1, 2. (a) Wuvɛ̌ tɛ lɛ jonɔ gègě ka nɔ mɔ ɖò égbé? (Kpɔ́n fɔtóo e ɖò bǐbɛ̌mɛ é.) (b) Etɛ mɛsɛ́dó Pɔlu ka flín mǐ? Nùkanbyɔ tɛ lɛ nùflínmɛ enɛ ka sɔ́ nyì atɛ jí?

XWÈ ko hú 30 dìn bɔ, Osei ^[1] e ma nyí Kúnnuɖetɔ́ hwenɛnu ǎ é gosin Ghana bo wá Elɔpu. É flín ɖɔ: “Un yawu ɖ’ayi wu ɖɔ gègě mɛ lɛ tɔn kún keya nú mì ó. Jɔhɔn ɔ lɔ fá hú glasi. Hwenu e un gosin jɔmɛhunjayǐtɛn ɔ bɔ avivɔ ɔ bla mì azɔn nukɔntɔn é ɔ, un bɛ́ avǐ.” Ðó Osei sè gbè ganji ǎ wutu ɔ, é nɔ azɔ̌ jɔ azɔ̌ ɖé ma mɔ kaka nú xwè ɖokpo jɛji. Ðó é lín dó mɛ tɔn lɛ wutu ɔ, é nɔ mɔ ɖɔ emi ɖò emiɖokponɔ bɔ xwé nɔ jló è.

² Lin tamɛ dó lee a na jló ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ni wà nǔ xá we gbɔn hwenu e a na ɖò ninɔmɛ mɔhun mɛ é jí. Enyi è yí we kpo akpàkpà sɔ́ mɛ kpo ɖò Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ Tɔn mɛ, ma keya nú tò e mɛ a gosin é alǒ sinmɛ e agbaza towe ɖó é ɔ, é na sù nukún towe mɛ à cé? Nugbǒ ɔ, Biblu dó wusyɛn lanmɛ nú Klisanwun nugbǒ lɛ ɖɔ: “Mi flín ɖɔ mi ɖó na nɔ yí ye mɛ e nɔ wá ba jonɔ  mi lɛ é ganji.” (Ebl. 13:2) Enɛ wu ɔ, mi nú mǐ ni gbéjé nùkanbyɔ elɔ lɛ kpɔ́n: Linlin tɛ Jehovah ka ɖó dó jonɔ lɛ wu? Etɛwu é ka sixu byɔ ɖɔ mǐ ni ɖyɔ linlin e mǐ nɔ ɖó dó jonɔ lɛ wu é? Nɛ̌ mǐ ka sixu d’alɔ mɛ e gosin tò ɖevo mɛ lɛ é bɔ ye na vo ɖò agun ɔ mɛ gbɔn?

3, 4. Sɔgbe kpo Tíntɔ́n 23:9 kpo ɔ, nɛ̌ togun Mawu tɔn hwexónu tɔn ɔ ka ɖó na wà nǔ xá jonɔ lɛ gbɔn? Etɛwu?

³ Ee Jehovah hwlɛn togun tɔn sín Ejipu gudo é ɔ, é na ye sɛ́n ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ é nyɔ́ xomɛ bunɔ ɖé dó akɔta tɛnmɛ tɛnmɛ e nyì ahwan xwedó ye lɛ é wu é. (Tín. 12:38, 49; 22:20) Ðó jonɔ lɛ nɔ ɖò hudo mɛ wutu ɔ, Jehovah bló tuto nǔ gègě tɔn ɖ’ayǐ nú ye kpo xomɛnyínyɔ́ kpo. Nǔkún cyancyan ɖò gle lɛ mɛ nyí ɖokpo ɖò acɛ e ye ɖó lɛ é mɛ.​—Lev. 19:9, 10.

