¿EESHIICHE wayuu eekai lotuin akuwaʼipa waneepia? Jamüsaʼa shia. Eepejeʼe joo chi eekai nnojoluin lotuin akuwaʼipa.

Wainma na kajapüliikana maaʼulu yaa, mayaainjeʼe natüjaain saaʼu mojuin tia nümüin Maleiwa, ayatüsia naaʼinrüin. Wainma na atüjaakana saaʼu sünain nümüin Maleiwa: «Nnojo juʼluwajüin» (Éxodo 20:15, TNM). «Eesüjaʼa tü kaʼi waʼluwajüinjatkalü oʼu müleka choʼujaale wamüin shia» eeshii na makana anüiki. Wekirajaa sünain apünüinsü kasa naʼluwajaka atuma naashin.

«Makaʼa suʼluwajayaa sümüin wayuu shia süka maʼletsein shia», müsü nünüiki wanee wayuu aʼyataapuʼukai nümüin chi aluwataapuʼukai saaʼu Roma. «Nnojotpejeʼe mojuin nuʼluwajüle wanee wayuu eekai maʼletsein» eeshii wayuu eekai namüin. ¿Anasüche tia naashin Jesuu? Shiimainsaʼa sümülialaapuʼuin naaʼin Jesuu saalin wayuu eekai müliain (Mateo 9:36). Nnojotpejeʼe anain kaʼruwaraire wanee wayuu naashin Jesuu. ¿Kasakaʼa anain süpüla nnojoluinjanain naʼluwajüin na maʼletsekana?

Amülialaasü naaʼin Jeʼwaa naalin na wayuu oonookana nümaa jee nükaaliinjain naya sünain tü kasa choʼujaakat namüin maʼaka saaʼin neküin, nasheʼin jee waneeirua kasa (Salmo 37:25). Müsü tü Wiwüliakat: «Kaaliinjeechi nüpüla Jeʼwaa chi wayuu lotokoi akuwaʼipa, nnojoleechi jamüsirüin. Nnojoleechipajaʼa kaaliin nüpüla Jeʼwaa chi eekai aaʼinrüin kasa mojusü» (Proverbios 10:3, TNM). Shiimain sünain kaaliin nüpüla Jeʼwaa na wayuu aʼyataakana nümüin, nialeekajaʼa eekai maʼletsein. Shiimain kaaliin wayuu nüpüla Jeʼwaa saashin Victorine.

Anaajaashi suʼwayuuse Victorine, eeshii jaʼraishii süchonnii koleejiayüliikana. Mayaapejeʼe kepiain shia suluʼu wanee mma anasü, ayatüsia neʼe eʼrüin müliaa tü wayuu eekai maʼletsein. Kapüleesü maʼin sümüin tia wayuukot müin shia. Oʼunawaisü shia sünain aʼyatawaa, shiasejeʼe chayaa eere shiʼyataain, wainma tü korolo anajashaatakat chayaa. Nnojotpejeʼe shia suʼluwajüin. Shia kamalainka sümüin aʼyatawaa süpüla shiyaʼlajüin tü kasa choʼujaakat sümüin. ¿Jamüsü lotoko sukuwaʼipa?

«Makaʼa lotuin takuwaʼipa shia süka anain shia nümüin Jeʼwaa, ayatüle taaʼinrüin tia, aneerü takuwaʼipa nutuma Jeʼwaa. Neʼrüle taya na tachonniikana sünain lotuin takuwaʼipa, loteerü nakuwaʼipayaa» müsü Victorine.

¿Kasa shiʼraka sünainjee tia saaʼinrakat? «Matüjüinsat choʼujawaa tü weküinkat, ayaʼlajüshii waya washeʼin jee kepiashii waya. Eesü kaʼi nnojotka oʼu nneerü tamaʼana, awataa müsüjaʼa taya nanainmüin na taʼaleewainyuukana süpüla  nakaaliinjain taya. Jaʼitasü kasain choʼujaain tamüin, ayatüsia shia nasülajüin tamüin, süka jamüin, natüjaain saaʼu matüjüin taya aküjaa taʼalain namüin.»

Wayuu loto akuwaʼipachii na tachonniikana. Yaajeesüinka tepialuʼujee wanee wayuu, shiʼraka wanee nneerü eejatka saaʼu tü meesakat, ‹naapaataa neʼe türa nneetkat na püchonniikana› sümakaʼa tamüin tü wayuukot. ‹Nnojoleerü naapaain› tamakaʼa sümüin. Nnojotpajaʼa sunoujain tanüiki. Shiasejeʼe tojuuna, süpütüin miichipaʼa piamasü moneda 100 franco, suuʼulakia naaʼin na tachonniikana. Wattaʼa mapa süchikijee tia, yalajatia neʼe tü nneetkat eejatüle shia süpütüin. Talataleesia taaʼin lotule nakuwaʼipa na tachonniikana suulialeʼeya wainmain korolo tamaʼana.»

