke e Warwick. Erau tuvanaka me raica tiko na nodrau vale e dua na tacida yalewa ena ivavakoso, rau kerea tale ga na nodrau vuvale me qarava na tamai Ken sa dua toka na itaba. Rau veivutunitaka na veiveisau rau cakava me rau veiqaravi e Peceli? Sega! E kaya o Ken: “Keirau vakila na kena yaga. E tiko tale ga na kena icolacola, ia keirau kalougata. Keirau vakatura na veiqaravi qo vei ira na mataveitacini.”

E levu era vakuai ira ena so na ka mera lai veiqaravi. Kena ivakaraitaki, o William kei Sandra, rau yabaki 60 vakacaca rau marautaka tiko nodrau bula mai Pennsylvania. E toso vinaka na nodrau bisinisi ni buli gacagaca ni misini, e 17 na tamata cakacaka. Erau veiqaravi ena ivavakoso rau susugi kina, e levu tale ga na nodrau lewe ni vuvale era vakaitikotiko e kea. Ni rau sureti me rau bole cakacaka e Wallkill, rau kila ni rau na biuti ira toka mai na nodrau veikilai kei na ka e matau vei  rau. E kaya o William: “Na ka dredre duadua vei keirau oya me keirau biuta toka mai na ka sa dau matau vei keirau.” Ia ni rau masulaka oti, rau vakatulewataka me rau toki, rau sega ni veivutunitaka tale. E kaya o William: “E sega ni vakatauvatani kei na dua na ka na marau eda vakila nida veiqaravi kei na noda cakacaka vata kei na vuvale e Peceli. Dua na ka na neirau marau kei Sandra ena gauna qo!”

O Ricky e dua na manidia ena dua na kabani ni taravale e Hawaii, e sureti me bole cakacaka e Warwick, ia ena sega ni vakaicili e Peceli. E vinakata o Kendra na watina me ciqoma na veisureti qori. Ia rau leqataki luvedrau tagane yabaki 11 o Jacob. Rau vakasamataka se ka vakayalomatua me ratou toki vakavuvale e Niu Yoka, rau leqataka tale ga se na matau vei luvedrau na bula e kea se sega.

E kaya o Ricky: “iMatai ni ka keirau cakava oya me keirau vaqara e dua na ivavakoso era toso vinaka kina vakayalo na itabagone. Keirau vinakata me levu na itokani vinaka i Jacob.” Na ivavakoso ratou digitaka e sega ni levu kina na gone, ia e vica toka na lewe i Peceli era tiko kina. E kaya o Ricky: “Ni oti na imatai ni soqoni, au tarogi Jacob se cava nona rai me baleta na ivavakoso vou, vakauasivi ni sega kina na gone rau yabaki vata. E kaya o koya, ‘Kua ni leqa, Ta. Era na noqu itokani o ira na cauravou e Peceli.’”

Io era itokani dina nei Jacob na cauravou e Peceli. Na cava e laurai? E kaya o Ricky: “Dua na bogi niu lakosivita nona rumu au raica ni se waqa tu na cina. Au namaka me qito tiko ena kompiuta, ia e wili iVolatabu tiko! Niu tarogi koya se cava e cakava tiko, e kaya o Jacob, ‘Au dua na lewe ni vuvale i Peceli, au na wilika tasevu na iVolatabu ena dua na yabaki.’” Rau marautaka vakalevu o Ricky kei Kendra na nodratou toki ni vakaitavi ena tarataravaki o Ricky e Warwick, e vukea tale ga na nona toso vakayalo na luvedrau.—Vkai. 22:6.

Ena vakacavari ena dua na gauna na tarataravaki e Wallkill kei Warwick, era kila tale ga na sureti mai ni na lekaleka na nodra veiqaravi e Peceli. Vakacava, era na lomaleqataka vakalevu na mataveitacini qo na vanua mera gole kina se cava era na cakava? Sega! Levu era duavata kei rau na veiwatini uabula mai Florida, o John e dua na manidia ni taravale kei watina o Carmen. Rau veiqaravi  vakalekaleka e Warwick, rau kaya: “Keirau vakadinata ni vukei keirau o Jiova ena veika keirau gadreva me yacova mai qo. Keirau vakasamataka ni sega ni kauti keirau sara mai ena vanua qo o Jiova, oti me biuti keirau.” (Same 119:116) O Luis e dau vakarautaka na ibokonibuka lalai, kei watina o Quenia erau veiqaravi e Wallkill, erau kaya: “Keirau raica ni sega ni lekaleka na liga i Jiova ni vakarautaka na veika vakayago. Keirau sega ni kila na sala, na gauna, kei na vanua ena vukei keirau kina, ia keirau nuidei ni na vukei keirau tiko ga.”—Same 34:10; 37:25.

E rawa nira vakaiulubale e levu vei ira na tokona na tarataravaki e Niu Yoka. Ia era vakatovolei Jiova, me vaka ga e uqeti keda kece kina: “Vakatovolei au mada . . . se’u na dolava, se segai, na katuba ni lomalagi, ka sovaraka vei kemudou na ka ni veivakalougatataki, me na sautu dina sara.”—Mala. 3:10.

Vakacava o iko, o rawa ni vakatovolei Jiova tale ga, mo vakila nona veivakalougatataki? Vakasamataka qai masulaka na ka o rawa ni cakava mo veivuke kina ena cakacaka sa tu, e Niu Yoka se dua tale na taba ni tarataravaki, mo vakadinadinataka sara ga na veivakalougatataki i Jiova.—Mari. 10:29, 30.

O Dale e dua na idinia, kei Cathy rau vakaitikotiko mai Alabama erau vakatura na veiqaravi va qo. Rau veivuke tiko e Wallkill, rau kaya: “Ke o rawa ni biuta na ka o sa matau tu kina, o na vakadinata sara ga na veivakamuai ni yalo tabu i Jiova.” Na cava e vinakati mo veiqaravi kina? E kaya o Dale: “Me rawarawa, me rawarawa, me rawarawa tiko ga na nomu bula. O na sega ni veivutunitaka!” O Gary mai North Carolina e 30 vakacaca na yabaki nona dau liutaka na cakacaka ena tarataravaki. O koya kei watina o Maureen rau kaya ni ka ni veivakalougatataki rau vakila e Warwick oya “na veimaliwai kei na cakacaka vata kei ira na mataveitacini sa dede sara nodra qaravi Jiova tiko e Peceli.” E tomana o Gary: “Mo veiqaravi e Peceli e vinakati mo bula rawarawa, qo na ivakarau ni bula vinaka duadua nida bula tu ena ituvaki qo.” O Jason e dau ni konitaraki ni livaliva, kei watina o Jennifer rau vakaitikotiko mai Illinois, rau kaya ni nodrau veiqaravi e Wallkill ena dua na taba ni cakacaka i Peceli “e vaka ga nida bula tiko ena vuravura vou.” E kuria o Jennifer: “O na luluvu sara ga ni o kila ni marautaka o Jiova na ka kece o cakava. Eda vakaitavi ena cakacaka ena yaga ena dua na gauna mai muri. Ena vakalougatataki iko vakalevu o Jiova.”