1-3. Naegbọn mẹmẹyọnnu de do tindo nujikudo dọ Jehovah yọ́n nuhudo mítọn lẹ?

LANA ma na wọn nuhe jọ to gbèdopo to Allemagne, to alunlun owhe 2012 tọn mẹ gbede. Mẹmẹyọnnu lọ mọdọ awe to odẹ̀ titengbe he emi hò lẹ mẹ mọ gblọndo. E hodẹ̀ tintan to whenue e do pinpán jei agahun-glintẹn. E biọ to Jehovah si dọ ni hùn dotẹnmẹ dote na emi nado dekunnu. E hodẹ̀ awetọ to whenue e jẹ agahun-glintẹn lọ godo, bo sè dọ agahun he e dona do lọ ma na yì ba, kakajẹ azán he bọdego gbè. Lana biọ alọgọ to odẹ̀ mẹ, na e ko dibla zan akuẹ Europe tọn he e tindo lẹpo bosọ do nuhudo fie e na dọ́ tọn.

² Lana ma tlẹ ko hodẹ̀ awetọ lọ fó whẹpo do sè ogbè mẹde tọn he dọ dọ, “An-han, Lana, etẹ a wá dín tofi?” Sunnu jọja he po e po yì wehọmẹ pọ́n de wẹ to hodọna ẹn. Onọ̀ sunnu lọ tọn, po onọ̀-daho etọn po wẹ plan ẹn wá agahun-glintẹn lọ, na e nido do agahun yì Afrique du Sud. To whenue onọ̀ sunnu lọ tọn, he nọ yin Elke, sè ninọmẹ he mẹ Lana tin te, e yí homẹhunhun do basi oylọna Lana nado wá nọ owhé yetọn gbè. Elke po onọ̀-daho lọ po yinuwa hẹ Lana to aliho he jọmẹ mẹ bosọ to kanbiọ lẹ kanse e gando nuyise etọn lẹ po azọ́n wẹndagbe-jlatọ whenu-gigọ́ tọn he e nọ wà po go.

 ³ To wunkẹngbe afọnnu, to whenue Lana ko dù núdùdù afọnnu tọn dagbe de godo, e na gblọndo kanbiọ sinai do Biblu ji susu lẹ tọn, podọ e yí adlẹsi yetọn, na mẹde nido yin didohlan nado doafọna ojlo yetọn. Lana lẹkọyi whé to jijọho mẹ, bo zindonukọn to sinsẹ̀nzọn etọn mẹ taidi gbehosọnalitọ whepoponu tọn. E mọdọ ‘Mẹhe nọ sè odẹ̀’ wẹ gọalọna emi nado tindo kọdetọn dagbe.—Ps. 65:2.

4. Nuhudo tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

⁴ Eyin mí wá pehẹ whlepọn de to ajiji mẹ, e sọgan nọma vẹawuna mí nado hodẹ̀ bo biọ alọgọ, podọ homẹ Jehovah tọn nọ hùn nado sè odẹ̀ mọnkọtọn lẹ he omẹ nugbonọ etọn lẹ hò hlan ẹn. (Ps. 34:15; Howh. 15:8) Ṣigba, eyin mí nọ lẹnayihamẹpọn do odẹ̀ apajlẹ tọn lọ ji, mí sọgan mọdọ nuhudo he yin nujọnu hugan devo lẹ tin he mí sọgan ko nọ yí nukunpẹvi do pọ́n. Di apajlẹ, lẹnnupọndo lehe nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ yin didohia to obiọ atọ̀n he gbọngodo to odẹ̀ apajlẹ tọn lọ mẹ lẹ mẹ do ji. Podọ, be nudevo tin he mí sọgan wà nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ obiọ ẹnẹtọ lọ, he gando núdùdù egbesọ tọn mítọn go ya?—Hia Matiu 6:11-13.

