• SUCU: 1963

• VANUA: PERITANIA

• KA E KILAI KINA: MARAUTAKA TU E DUA NA CAKACAKA VINAKA

NOQU BULA E LIU:

Au sucu e Croyadon, ena Ceva kei Lodoni, au kena ikaono vei keitou na lewe ciwa na veitacini. Erau cavutu mai na yanuyanu o St. Vincent ena yatu yanuyanu na Caribbean o rau noqu itubutubu. E lotu Wesele o tinaqu. Au sega ni dau kauaitaka meu vulica na veika me baleta na Kalou, ia au dau vinakata ga meu kila e levu na ka. Ena gauna ni sereki au dau gole vakalevu ina dua na drano voleka meu dau lai vakawilika kina e levu na ivola au kauta mai ena laibri.

Ni oti ga e vica na yabaki na noqu biu vuli, au liaca niu dau via vukei ira na vakaloloma tu. Au tekivu cakacaka ena noqu vukei ira na sega nodra vale, o ira era vakaleqai na yagodra kei ira e berabera nodra vakasama. Oti ya au lai vulica na lesoni na health science ena dua na univesiti. Niu rawata oti ga na noqu koroi, e levu na itutu ni cakacaka sau levu au rawata qai vinaka cake na ivakarau ni noqu bula. Au dau veivakasalataki vei ira na vakailesilesi ni kabani qai dau dikeva na ivakarau ni bula raraba, ia au sega ni cakacaka ena ruku ni dua na kabani, koya gona au na gadreva ga na komipiuta lailai kei na Internet meu cakacaka kina. Ena so na gauna au na gole i vanuatani me vica na macawa, vakaicili ena dua na otela au taleitaka, marautaka na totoka ni ituvaki ni vanua qai gole ena vanua ni veimasi kei na vanua ni vakaukauayago me vinaka tiko ga na ituvaki ni yagoqu. Au nanuma ni qo sara ga na inaki ni bula. Ia au dau kauaitaki ira vakalevu na vakalolomataki mai vei ira na veiliutaki.

VEISAUTAKI AU NA IVOLATABU:

Au dau lomatarotarotaka tu me vica vata na yabaki, ‘Na cava eda bula tu kina e vuravura, kei na cava na inaki ni bula?’ Ia au sega ni dau saga meu dikeva na kena isau ena iVolatabu. Dua na siga ena 1999, a sikovi au mai o Margaret na taciqu kei na dua na nona itokani erau iVakadinadina i Jiova, dua na ka na nona dau kauaitaki au na nona itokani qo. Ena nona dau veikauaitaki au kidacalataka niu vakadonuya me sa vakavulici au ena iVolatabu, ia a sega ni toso vinaka na noqu vuli baleta niu osooso ena noqu cakacaka kei na ivakarau ni noqu bula.

Au toki ena cevaira kei Igiladi ena vulaikatakata ni yabaki 2002. Au lai tomana kina na noqu vuli ena tabana e dikeva na bula raraba, qai  noqu isausau meu rawata kina na koroi levu duadua meu dua na doketa. Keirau tekivu gole vakawasoma kei luvequ tagane lailai ena nodra Vale ni Soqoni na iVakadinadina i Jiova e kea. Au marautaka na noqu vuli torocake, ia ena gauna au vulica kina na iVolatabu au kila e levu na ka me baleta na leqa e tarai keda kei na kena iwali. Au vakadinadinataka na ka e tukuni ena Maciu 6:24, oya nida na sega ni rawa ni qarava e rua na turaga, ena dua ga vei rau na Kalou se na iyau. Au kila ni na gadrevi meu vakatulewataka na ka e bibi ena noqu bula.

Ena 2001, au dau tiko wasoma ena dua na iwasewase lailai ni vuli iVolatabu, era dau vulica kina na iVakadinadina na ivola Is There a Creator Who Cares About You? * Au vakadeitaka ni Dauveibuli o Jiova, ena walia na leqa ni kawatamata. Ia au vakavulici ena univesiti ni ibalebale ni bula e sega ni okati kina noqu vakabauti koya na Dauveibuli. Dua na ka na kena votivoti vei au. Ni oti e rua na vula au biuta noqu vuli ena univeisiti, au vakatulewataka tale ga meu vakayagataka e levu na noqu gauna meu toro volekata kina na Kalou.

