1. Ano ang mahimo mangin rason sang aton kabalaka, kag ano ang posible naton pamensaron?

NAKAEKSPERIENSIA ka na bala sang grabe nga kabalaka? * Mahimo nga nabalaka ka bangod sang ginsiling ukon ginhimo sang iban nga nagpalain gid sang imo buot. Ukon mahimo nabalaka ka sa kon ano ang imo ginsiling ukon ginhimo. Halimbawa, basi nakahimo ka sang sala, kag nabalaka ka nga indi ka pagpatawaron ni Jehova. Kag basi pamensaron mo nga bangod nagakabalaka ka, indi mabakod ang imo pagtuo kag basi malain ka nga tawo. Pero matuod bala ini?

2. Ano nga mga halimbawa sa Kasulatan ang nagapakita nga indi kulang ang aton pagtuo kon nabalaka kita?

² Binagbinaga ang pila ka halimbawa sa Kasulatan. Si Hana, nga nangin iloy sang manalagna nga si Samuel, may daku gid nga pagtuo. Pero grabe gid ang iya kabalaka kay ginayaguta sia sang isa ka miembro sang ila pamilya. (1 Sam. 1:7) Mabakod ang pagtuo ni apostol Pablo, pero nagbatyag sia sang grabe nga ‘kabalaka sa tanan nga kongregasyon.’ (2 Cor. 11:28) Mabakod gid ang pagtuo ni Hari David, kag ginpalangga gid sia ni Jehova. (Binu. 13:22) Pero nakahimo si David sang mga sala kag nag-antos sia sang grabe nga kabalaka. (Sal. 38:4) Ginlugpayan kag ginpaumpawan ni Jehova ang kada isa sa ila. Binagbinagon naton kon ano ang matun-an naton sa ila halimbawa.

3. Ngaa mahimo mabalaka kita kon silingan kita sing malain sang iban?

³ Mahimo kita mabalaka kon ginsilingan ukon ginhimuan kita sing malain sang iban. Matuod gid ini ilabi na kon ang aton suod nga abyan ukon paryente ang nakasakit sa aton. Mahimo kita mabalaka nga maguba ang aton maayo nga kaangtanan sa iya. Kon kaisa, indi hungod nga may masiling ang iban nga makasakit sa aton. (Hulu. 12:18) Ukon basi hungod nga may isiling ang iban sa aton para masakitan kita. Pareho sini ang natabo sa isa ka pamatan-on nga sister. “Pila ka tuig na ang nagligad,” siling niya, “ginhimuhimuan ako sing istorya sang abi ko matuod ko nga abyan kag ginpalapta ini sa social media. Nasakitan gid ako kag nabalaka. Daw indi ako makapati nga mahimo niya ini sa akon.” Kon may suod kita nga abyan ukon paryente nga nakasakit sa aton, madamo kita sing matun-an sa halimbawa ni Hana.

4. Ano ang mabudlay nga mga problema ni Hana?

⁴ Madamo sang mabudlay nga problema si Hana. Dugay na sia may bana pero indi sia makabata. (1 Sam. 1:2) Sa Israel, madamo ang nagahunahuna nga kon ang isa ka babayi indi makabata, ginapakamalaut sia sang Dios. Gani grabe gid ang kahuya ni Hana. (Gen. 30:1, 2) Mas nagbudlay pa gid ang iya kahimtangan kay ang iya bana may kabataan sa isa pa niya ka asawa nga si Penina. Para kay Penina, karibal niya si Hana gani ‘pirme niya sia ginayaguta kag ginapaakig.’ (1 Sam. 1:6) Bangod sini, nabudlayan gid si Hana. “Nasubuan gid” sia kag ‘nagahibi kag indi na magkaon.’ (1 Sam. 1:7, 10) Paano nalugpayan si Hana?

