1. ¿Mbaʼépa ojapo Manóah oikuaárõ guare ifamiliataha hikuái?

MANÓAH ha hembireko ningo isrraelíta, ha haʼekuéra oikuaa núnka ndorekomoʼãiha família. Péro peteĩ díape, Ñandejára ánhel ojeaparese pe kuñakaraípe ha heʼi chupe orekotaha peteĩ mitã. Ensegída haʼe oho omombeʼu iménape, ha Manóah ovyʼaiterei. Péro haʼekuéra oikuaa upéva haʼeha peteĩ rresponsavilida tuicháva. Upe tiémpope ningo umi hénte Israelgua hembiapo vaieterei. ¿Mbaʼéichapa Manóah ha hembireko omboʼéta ifamíliape ohayhu ha oservi hag̃ua Ñandejárape? Manóah ojerure Jehovápe ombou jey hag̃ua pe ánhel hendapekuéra. Haʼe heʼi chupe: “Ikatúramo toumi jey ore rendápe ne remimbou, ikatu hag̃uáicha heʼi oréve mbaʼéichapa romongakuaa vaʼerã pe mitã” (Juec. 13:1-8, NM).

2. a) ¿Mbaʼe rresponsavilidápa oreko sy ha túva? b) ¿Mbaʼépa oipytyvõta tuvakuérape okumpli hag̃ua irresponsavilida? (Ehecha pe rrekuádro “ Ne estudiánte iñimportantevéva”.)

² Oiméramo nde peteĩ sy térã peteĩ túva, katuete rentendéta mbaʼéichapa oñeñandu vaʼekue Manóah. Nde avei ereko pe rresponsavilida remboʼévo ne famíliape oikuaa ha ohayhu hag̃ua Jehovápe (Prov. 1:8). ¿Mbaʼépa nepytyvõta rekumpli porã hag̃ua upe rresponsavilida? Ejapo vaʼerã káda semána pe Estúdio de Família. Péicha pe mitã oaprendéta heta mbaʼe Jehovágui ha  la Bíbliagui (elee Deuteronomio 6:6-9). Péro, ¿mbaʼépa ikatu avei rejapo? Iporãitereíta resegíramo Jesús ehémplo. Añetehápe ningo haʼe naifamíliai vaʼekue, péro ikatu reaprende heta mbaʼe omboʼe lájagui idisipulokuérape. Ko artíkulope jahecháta mbaʼéichapa Jesús ohayhu vaʼekue chupekuéra, ha mbaʼéichapa ohechauka iñumildeha. Avei jahecháta Jesús ontende hague mbaʼéichapa oñeñandu hikuái ha oikuaa hague mbaʼéichapa oipytyvõta chupekuéra. Jahechamína mbaʼéichapa nde ikatu resegi iñehémplo.

3. ¿Mbaʼérepa umi disípulo oĩ vaʼekue segúro Jesús ohayhuha chupekuéra?

³ Jesús ningo pyʼỹinte heʼi vaʼekue umi disípulope ohayhuha chupekuéra (elee Juan 15:9). Avei ohasa tiémpo hendivekuéra (Mar. 6:31, 32; Juan 2:2; 21:12, 13). Jesús ndahaʼéi omboʼénteva chupekuéra, síno oñamiga hesekuéra. Upéicha rupi, umi disípulo núnka ndodudái oimépa Jesús ohayhu chupekuéra. ¿Mbaʼéichapa peẽ sy ha túva ikatu pesegi Jesús ehémplo?

4. ¿Mbaʼéichapa ikatu rehechauka rehayhuha ne famíliape? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.)

⁴ Erékena ne famíliape rehayhuha chupe, ha avei ehechauka chupe haʼe iñimportanteha ndéve g̃uarã (Prov. 4:3; Tito 2:4). Por ehémplo, peteĩ Testígo Australiagua hérava Samuel, omombeʼu: “Chemichĩrõ guare, papa oleémi chéve káda pyhare ake mboyve Che lívro omombeʼúva istória oĩva Ñandejára Ñeʼẽme. Upéi, orresponde chéve umi mbaʼe aporandúva, cheañuã ha cheretũ. Tiémpo rire, añesorprende aikuaávo papa ndokakuaái hague peteĩ família ikariñósova apytépe. Upéicharõ jepe, haʼe oñehaʼãmbaite ohechauka chéve mbaʼeichaitépa cherayhu. Upéicha rupi aju ajepokuaaiterei hese, avyʼa ha añeñandu segúro hendive”. Nde avei rejepokuaárõ ere ne famíliape rehayhuha chupe, haʼe oñeñandúta Samuel oñeñandu haguéicha itúvandi. Upévare, eañuã ha ehetũkena chupe siémpre. Emboyke tiémpo reñemongeta, rekaru ha rehuga hag̃ua hendive.

