Nakoni kanoana

Kiiba nakoni kanoana

Te titaoki

Reireiara Mairouia Mannikiba Ake i Annang

Reireiara Mairouia Mannikiba Ake i Annang

“I butiiko bwa ko na titirakinia . . . mannikiba ake i annang, ao ane a na tuangko. Antai i buakoia aikai ni kabane ae e aki ataia ae boni bain Iehova ae karaoa aei?”​—Iobi 12:7, 9.

E NORIA te baatua rimoa are Iobi 3,000 tabun te ririki n nako, bwa a bati baika ti kona n reiakin ibukin ana mwakuri te Atua mairouia mannikiba ake i annang. Ma iai naba aroaroia mannikiba ake a riki bwa bwaai n reirei aika tau ni kabonganaaki bwa taiani kaikonaki ke taeka ni karariki. A bati kiibu n te Baibara ibukia mannikiban annang ake ti a reireinaki iai baika kakawaki ni kaineti ma te maiu ao reitakira ma te Atua. Ti na nori katoto tabeua.

NNENI NGAON TE TUWAARO

Te ikare

A taneiai kaain Ierutarem ma taian tuwaaro ake a kakatei ngaoia ni bukareren taian auti. Iai tabeua tuwaaro ake a karaoi ngaoia n te tembora are e kateia Toromon. Taraan ae tuwaaro ake a katoa ririki ni katei ngaoia n te tembora, a noria bwa bon te tabo ae mano raoi ike a kona iai ni kaikawaiia bunia n aki kakiriweaki.

E nori naba taiani ngao akanne n te tembora temanna te tia korea Taian Areru 84, ae temanna mai buakoia natini Kora, are e bebeku n te tembora teuana te wiki ni katoa onoua namwakaina. E tangiria n riki teuaei bwa kaanga te tuwaaro are iai mwengana ni koaua n ana auti Iehova ao e taku: “Ai raoiroira am umwanrianna ae tabu ae kakannato, ngkoe ae Iehova ae Atuaia taanga ni buaka! I a ingainga, eng, I a kan tong ibukin tangiran ana katawanang Iehova. . . . E kunea naba mwengana te mannikiba ikekei, ao e katea ngaona iai te tuwaaro, ike e a kaikawaiia iai bunna, i rarikin am baonikarea ae kakannato, ngkoe ae Iehova ae Atuaia taanga ni buaka, ae au Uea ao Atuau!” (Taian Areru 84:1-3) Tera arora ma ara ataei, ti kaotiota naba te aeka n nano ao ni kakaitau anne, ni memenara n te ekaretia ae kaainaki irouia ana aomata te Atua?​—Taian Areru 26:8, 12.

E ATAI ANA TAI TE TITAOKI

E korea ae kangai te burabeti are Ieremia: ‘E atai ana tai te titaoki are i karawa.’ E ataa raoi teuaei aroni mwamwanangaia taian titaoki rinanon te Aba ni Berita. N tain te abue ao e riaon 300,000 taian titaoki aika mainaina ake a tauaki mwaitiia, bwa a mwamwananga mai Aberika nako Eurobe Meang n rietan te Mwarua ae te Ioretan. Iai te bwai i nanoia ae kaanga te tai, are a kairaki iai bwa a na okira aia tabo ni kaabung n tain te kabuebue. A “kakaonimaki nakon aia tai n oki” n aroia naba mannikiba ake tabeua riki ake a mwamwananga naba.​—Ieremia 8:7.

E taekinaki ae kangai n te boki ae Collins Atlas of Bird Migration: “Te bwai raoi ae kamimi irouia mannikiba bwa a bon aki reireinia n te rabakau ni mwamwananga. A a boni karaoia naba n akea iangoana irouia.” E angania mannikiba aikai Iehova ae te Atua te wanawana n atai aia tai, ma e angania aomata te konabwai n atai taai ma boong ake a motikaki. (Ruka 12:54-56) E kaokoro te wanawana ae ataakin te Atua ma te wanawana are iroun te titaoki, bwa ataakin te Atua boni ngaia ae kaira te aomata bwa e na atai kakawakini baika riki n ara tai aikai. A bon aki atai aeka ni kanikina akanne I-Iteraera ake n ana bong Ieremia. E kabwarabwaraa oin te kangaanga te Atua ni kangai: “A a tia n rawa nakon ana taeka Iehova, ao ai te wanawana tera are irouia?”—Ieremia 8:9.

Iai iroura ni boong aikai bwaai ni kakoaua aika bati aika kaotia bwa ti a maeka n te tai ae aranaki n te Baibara bwa “kabaneani boong.” (2 Timoteo 3:1-5) Ko na kakairi iroun te titaoki ao ko na mutiakin ‘taai aika baireaki’?

