SO ERA na tukuna ni kedra “ituvaki,” de ra kaya, “au na marau ke . . .

• “levu wale ga noqu ilavo”

• “uasivi mada ga noqu bula vakawati”

• “bulabula vakayago”

Levu ga na gauna era tukuna ni nodra marau e vakatau tiko ena nodra ivakarau ni rai. E vinaka qori. Na vuna? Ena rawarawa mera lewa na nodra ivakarau ni rai, ena dredre mera lewa na kedra ituvaki se ka me baleta na kedra ibulibuli.

E kaya e dua na Vosa Vakaibalebale: “Na yalomamarau e wai vinaka, ia na yalorarawa e vakaotia na igu.” (Vosa Vakaibalebale 17:22) Kena ibalebale ni bibi na nomu ivakarau ni rai! Ena rawa ni vakatau kina na nomu sasaga tiko ga se nomu soro koso, vaka kina na veika o na cakava ni yaco e dua na ituvaki leqataki.

So era lomalomarua ena vakasama qori. Era na rairai kaya:

• ‘Cava meu nuitaka kina ni na yaco na veika vinaka, ia au kinoca lo tiko na noqu rarawa?’

• ‘Se mani vakacava sara na levu ni noqu saga me donu tiko ga na noqu rai, ena sega ni veisautaka na kequ ituvaki.’

• ‘E vinaka meu vakasamataka tiko na veika dina ena yaco, mai na noqu tatadra voli ga.’

De vinaka eso na mataqali rai va qori, ia se yaga tiko ga na ivakarau ni rai e donu. Vakasamataka mada eso na kena ivakaraitaki qo.

Rau cakacaka vata o Alex kei Brian ia e duidui na nodrau itavi. Ni vakadikeva oti nodrau iliuliu na ka rau sa cakava e raica eso na cala e bibi me vakadodonutaki.

• Alex: “Dua na iwase levu ni noqu gauna au vakayagataka kina, au sasaga tale ga vakaukaua, se kune ga na cala! Sa na sega tu ga ni dua na ka au rawata ena cakacaka qo. Se mani vakacava noqu gumatua, ena sega tiko ga ni vinaka. Meu a kua ga ni cakava!”

• Brian: “E vakamacalataka noqu iliuliu eso na ka e taleitaka me baleta noqu cakacaka, ia eso na cala au cakava e bibi me vakadodonutaki. Au vulica kina eso na ka meu na vakavinakataka.”

 NA CAVA O NANUMA?

• Ni oti e ono na vula, o cei vei rau ena cakava vakavinaka nona cakacaka—o Alex se o Brian?

• Ke o nodrau iliuliu ni cakacaka, o cei o na rairai digia me cakacaka tiko ga vei iko se mo sauma?

• Ni o sega ni taleitaka e dua na ka, o na vakataki Alex se o Brian?

Rau dau galili o Andrea kei Brittney. Duidui na sala erau saga me rau valuta kina.

• E dau nanumi koya ga o Andrea. Sega ni via cakava na ka vei ira tale eso vakavo ke ra vakaliuliu ni cakava vua na ka. E kaya, ‘Cava meu vakaoti gauna kina vei ira na sega ni sauma lesu mai na ka au cakava?’

• Saga o Brittney me dau yalovinaka, me cakava tale ga na ka vei ira eso tale, se ra mani vakavinavinakataki koya se sega. E muria na Vunau Koula—me cakava ga na ka ena vinakata me caka lesu vua. (Luke 6:31) E vakila o Brittney ni nona icocovi ga na nona dau caka vinaka.

NA CAVA O NANUMA?

• O cei vei rau na yalewa qo o na vinakata me nomu itokani?

• O cei vei rau ena lomavakacegu ni veimaliwai tiko kei ira na so tale?

• Ke o dau galili, o na valuta vakacava, o na vakataki Andrea se o Brittney?