5, 6. Naegbọn e do yin nujọnu nado nọ biọ núdùdù mítọn egbehe tọn, eyin mí tlẹ tindo nuhe pemẹnu to agbasa-liho?

⁵ Doayi e go dọ to obiọ mẹdetiti tọn ehe mẹ, mí ma nọ dọ núdùdù “ṣie” egbehe tọn, kakatimọ mí nọ dọ núdùdù “mítọn” egbehe tọn. Victor he yin nugopọntọ lẹdo tọn to Aflika basi zẹẹmẹ dọmọ: “N’nọ saba yí ahundopo do dopẹna Jehovah dọ yẹn po asi ṣie po ma nọ to nuhà glanglan gando fie núdùdù mítọn he na bọdego na wá sọn go, mọjanwẹ mí ma nọ to nuhà dọ mẹnu wẹ na sú họ̀-kuẹ mítọn do niyẹn. Egbesọegbesọ wẹ mẹmẹsunnu mítọn lẹ nọ yí homẹdagbe do penukundo mí go. Ṣigba, n’nọ hodẹ̀ dọ mẹhe nọ gọalọna mí lẹ lọsu ni penugo nado nọ pehẹ nuhahun akuẹzinzan tọn yetọn lẹ po kọdetọn dagbe po.”

⁶ Eyin mí tindo núdùdù he pemẹnu na azán susu, mí sọgan nọ flin mẹmẹsunnu he tin to ohẹ́n mẹ kavi he go nujijọ ajiji jọ do lẹ. Mí ma dona nọ hodẹ̀ na yé poun gba, ṣigba mí sọ dona nọ yinuwa sọgbe hẹ odẹ̀ mítọn lẹ. Di apajlẹ, mí sọgan nọ má nuhe mí tindo lẹ hẹ yisenọ hatọ he tin to nuhudo mẹ lẹ. Mí sọgan sọ nọ basi nunina sọn ojlo mẹ wá na azọ́n lẹdo aihọn pé tọn lọ to gbesisọ mẹ, to yinyọnẹn mẹ dọ akuẹ mọnkọtọn lẹ nọ yin yiyizan to aliho dagbe mẹ.—1 Joh. 3:17.

7. Apajlẹ tẹwẹ Jesu na nado dohia dọ mí ma dona “yin magbọjẹnọ na osọ he ja gbede”?

⁷ To whenue Jesu to hodọ gando núdùdù egbesọ tọn mítọn go, nuhudo he mí tindo to alọnu lẹ hodọ wẹ e na ko te. Enẹwutu, e zindonukọn bo do lehe Jiwheyẹwhe nọ doaṣọ́na vounvoun danji tọn lẹ do hia, podọ to enẹgodo e dọmọ: “Be ewọ ma na doaṣọ́na mì humọ, mì yise pẹvinọ? Enẹwutu, mì yin magbọjẹnọ gbede blo, dọ, . . . ‘Etẹ mí na dó?’” E dotana gbọn ayinamẹ titengbe ehe vivọdọ dali dọmọ: “Mì yin magbọjẹnọ na osọ he ja gbede blo.” (Mat. 6:30-34) Ehe dohia dọ kakati mí nido nọ to agbasanu lẹ bẹpli, mí dona nọ tindo pekọ to nuhudo egbesọ tọn mítọn lẹ mẹ. Nuhudo mọnkọtọn lẹ sọgan bẹ ohọ̀ dagbe, agbasazọ́n he na zọ́n bọ mí na penukundo whẹndo mítọn go, po nuyọnẹn he mí nado pehẹ nuhahun agbasalilo tọn mítọn lẹ po tintindo hẹn. Ṣigba, eyin nuhudo agbasa tọn mọnkọtọn lẹ kẹdẹ ji wẹ mí nọ hodẹ̀ do, enẹ na dohia dọ mí ma tin to jlẹkaji. Nuhudo gbigbọmẹ tọn mítọn lẹ yin nujọnu taun hugan onú enẹlẹ.