⁴ Jehovah ɖegbe nú Izlayɛli-ví lɛ kpowun ɖɔ ye ni nɔ ɖó sísí nú jonɔ lɛ ǎ, é nyɔ́ wà ɔ, é byɔ ye ɖɔ ye ni sè wuvɛ̌ xá jonɔ lɛ. (Xà Tíntɔ́n 23:9.) Ye tuùn “nǔ e nɔ gbò toɖevomɛnu é.” Cobonu Ejipunu lɛ tlɛ na sɔ́ Eblée lɛ dó ɖó kannumɔ ɔ, é cí ɖɔ ye ko nɔ gbɛ́ wǎn nú ye ɖó akɔ kínklán alǒ sinsɛn ɖokpo ɔ mɛ e ye ma ɖè ǎ é wutu. (Bǐb. 43:32; 46:34; Tín. 1:11-14) Izlayɛli-ví lɛ jiya tawun hwenu e ye nyí jonɔ ɖò tò ɖevo mɛ é, amɔ̌, Jehovah byɔ ye ɖɔ ye ni wà nǔ xá jonɔ lɛ ‘tò yetɔn mɛ nu wɛ ye nyí ɖɔhun.’​—Lev. 19:33, 34.

5. Etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ jonɔ lɛ sín nǔ na nɔ ɖu ayi mɛ nú mǐ Jehovah ɖɔhun?

⁵ Ðò égbé ɖesu ɔ, mǐ sixu kudeji ɖɔ toɖevomɛnu e nɔ wá kplé lɛ ɖò agun mǐtɔn lɛ mɛ lɛ é sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ nú Jehovah. (Sɛ́n. 10:17-19; Mal. 3:5, 6) Enyi mǐ lin tamɛ dó wuvɛ̌ e ye nɔ mɔ lɛ é, ɖi mɛ kínklán ɖó vo alǒ gbemase jí ɔ, mǐ na ba ali e nu mǐ na ɖè xomɛnyínyɔ́ kpo wanyiyi nɔví nɔví tɔn kpo xlɛ́ ye ɖè lɛ é.​—1 Pi. 3:8.

6, 7. Etɛ ka ɖexlɛ́ ɖɔ Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ tɛnkpɔn bo ɖu ɖò linlin agɔ ɖiɖó dó mɛ ɖevo lɛ wu syɛnsyɛn jí?

⁶ Klisanwun xwè kanweko nukɔntɔn ɔ tɔn lɛ tɛnkpɔn bo ɖu ɖò linlin agɔ ɖiɖó dó mɛ ɖevo lɛ wu e kpa zinkpo ɖò Jwifu lɛ tɛntin é jí. Ðò Pantekotu xwè 33 H.M. tɔn ɔ, ye mɛ e nɔ nɔ Jeluzalɛmu lɛ é yí jonɔ mɛ ɖěɖee gosin xá vovo lɛ mɛ bo huzu Klisanwun yɔyɔ̌ lɛ é tɔn. (Mɛ. 2:5, 44-47) Lee nùɖitɔ́ ayǐ ɖevo jí tɔn lɛ sín nǔ ɖu ayi mɛ nú Klisanwun Jwifu lɛ gbɔn é xlɛ́ ɖɔ ye mɔ nukúnnú jɛ xókwin “jonɔyiyi” ɔ sín tinmɛ wu, é wɛ nyí “xomɛnyínyɔ́ dó jonɔ lɛ wu.”

⁷ É ɖò mɔ̌ có, ee agun Klisanwun nukɔntɔn lɛ tɔn ɖò jijɛji wɛ é ɔ, ninɔmɛ e vlɛ́ mɛ kínklán ɖó vo é ɖé wá xwetɔ́n. Jwifu e nɔ dó Glɛkigbe lɛ é hlun nǔ ɖɔ jí è kún ɖò nǔ wà xá asúkúsi emitɔn lɛ wɛ ganji ó. (Mɛ. 6:1) Bo na dó ɖeɖɛ tagba ɔ ɔ, mɛsɛ́dó lɛ ɖè sunnu tɛnwe bonu ye na nɔ bló bɔ è na dovɛ̌ nú mɛɖebǔ ǎ. Sunnu enɛ lɛ bǐ wɛ ɖó Glɛki nyikɔ, bɔ enɛ xlɛ́ ɖɔ mɛsɛ́dó lɛ jló na kɔn fífá dó tagba ɖebǔ e sixu ko ɖò Klisanwun nukɔntɔn lɛ tɛntin bo kúnkplá fí e nu è nyí é é mɛ.​—Mɛ. 6:2-6.

