Be Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn Sọgbe Ya?
Adà tintan Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yin didetọn to 1950. Sọn whenẹnu gbọ́n, mẹdelẹ ko dọ nuhe yé lẹn kavi fọ́n ayihaawe dote gando gbesisọ Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn a go, na e gbọnvona lẹdogbedevomẹ Biblu tọn devo lẹ to fidelẹ wutu. Nuhewutu vogbingbọn do tin to fidelẹ nọ saba yin dopo to whẹwhinwhẹ́n he bọdego ehelẹ mẹ.
E Sọgan Yin Jidedego. Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yin zize sinai do dodinnanu agọe tọn he weyọnẹntọ lẹ basi ji, podọ do suhugan alọnuwe-hihia hohowhenu tọn he sọgan yin jidedego lẹ ji. To vogbingbọn mẹ, alọnuwe-hihia he ji la Bible du roi Jacques (Glẹnsigbe) vọkan 1611 tọn yin zize sinai do lẹ ma sọgbe bo ma ko sọ dẹn-to-aimẹ sọ dehe yin yiyizan nado basi Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn lẹ.
Nugbonọ-Yinyin Etọn. Mẹhe basi Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn lẹ dovivẹnu susu nado lilẹ́ owẹ̀n he Jiwheyẹwhe gbọdo to dowhenu lọ do gbedevomẹ po nugbonọ-yinyin po. (2 Timoti 3:16) Lẹdogbedevomẹ Biblu tọn susu gboawupo nado yin nugbonọ na owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn bo hodo aṣa gbẹtọvi tọn lẹ, di apajlẹ yé yí tẹnmẹ-yinkọ lẹ taidi Oklunọ kavi Jiwheyẹwhe do diọ yinkọ mẹdetiti tọn Jiwheyẹwhe tọn, Jehovah.
Lẹdogbedevomẹ Paa De. To vogbingbọn mẹ na lẹdogbedevomẹ he lilẹ́ hogbe Biblu tọn lẹ do aliho he jlo yé mẹ, Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn nọ lilẹ́ hogbe lẹ do ogbè devo mẹ to aliho paa mẹ eyin mọwiwà ma na zọ́n bọ zẹẹmẹ hogbe lọ lẹ tọn na gẹdẹ, kavi zọ́n bọ linlẹn he tin to kandai dowhenu tọn lọ lẹ mẹ na whlá. Lẹdogbedevomẹ Biblu tọn he nọ lilẹ́ kandai dowhenu tọn lẹ do aliho he jlo yé mẹ lẹ sọgan yí pọndohlan gbẹtọvi tọn lẹ dogọ kavi de linlẹn titengbe delẹ sẹ̀.
Vogbingbọn delẹ he tin to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn po lẹdogbedevomẹ devo lẹ po ṣẹnṣẹn
Owe delẹ ma to e mẹ. To Biblu yetọn lẹ mẹ, ṣọṣi Katoliki Lomu tọn po Orthodoxe Whèzẹtẹn tọn lẹ po yí owe delẹ dogọ he mẹdelẹ nọ ylọdọ Owe He Yin Yiyidogọ Kandai Biblu Tọn lẹ. Ṣigba, owe enẹlẹ ma yin alọkẹyi to hohowhenu to owe osẹ́n tọn Juvi lẹ tọn mẹ, podọ e jẹna ayidego dọ Biblu dọ dọ Ju lẹ wẹ mẹhe “nulila wiwe Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin zizedo alọmẹ na.” (Lomunu lẹ 3:1, 2) Enẹwutu, e sọgbe dọ Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn po lẹdogbedevomẹ Biblu tọn agọe tọn susu devo lẹ po ni de Owe He Yin Yiyidogọ Kandai Biblu Tọn lẹ sọn lẹdogbedevomẹ Biblu tọn yetọn lẹ mẹ.