8. Nuhudo titengbe tẹwẹ hodidọ Jesu tọn gando núdùdù egbesọ tọn mítọn go dona nọ flin mí? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁸ Hodidọ Jesu tọn gando núdùdù egbesọ tọn mítọn go dona nọ flinnu mí gando nuhudo núdùdù gbigbọmẹ tọn mítọn go. Ogán mítọn dọmọ: “Gbẹtọ ma nọ nọgbẹ̀ gbọn akla kẹdẹ dali gba, ṣigba gbọn ohó he nọ tọ́n sọn onù Jehovah tọn mẹ lẹpo dali.” (Mat. 4:4) Enẹwutu, mí dona zindonukọn nado nọ hodẹ̀ dọ Jehovah ni nọ na mí núdùdù gbigbọmẹ tọn to ojlẹ sisọ mẹ zọnmii.

9. Linlẹn tẹ mẹ wẹ ylando mítọn lẹ yin “ahọ́” te?

⁹ Naegbọn Jesu do yí hogbe lọ “ahọ́” zan, bo ka yí hogbe lọ “ylando” zan to nujijọ devo whenu? (Mat. 6:12; Luku 11:4) Hugan owhe 60 die wayi, linlinnamẹwe ehe basi zẹẹmẹ dọmọ: “To whenue mí waylando bo gbàsẹ́n Jiwheyẹwhe tọn lẹ, e nọ zọ́n bọ mí nọ lẹzun ahọ́tọnọ na ẹn. . . . Na ylando mítọn lẹ wutu, Jiwheyẹwhe sọgan biọ ogbẹ̀ mítọn to mí si bo yí i do e nù. . . . Ewọ sọgan yí jijọho etọn sọn mí si, bo gbọnmọ dali sánkanna haṣinṣan jijọho tọn he mí tindo hẹ ẹ. . . . Mí duahọ owanyi tọn do e, yèdọ owanyi he mí nọ dohia gbọn tonusisena ẹn dali; podọ to whenue mí waylando, mí nọ gboawupo nado suahọ owanyi lọ tọn na ẹn, na ylanwiwa nọ dohia dọ mí ma yiwanna Jiwheyẹwhe.”—1 Joh. 5:3.

10. Dodonu tẹ ji wẹ Jehovah sọgan jo ylando mítọn lẹ na mí te, podọ numọtolanmẹ tẹwẹ mí dona tindo?

¹⁰ Na mí nọ tindo nuhudo jonamẹ tọn egbesọegbesọ wutu, enẹ dohia dọ mí tindo nuhudo avọ́sinsan ofligọ Jesu tọn, yèdọ dodonu dopo he sọgbe lọ, he ji Jiwheyẹwhe sọgan jo ylando mítọn lẹ na mí mlẹnmlẹn te. Dile etlẹ yindọ ofligọ ehe ko yin bibasi sọn nudi owhe 2 000 die, mí dona yọ́n pinpẹn etọn taidi dọ egbé wẹ e yin bibasi nkọ. “Mẹflikuẹ” ogbẹ̀ mítọn tọn yin “akuẹgegenu” sọmọ bọ nudepope ma tin he gbẹtọvi mapenọ de sọgan wà na mí he na pé nado suahọ ehe. (Hia Psalm 49:7-9; 1 Pita 1:18, 19.) Na nugbo tọn, mí dona nọ dopẹna Jehovah to whelẹponu na nunina daho ehe. Mọdopolọ, hogbe lọ “ylando mítọn lẹ” kakati nido yin “ylando ṣie lẹ” dona nọ flinnu mí dọ yisenọ hatọ mítọn lẹpo wẹ tindo nuhudo ofligọ ehe tọn. E họnwun dọ Jehovah jlo dọ dagbemẹninọ gbigbọmẹ tọn mẹdevo lẹ tọn, etlẹ yin mẹhe waylando do mí lẹ tọn ni nọ duahunmẹna mí, e ma yin mítọn kẹdẹ gba. To paa mẹ, ylando mọnkọtọn lẹ he mẹdevo lẹ wà do mí ma nọ sinyẹn sọmọ, podọ yé nọ hùn dotẹnmẹ dote na mí nado dohia dọ mí yiwanna mẹmẹsunnu mítọn lẹ nugbonugbo, bo tindo ojlo nado jona yé dile Jiwheyẹwhe nọ gbọn lẹblanu dali jona mí do.—Kọl. 3:13.

