NI CURUMA yani o Josefa na vanua bucabuca ena Naile nira kauti koya tiko na ilala dauveivoli e boica sara na iboi kamica ni viavia kei na so tale na kau era tubu e wai. Era dau vakamuria na uciwai qori na dauveivoli mera yaco ina koro levu o Ijipita. E rawa nida raitayaloyalotaki ira nira toso vata tu kei na nodra kameli nira vakamuri uciwai. So na gauna era kidacala na belo kei na manumanuvuka ra qai dro. E vakanananu lesu i vale o Josefa kei na veiulunivanua cagicagi e Epironi sa biuta mai, sa vica na drau na kilomita na kena yawa, qai mai tu qo ena dua tale na vanua.

Vakasamataka mada na nodra sosokiki ra qai tamosa na maqe nira kaba toka ena vuniniusawa kei na vunilolo. E vou ena daligai Josefa na vosa era vakayagataka na tavali e yasana. De dua a saga me kila eso na vosa se matavosa. Ia sa na saga ga me kila na nodra vosa ni sa na sega ni lesu i vale.

Se itabagone o Josefa, e rairai yabaki 17 se 18, ia na ituvaki e sotava ena rairai dredre mera taqea na tagane uabula. Ratou voleka ni labati koya na tuakana ni ratou vuvutaki koya ni gone ni toko i tamadratou. Ia ratou qai volitaki koya ga vei ira na dauveivoli. (Vakatekivu 37:2, 5, 18-28) Nira volekata na tauni na dauveivoli, era marau vakalevu nira na rawa tubu ena nodra volitaki Josefa kei na so tale nodra iyaya talei. Cava e cakava o Josefa me kua kina ni vakamalumalumutaki koya na ituvaki rarawa qori? Rawa tale ga vakacava nida saga me kua ni vakamalumalumutaka noda vakabauta eso na ituvaki dredre? Levu na ka eda rawa ni vulica vei Josefa.

“A sa kau sobu ki Ijipita ko Josefa; ia ko Potifa, na matanivanua i Fero, ka kapiteni ni valu i vakatawa, a kai Ijipita, sa voli koya maivei ira na luve i Isimeli, era sa kauti koya sobu kina.” (Vakatekivu 39:1) Eda rawa ni raica ena tikinivolatabu qori nona vakamadualaki na cauravou qo ni se baci volitaki me vaka e dua na iyaya! Sa mai taukeni Josefa e dua na vakailesilesi ni Ijipita. Eda raitayaloyalotaki Josefa ni vakamuri nona turaga voli nira oso tu na dauveivoli ena tolonisala ena koro levu, me rau gole ina vale vou i Josefa.

E duidui vakalevu na vale vou qo i Josefa. A dau vakavalelaca tu ga e liu kei ratou nona vuvale, ratou dau veitokiyaki tale ga kei na nodratou qelenisipi. Ia o ira na vutuniyau e Ijipita me vakataki Potifa era tiko ena vale lelevu e totoka na kedra iboro. Era volaitukutukutaka na dauvakekeli ni o ira e Ijipita makawa e dau tu na nodra basenikau drokadroka e vakarurugi ena kau lelevu, kei na tobu wai lalai era tubu kina na kuta, na viavia kei na so tale na kau. So na vale era sega ni laurai levu nira tubu wavokita na senikau, varada era  dau vakacagicagi kina, katubaleka babalavu, qai levu na kena rumu, wili kina e dua na rumunikana levu kei na nodra rumu na dauveiqaravi.

Vakacava a bau qoroya o Josefa na nodra bula vutuniyau? Sega, a rairai galili ga. E vou kece vua na ka era cakava na kai Ijipita, nodra vosa, isulu, iukuuku, qai vakabibi nodra sokalou. E levu nodra kalou, era dau vakatevoro, cakaiba, ra qai raica vakabibi na mate, kei na nodra vakabauta ni bula tale tiko na yalodra na mate. Ia e dua e vukei Josefa me kua ni galili. E kaya na iVolatabu: “Sa tiko kei Josefa ko Jiova.” (Vakatekivu 39:2) E talaucaka na lomana o Josefa vua na Kalou. E kaya na iVolatabu ni “sa voleka ko Jiova vei ira kecega era sa masu vua.” (Same 145:18) Cava tale e cakava o Josefa me volekata kina na Kalou?

A sega ni via soro na cauravou qo, e gumatua ga ena nona cakacaka. E vakalougatataki koya vakalevu o Jiova, e taleitaki koya tale ga na turaga sa mai taukeni koya. E raica o Potifa ni vakalougatataki koya o Jiova, na Kalou i Josefa kei ira na kainona, sa mai vakalougatataki tale ga kina vakalevu na nona vuvale. Toso na gauna e nuitaki Josefa o Potifa qai lesi koya me lewa na ka kece e taukena.—Vakatekivu 39:3-6.