Na tikinivolatabu e uqeti au meu veisautaka na noqu ivakarau ni bula, oya na Vosa Vakaibalebale 3:5, 6: “Mo vakararavi vei Jiova e na vu ni yalomu: Ka mo kakua ni vakararavi ki na nomu yalomatua: Mo vakarogotaka vua na nomu sala kecega, ia ena vakadodonutaka na nomui lakolako ko koya.” Na noqu vulica na veika e baleta noda Kalou yalololoma e uasivita na iyau vakayago kei na itutu e kauta mai na vakoroi cecere duadua ena univesiti. Na levu ga ni noqu vulica na inaki i Jiova me baleta na vuravura kei na itavi i Jisu ena nona soli koya me mai mate ena vukuda, e vakavuna meu via yalataka na noqu bula vua na Dauveibuli. Au mani papitaiso ena Epereli 2003. Oti oya au mani saga meu bula rawarawa ga.

KENA YAGA:

E sega ni dua na ka e tautauvata kei na noqu veitokani kei Jiova. Na noqu mai kilai koya au vakila kina na vakacegu dina kei na marau. Au vakila tale ga na marau ena noqu dau veimaliwai kei ira na dauveiqaravi dina ni Kalou.

Na ka au vulica ena iVolatabu kei na noqu dau lako ena soqoni e vakalevutaka tiko ga na noqu kilaka. Au marautaka na noqu dau wasea na noqu vakabauta vei ira eso tale. Qori e sa mai noqu cakacaka tudei, noqu vukei ira dina na tamata mera vakila na bula e vinaka ena gauna qo, mera nuitaka tale ga e dua na bula totoka ena vuravura vou. Me tekivu mai ena June 2008, au sa vakaitavi kina vakatabakidua ena vunau, au marau qai lomavakacegu vakalevu ena ka au rawata. Au sa kunea na inaki dina ni bula, qori na ka au vakavinavinakataki Jiova kina.

• SUCU: 1973

• VANUA: AUSTRIA

• KA E KILAI KINA: DAUVEIMAUILAVO

NOQU BULA E LIU:

Au susu ena taoni lailai o Braunau, Austria. Qo e dua na vanua vutuniyau qai lailai kina na basulawa. Au tuberi ena vuvale lotu Katolika.

Niu se gone, e dua na ka e yaco ena noqu bula e tarai au sara ga. Ena 1984, niu voleka ni yabaki 11 au se nanuma vinaka tiko ga na neirau qito soka tiko  kei na dua na noqu itokani voleka. Ena yakavi tiko ga ni siga ya, a laucoqa mate e gaunisala. E vakararawataki au sara ga na nona takali o noqu itokani. Ni oti e vica na yabaki, au se dau vakasamataka tu ga na cava ena yacovi keda nida mate.

Niu biu vuli, au cakacaka sara vaka daunilivaliva. Dina niu bobula tu ena veimauilavo, e levu tale ga na ilavo e dau vakayagataki kina, ia au sega ni leqa vakailavo. Au dau vakayagataka vakalevu na noqu gauna ena qito, au dau malele tale ga ena ivakatagi karakaravisa. E sa ivakarau tu ni noqu bula na gole ena vale ni danisi kei na pati. Au qara ga na marau kei na ivakarau ni bula dukadukali, ia e sega ni vakainaki tu na noqu bula.

VEISAUTAKI AU NA IVOLATABU:

Ena 1995, a tukituki ena noqu katuba e dua sa kena turaga e iVakadinadina, qai solia vei au e dua na ivola e vakamacalataki kina na isaunitaro vakaivolatabu me baleta na kedra ituvaki na mate. Au mani taura na ivola baleta niu se rarawataka tu ga na nona mate na noqu itokani. Au sega wale ga ni wilika na wase e baleta na mate, ia au wilika sara ga na ivola taucoko!

Na ka au wilika e saumi sara ga kina na noqu taro me baleta na mate. Ia e levu tale na ka au vulica. Me vaka niu susu ena lotu Katolika, e bibi vei au na noqu vakabauta, vakabibi o Jisu. Ia na noqu vulica vinaka na iVolatabu e vukei au meu bucina e dua na veiwekani voleka kei na Tama i Jisu, na Kalou o Jiova. E uqeti au na noqu vulica ni o Jiova e kauaitaki keda qai vinakata meda kilai koya vinaka. (Maciu 7:7-11) Au vulica ni o Jiova e dau kauai. Au vulica tale ga ni dau dina ena nona vosa. Qori e vakavuna meu kauaitaka kina vakalevu na veiparofisai ena iVolatabu qai dikeva na sala era na vakayacori kina. Na ka au vulica kina e vakaukauataka sara ga na noqu vakabauta na Kalou.