Wefọ delẹ ma to e mẹ. Lẹdogbedevomẹ Biblu tọn delẹ yí wefọ po hodidọ delẹ po dogọ he ma tin to alọnuwe kinkan Biblu tọn he ko dẹn-to-aimẹ hugan lẹ mẹ, enẹwutu nuhe yin yiyidogọ enẹlẹ ma tin to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ. Lẹdogbedevomẹ egbezangbe tọn susu ma bẹ nuhe wá yin yiyidogọ to godo mẹ enẹlẹ hẹn, kavi nọ yigbe dọ alọnuwe-hihia Biblu tọn he sọgan yin jidedego hugan lẹ ma nọgodona nuhe yin yiyidogọ enẹlẹ. b
Hogbe lẹ gbọnvo. To whedelẹnu, lẹdogbedevomẹ hogbe dopodopo bibasi tọn ma nọ họnwun kavi sọgan hẹnmẹ buali. Di apajlẹ, hodidọ Jesu tọn he tin to Matiu 5:3 mẹ nọ saba yin lilẹdo: “Donanọ wẹ wamọnọ lẹ to gbigbọ mẹ.” (Biblu Wiwe lọ—Gun Alada) Mẹsusu nọ mọdọ nado lilẹ́ hogbe Jesu tọn lẹ to aliho paa mẹ do “wamọnọ lẹ to gbigbọ mẹ” nọ hẹn hodidọ lọ dózin, podọ mẹdelẹ nọ lẹndọ Jesu to nùzindo nujọnu-yinyin whiwhẹ po ohẹ́n po tọn ji. Ṣigba, nuhe dọ Jesu te wẹ yindọ, eyin mẹde na tindo ayajẹ nujọnu tọn, e dona kẹalọyi dọ emi tindo nuhudo anademẹ Jiwheyẹwhe tọn. Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn hẹn zẹẹmẹ nuhe dọ Jesu te tọn họnwun po hogbe ehelẹ po dọ, “mẹhe yọnẹn dọ yé tindo nuhudo gbigbọmẹ tọn lẹ.”—Matiu 5:3. c
Hodidọ dagbe delẹ gando Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn go gbọn weyọnẹntọ he ma yin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ dali
To wekanhlanmẹ de mẹ to 8 décembre 1950, weyọnẹntọ Edgar J. Goodspeed he sọ yin lẹdogbedevomẹ-basitọ Biblu tọn ayidego tọn de wlan gando Owe-Wiwe Glẹki Tọn lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn (Glẹnsigbe) go dọ, “Yẹn tindo ojlo to azọ́n lizọnyizọn omẹ mìtọn lẹ tọn, po lehe e gbloada lẹdo aihọn pé do po mẹ, bosọ hùnhomẹ tlala do lẹdogbedevomẹ he tin to edekannu, he dọ nugbo bosọ tindo huhlọn lọ go. E dohia dọ nupinplọn dagbe voovo podọ sọwhiwhe tọn he e bẹhẹn lẹ gbloada taun, dile yẹn sọgan dekunnu etọn do.”
Mẹplọntọ wehọmẹ Alavọ tọn Chicago tọn Allen Wikgren dọ dọ, Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn yin apajlẹ lẹdogbedevomẹ he nọ yí hogbe egbezangbe tọn lẹ zan de tọn; bọ kakati ni yin didesọn lẹdogbedevomẹ devo lẹ mẹ poun, “hodidọ he gbọnvo bosọ jẹna ayidego lẹ” nọ saba yin mimọ to e mẹ.—The Interpreter’s Bible, Bladopọ I, weda 99.
To whenue e to hodọ gando Owe-Wiwe Glẹki Tọn lẹ—Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn go, weyọnẹntọ Grande-Bretagne-nu Alexander Thomson he yin homọdọdo Biblu go tọ́ de wlan dọmọ: “E họnwun dọ lẹdogbedevomẹ lọ yin azọ́n weyọnẹntọ azọ́nyọnẹntọ he bikan lẹ tọn, he ko tẹnpọn nado lilẹ́ nugbo kandai Glẹkigbe mẹ tọn do gbedevomẹ dile Glẹnsigbe penugo nado nọ dọ ẹ do.”—The Differentiator, avril 1952, weda 52.
Dile etlẹ yindọ wekantọ Charles Francis Potter tọn lẹndọ wefọ kleun delẹ ma yin lilẹdogbedevomẹ to aliho paa mẹ, e dọmọ: “Ayihaawe ma tin dọ lẹdogbedevomẹ basitọ he ma dọ yinkọ yetọn enẹlẹ yí azọ́nyinyọnẹn weyọnẹntọ tọn po zinzin po do lilẹ́ alọnuwe-hihia he yọ́n hugan lẹ sọn Heblugbe po Glẹkigbe po mẹ do ogbè devo mẹ.”—The Faiths Men Live By, weda 300.
Dile etlẹ yindọ Robert M. McCoy lẹndọ Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn tindo awugbopo po adà he yọ́n taun lẹ po, e dotana linlin dogbapọn tọn etọn do e ji dọmọ: “Lẹdogbedevomẹ Alẹnu Yọyọ lọ tọn yin kunnudenu dọ weyọnẹntọ he pegan nado yí zinzin do penukundo nuhahun susu he lẹdogbedevomẹ Biblu tọn bibasi nọ bẹhẹn go lẹ tin to ogbẹ́ lọ [Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ] mẹ.”—Andover Newton Quarterly, Janvier 1963, weda 31.