Aʼluwajayaa müsü tü wayuukalüirua chayaa eere shiʼyataain, eeshiijeseʼe na makana: «Aʼluwajüsü wayuu süpüshuaʼa, tayaka joo jamüin nnojoluinjachika aʼluwajüin». Nnojotpajaʼa anain tia saashin tü Wiwüliakat. «Nnojo puushikajaain süchiirua sukuwaʼipa tü wayuu mojulaajüsükalüirua» (Éxodo 23:2, TNM). Saainjain Victoire tü sümakat tü Wiwüliakat, ¿kasakaʼa shiʼrüin sünainjee tia?

Wanaa sümaa 19 suuyase, aʼyataasü shia eere saainjünüin seita süka wanee wunuʼu müsü aka saaʼin suuʼulia kooko. Tü 40 jieyuu aʼyataakat chayaa naʼluwajawalin tü almendrakat suluʼu tü kanaasütakat. Noikküin tia, shiasejeʼe tü nneerü aapünakat namüin müsü aka saaʼin niʼyataainjut wanee wayuu soʼu apünüin kaʼi. Anuu sünüiki Victoire: «Aʼluwajüshii napüshuaʼa naya wayuukana, napüleeruaaka taaʼin shiiʼiree taʼluwajüin wanaa namaa. Ayouktajapajaʼa taya. ‹Nnojotsü anain tia, wayuu loto akuwaʼipat taya›, müsü taya namüin. ‹Wayuu malasü neʼe pia›, müshii naya teʼipajee.»

Wanaa maʼin sümaa woʼunajanainnain wepialuʼumüin, antalaa müshi chi aluwataakai waaʼu, nüsanaakaʼa tü kanaasüta wamaʼanajatkat. Eejatkat tü almendrakat namaʼana napüshuaʼa, tayaʼala neʼe nnojotka nuusütüin amaʼana tia. Sutumajee tia, eeshii na aʼyateʼennakana piama semaana sünain mawalaajuuin naya, eeshii na ojuʼitinnakana suulia tia aʼyatawaakat. Nayaawatakalaka saaʼu nnojoluin wayuuin malasü taya».

¿Kasa paainjaka püntüle sünain wanee korolo eekai kojutüin maʼin? «Tamüin tüü süka tousinaalain shia» eeshii eekai mamaatüin uatuwoʼushi. «Eeyürülü joo shia, tousinaalaipa» müshii neʼe, nnojotsü mojuin tia naashin. «Nnojoleerü nüchajaain chi kakorotkoi shia», müshii neʼe naya. Aʼyatawaa maʼin nachajaale chi kakorotkai shia naashin.

¿Jamüinjatü sukuwaʼipa müleka wousütüle sünain wanee kasa naashin Maleiwa? Sümaiwa paala, chi wayuu antakai sünain wanee korolo, nüleʼejirüinjatü shia. Müsü yaa tü pütchikat: «Pünaajaainjatü shia [...] nüpüla chi kakorotkai shia, paapüinjatü nümüin nüsaajüle shia» (Deuteronomio 22:1-3, TNM). Nüntüle wanee wayuu sünain wanee kasa nüküjamaatüinjatü shia. Nuunjulajüle süchiki, «kaʼruwarai chira» mününeechi (Éxodo 22:9). ¿Ayatüinjatche waaʼinrüin tia maaʼulu yaa? Jamüsaʼa shia. Saashin wanee wayuu Christine sünülia, anasü saainjünüle tia.

Tia wayuukot aluwataasü shia suluʼu wanee koleejia. Awalaajünüsü shia shiʼyataain soʼu wanee kashi, sükoʼoyotchonka chi nneetkai sümaa sünaajaain nia suluʼu sükatteetse. Alejaʼa sukuwaʼipa wayuu chejeʼewatka África. Suukajakaʼa süpüla wanee mototaxi süpüla süntajatüin sünain wanee outkajawaa. Shiasaʼa wanaa sümaa shiyuʼlüin süsapia, ojutuusü sujuuna tü nneerü sükoʼoyotchonkat paala. Aipaʼajatü tia.

Yaauletchon mapa, antalaa müshi wanee jimaʼai Blaise nünülia. Yalawaijachia nia sünain tü outkajawaakat. Wanaa sümaa naʼatapajüin wanee naʼaleewain, niʼrüin wanee nneerü palasütüin mmoluʼu, naapaainjeseʼe shia sümaa nünaajaain shia suluʼu nuwotsiiase. Kettaapa tü outkajawaakat, nüküjaka Blaise nümüin chi naʼaleewainkai nüntüin sünain wanee nneerü kaayeruʼu. «Müleka pütüjaale saaʼu jaralin kanneetsein shia, pümaiwa nümüin niyamaajai taya», nümaka Blaise nümüin chi naʼaleewainkai.