8, 9. (a) Etɛ ka sixu ɖexlɛ́ ɖɔ mǐ ɖò linlin agɔ ɖó dó mɛ ɖevo lɛ wu wɛ alǒ mǐ ɖò akɔ klán wɛ? (b) Etɛ mǐ ka ɖó na hɔn ɖɔ na sín ayi mǐtɔn mɛ? (1 Pi. 1:22)

⁸ Mǐ bǐ wɛ nɔ wà nǔ sɔgbe xá aca fí e nu mǐ nyí é tɔn, enyi mǐ mɔ nukúnnú jɛ wu kpo mǐ gbɔ kpo ɔ nɛ. (Hlɔ. 12:2) Gɔ́ na ɔ, mǐ na ko sè bɔ nɔzo mǐtɔn lɛ, azɔ̌gbɛ́ mǐtɔn lɛ, alǒ azɔ̌mɛvigbɛ́ mǐtɔn lɛ na ɖɔ xó nyanya lɛ dó mɛ e nyí fí ɖevo nu, akɔ ɖevo, alǒ ɖó anyǔ ɖevo lɛ é wu. Bǎ tɛ mɛ linlin agɔ enɛ lɛ ka nɔ wà nǔ dó mǐ wu ɖó? Enyi mɛɖé  cá nú tò e mɛ mǐ gosin é, vlafo gbɔn sìn didó aca mǐtɔn ɖé lɛ jí gblamɛ ɔ, nɛ̌ mǐ ka nɔ wà nǔ gbɔn?

⁹ Mɛsɛ́dó Piyɛ́ɛ ɖó linlin agɔ dó mɛ e ma nyí Jwifu ǎ lɛ é wu nú táan ɖé, amɔ̌, kpɛɖé kpɛɖé ɔ, é tɛnkpɔn bo ɖè linlin mɔhun lɛ sín ayi mɛ. (Mɛ. 10:28, 34, 35; Ga. 2:11-14) Mɔ̌ ɖokpo ɔ, enyi mǐ ɖ’ayi wu ɖɔ linlin agɔ ɖiɖó alǒ akɔ kínklán sín wuntun ɖé vá dó mǐ wu ɔ, mǐ ɖó na ván kàn tawun bo hɔn ɖɔ na sín ayi mǐtɔn mɛ. (Xà 1 Piyɛ́ɛ 1:22.) Mǐ ɖó na flín ɖɔ mǐ mɛ ɖě kún jɛxa hwlɛngán ó; mǐ bǐ wɛ nyí hwɛhutɔ́, enyi mǐ na bo gosin tò ɖebǔ mɛ ɔ nɛ. (Hlɔ. 3:9, 10, 21-24) Enɛ wu ɔ, aniwu mǐ ka na nɔ mɔ ɖɔ mǐ hugǎn mɛ ɖě lɛ? (1 Kɔ. 4:7) Mǐ ɖó na ɖó linlin ɖokpo ɔ mɛsɛ́dó Pɔlu ɖɔhun, éyɛ gbɛ́ nǔ nú Klisanwun yí ami dó ɖè lɛ ɖɔ: “Mi sɔ́ nyí jonɔ abǐ mɛ e gosin fí ɖevo bo wá é ǎ; loɔ, . . . [mi] ɖò hɛnnu Mawu tɔn mɛ.” (Efɛ. 2:19) Gǎndido bá ɖu ɖò linlin agɔ lɛ ɖiɖó dó mɛ e nyí fí ɖevo nu lɛ é wu jí na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na sɔ́ mɛ yɔyɔ̌ ɔ dó.​—Kolo. 3:10, 11.

10, 11. Nɛ̌ Bowozi ka ɖó linlin e Jehovah ɖó dó jonɔ lɛ wu é, ɖò lee é wà nǔ xá Hwliti Mɔwabunu ɔ gbɔn é mɛ gbɔn?

¹⁰ É ɖò wɛn ɖɔ Bowozi ɖó linlin e Jehovah ɖó dó jonɔ lɛ wu é, ɖò lee é wà nǔ xá Hwliti Mɔwabunu ɔ gbɔn é mɛ. Hwenu e Bowozi wá gle tɔn lɛ kpɔ́n gbé ɖò nǔkún-yiya hwenu é ɔ, é ɖ’ayi nyɔnu jonɔ azɔ̌syɛnsyɛnwatɔ́ ɖé wu, b’ɛ ɖò nǔkún cyan wɛ ɖò fí e nǔkún-yatɔ́ tɔn lɛ ko gbɔn dín é. Nyɔnu ɔ ɖó acɛ bo na cyan nǔkún ɔ mɔ̌ có, ee Bowozi sè ɖɔ é tó byɔ gbè hwɛ̌ é ɔ, é nyɔ́ xomɛ dó wǔ tɔn bo ɖɔ n’i ɖɔ é ni cyan ɖò nǔkún sín kɔ e è ko lí lɛ é mɛ.​—Xà Hwliti 2:5-7, 15, 16.