E ivakaraitaki vinaka o Josefa vei ira na itabagone era qarava tiko na Kalou nikua. Kena ivakaraitaki nira vuli tiko, so na gauna ena vou vei ira nodra rogoca na vakatevoro kei na nodra sega ni doka na bula e levu. Ke o sotava qori, mo nanuma tiko ni sega ni dau veisau o Jiova. (Jemesa 1:17) E dau tokoni ira na yalodina kei ira na saga mera vakamarautaki koya. E vakalougatataki ira vakalevu ena cakava tale ga qori vei iko.

Sa qai tubu o Josefa me dua na cauravou “yagovinaka ka matavinaka.” Na nona matavinaka e sureta kina na leqa nira dau wedevi vakalevu o ira e totoka na kedra irairai.

E bibi vei Josefa na nona yalodina, ia e sega ni kauaitaka qori na wati Potifa. Eda wilika: “Sa oti na ka oqo, sa dauraici Josefa na wati ni nona turaga; ka kaya, Me daru moce vata.” (Vakatekivu 39:7) A sikalutu o Josefa ni wedevi koya na marama lotu butobuto qo? Sega ni tukuni ena iVolatabu ni galala mai o Josefa ena gagadre vakacauravou se me a rairai ca na marama dau ukucavu qori, ni watina na vakailesilesi vutuniyau qai rogo. E bau vakasamataka o Josefa ni na sega ni kila na nona turaga na ka erau na cakava vata? Ena vakadonuya me rau veidauci ni vakasamataka tiko na ka ena rawata kina?

Eda sega ni kila na ka e veinanuyaka tu o  Josefa ena gauna qori. Ia e matata vinaka na ka e tu e lomana. E laurai qori ena ka e kaya: “Raica, sa sega ni kila na noqu turaga na ka sa tu vei au e vale, ka sa solia me’u lewa na nona ka kecega; sa sega e dua e vale oqo me levu cake vei au, a sa sega e dua na ka sa bureitaka vei au, ko iko duaduaga, ni ko sa watina: au na qai cakava rawa vakaevei na ka ca vakaidina oqo, kai valavala ca vua na Kalou?” (Vakatekivu 39:8, 9) Raitayaloyalotaka ni tukuna ena doudou na cauravou qo na lomana. Ni vakasamataka mada ga na ka e vinakata na yalewa qori me rau cakava, dua na ka nona rarawa. Na vuna?

Me vaka ga e kaya o Josefa ni nuitaki koya nona turaga. E lesi koya o Potifa me lewa na ka kece e vauca nona vuvale vakavo na watina. Ni sa nuitaki tu o Josefa, rawa vakacava vua me cakava na ivakarau ca qori? E cata sara ga ni vakasamataka. Ia e tiko e dua tale na vuna e cata kina qori: ni na ivalavala ca kina vua na Kalou o Jiova. A vulica vei rau nona itubutubu na rai i Jiova me baleta na vakawati kei na nodrau yalodina na veiwatini. A tauyavutaka na imatai ni vakawati o Jiova, e vakamatatataka kina na nona inaki. Ena kabita tiko na tagane na watina me rau “lewe dua ga.” (Vakatekivu 2:24) O ira na beca na ivakaro qori e dau voleka sara ni tau vei ira na cudru ni Kalou. Kena ivakaraitaki, o Jiova a voleka sara ni vakamatei rau na tagane erau via vakacacani Sera kei Repeka. O Sera na wati Eparama, e tubui Josefa vakarua, o Repeka na wati Aisake, na bubu i Josefa. (Vakatekivu 20:1-3; 26:7-11) E vuli mai na ivakaraitaki qori o Josefa, e nakita dei me bulataka.

E sega ni taleitaka o wati Potifa na ka e tukuna vua o Josefa. Vakasamataka mada nona madua ni cata na bobula lolovira qo nona veitemaki qai tukuna o Josefa ni ka e via cakava qori e “ka ca vakaidina!” Ia e sagai koya tiko ga o wati Potifa. De dua e velavela ni cati, e saga tiko ga kina me vakaio o Josefa. E vakaraitaka na yalo vata ga a kune vei Setani ena nona temaki Jisu. A sega ni rawai Jisu o Setani, ia e sega ni soro qai waraka e “dua tale na gauna veiganiti.” (Luke 4:13) O ira gona na dausokalou yalodina ena vinakati mera gumatua qai dei. Qori na ka a cakava o Josefa. E temaki e “veisiga” ia e dei tiko ga. E tukuni: “Sa sega ga ni rogoci koya.” (Vakatekivu 39:10) Ia e vakadeitaka o wati Potifa me na yaco ga na lomana vei Josefa.

E digia sara ga na gauna me lala tu kina na vale nira yali kece tu na dauveiqaravi. Kila vinaka ni na lako mai cakacaka e lomanivale o Josefa. Ni qai curu ga mai sa sagai koya sara. E dreta nona kote, qai marici koya ena iotioti ni gauna: “Daru moce vata!” E vuki totolo o Josefa qai saga me gutuwa, ia e qumia kaukaua toka ga nona isulu o wati Potifa. E qai dro rawa o Josefa ia sa biu toka mai na nona kote!—Vakatekivu 39:11, 12.