5. Paano ang pangamuyo nagbulig kay Hana?

⁵ Ginpautwas ni Hana kay Jehova ang iya ginabatyag paagi sa pangamuyo. Pagkatapos niya magpangamuyo, ginpaathag niya ang iya kahimtangan sa mataas nga saserdote nga si Eli. Kag ginsilingan sia ni Eli: “Lakat ka kag kabay pa nga mangin maayo ang imo pamatyag. Kabay pa nga ihatag sang Dios sang Israel ang imo ginapangabay.” Ano ang resulta? ‘Naglakat si Hana kag nagkaon, kag wala na sia nagkalisod.’ (1 Sam. 1:17, 18) Ang pangamuyo nagbulig kay Hana nga mangin kalmado.

6. Ano ang mga matun-an naton kay Hana kag sa Filipos 4:6, 7 parte sa pangamuyo?

⁶ Mangin kalmado kita kon padayon kita nga nagapangamuyo. Nagpangamuyo sing malawig  si Hana sa iya Amay sa langit. (1 Sam. 1:12) Mahimo man kita magpangamuyo sing malawig kay Jehova parte sa aton mga kabalaka, mga problema, kag mga kaluyahon. Indi kinahanglan nga tumalagsahon gid nga mga tinaga ang aton ginagamit ukon dapat manami gid pamatian ang aton pangamuyo. Kon kaisa mahimo nga nagahibi kita kon ginasiling naton kay Jehova ang aton mga kabalaka. Pero indi gid matak-an si Jehova sa pagpamati sa aton. Magluwas sa pagpangamuyo parte sa aton mga problema, dapat man naton dumdumon ang laygay sa Filipos 4:6, 7. (Basaha.) Nagsiling si Pablo nga dapat naton pasalamatan si Jehova sa aton pangamuyo. Madamo kita sang rason para pasalamatan si Jehova. Halimbawa, puede naton pasalamatan ang kabuhi nga ginhatag niya sa aton, ang matahom niya nga mga tinuga, ang iya mainunungon nga gugma, kag ang aton makalilipay nga paglaum. Ano pa ang matun-an naton kay Hana?

7. Ano ang regular nga ginahimo ni Hana kag sang iya bana?

⁷ Bisan pa may mga problema si Hana, regular sia nga nagaupod sa iya bana sa Shilo para magsimba kay Jehova. (1 Sam. 1:1-5) Sang ara sa tabernakulo si Hana, napalig-on sia sang nagsiling ang mataas nga saserdote nga si Eli nga kuntani sabton ni Jehova ang iya pangamuyo.—1 Sam. 1:9, 17.

8. Paano makabulig sa aton ang mga miting? Ipaathag.

⁸ Mangin kalmado kita kon padayon kita nga nagatambong sa mga miting sang kongregasyon. Masami nga nagapangabay sang balaan nga espiritu sang Dios ang brother nga nagapangamuyo sa umpisa sang aton mga miting. Ang paghidait isa sa mga kinaiya nga ginapatubas sang balaan nga espiritu. (Gal. 5:22) Kon nagatambong kita sa aton mga miting bisan pa nabalaka kita, ginahatagan naton si Jehova kag ang aton mga kauturan sang kahigayunan nga palig-unon kita kag buligan kita nga mangin kalmado. Importante gid ang pangamuyo kag ang mga miting kay ginagamit ini ni Jehova para paumpawan kita. (Heb. 10:24, 25) May isa pa kita nga matun-an sa eksperiensia ni Hana.

9. Ano ang wala nagbag-o sa sitwasyon ni Hana, pero ano ang nakabulig sa iya?

⁹ Wala gilayon nadula ang mga problema ni Hana. Sang nagpauli si Hana pagkatapos niya magsimba sa tabernakulo, kaupod niya gihapon sa ila balay si Penina. Kag wala nagsiling ang Biblia nga nagbag-o ang batasan ni Penina. Gani mahimo gid nga padayon nga ginbatas ni Hana ang masakit nga mga ginasiling sa iya sang iya karibal. Pero nangin kalmado si Hana kag nagpabilin nga malinong ang iya hunahuna. Dumduma nga sang gintugyan ni Hana kay Jehova ang iya mga problema, wala na sia nabalaka sing sobra. Gintugutan niya si Jehova nga lugpayan kag paumpawan sia. Sang ulihi, ginsabat ni Jehova ang pangamuyo ni Hana kag ginpakamaayo sia nga makabata sing madamo.—1 Sam. 1:19, 20; 2:21.

