Mí nọ hodo nuhe Biblu dọ lẹ pẹkipẹki to whenue mí jlo na basi hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn, ehe sọ nọ yin yiylọdọ “Tenu-Núdùdù Godo tọn,” kavi hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn. (1 Kọlintinu lẹ 11:20) Amọ́, susu nuyise sinsẹ̀n he pò lẹ tọn po aṣa he yé nọ hodo to hùnwhẹ ehe whenu lẹ po ma sinai do nuhe Biblu dọ ji.

 Lẹndai he wutu Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn do nọ yin bibasi wẹ nado flin Jesu bo do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na avọ́sinsan he e basi do ota mítọn mẹ. (Matiu 20:28; 1 Kọlintinu lẹ 11:24) Hùnwhẹ ehe ma yin aṣa kavi nuwiwa sinsẹ̀n tọn de he nọ zọ́n bọ yè nọ mọ nukundagbe Jiwheyẹwhe tọn kavi jona ylando tọn. Nuhe Biblu plọnmẹ wẹ yindọ yise tintindo to Jesu mẹ kẹdẹ wẹ sọgan hẹn jona ylando tọn yọnbasi, e ma yin gbọn nuwiwa sinsẹ̀n tọn de dali gba.​—Lomunu lẹ 3:25; 1 Johanu 2:1, 2.

 Jesu degbena devi etọn lẹ nado nọ basi hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn, amọ́ e ma dọ whla nẹmu he e na nọ yin bibasi taun. (Luku 22:19) Mẹdelẹ lẹndọ e dona nọ yin bibasi to sunmẹsunmẹ bọ mẹdevo lẹ nọ basi i to sẹmẹsẹmẹ, egbesọegbesọ, whlasusu to azán dopodopo ji kavi to whedepopenu he yé mọdọ e sọgbe nado wàmọ. Ṣigba, nudọnamẹ he ji mí dona lẹnnupọndo delẹ die.

 Jesu ze hùnwhẹ Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn dai to azán he gbè Ju le nọ dù hùnwhẹ Juwayi tọn, podọ azán enẹ dopolọ gbè wẹ ewọ wá kú. (Matiu 26:1, 2) Ehe ma yin kosọ de poun. Owe-wiwe lẹ yí avọ́sinsan Jesu tọn jlẹdo avọ́sinsan lẹngbọvu Juwayi tọn go. (1 Kọlintinu lẹ 5:7, 8) Hùnwhẹ Juwayi tọn nọ yin bibasi whladopo to owhe dopo mẹ. (Eksọdusi 12:1-6; Levitiku 23:5) Mọdopolọ, Klistiani dowhenu tọn lẹ nọ basi hùnwhẹ Oflin okú Jesu tọn whladopo to owhe dopo mẹ, a podọ apajlẹ he yin zizedai to Biblu mẹ enẹ wẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nọ hodo.

 Apajlẹ he Jesu zedai gọalọna mí nado yọ́n whla nẹmu he hùnwhẹ Oflin tọn lọ dona nọ yin bibasi gọna azán po ogàn he mẹ e na nọ yin bibasi te po. E ze hùnwhẹ lọ dai to họyiyi owhè tọn godo to azán 14tọ osun Nisan owhe 33 W.M., sọgbe hẹ sunzanhiawe osun Biblu tọn lẹ tọn. (Matiu 26:18-​20, 26) To egbehe lọsu, azán enẹ dopolọ gbè wẹ mí nọ basi hùnwhẹ Oflin tọn lọ to whemẹwhemẹ, sọgbe hẹ apajlẹ he Klistiani dowhenu tọn lẹ zedai. b

Dile etlẹ yindọ vendredi wẹ azán 14tọ Nisan tọn lọ jẹ do to owhe 33 W.M., e sọgan nọ jẹ do azán devo depope ji to whemẹwhemẹ. Nado yọ́n azán he ji Nisan 14tọ lọ na jẹ do to owhe dopodopo mẹ, mí nọ hia azán lẹ sọgbe hẹ aliho he mẹ e nọ yin hihia te to ojlẹ Jesu tọn mẹ, bo ma nọ hodo sunzanhiawe he Ju lẹ nọ yizan to egbezangbe. c

 To whenue Jesu to hùnwhẹ yọyọ ehe zedai, akla madotọ́n po ovẹn vẹẹ he pò sọn núdùdù hùnwhẹ Juwayi tọn lọ tọn mẹ po wẹ e yizan. (Matiu 26:26-28) Mí nọ hodo apajlẹ etọn, bo nọ zan akla he mẹ otọ́n kavi nuwhẹ́nkun devo depope ma tin te, gọna ovẹn vẹẹ akú, e ma yin osin ovẹn-sinsẹ́n tọn kavi ovẹn flusọ́ he mẹ yè yí onú vivi kavi nuwhẹ́nkun de do gba.

 Sinsẹ̀n delẹ nọ zan akla he yè yí otọ́n kavi nuwhẹ́nkun devo de do hẹn fọ́n lẹ, ṣigba to Biblu mẹ, otọ́n nọ saba yin yiyizan nado dlẹnalọdo ylando kavi hẹnflu. (Luku 12:1; 1 Kọlintinu lẹ 5:6-8; Galatianu lẹ 5:7-9) Enẹwutu, akla he mẹ otọ́n kavi nudevo depope ma tin te wẹ sọgan yin yiyizan taidi ohia he sọgbe hẹ agbasa Klisti tọn he ma tindo ylando depope. (1 Pita 2:22) Aṣa devo he ma sọgbe hẹ Biblu wẹ nado yí osin ovẹn-sinsẹ́n tọn he ma vẹsin zan do otẹn ovẹn jọnun tọn mẹ. Sinsẹ̀n delẹ nọ zan yẹhiadonu mọnkọtọn, na yé ko gbọn nuṣiwa dali dosẹ́n gando ahàn sinsinyẹn nùnù go to whenue Biblu ma dosẹ́n etọn wutu.​—1 Timoti 5:23.