11. Naegbọn e yin nujọnu nado nọ jonamẹ?

¹¹ E blawu dọ taidi gbẹtọvi mapenọ de, to whedelẹnu e sọgan jọ bọ mí na dokẹ̀n mẹde. (Lev. 19:18) Eyin mí dọhodo whẹho lọ ji hẹ mẹdevo lẹ, yé sọgan yíwhẹ̀ do mí ji, podọ ehe sọgan hẹn kinklan wá agun lọ mẹ. Eyin  mí dike bọ ninọmẹ mọnkọtọn zindonukọn, enẹ na dohia dọ mí ma yọ́n pinpẹn lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn po ofligọ lọ po tọn. Otọ́ mítọn ma nasọ yí nuhọakuẹ avọ́sinsan Visunnu etọn tọn zan do ota mítọn mẹ nado jona mí ba, eyin mí ma nọ jonamẹ. (Mat. 18:35) Jesu basi zẹẹmẹ do nugbo ehe ji to whenue e plọnmẹ odẹ̀ apajlẹ tọn lọ godo tlolo. (Hia Matiu 6:14, 15.) Hú popolẹpo, eyin mí na mọaleyi sọn jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn mẹ, mí dona dovivẹnu ma nado hẹn ylando sinsinyẹn wiwà zun aṣa. Ojlo mítọn ma nado hẹn ylanwiwa zun aṣa gando obiọ he bọdego go.—1 Joh. 3:4, 6.

12, 13. (a) Etẹwẹ jọ do Jesu go tlolo to baptẹm etọn godo? (b) Naegbọn míde wẹ mí dona dowhẹ eyin mí jai jẹ whlepọn mẹ? (c) Etẹwẹ Jesu dohia gbọn nugbonọ-yinyin kakajẹ okú dali?

¹² Nulinlẹnpọn do nuhe jọ do Jesu go ojlẹ vude to baptẹm etọn godo ji, na gọalọna mí nado mọnukunnujẹ obiọ lọ mẹ, he dọmọ: “A sọ hẹn mí biọ whlepọn mẹ blo.” Gbigbọ Jiwheyẹwhe tọn deanana Jesu yì danfafa ji. Etẹwutu? Na e nido “yin whiwhlepọn gbọn Lẹgba dali.” (Mat. 4:1; 6:13) Be enẹ dona paṣa mí wẹ ya? Enẹ ma dona paṣa mí eyin mí mọnukunnujẹ whẹwhinwhẹ́n he wutu Jiwheyẹwhe do dó Visunnu etọn hlan aigba ji mẹ. Whẹwhinwhẹ́n lọ wẹ nado didẹ whẹho he fọndote to whenue Adam po Evi po gbẹ́ nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn dai. E na biọ whenu susu nado mọ gblọndo na kanbiọ he fọndote lẹ. Di apajlẹ, be nude wẹ jẹdò to aliho he mẹ Jiwheyẹwhe dá gbẹtọvi lẹ te mẹ ya? Be e yọnbasi dọ gbẹtọvi pipé de ni nọgodona nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn mahopọnna avùnnukundiọsọmẹ “mẹylankan lọ” tọn ya? Podọ be gbẹtọvi lẹ sọgan jẹ mẹdekannu sọn aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn glọ bo tindo kọdetọn dagbe dile Satani dohia do ya? (Gẹn. 3:4, 5) Whenu susu na juwayi whẹpo kanbiọ mọnkọtọn lẹ nido mọ gblọndo, ṣigba enẹ na zọ́n bọ nudida he tindo nuyọnẹn lẹpo na mọdọ aliho he mẹ Jehovah nọ yí nupojipetọ-yinyin etọn zan te nọ hẹn ale wá na yé.