10. Ano ang natun-an naton sa halimbawa ni Hana?

¹⁰ Makapabilin kita nga kalmado bisan pa indi madula ang aton mga problema. Bisan pa hanuot ang aton pangamuyo kag regular kita nga nagatambong sa mga miting, ang pila sa aton mga problema mahimo indi gid madula. Pero natun-an naton sa halimbawa ni Hana nga wala sing makapugong kay Jehova nga paumpawan kita. Indi gid kita pagkalimtan ni Jehova, kag padyaan niya ang aton katutom sa ulihi.—Heb. 11:6.

11. Ano ang mga rason nga mabalaka si Pablo?

¹¹ Madamo si Pablo sing rason nga mabalaka. Halimbawa, nabalaka gid sia sa mga kauturan nga nagaantos bangod sang ila mga problema kay palangga niya sila. (2 Cor. 2:4; 11:28) Masami nga ginasakit sia kag ginapriso sang mga  nagapamatok sa iya bangod sang iya pagbantala. Dapat man niya batason ang mga kabudlayan kon “ginakulang” sia sang iya mga kinahanglanon. (Fil. 4:12) Kag bangod mga tatlo ka beses na nga naeksperiensiahan niya nga maguba ang barko nga iya ginasakyan, mahimo nga ginakulbaan gid sia kon nagabiyahe sia sa barko. (2 Cor. 11:23-27) Ano ang nakabulig kay Pablo kon nabalaka sia?

12. Ano ang nakabulig nga mabuhinan ang kabalaka ni Pablo?

¹² Nabalaka si Pablo sa mga kauturan kon nagaantos sila bangod sang mga problema, pero wala niya gintinguhaan nga solbaron ang ila problema nga sia lang. Kabalo si Pablo nga indi niya mahimo ang tanan. Gani ginpangabay niya ang bulig sang iban para maatipan ang kongregasyon. Halimbawa, ginhatagan niya sang madamo nga responsibilidad ang masaligan nga mga lalaki pareho nanday Timoteo kag Tito. Sigurado nga nakabulig gid ining mga utod nga mabuhinan ang kabalaka ni Pablo.—Fil. 2:19, 20; Tito 1:1, 4, 5.

13. Paano mailog sang mga gulang si Pablo?

¹³ Magpabulig sa iban. Pareho kay Pablo, madamo sang mapinalanggaon nga mga gulang ang nabalaka sa mga kauturan sa kongregasyon nga nagaantos bangod sang mga problema. Pero mahimo nga indi mabuligan sang isa lang ka gulang ang tanan sa kongregasyon. Kon batunon niya nga indi niya mahimo ang tanan nga sia lang, mapabulig sia sa iban nga kalipikado nga mga brother kag magahanas sia sang bataon nga mga brother para makabulig sa pag-atipan sang panong sang Dios.—2 Tim. 2:2.

14. Ano ang wala ginakabalak-an ni Pablo, kag ano ang matun-an naton sa iya halimbawa?

¹⁴ Batuna nga kinahanglan mo ang pagpalig-on. Mapainubuson si Pablo, gani kabalo sia nga kinahanglan niya ang pagpalig-on sang iya mga abyan. Wala sia nabalaka nga pamensaron sang iban nga maluya sia kay ginpalig-on sia sang iya mga abyan. Sa iya sulat kay Filemon, si Pablo nagsiling: “Nalipay gid ako kag nalugpayan . . . sang mabatian ko ang tuhoy sa imo gugma.” (Filem. 7) Ginpangalanan man ni Pablo ang iban niya nga masigkamanugpangabudlay nga nagpalig-on gid sa iya sang nakaeksperiensia sia sang mabudlay nga mga kahimtangan. (Col. 4:7-11) Kon mapainubuson naton nga batunon nga kinahanglan naton ang pagpalig-on, malipay gid ang aton mga kauturan nga buligan kita.