E NORA AE RAROANAKO TE IKARE

Te tuwaaro

E bati te tai ae mwaneweaki iai taekan te ikare n te Baibara, ao e nonoraki naba te aeka ni mannikiba ae katikimata teina aei n te Aba ni Berita. E “kakaaea kanana [te ikare mani ngaona n te tabo ae rietata ae katati] . . . ao a nora ae raroanako matana.” (Iobi 39:27-29) E rangi n oomwaaka ana taratara te ikare bwa e kona n nora te rabiti ae te iterana te maire (1 te kiromita) raroana.

N aron te ikare ae kona n “nora ae raroanako,” e kona naba Iehova n nori kanoan taai aika a na roko. Mangaia are e taekina ae kangai Iehova ae te Atua: “I a kamani kaotii tokini bwaai man te moantai, ao bwaai aika tuai n riki mangkoangkoa.” (Itaia 46:10) Ngkana ti mutiakin ana reirei ni kairiri Iehova, ti kona iai ni kakabwaiaaki mani wanawanana ao noraabana ae akea n ai arona.​—Itaia 48:17, 18.

E kabotauia naba aomata aika onimakina te Atua te Baibara ma taian ikare ni kangai: “E na manga reke korakoraia te koraki ake a kabotoi aia kantaninga i aon Iehova. A na kiba n aron ae kaanga iai baia ni kiba aika baia ni kiba ikare.” (Itaia 40:31) E kiba te ikare ni kabonganaan taiani buane, ke aang aika abue ake a aetorake. N te tai are e nora naba iai te tabo are e aetorake mai iai te buane te ikare, ao e a taakin naba baina ao ni kakatobibi n iriraarake te ea ane aetorake anne nako eta. E aki onimakina oini korakorana te ikare, ngkana e na kiba ke e na tabeibeti n te raroa ae raroakaei. N aron anne, a kona naba ni kawara Iehova naake a onimakinna, ngkai boni ngaia are e beritana nakoia “te korakora ae riaoni korakoraia aomata.”​—2 I-Korinto 4:7, 8.

“N ARON TE MOAAINE NGKANA E BOTIIA BUNNA”

Te moaaine ma bunna

Tabeua te tai imwaini maten Iesu, ao e tei moa n taraa te kaawa are kautun te aba ae Iuta. E ikenrawa ma n taku: “Ierutarem, Ierutarem, ae te tia kamateia burabeti ao te tia karebanaiia n atibu akana kanakoaki nakoina! Ai batira au kani botiia natim, n aron te moaaine ngkana e botiia bunna i aani baina! Ma kam rawa iai.”​—Mataio 23:37.

Te bwai teuana ae te kabanea ni korakora irouia mannikiba bon nanoia ni kani kamanoia bunia. Mannikiba ake a katei ngaoia i aontano n aroia moaaine, a rangi ni kamatairikia nakon te kangaanga. Ngkana e nora te mannikiba ae totoa n tabeibeti ni katobibi i eta te moaaine, ao e a takakaa naba n anga te kauring ni weweteiia bunna, ike a a waekoa naba ni biri ni kamanoia i aani baina ni kiba. Anne naba aia tabo kiokio aikai ni kamanoia mani kabuebuen taai ao te karau ae korakora. E kani karekea naba Iesu te tabo ni katantan ao ni kamanomano ni kaineti ma te onimaki ibukia kaain Ierutarem. E kaoira ni boong aikai Iesu bwa ti na nakoina ibukini kabebeteara ao kamanoara mani karawawatan ao katabeaiangaakini maiura ni katoabong.​—Mataio 11:28, 29.

E boni bati ae ti kona n reiakinna mairouia maan aika iai baia ni kiba aikai. Ngkana ko matakuakini aroaroia, ao kataia n iaiangoi kaikonaki n te Baibara ake a mwaneweaki iai taekaia. E bia reke buokam mairoun te tuwaaro, bwa ko na bwaina te kakaitau ibukin ana auti Iehova ae taromauriaki iai. Ko bia onimakina te Atua are kona n anganiko te kantaninga ae ko na kona iai ni kiba n aron te ikare. Ko bia kawara Iesu ibukini koaua man te Baibara ake a na kawakiniko n aron ae e kakaraoia te moaaine nakoia bunna. Ao e bia kauringko te titaoki bwa ko na teimatoa n taratara raoi bwa ko na atai kakawakini baika riki n te aonnaba ake a kanikinaea ara tai aikai.