¹³ Omẹ wiwe wẹ Jehovah yin, enẹwutu e ma nọ whlé mẹdepope pọ́n nado wà nuylankan. Ṣigba, Lẹgba wẹ yin “Mẹwhlepọntọ lọ.” (Mat. 4:3) Lẹgba sọgan wleawuna ninọmẹ he nọ hẹnmẹ biọ whlepọn mẹ lẹ. Ṣogan, e pò to mẹdopodopo si, eyin e na joawuna nudepope he sọgan hẹn ẹn biọ whlepọn mẹ kavi lala. (Hia Jakọbu 1:13-15.) Na Jesu tọn, ewọ nọ gbẹ́ whlepọn he yin zizedonukọnna ẹn lẹpo dai to afọdopolọji, bo nọ yihodọ sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Gbọnmọ dali, Jesu nọgodona jlọjẹ Jiwheyẹwhe tọn nado yin nupojipetọ. Ṣigba, Satani ma jogbe. E nọte “kakajẹ dotẹnmẹ hundote dagbe devo whenu.” (Luku 4:13) Jesu zindonukọn nado nọavùnte sọta vivẹnudido Satani tọn lẹpo nado hẹn tenọgli etọn gble. Klisti nọgodona nupojipetọ-yinyin dodo tọn Jehovah tọn bo dohia dọ gbẹtọvi pipé de sọgan yin nugbonọ etlẹ yin to whlepọn he sinyẹn taun lẹ whenu. Ṣigba, Satani nọ tẹnpọn nado domọwle hodotọ Jesu tọn lẹ kakajẹ hiẹ lọsu ji.

14. Etẹwẹ mí dona wà eyin mí ma na biọ whlepọn mẹ?

¹⁴ Na whẹho he gando nupojipetọ-yinyin Jiwheyẹwhe tọn go lọ gbẹ́ to nukọnzindo wutu, Jehovah nọ na dotẹnmẹ Mẹwhlepọntọ lọ nado whlé mí pọ́n gbọn aihọn ehe yiyizan dali. Jiwheyẹwhe ma nọ hẹn mí biọ whlepọn mẹ. Kakatimọ, ewọ nọ dejido mí go, podọ e jlo na gọalọna mí. Ṣigba, na Jehovah nọ na sisi mẹdekannujẹ nudide bibasi tọn mítọn wutu, ewọ ma nọ glọnalina whlepọn lẹ to azọ́njiawu-liho ma nado wá mí ji. Mí dona wà onú awe delẹ, enẹ wẹ nado gbọṣi nukle to gbigbọ-liho, podọ nado nọ hodẹ̀ whẹwhẹ. Nawẹ Jehovah nọ na gblọndo odẹ̀ mítọn lẹ gbọn?

15, 16. (a) Etẹwẹ yin delẹ to whlepọn he mí dona nọavùnte sọta lẹ mẹ? (b) Eyin mẹde jai jẹ whlepọn mẹ, owhẹ̀ mẹnu tọn wẹ enẹ yin?