 Apatanajaashaatasü saaʼin Christine wanaa sümaa nnojoluin süntüin sünain tü sünneetsekat suluʼu sükatteetse. Wanee semaana süchikijee, süküjüin Christine sümüin wanee saʼaleewain sümuloulin tü sünneetsekat. Shiasaʼa sümaka Josephine sümüin Christine: «Eejachi wanee jimaʼai antakai sünain wanee nneerü suʼunnaa tü outkajawaakat». Shiasaʼa Christine shiyaamajaka chi jimaʼaikai sümaa süküjüin nümüin jeʼrain tü nneerü amülouikat suulia. Niasaʼa chi jimaʼaikai nüleʼejirüin süchikuaʼa tü nneetkat. Talatüsü maʼin saaʼin tia wayuukot saaʼujee tia. Anuu nünüiki Blaise süchikijee nüleʼejirüin tü nneerü nuusinaalakat: «Nnojotsüjeʼe anain taaʼin müleka taapaale tü nneetkat. Akatsaʼa anashaatain maʼin taaʼin süka taleʼejirüin süchikuaʼa».

Victorine, Victoire nümaa Blaise, nnojoishii eʼraajiraain naya. Eepajaʼa wanee kasa wanaawaka atuma tü nakuwaʼipakat, shia süka naküjüliin pütchi nüchiki Jeʼwaa jee müsia süka naainjüin tü sümakat tü Wiwüliakat süchiki lotuinjatüin nakuwaʼipa sünain süpüshuaʼa kasa. Naʼatapajüin maʼin tü jeketkat mma eejeetka nutuma Maleiwa. Müsü tü Wiwüliakat süchiki tia: «Eeinjatia wanee jeketü sirumatuʼu jee müsia wanee jeketü mma waʼatapajaka maʼin saaʼujee tü nümatüjütkalia Maleiwa wamüin. Otta müsia aainjüneerü tü kasa anasükat waneepia». Na wayuu kepiainjanakana yala, naainjeerü tü kasa anasükat jee loteerü tü nakuwaʼipakat (2 Pedro 3:13, TNM).

Ayateeria jaʼijaawalin wanee kasa sümüin Victorine waneʼereʼeya najaʼttirapa Maleiwa tü kasa mojusükat. Mayaainjeʼe nnojoluin washirüin shia, talatüsü saaʼin saaʼujee shiʼyataain nümüin Maleiwa. Jee müsia lotusü nakuwaʼipa na süchonniikana otta wayuu kamaneeshii naya. Jaʼyasü naaʼu sünain talatawalin naaʼin rimiinkoʼu saaʼujee naküjüin sümüin wayuu süchiki tü naainjüinjatkat Maleiwa süpüleerua wayuu. Jee müsia naküjüin namüin nükaaliinjeenain Maleiwa na wayuu aʼwaajakana nia jee naaʼinmajeenain na aikana apüla nia (Salmo 145:7, 18, 20).

Ooʼulaasü Victoire suulia tü shiʼyataapuʼukalü anain. Oikkaasü shia mapa tü garri münakat (Aainjuushi süka ai, mandioca münüsü shiaʼayaasa). Keejiashaanasü maʼin tü suikkaainkat, wainma wayuu ayaʼlajaka suulia, süka jamüin, wayuuin loto akuwaʼipat shia. Maaʼulu yaa, aküjashaatasü maʼin shia pütchi, shikirajüin tü wayuukalüirua sünain tü naaʼinrajatkat süpüla kepiain naya suluʼu tü paʼaraiisükat. Aküjüsü shia pütchi nümaa chi suʼwayuusekai.

Ojutuusü sünneetse Christine soʼuluʼu tü Piichi eere noutkajaain na Aküjüliikana Pütchi nüchiki Jeʼwaa. Awaraijaashi Blaise soʼu kaʼikat tia chapünaa, mayaapejeʼe nnojoluin niʼraajüin na wawalayuu yalajanakana suluʼu tü outkajaaleekat, nütüjaa aaʼu lotuin nakuwaʼipa naya wawalayuukana.

¿Eʼraajüshi pia wayuu eekai lotuin sukuwaʼipa waneepia? Anashaateerü müleka kottüle pia namaa 50, 100 jee shiale 200 wayuu eekai müin nakuwaʼipa, ¿aashi müin? Maaʼulu yaa, müsü nakuwaʼipa na wawalayuukana suluʼu tü outkajaaleekat. Puʼuna eere noutkajaain piʼraajaiwa naya.