Eda lai nanuma kina na ivakasala veiuqeti ni yapositolo o Paula: “Dro tani mai na veidauci!” (1 Korinica 6:18) Dua dina na ivakaraitaki vinaka o Josefa vei keda na lotu Vakarisito! Eda na rairai bula maliwai ira e dukadukali nodra itovo, ia sega ni kena ibalebale qori meda vakamalumalumu ina nodra veitemaki. Se mani cava e yaco, e bibi meda dro mai na veitemaki.

E levu na ka rarawa e qai sotava o Josefa. E via sauma lesu o wati Potifa na ka e caka vua. Sega ni bera nona kaila ni kere veivuke vei ira na dauveiqaravi. E beitaki Josefa ni via kucuvi koya, qai dro ni sa kaila. Ia e maroroya na isulu i Josefa me ivakadinadina vei watina. Ni lesu ga yani o Potifa e tokaruataka na ka ga e kaya vei ira na dauveiqaravi, qai beitaki watina ni vakacuruma ina nodrau vale e dua na kaitani. Cava e cakava o Potifa? Eda wilika: “E waqa na nona cudru,” qai biuti Josefa e valeniveivesu.—Vakatekivu 39:13-20.

Sega ni levu sara na ka eda kila me baleta na valeniveivesu e Ijipita ena gauna ya. Era kunea na dauvakekeli ena irusarusa ni vanua qori na vale vakabai lelevu, na lokamu kei na qara buto. E vakayagataka o Josefa na vosa “butobuto” me vakamacalataka na vanua qo, qai tiko kina na vakasama ni sega kina na rarama, e sega ni vinaka. (Vakatekivu 40:15) Eda wilika ena ivola  na Same ni vakararawataki tale vakalevu o Josefa: “Era vakararawataka na yavana e nai vesu: Sa vau ko koya e na sinucodo aironi.” (Same 105:17, 18) So na gauna o ira na kai Ijipita era dau vesuka vata na duruduru ni ligadra na kaivesu, so era vesu e domodra na kaukamea. E vakaloloma dina na ka e sotava o Josefa ni sega ni cakava e dua na ka me vakayacori kina vua na itovo qori!

E sega ni yaco ga e keri. E volaitukutukutaki ni “tiko ga kina [valeniveivesu, NW]” o Josefa. E vakayabaki ena vanua lolovira qori! * E sega ni kila o Josefa ni na sereki se sega. Toso na gauna, lai vica na macawa qai vakavula sara. Ia e dei tiko ga vakacava o Josefa me kua ni yalolailai se nuiqawaqawa?

E veivakacegui na kena isau qo: “Sa tiko vata kei Josefa ko Jiova, ka vakayacora vua na loloma.” (Vakatekivu 39:21) Sega gona ni dua na valeniveivesu, ivesu kopa se qara buto me tawasei ira na dausokalou yalodina mai na yalololoma i Jiova. (Roma 8:38, 39) Eda rawa ni raitayaloyalotaka nona masu o Josefa me talaucaka na lomana vua na Tamana vakalomalagi qai sobuti koya na vakacegu kei na nuidei e rawa ga ni solia na “Kalou e dau vakacegui keda ena ka kece.” (2 Korinica 1:3, 4; Filipai 4:6, 7) Na cava tale e cakava o Jiova vei Josefa? Eda wilika ni “vagolea na yalo ni vakatawa ni vale ni veivesu me lomani koya.”

Era vakacakacakataki na kaivesu, qai vakalougatataka o Jiova na cakacaka i Josefa. E cakacaka vagumatua, solia nona vinaka kece ena ka e lesi kina, qai biuta vei Jiova na kena vo. Ena nona veivakalougatataki o Jiova, e nuitaki qai dokai kina vakalevu o Josefa me vaka ga nona a tiko ena vale i Potifa. Eda wilika: “Ko koya nai vakatawa ni vale ni veivesu sa lesi Josefa me lewa na tamata kecega sa vesu tiko e na vale ni veivesu; ia sa vakatau vua na ka kecega era cakava kina. Ai vakatawa ni vale ni veivesu sa sega ni vakaraica e dua na ka sa lewa ko koya, ni sa tiko vata kaya ko Jiova; ka sa vakayacora ko Jiova na ka sa cakava ko koya.” (Vakatekivu 39:22, 23) E vakacegui Josefa nona kila ni kauaitaki koya tiko o Jiova!

Eda na rairai sotava eso na ka rarawa kei na ituvaki dredre ena noda bula, so mada ga e sega kina na lewadodonu, ia eda rawa ni vuli mai na vakabauta i Josefa. Ke da volekati Jiova tiko ga ena noda dau masu, da muria nona ivakaro, da qai gumatua ni cakava na ka e vinakata, ena vakalougatataki keda. Eda na raica ena ulutaga tarava ni qai vakalougatataki Josefa vakalevu o Jiova.