¹⁵ Jehovah nọ na mí gbigbọ wiwe huhlọnnọ etọn, ehe sọgan hẹn mí lodo bo gọalọna mí nado nọavùnte sọta whlepọn lẹ. Jiwheyẹwhe  sọ nọ na mí avase jẹnukọn gbọn Ohó etọn po agun lọ po gblamẹ gando nuhe mí dona nọ dapana lẹ go, taidi nado nọ yí suhugan whenu mítọn, akuẹ mítọn, po huhlọn mítọn po tọn zan nado doafọna onú agbasa tọn he ma yin dandan tọn lẹ. Espen po Janne po nọ nọ̀ otò adọkunnọ de mẹ to Europe. Na owhe susu lẹ, yé yin gbehosọnalitọ whepoponu tọn to awà otò yetọn tọn de ji, fie nuhudo sù te taun. To whenue yé ji visunnu yetọn tintan godo, yé mọdọ emi dona doalọtena azọ́n gbehosọnalitọ tọn, podọ todin yé ko ji viyọnnu dopo dogọ. Espen dọmọ: “Mí nọ saba hodẹ̀ na Jehovah dọ ni ma dike mí ni jai jẹ whlepọn mẹ blo, titengbe todin he mí ma nọ penugo nado yí whenu susu zan to nuwiwa yẹwhehọluduta tọn lẹ mẹ dile mí nọ wà do dai. Mí nọ biọ Jehovah dọ ni gọalọna mí nado hẹn gbigbọnọ-yinyin po zohunhun mítọn to lizọnyizọn lọ mẹ po go.”

¹⁶ Whlepọn devo he tin-to-aimẹ to azán mítọn gbè wẹ yẹdide fẹnnuwiwa tọn lẹ pinpọn. Eyin mí jai jẹ whlepọn mọnkọtọn de mẹ, mí ma sọgan dowhẹ Satani. Etẹwutu? Na Satani po aihọn etọn po ma sọgan hẹn mí po huhlọn po nado wà nudepope he ma sọgbe. Mẹdelẹ ko joawuna whlepọn ehe, na yé nọ to nulẹnpọn mapote do nuhe ma sọgbe lẹ ji wutu. Ṣigba, mí sọgan nọavùnte dile fọtọ́n susu to mẹmẹsunnu mítọn lẹ mẹ ko wà do.—1 Kọl. 10:12, 13.

17. (a) Nawẹ mí sọgan nọgbẹ̀ sọgbe hẹ obiọ mítọn nado yin whinwhlẹn sọn mẹylankan lọ si gbọn? (b) Kọgbọ tẹwẹ mí na mọ to madẹnmẹ?

¹⁷ Nado nọgbẹ̀ sọgbe hẹ obiọ lọ dọ “whlẹn mí sọn mẹylankan lọ si,” mí dona dovivẹnu ‘ma nado yin apadewhe aihọn Satani tọn.’ Mí ma dona “yiwanna aihọn [Satani tọn] kavi onú he tin to aihọn mẹ lẹ.” (Joh. 15:19; 1 Joh. 2:15-17) Mí dona to vivẹnu ehe do zọnmii. Kọgbọ nankọ die mí na tindo to whenue Jehovah na na gblọndo obiọ ehe tọn bo de Satani sẹ̀ bosọ và aihọn etọn sudo! Mí dona flindọ to whenue Satani yin yinyan sọn olọn mẹ, e yọnẹn dọ whenu he pò na emi ma sù. E gblehomẹ sinsinyẹn bo to nuhe go e pé lẹpo wà nado hẹn tenọgli mítọn gble. Enẹwutu, mí dona zindonukọn nado nọ biọ to odẹ̀ mẹ dọ mí ni yin whinwhlẹn sọn ewọ si.—Osọ. 12:12, 17.

18. Nado lùn vivọnu aihọn Satani tọn tọ́n, etẹwẹ mí dona zindonukọn nado to wiwà?

¹⁸ Be a jlo na duvivi ojlẹ ayajẹ tọn enẹ tọn ya? Eyin mọ wẹ, zindonukọn nado to dẹ̀ho dọ Ahọluduta Jiwheyẹwhe tọn ni klan oyín Jiwheyẹwhe tọn do wiwe bo hẹn ojlo etọn nado yin wiwà to aigba ji. Nọ lẹhlan Jehovah nado hẹn pekọ wá na nuhudo gbigbọmẹ tọn po agbasa tọn towe lẹ po. Na nugbo tọn, magbe nado nọ nọgbẹ̀ sọgbe hẹ odẹ̀ apajlẹ tọn lọ.