Au qai liaca ni o ira ga na iVakadinadina i Jiova era dau kauaitaka vakabibi na nodra vukei na tamata mera mai kila na iVolatabu. Au raica ena noqu iVolatabu ni Katolika na tikinivolatabu era volai tiko ena nodra ivola na iVakadinadina. Na levu ga ni noqu vakadidike, na levu tale ga ni noqu vakadeitaka ni qo ga na ka dina.

Noqu vulica na iVolatabu au kila kina ni vinakata o Jiova meu muria na nona ivakatagedegede. Ena ka au wilika ena Efeso 4:22-24, au raica kina ni gadrevi meu biuta tani na “tamata makawa,” qori na noqu “itovo makawa,” qai vinakati meu “tokara na tamata vou e buli me salavata kei na loma ni Kalou.” Au mani tinia kina na noqu ivakarau ni bula dukadukali. Au raica tale ga ni bibi meu biuta na veimauilavo, ni qo e uqeta na domodomoiyau kei na kocokoco. (1 Korinica 6:9, 10) Meu cakava qori, ena vinakati meu tinia na noqu dau veimaliwai kei ira na noqu itokani makawa, meu qara ga na itokani vou era muria na ivakatagedegede au vulica tiko.

E sega ni rawarawa dina qori, ia au tekivu lako ena nodra Vale ni Soqoni na iVakadinadina, au sa kunea tale ga kina eso na noqu itokani vou. Au tomana tale tiko ga na noqu vulica vakataki au na iVolatabu. Qori e vakavuna meu veisautaka na ivakatagi au dau  rogoca, na ka au vakaliuca, e savasava tale ga kina na kequ irairai. Ena 1995, au papitaiso meu dua na iVakadinadina i Jiova.

KENA YAGA:

Ena gauna qo sa donu na noqu rai me baleta na ilavo kei na taukeni ni iyau. Au sa sega ni dau yalokatakata me vaka e liu. Au sa sega tale ga ni leqataka vakalevu na veika me baleta na gauna se bera mai.

E talei vei au na noqu lewena e dua na isoqosoqo e vuravura raraba era qaravi Jiova. Au raica kina nira sotava tale tu ga na leqa, ia era yalodina ga ena nodra qarava na Kalou. Dua na ka na noqu marau niu sa sega ni vakaliuca na ka e baleti au, au sa vakayagataka ga e levu na noqu gauna kei na noqu kaukaua ena noqu qaravi Jiova, kei na noqu caka vinaka vei ira eso tale.

• SUCU: 1963

• VANUA: IGILADI

• KA E KILAI KINA: RARAWATAKA NA BULA

NOQU BULA E LIU:

Au sucu e Igiladi, ia keitou mani toki vakavuvale i Ositerelia niu se qai yabaki vitu. Keitou lai vakaitikotiko e Gold Coast, na vanua ni saravanua e Kuinisiladi, Ositerelia. Dina ni keitou sega ni vutuniyau, ia e dau tiko ga na ka keitou gadreva.

Au susugi vakavinaka, ia au sega ni marau. Au rarawataka dina na bula. E dau gunu sivia o tamaqu. Au sega ni dau taleitaki koya baleta nona dau gunu kei na ka e dau cakava vei tinaqu. Toso na gauna au sa qai kila na vuna e va qori kina na nona ivakarau ni bula baleta na veika a sotava ena gauna se sotia tu kina e Malaya.

Au sa tekivu gunu sivia ena gauna au se vuli tiko kina ena sekeniri. Niu yabaki 16, au biu vuli mani curu sara ena mataivaluiwai. Au tovolea na wainimategaga, au qai bobula tu ena tavako. Au sa bobula tale ga ena alakaolo. Au sa sega niu dau gunu sivia ga ena mua ni macawa, e sa ka ni veisiga.

Niu voleka ni yabaki 20, sa tekivu meu lomatarotarotaka ke bula dina tiko na Kalou. Au mani taroga: ‘Ke bula dina tiko na Kalou, na cava e vakalaiva kina mera rarawa qai mate na tamata?’ Au vola mada ga eso na serekali meu beitaka kina na Kalou ni vakavuna tiko na veika ca kece e vuravura.