O na rairai kila eso era vakataki Brian kei Brittney. De dua o vakataki rau sara ga. Ke vaka kina, o rawa ni kidava ni bibi ena nomu bula na nomu ivakarau ni rai. Ia vakacava ke o vakataki Alex se o Andrea? Vakasamataka mada qo na sala e rawa ni vukei iko kina na iVolatabu me donu tiko ga na nomu rai ni dredre na bula.

E KAYA NA IVOLATABU: “Ke o yalolailai ena siga ni rarawa, ena lailai na nomu kaukaua.”—Vosa Vakaibalebale 24:10.

KENA IBALEBALE: Ke o dau vakasamataka tiko ga ni na yaco na ka ca, ena sega vei iko na kaukaua mo vakavinakataka kina na kemu ituvaki se na ka mo cakava mo vosota kina.

E vulica o Juliza ni levu na ivakavuvuli yaga ena iVolatabu. E yaga na kena ivakasala me vosoti kina na ituvaki dredre. Kena ivakaraitaki, e kaya na Efeso 4:23: ‘Moni qai vakavoui tiko ga ena igu e lewa na nomuni vakarau ni vakasama.’

E laurai ena tikina qori nida rawa ni veisautaka na noda ivakarau ni rai. E rawa ni “vakavoui” na ivakarau ni noda vakasama. Ia ena vinakati me vakayacori tiko ga na veiveisau qori. Oya na vuna eda uqeti kina meda ‘vakavoui tiko ga.’

E KAYA NA IVOLATABU: “E ca na nona siga kece o koya e vakaloloma tu, ia o koya e marau na lomana e kana magiti tiko ga.”—Vosa Vakaibalebale 15:15.

KENA IBALEBALE: Ke sega ni dau donu nomu rai, o na “vakaloloma,” ena “ca” tale ga na veisiga vei iko, se vakatuburarawa. Ia ke donu tiko ga nomu rai ena ‘marau na lomamu.’ Mo qai vakatulewa ga kina.

Dua na ka e yaga vua na nona dau wili iVolatabu. E kaya: “E dau vinaka tiko ga kina noqu rai. Se dei tiko ga vei au na noqu isausau, na gauna mada ga qo au saga meu sauva eso na isausau lalai. Ni tekivu cala na noqu rai, au dau saga sara meu vakasamataka e levu na ka e dau vakavuna noqu marau.”

O rawa tale ga ni vakataki Yanko, mo biuta laivi na rai cala, o qai vakasamataka ga na veika vinaka. Ke sega ni vinaka na kemu ituvaki—de o tauvimate tiko, me vakataki Yanko—rawa ni o taroga: ‘Sa sega sara ga na noqu inuinui? Sa na yaco ga e ke, se vakalatilati tiko ga e dua na ka lailai?’ Mo kauta laivi gona na rai cala ena nomu saga mo dau vakasamataka tiko ga na veika e veiuqeti.

E KAYA NA IVOLATABU: “E marau vakalevu o koya e solia na ka, vakalailai o koya e taura na ka.”—Cakacaka 20:35.

KENA IBALEBALE: Era na lomavakacegu o ira na dau soli ka. Na vuna? Nida a buli meda kua ni dau nanumi keda ga. (Filipai 2:3, 4; 1 Joni 4:11) Eda na vakila na marau nida solika, qori eda rawa ni valuta kina na rai cala.

Qara eso na sala mo cakava kina na ka vei ira eso tale. Kena ivakaraitaki, ke tauvimate o koya drau tiko veitikivi, vakacava o rawa ni vakarautaka e dua na ka me kania? O bau kila tu eso na itabaqase era vinakata me caka na ka e nodra vale?

Na nomu qarauna na ivakarau ni nomu rai ena vaka ga nomu qarava vinaka tiko e dua na iteitei. O na cavuraka laivi na co ca, qori na nomu kauta tani na vakasama ni na yaco na leqa. Na nomu tea na sorenikau vinaka ena iteitei e vaka tiko na nomu saga me donu tiko na nomu rai, qai vakabulabulataka tiko ga me vinaka na ka o rawata kina. O na tamusuka na icocovi ena vakalougatataki kina vakalevu nomu bula. O na vakadeitaka ni bibi dina ga na nomu ivakarau ni rai!