5, 6. a) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús ohayhúgui idisipulokuérape? b) ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra okorrehi vaʼerã ifamíliape?

 ⁵ Jesús heʼi vaʼekue: “Che amongavaju ha akorrehi entéro umi ahayhúvape” (Apoc. 3:19). * (Elee pe nóta.) Por ehémplo, idisipulokuéra oiko oikónte ojodiskuti openságui oĩha iñimportantevéva ijapytepekuéra. Jesús ndohejareíri upe provléma. Haʼe ohechakuaa tekotevẽha ipasiénsia, upévare okorrehi chupekuéra heta vése. Péro ndojapói upéva oimeha órante, síno oheka pe oportunida iporãvéva (Mar. 9:33-37).

⁶ Katuete ningo nde rehayhu ne famíliape, ha upévare rekorrehi jepi chupe. Ojapo jave peteĩ mbaʼe noĩporãiva, reexplika pe mitãme mbaʼérepa oĩ vai la ojapóva, ha sapyʼánte errepeti jey chupe upéva unas kuánta vése. Péro, ¿mbaʼépa ikatu rejapo ni upeichavérõ nopenáiramo nderehe? (Prov. 22:15). Esegi Jesús ehémplo. Nepasiénsiakena ne famíliare, eñemoñeʼẽ ha ekorrehi chupe mborayhúpe. Eheka pe lugár ha moménto okonvenivéva rekorrehi hag̃ua chupe. Peteĩ ermána Sudafricagua hérava Elaine, omombeʼu: “Mama ha papa katuete omombeʼu chéve mbaʼérepa chekorrehi. Siémpre cheavisa hikuái chedesovediénterõ chekastigataha, ha peichahágui napenáiramo hesekuéra, okumpli la heʼíva. Haʼekuéra núnka ndachekorrehíri pochýre. Péicha rupi ahechakuaa cherayhuha hikuái”.

7, 8. a) ¿Mbaʼépa oaprende umi disípulo ohendúvo Jesús ñemboʼe? b) Rejapo jave orasión ne famíliandi, ¿mbaʼéichapa ikatu remboʼe chupe ojerovia hag̃ua Jehováre?

⁷ Jesúspe ojejagarra mboyve ojejuka hag̃ua, haʼe oñemboʼe Itúvape kóicha: “Abba, che Ru, ndéve g̃uarã ndaipóri ikatuʼỹva, eipeʼamína chehegui ko kópa. Péro ani oikótei pe che aipotáva, toiko guei nde reipotáva” (Mar. 14:36). * (Elee pe nóta.) Epensamíntena mbaʼéichapa oiméne oñeñandu umi disípulo ohendúvo Jesúspe. Haʼekuéra oikuaa porã Jesús haʼeha Ñandejára Raʼy perfékto, ha upéicharõ jepe ojerure ajúda Itúvape. Umi disípulo oaprende iñumílde vaʼerãha ha ojerure vaʼerãha avei Jehovápe toipytyvõmi chupekuéra.

⁸ Ne família ikatu oaprende heta mbaʼe reñemboʼéramo hendive, por ehémplo ikatuha ojerovia Jehováre. ¿Mbaʼéichapa rejapokuaa upéva? Reñemboʼe rangue hesénte, iporã avei rejerure Jehovápe tanepytyvõ ndéve. Peteĩ ermána Brasilgua hérava Ana, heʼi: “Oĩ jave provléma ore famíliape, por ehémplo avuélo umía hasýrõ guare, papa ha mama ojerure ajúda Jehovápe odesidi porã ha ogueropuʼaka hag̃ua pe situasión ijetuʼuetéva. Haʼekuéra ojepyʼapyetereírõ jepe, ohechauka ojeroviaha Ñandejárare ha oheja opa mbaʼe ipópe. Upéva chepytyvõ ajeroviave hag̃ua Jehováre”. Jahechaháicha, reñemboʼe jave ne famíliandi, ndahaʼéi hesénte nemanduʼa vaʼerã, síno ejerure Jehovápe tapenepytyvõ peẽ sy ha túvape. Por ehémplo, ikatu ejerure Jehovápe tanembopyʼaguasu repredika hag̃ua ne vesínope, térã ne patrón omeʼẽ hag̃ua ndéve permíso ikatu hag̃uáicha reho asambleahápe. Péicha ne família ohecháta rejeroviaha Jehováre ha osegíta ne ehémplo.