Dile etlẹ yindọ mẹplọntọ wehọmẹ daho tọn S. MacLean Gilmour ma kọngbedopọ hẹ lehe fidelẹ yin lilẹdogbedevomẹ do to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ, e yigbe dọ mẹhe basi lẹdogbedevomẹ lọ lẹ “tindo nuyọnẹn vonọtaun Glẹkigbe tọn.”—Andover Newton Quarterly, Septembre 1966, weda 26.
To linlin dogbapọn tọn etọn gando Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn go he yin apadewhe Kingdom Interlinear Translation of the Greek Scriptures tọn mẹ, Mẹplọntọ Alọgọtọ to wehọmẹ daho Thomas N. Winter wlan dọmọ: “Azọ́n lẹdogbedevomẹ-basitọ he ma dọ yinkọ yetọn lọ lẹ tọn sọgbe mlẹnmlẹn hẹ nukunnumọjẹnumẹ egbezangbe tọn, bosọ sọgbe to adà voovo etọn lẹpo mẹ.”—The Classical Journal, Avril-Mai 1974, weda 376.
Mẹplọntọ wehọmẹ daho Benjamin Kedar-Kopfstein tọn, weyọnẹntọ Heblu tọn de to Islaeli, dọ to 1989 dọmọ: “To dodinnanu ogbè tọn ṣie mẹ to kọndopọ mẹ hẹ Biblu Heblu tọn po lẹdogbedevomẹ lẹ po, yẹn nọ saba dlẹnalọdo vọkan Glẹnsigbe tọn he yin yinyọnẹn taidi Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn. To mọwiwà mẹ, n’mọdọ numọtolanmẹ ṣie yin hinhẹn lodo pludopludo dọ azọ́n ehe dohia dọ vivẹnu ahundopo tọn de yin dido nado tindo nukunnumọjẹnumẹ kandai lọ tọn he sọgbe dile e sọgan yọnbasi do.”
To whenue Jason BeDuhn, he yin mẹplọntọ alọgọtọ do whẹho sinsẹ̀n tọn ji to wehọmẹ daho gbadopọnna lẹdogbedevomẹ nukundeji ṣinẹnẹ to Glẹnsigbe mẹ godo, e wlan dọmọ: “NW [Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn] wẹ sọgbe hugan to lẹdogbedevomẹ he n’gbeje pọ́n lẹ mẹ.” Dile etlẹ yindọ gbẹtọ lẹ to paa mẹ gọna weyọnẹntọ he nọ basi dodinnanu do Biblu ji susu nọ lẹndọ nuyise lẹdogbedevomẹ-basitọ lọ lẹ tọn wẹ zọ́n bọ vogbingbọn delẹ do tin to Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn mẹ, mẹdaho BeDuhn dọ dọ “Nuhewutu suhugan vogbingbọn lọ lẹ tọn do tin wẹ yindọ, NW yí gbesisọ daho hugan do lilẹ́ hogbe dowhenu tọn he wekantọ Alẹnu Yọyọ tọn lẹ yizan lẹ to aliho tlọlọ mẹ po zinzin po.”—Truth in Translation, weda 163, 165.
a Zẹẹmẹ ehelẹ gando vọkan Lẹdogbedevomẹ Aihọn Yọyọ Tọn he yin didetọn jẹnukọnna vọjlado 2013 tọn lẹ go.
b Di apajlẹ, pọ́n Biblu New International Version po The New Jerusalem Bible Katoliki tọn po. Wefọ he yin yiyidogọ lẹ wẹ Matiu 17:21; 18:11; 23:14; Malku 7:16; 9:44, 46; 11:26; 15:28; Luku 17:36; 23:17; Johanu 5:4; po Lomunu lẹ 16:24 po. Biblu Wiwe lọ—Gun Alada po Douay-Rheims Version po yí hodidọ he nọgodona nuyise Atọ̀n-to-Dopomẹ tọn de dogọ to 1 Johanu 5:7, 8 mẹ, ehe yin yiyidogọ to owhe kanweko susu lẹ to whenue Biblu ko yin kinkan fó godo.
c Mọdopolọ, lẹdogbedevomẹ J. B. Phillips tọn lilẹ́ hogbe Jesu tọn lẹ do, “mẹhe yọnẹn dọ yé tindo nuhudo Jiwheyẹwhe tọn lẹ,” podọ The Translator’s New Testament lilẹ́ yé do, “mẹhe yọ́n nuhudo yetọn to gbigbọ-liho lẹ.”