¹¹ Xóɖɔɖókpɔ́ e bɔ d’ewu é xlɛ́ ɖɔ Hwliti kpo ninɔmɛ nùɖémaɖó tɔn e mɛ é ɖè, ɖó é nyí jonɔ wutu é kpo ɖu ayi mɛ nú Bowozi nugbǒ. Hwɛjijɔ ɖokpo wɛ nyí ɖɔ, é ɖɔ nú Hwliti ɖɔ é ni nɔ kpɔ́ kpo nyɔnu lɛ kpo, bonu sunnu e ɖò azɔ̌ wà ɖò gle ɔ mɛ lɛ é ni ma dó jɛngwinjɛngwin n’i ó. É tlɛ lɛ́ bló bɔ Hwliti na mɔ nùɖuɖu kpo sìn kpo b’ɛ na kpé è, azɔ̌watɔ́ e é yí lɛ é ɖɔhun. Gɔ́ na ɔ, Bowozi ɖɔ xó dó ɖè nyɔnu jonɔ wamamɔnɔ enɛ kpò ǎ, loɔ, é dó wusyɛn lanmɛ n’i.​—Hwliti 2:8-10, 13, 14.

12. Ðagbe tɛ xomɛnyínyɔ́ mǐtɔn ka sixu wà nú jonɔ e gosin tò ɖevo mɛ lɛ é?

¹² É nyí wanyiyi cejɛnnabi ma ɖó tɔn e Hwliti ɖó nú asú tɔn nɔ Nɔemíi é kɛɖɛ wɛ jiwǔ nú Bowozi ǎ, loɔ, Jehovah sɛntɔ́ e é huzu é lɔ jiwǔ n’i. Xomɛnyínyɔ́ Bowozi tɔn ɔ, xomɛ e Jehovah nyɔ́ dó nyɔnu e wá ‘hɔn hwla cí Mawu Izlayɛli tɔn sín awa glɔ’ é ɖé wu é sín xlɛ̌ wɛ. (Hwli. 2:12, 20; Nùx. 19:17) Ðò égbé ɖesu ɔ, walɔ xomɛnyínyɔ́ tɔn mǐtɔn lɛ sixu d’alɔ “gbɛtɔ́ alɔkpa lɛ bǐ” bɔ ye na tuùn nugbǒ ɔ, bo mɔ lě dò e Jehovah yí wǎn nú ye sɔ́ é.​—1 Tim. 2:3, 4, NWT.

13, 14. (a) Etɛwu mǐ ka ɖó na nɔ dó gǎn bo dó gbè jonɔ lɛ ɖò Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ Tɔn mɛ? (b) Enyi jonɔ lɛ sisɛkpɔ nɔ vɛwǔ nú we ɔ, nɛ̌ a ka sixu ɖu ɖ’eji gbɔn?

¹³ Mǐ sixu ɖè xomɛnyínyɔ́ xlɛ́ mɛ yɔyɔ̌ e gosin ayǐ ɖevo jí lɛ é gbɔn gbè didó ye ɖò Kpléxɔ Axɔsuɖuto ɔ Tɔn mɛ kpo wanyiyi kpo gblamɛ. Mǐ sixu ko ɖ’ayi wu ɖɔ jonɔ lɛ nɔ kú winnya hweɖelɛnu bo nɔ sɛ̀ yeɖée xwè. Kplɔ́n e ye yí é alǒ ninɔmɛ yetɔn sixu zɔ́n bɔ ye na mɔ ɖɔ emi kún nyí nǔtí ɖò akɔ ɖevo lɛ alǒ toɖevomɛnu lɛ kpá ó. Enɛ wu ɔ, mǐ ɖó na ɖè afɔ nukɔntɔn ɔ bo xlɛ́ ye ɖɔ mǐ nɔ keya nú ye nugbǒ nugbǒ. Enyi JW Language ɖò gbè towe mɛ ɔ, é sixu d’alɔ we bɔ a na kplɔ́n lee a na dó gbè jonɔ lɛ gbɔn dó anɔnugbe yetɔn mɛ é.​—Xà Filipunu lɛ 2:3, 4.