9. a) ¿Mbaʼéichapa Jesús omboʼe idisipulokuérape iñumílde ha oservi hag̃ua ótrope? b) ¿Mbaʼépa ojapóta ne família ohechárõ neumildeha ha reserviha ótrope?

⁹ Jesús omboʼe vaʼekue idisipulokuérape iñumílde ha oipytyvõ hag̃ua hapichápe. Péro  ndahaʼéi heʼínteva chupekuéra mbaʼépa ojapo vaʼerã, síno haʼe voi omoĩ pe ehémplo (elee Lucas 22:27). Haʼe ojesakrifika vaʼekue Jehová rehehápe ha avei oservi hag̃ua ótrope. Ha umi apóstol osegi vaʼekue iñehémplo. Nde avei ikatu remboʼe ne famíliape ne ehémplo rupive. Epensamína peteĩ ermána hérava Debbie ha iména Pranas ehémplore. Haʼekuéra mokõi ifamília ha Pranas oservi kómo ansiáno. Debbie heʼi: “Che ména ohasa heta tiémpo umi ermáno kongregasionguándi, péro che núnka napensái haʼe chedeskuidaha. Aikuaa porã haʼe katuete oĩtaha orendive roikotevẽ jave” (1 Tim. 3:4, 5). ¿Mbaʼéichapa oipytyvõ umi mitãme Debbie ha Pranas ehémplo? Pranas omombeʼu: “Haʼekuéra tuichavévo ohóvo siémpre oapoja opaichagua aktivida ojejapóva kongregasiónpe, ha oipytyvõse avei umi asambleahárupi. Ojuhu heta iñamigorã ha ovyʼa hikuái umi ermáno apytépe”. Koʼág̃a Debbie, Pranas ha mokõive ifamília oservi de tiémpo kompléto. Ko ehémplo ohechauka peteĩ mbaʼe iñimportánteva: tuvakuéra iñumílderamo ha oĩrõ dispuésto oservi ótrope, ifamília osegíta avei iñehémplo.

10. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús umi hénte Galileagua ohórõ guare hendápe?

¹⁰ Jesús ningo perfékto vaʼekue ha oikuaa mbaʼépa opensa umi hénte (Juan 2:25). Upévare haʼe ndahaʼéi ohechánteva la ojapóva hikuái, síno ontende mbaʼérepa ojapo. Por ehémplo, peteĩ okasiónpe unas kuánta persóna Galileagua oho oheka chupe (Juan 6:22-24). Jesús oikuaa umi hénte ndouiha hendápe ohendu hag̃ua chupe, síno ojerurénte hag̃ua tembiʼu. Upévare haʼe okorrehi chupekuéra, péro oexplika porã mbaʼépa ojapo vaʼerã hikuái okambia hag̃ua (elee Juan 6:25-27).

11. a) ¿Mbaʼéichapa reikuaáta ogustápa ne famíliape pe predikasión? b) ¿Mbaʼépa rejapo vaʼerã ne famíliape ogusta hag̃ua pe predikasión?

¹¹ Añetehápe ningo nde ndaikatúi reikuaapa mbaʼépa opensa ne família. Péro reñehaʼã vaʼerã reikuaa mbaʼéichapa oñeñandu. Por ehémplo, oime vaʼerã ne família osẽ jepi opredika nendive. Eñeporandumína: “¿Mbaʼérepa osẽ opredika? ¿Opredikasépa añete, térãpa ojepaseasénte ha oipota  ajogua chupe álgo hoʼu hag̃ua?”. Reñemeʼẽrõ enkuénta ne famíliape ndogustaguasuiha pe predikasión, rehecha vaʼerã mbaʼéichapa reipytyvõta chupe. Iporãta remeʼẽ mimíramo chupe hembiaporã ikatu hag̃uáicha oñandu ideprovechoha.

12. a) ¿Mbaʼépa Jesús omyesakã idisipulokuérape? b) ¿Mbaʼérepa tekotevẽ raʼe Jesús oexplika idisipulokuérape umi mbaʼe?