Au biuta na mataivaluiwai niu yabaki 23. Oti ya, a veiveisau noqu cakacaka, au gole mada ga i vanuatani me dua na yabaki, ia e sega ga ni vakacegui na noqu rarawa. Sa sega ni qai gu na yaloqu meu rawata e dua na ka. Sa sega na ka meu taleitaka. E vaka me sa tawayaga na taukeni ni dua na vale, dua na cakacaka vinaka se toso cake noqu itutu. E dau “vakacegui” au ga na alakaolo kei na ivakatagi.

Au se nanuma vinaka tiko ga na gauna e gu kina na yaloqu meu qara se cava na inaki ni bula. Niu tiko mai Poladi, au lai sarasara ena keba ni veivakararawataki e Auschwitz. Au sa wilika na veivakamatematei a caka kina. Ia dua na ka na noqu loloma niu yaco yani ena vanua qori au qai raica na vakaitamera ni keba. Au sega ni taura rawa na vuna eda veivakalolomataki ga kina vakataki keda na tamata. Au nanuma lesu na tuturu ni wainimataqu ena  noqu sarava na keba, au qai taroga, ‘Na cava na vuna?’

VEISAUTAKI AU NA IVOLATABU:

Ena 1993, niu lesu ga mai vanuatani au tekivu wilika na iVolatabu meu vaqara na kena isau. Sega ni dede, erau tukituki ena noqu katuba e rua na iVakadinadina i Jiova, rau qai sureti au ina nodra soqo ni tikina a vakayacori ena dua na rara ni qito voleka. Au vakatulewataka meu gole kina.

Au se qai sarava oti ga ena vica na vula yani e liu e dua na qito ena rara qori, ia e duidui vakalevu sara na ka au raica ena soqo ni tikina. Era veidokai na iVakadinadina qai rakorako nodra isulusulu, e vinaka tale ga na nodra itovo na gone. Au qoroqoro sara ga ena ka au raica ena gauna ni vakasigalevu. E vica vata na drau na iVakadinadina era lai dabe mera vakasigalevu ena loma ni rara, ia nira suka tale ena nodra idabedabe au sega mada ga ni raica e dua na benu me lutu tu vakaca ena rara! Koya e bibi sara ni laurai vei ira na marau kei na lomavakacegu—qori sara ga na ka au dau diva tu. Dina niu sega ni nanuma rawa e dua na ivunau ena siga ya, ia na nodra ivakaraitaki ga na iVakadinadina au na sega ni guilecava rawa.

Ena yakavi ni siga ya, au vakasamataka sara na tavalequ e dau wilika na iVolatabu qai dau dikeva na duidui lotu. A vakamacalataka vei au ena vica na yabaki yani e liu ni a tukuna o Jisu ni na kilai ga na lotu dina ena vuana. (Maciu 7:15-20) Au nanuma meu vulica mada ga na cava era duatani kina na iVakadinadina. Se qai vakadua ena noqu bula meu vakila vakalailai na vakacegu kei na nuidei.

Oti e dua na macawa, erau lesu tale mai na iVakadinadina erau a sureti au ena soqo ni tikina. Erau sureti au meu vulica na iVolatabu, au mani vakadonuya. Sa tekivu tale ga meu tiko ena nodra soqoni vaKarisito.

E veisau vakadua noqu rai me baleta na Kalou niu sa vulica na iVolatabu. Au vulica kina ni sega ni vakavuna na veika ca kei na rarawa, e dau vakararawataki koya mada ga nira caka ca na tamata. (Vakatekivu 6:6; Same 78:40, 41) Au saga vagumatua meu kua ni vakararawataki Jiova ena dua na ka. Au vinakata meu vakamarautaki koya. (Vosa Vakaibalebale 27:11) Au muduka na gunu sivia kei na vakatavako, au muduka tale ga na ivalavala vakasisila. Ena Maji 1994, au papitaiso meu dua na iVakadinadina i Jiova.

KENA YAGA:

Au vakila na marau dina kei na lomavakacegu. Au sega ni qai qara tale na alakaolo meu walia kina na noqu leqa. Ia au vulica meu biuta vei Jiova na noqu icolacola bibi.​—Same 55:22.

Sa oti qo e tini na yabaki na neirau vakawati kei Karen e dua na marama totoka e iVakadinadina, e dua tale ga na luvequ yalewa vakacabecabe o Nella. Keitou marautaka na neitou dau vakayagataka e levu na neitou gauna ena cakacaka vakaitalatala vaKarisito, ena nodra vukei eso tale mera vulica na ka dina me baleta na Kalou. Sa qai vakainaki qo na noqu bula.