 ¹⁴ Jonɔ lɛ sisɛkpɔ sixu nɔ vɛwǔ nú we. Amɔ̌, bonu a na ɖu ɖ’eji ɔ, a sixu ɖɔ xó towe ɖé nú ye. Zaan ɔ, a sixu ɖ’ayi wu ɖɔ vogbingbɔn kaka ɖé kún ɖò tɛntin mitɔn ó, bɔ akɔ ɖokpo ɖokpo ɖó walɔ tɔn ɖagbe lɛ kpo nǔjɛdo tɔn lɛ kpo.

15. Etɛ ka na d’alɔ mǐ bɔ mǐ na nɔ ɖó suúlu dó mɛ e ɖò aca tò ɔ tɔn kplɔ́n wɛ lɛ é wu?

¹⁵ Bonu a na d’alɔ mɛ ɖevo lɛ bɔ ye na vo ɖò agun ɔ mɛ ɔ, kanbyɔ hwiɖée dó nùjɔnǔ mɛ ɖɔ, ‘Enyi nyì wɛ nyí jonɔ ɖò tò ɖevo mɛ ɔ, nɛ̌ un ka na ba ɖɔ è ni wà nǔ xá mì gbɔn?’ (Mat. 7:12) Nɔ ɖó suúlu dó jonɔ e ɖò aca tò ɔ tɔn lɛ kplɔ́n wɛ é wu. Ðò bǐbɛ̌mɛ ɔ, mǐ sixu nɔ ma mɔ nukúnnú jɛ lee ye nɔ lin nǔ gbɔn é kpo lee ye nɔ wà nǔ gbɔn é kpo wu mlɛ́mlɛ́. Ma ɖó nukún ɖɔ ye ɖó na zunfan aca mǐtɔn lɛ ó, loɔ, etɛwu a ma ka na yí ye ɖó lee ye ɖè é ǎ?​—Xà Hlɔmanu lɛ 15:7.

16, 17. (a) Afɔ tɛ lɛ mǐ ka sixu ɖè bo na mɔ tɛn dó sɛkpɔ mɛ e nyí ayǐ ɖevo jí nu lɛ é? (b) Etɛ lɛ mɔ̌ mǐ ka sixu wà dó d’alɔ jonɔ e ɖò agun mǐtɔn mɛ lɛ é?

¹⁶ Enyi mǐ kplɔ́n nǔ dó mɛ ɖěɖee gosin tò ɖevo mɛ lɛ é sín aca kpo nǔwiwa tò yetɔn tɔn lɛ kpo wu ɔ, é sixu bɔwǔ nú mǐ bɔ mǐ na wà nǔ ɖó kpɔ́ xá ye. Mǐ sixu ɖè hwenu ɖò táan e mǐ nɔ zán nú sinsɛn-biblo xwédo tɔn mǐtɔn é mɛ, bo ba dò nú nǔ dó mɛ ɖěɖee ɖò agun mǐtɔn alǒ xá mǐtɔn mɛ bɔ mǐ ma tuùn ganji ǎ lɛ é wu. Nǔ ɖevo e è sixu wà bo sɛkpɔ mɛ e gosin ayǐ ɖevo jí lɛ é wɛ nyí ɖɔ è na ylɔ ye bɔ ye na wá ɖu nùɖé ɖó kpɔ́ xá mǐ ɖò xwé mǐtɔn gbè. Ðó Jehovah “hun ali nú mɛ e ma nyí Jwifu ǎ lɛ . . . bonu ye lɔ na sixu ɖi nǔ” wutu ɔ, mǐ lɔ hɛn ɔ, mǐ na hun hɔn mǐtɔn lɛ nú jonɔ e nyí “nɔví ɖò nùɖiɖi mɛ” mǐtɔn lɛ é à cé?​—Mɛ. 14:27; Ga. 6:10; Jɔb. 31:32.