 Akla madotọ́n po ovẹn vẹẹ he nọ yin yiyizan to hùnwhẹ Oflin tọn whenu po yin yẹhiadonu lẹ he nọtena agbasa po ohùn Klisti tọn po. Yé ma nọ diọ zun agbasa po ohùn jọnun etọn po to azọ́njiawu-liho, dile mẹdelẹ nọ lẹn do gba. Gbadopọnna whẹwhinwhẹ́n Owe-wiwe tọn he wutu mí do dọ mọ lẹ.

•   Eyin ohùn etọn titi wẹ Jesu biọ to devi etọn lẹ si nado nù, be e to didọna yé nado gbàsẹ́n he Jiwheyẹwhe do gando ohùn dùdù go niyẹn. (Gẹnẹsisi 9:4; Owalọ lẹ 15:28, 29) Ehe ma ka yọnbasi, na Jesu ma na degbena mẹdevo lẹ nado gbàsẹ́n Jiwheyẹwhe tọn gando nuhọakuẹ-yinyin ohùn tọn go gbede.​—Johanu 8:​28, 29.

•   Eyin apọsteli lẹ ko nù ohùn jọnun Jesu tọn dai wẹ, ewọ ma na ko dọ dọ ohùn emitọn “na yin kinkọndai,” bo gbọnmọ dali dohia dọ avọ́sinsan etọn gbẹ́ pò to nukọn ja.​—Matiu 26:28.

•   Avọ́sinsan Jesu tọn yin bibasi “whladopo podọ kakadoi.” (Heblu lẹ 9:25, 26) Ṣigba, eyin akla po ovẹn po lọ nọ diọ zun agbasa po ohùn jọnun etọn po to Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn lọ whenu wẹ, e dohia dọ mẹhe nọ dù yẹhiadonu lọ lẹ na to avọ́sinsan lọ vọ́ basi mapote niyẹn.

•   Jesu dọmọ: “Mì nọ wà ehe to oflin ṣie mẹ;” e ma dọ “to yíyí mi do sanvọ́ mẹ.”​—1 Kọlintinu lẹ 11:24.

 Mẹhe yise dọ akla po ovẹn po lọ nọ lẹzun agbasa po ohùn jọnun Jesu tọn po lẹ nọ ze nuyise yetọn sinai do nuhe wefọ Biblu tọn delẹ dọ ji. Di apajlẹ, lẹdogbedevomẹ Biblu tọn susu basi kandai nuhe Jesu dọ gando ovẹn lọ go tọn dọmọ: “Ehe wẹ ohùn ṣie.” (Matiu 26:28) Ṣigba, nuhe dọ Jesu te sọgan sọ yin lilẹdogbedevomẹ dọ: “Ehe nọtena ohùn ṣie,” kavi “Ehe zẹẹmẹdo ohùn ṣie.” d Hogbe yẹhiadonu tọn lẹ wẹ Jesu to yiyizan nado plọnnumẹ dile e nọ saba wà do.​—Matiu 13:34, 35.

 Eyin Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ basi Tenu-Núdùdù Oklunọ tọn, omẹ sọha kleun de wẹ nọ dù akla lọ bosọ nọ nù ovẹn lọ. Naegbọn e do yinmọ?

 Jesu kọ̀n ohùn etọn dai nado ze “alẹnu yọyọ de” dai, ehe diọtẹnna alẹnu he ko tin to Jehovah Jiwheyẹwhe po akọta Islaeli hohowhenu tọn po ṣẹnṣẹn. (Heblu lẹ 8:10-13) Mẹhe tin to alẹnu yọyọ enẹ mẹ lẹ wẹ nọ dù akla lọ bo nọ nù ovẹn lọ. Ehe ma gando Klistiani lẹpo go, kakatimọ e bẹ “mẹhe ko yin yiylọ” to aliho vonọtaun de mẹ gbọn Jiwheyẹwhe dali lẹ kẹdẹ hẹn. (Heblu lẹ 9:15; Luku 22:20) Omẹ enẹlẹ na dugán hẹ Klisti to olọn mẹ, podọ Biblu dọ dọ gbẹtọ 144 000 poun wẹ mọ lẹblanulọkẹyi enẹ yí.​—Luku 22:28-30; Osọhia 5:9, 10; 14:1, 3.

 To vogbingbọn mẹ na “lẹngbọpa pẹvi” he mọ oylọ nado dugán hẹ Klisti, suhugan mítọn wẹ to nukundo nado yin apadewhe “gbẹtọ susugege de” tọn he na duvivi ogbẹ̀ madopodo tọn to aigba ji. (Luku 12:32; Osọhia 7:9, 10) Dile etlẹ yindọ mí mẹhe tindo todido nado nọgbẹ̀ to aigba ji lẹ ma nọ dù akla lọ bo masọ nọ nù ovẹn lọ to Oflin whenu, mílọsu nọ do pinpẹn-nutọn-yinyọnẹn hia na avọ́sinsan he Jesu basi do ota mítọn mẹ lọ.​—1 Johanu 2:2.