¹² Jesús avei oipytyvõ idisipulokuérape ambue hendáicha. Haʼe oikuaa peteĩ persóna ojapo mimíramo ivaíva, upe rire ikatuha ojapo ótra kósa ivaietevéva. Upévare heʼi idisipulokuérape oñeñangareko vaʼerãha. Por ehémplo, haʼekuéra oikuaa pe inmoralida sexuál haʼeha peteĩ pekádo igráveva. Upévare Jesús omyesakã chupekuéra moõpa oñepyrũ pe pekádo. Haʼe heʼi: “Entéro osegíva omaña peteĩ kuñáre ha iñakãraku hese, upéva oikóma hendive ipyʼapýpe ha péicha oporomoakãratĩma hína. Upévare, peteĩ nde resa nemoñepysangáramo, eipeʼa ha emombo” (Mat. 5:27-29). ¿Mbaʼérepa tekotevẽ raʼe Jesús oexplika koʼã mbaʼe idisipulokuérape? Pórke umi hénte upe tiempopegua hekovaieterei, ha oho oñentretene umi teatrohárupi ojehechaukahápe orekóva rrelasión sexuál ha ijurutieʼỹva. Péro Jesús ohayhu rupi umi idisípulope, oavisa chupekuéra ani hag̃ua ni omaña umi mbaʼe ikatúvare ogueraha vai chupekuéra.

13, 14. ¿Mbaʼéichapa ikatu reipytyvõ ne famíliape ojeprotehe hag̃ua umi entretenimiénto ivaívagui?

¹³ Peẽ sy ha túva, peñangareko vaʼerã pene famíliare ani hag̃ua ojapo peteĩ mbaʼe Jehovápe ndogustáiva. Ñambyasýramo jepe, koʼág̃arupi umi mitã jepe ohecha pornografía ha umi taʼanga tieʼỹ. ¿Mbaʼépa rejapo vaʼerã reprotehe hag̃ua ne famíliape? Ere vaʼerã chupe pe pornografía ivaiha. Péro ndahaʼéi upévante la rejapo vaʼerã. Eñeporandumína: “¿Oikuaápa che família mbaʼérepa ndovaléi ohecha pornografía? ¿Mbaʼépa ikatu ombokurióso chupe? ¿Okonfiápa cherehe omombeʼu hag̃ua chéve oimeraẽ mbaʼe? Oiméramo ostira chupe pe pornografía, ¿heʼínepa chéve?”. Pe mitã michĩramo jepe, ikatu ere chupe: “Sapyʼarei rejuhúramo Internétpe peteĩ páhina ohechaukáva pornografía térã taʼanga tieʼỹ, ha peichahágui ehechase lénto. Ani rekyhyje ni retĩ eju hag̃ua emombeʼu chéve. Che roipytyvõse”.

¹⁴ Reiporavóta jave peteĩ mbaʼe peñentretene hag̃ua, epensa vaʼerã mbaʼe ehémplopa remoĩta hína ne famíliape. Pranas, pe ermáno oñeñeʼẽ hague párrafo 9-pe, heʼi: “Ñande ningo ikatu jaʼe heta mbaʼe ñane famíliape, péro haʼekuéra imanduʼavéta umi mbaʼe jajapóvare, ha osegíta hikuái ñane ehémplo”. Upéicharõ, epensákena mbaʼe ehémplopa remoĩ ne famíliape reiporavo jave músika, pelíkula ha lívro (Rom. 2:21-24).

15, 16. a) ¿Mbaʼérepa ikatu reĩ segúro Jehová nepytyvõtaha remongakuaa hag̃ua ne família? b) ¿Mbaʼépa jahecháta pe artíkulo oúvape?

¹⁵ ¿Mbaʼépa oiko raʼe Manóah ojerurérõ guare Jehovápe toipytyvõmi chupe omongakuaa hag̃ua ifamília? La Biblia heʼi: “Pe Dios verdadéro ohendu Manóahpe” (Juec. 13:9, NM). Upévare, nde avei ikatu rejerovia Jehová okontestataha ne ñemboʼe ha ndegiataha remongakuaa hag̃ua ne família. Haʼe katuete nepytyvõta rehechauka hag̃ua ne famíliape rehayhuha chupe, neumildeha ha rentendeha chupe.

¹⁶ Jehová opromete nepytyvõtaha remongakuaa hag̃ua ne família, ndahaʼéi michĩ ajánte, síno avei tuichavévo ohóvo. Pe artíkulo oúvape jahecháta mbaʼéichapa ikatu siémpre resegi Jesús ehémplo ha ehechauka ne famíliape rehayhuha chupe, neumildeha ha rentendeha chupe. Péicha remboʼéta ne famíliape oiko hag̃ua chugui Jehová siérvo.