¹⁷ Enyi mǐ nɔ nɔ kpɔ́ xá xwédo jonɔ ɖé ɔ, mǐ na mɔ nukúnnú jɛ bǎ e mɛ ye ɖò gǎn dó wɛ bá wà nǔ sɔgbe xá aca mǐtɔn lɛ ɖó é wu ganji.  Mǐ sixu ɖ’ayi wu ɖɔ ye ɖó hudo alɔdo tawun ɖé lɛ tɔn bá kplɔ́n gbè ɔ. Gɔ́ na ɔ, mǐ ka sixu jlɛ́ azɔ̌xɔsa xá ɔ mɛ tɔn ɖěɖee sixu d’alɔ ye bɔ ye na mɔ xɔ ɖagbe alǒ azɔ̌ é nú ye à? Nǔ mɔhun lɛ wiwa sixu hɛn gbɛzán nùɖitɔ́ hàtɔ́ ɖé tɔn kpɔ́n te tawun.​—Nùx. 3:27.

18. Sísí ɖó nú mɛ kpo ɖagbetuùnnúmɛ kpo sín kpɔ́ndéwú tɛ jonɔ lɛ ka sixu xwedó éhɔnmɛ?

¹⁸ Nugbǒ ɔ, jonɔ lɛ ɖó na wà nǔ e wu ye kpé é bǐ bá sɔgbe xá aca tò yɔyɔ̌ e mɛ ye wá é tɔn. Hwliti sɔ́ kpɔ́ndéwú ɖagbe ɖé ɖ’ayǐ ɖò ali enɛ nu. Nukɔntɔn ɔ, é ɖó sísí nú aca tò yɔyɔ̌ e mɛ é wá é tɔn lɛ, bo byɔ gbè bá cyan nǔkún ɖò fí e nǔkún-yatɔ́ lɛ ko gbɔn dín é. (Hwli. 2:7) É bló un ɖó acɛ sín nǔ cí nǔ ɖɔ mɛ ɖevo lɛ ɖu nùɖé sín axɔ dó è wɛ ɖɔhun ǎ. Wegɔ ɔ, é sɔ́ jlǒ dó ɖexlɛ́ ɖɔ xomɛ e è nyɔ́ dó emi wu é sù nukún emitɔn mɛ. (Hwli. 2:13) Enyi jonɔ lɛ ɖè jujɔ mɔhun lɛ xlɛ́ ɔ, mɛ e ɖò xá ɔ mɛ lɛ é kpo nùɖitɔ́ hàtɔ́ yetɔn lɛ kpo na ɖibla ɖó sísí nú ye hugǎn.

19. Hwɛjijɔ tɛ lɛ wu mǐ ka nɔ yí jonɔ e ɖò tɛntin mǐtɔn lɛ é ganji?

¹⁹ Xomɛ mǐtɔn hun ɖɔ Jehovah gbɔn fɛ́nú tɔn gblamɛ bo hun ali nú akɔta lɛ bǐ bɔ ye na sè wɛnɖagbe ɔ. Jonɔ ɖé lɛ tíìn bɔ ɖò tò yetɔn mɛ ɔ, ye sixu nɔ ma kpéwú bá kplɔ́n Biblu alǒ vo bo dó gbɛ̌ xá togun Jehovah tɔn. Amɔ̌ dìn e ali hun nú ye bɔ ye na nɔ kpɔ́ xá mǐ é ɔ, é jɛxa ɖɔ mǐ ni d’alɔ ye bonu ye ma sɔ́ nɔ mɔ ɖě ɖɔ emi nyí jonɔ ɖò tɛntin mǐtɔn ó à cé? Enyi nǔ e mǐ sixu na ye é alǒ alɔ e mǐ sixu dó ye é na bo ma tlɛ hwɛ́n nùɖé ǎ ɔ, xomɛ e mǐ nɔ nyɔ́ dó ye wu é nɔ nyí xlɛ̌ wanyiyi e Jehovah ɖó nú ye é tɔn. Enɛ wu ɔ, ɖó mǐ nɔ ‘wà nǔ Mawu ɖɔhun’ wutu ɔ, mi nú mǐ ni wà nǔ e wu mǐ kpé é bǐ bo yí jonɔ e ɖò tɛntin mǐtɔn lɛ é ganji.​—Efɛ. 5:1, 2.