15. Ano ang ginhimo ni Pablo sang nabalaka gid sia?

 ¹⁵ Saligi ang Pulong sang Dios. Kabalo si Pablo nga makapabakod sa iya ang Kasulatan. (Roma 15:4) Makahatag man ini sa iya sing kaalam nga mabatas ang bisan ano nga pagtilaw. (2 Tim. 3:15, 16) Sang ginpriso si Pablo sa Roma sa ikaduha nga tion, nahantop niya nga malapit na sia patyon gani nabalaka gid sia. Ano ang ginhimo ni Pablo? Ginpangabay niya si Timoteo nga kadtuan sia gilayon kag dalhon ang “mga linukot.” (2 Tim. 4:6, 7, 9, 13) Ngaa? Bangod mahimo nga ini nga mga linukot bahin sang Hebreong Kasulatan nga gamiton ni Pablo sa iya pagtuon sang Biblia. Kon ilugon naton si Pablo kag regular naton nga tun-an ang Pulong sang Dios, gamiton ni Jehova ang Kasulatan para paumpawan kita, bisan pa sa mabudlay gid nga mga kahimtangan.

16. Ano ang ginbatyag ni David sang nakahimo sia sang serioso nga sala?

¹⁶ Nakahimo si David sang daku gid nga sala. Nakapanghilahi sia kay Bat-seba, ginplano niya ang kamatayon sang bana ni Bat-seba, kag gintinguhaan niya nga taguon ang iya mga sala. (2 Sam. 12:9) Sang primero, wala niya ginpamatian ang iya konsiensia. Gani naguba ang iya kaangtanan kay Jehova kag nabalaka gid sia kag nagmasakit pa gani. (Sal. 32:3, 4) Ano ang nakabulig kay David nga madula ang kabalaka bangod sang iya nahimo, kag ano ang makabulig sa aton kon makahimo kita sang serioso nga sala?

17. Paano ginpakita sang Salmo 51:1-4 nga mahinulsulon gid si David?

¹⁷ Mangamuyo sang kapatawaran. Sang ulihi, nangamuyo si David kay Jehova. Naghinulsol gid sia kag ginsugid kay Jehova ang tanan niya nga nahimo nga sala. (Basaha ang Salmo 51:1-4.) Gani naghaganhagan ang iya kabalaka kag nangin malipayon liwat! (Sal. 32:1, 2, 4, 5) Kon nakahimo ka sang serioso nga sala, indi ini pagtagua. Sa baylo, isugid kay Jehova ang imo nahimo nga sala paagi sa pangamuyo. Dayon magahaganhagan ang imo kabalaka. Pero kon gusto mo mangin suod liwat kay Jehova, may ara ka pa dapat himuon magluwas sa pagpangamuyo.

18. Ano ang reaksion ni David sang gindisiplina sia?

¹⁸ Batuna ang disiplina. Sang ginpadala ni Jehova ang manalagna nga si Natan kay David para istoryahon sia parte sa iya nahimo nga sala, wala sia nagrason ukon ginpakadiutay ang  iya nahimo. Gin-aku niya gilayon nga nakasala sia indi lang sa bana ni Bat-seba, kundi ilabi na gid kay Jehova. Ginbaton ni David ang disiplina halin kay Jehova, kag ginpatawad sia ni Jehova. (2 Sam. 12:10-14) Kon nakahimo kita sang serioso nga sala, dapat naton istoryahon ang gintangdo ni Jehova nga mga manugbantay. (Sant. 5:14, 15) Kag dapat naton likawan nga magrason. Kon batunon naton gilayon ang disiplina kag iaplikar ang laygay sa aton, mas madasig nga magahaganhagan ang aton kabalaka kag mangin malipayon kita liwat.

19. Ano ang dapat determinado naton nga himuon?

¹⁹ Mangin determinado nga indi pagsuliton ang imo mga sala. Nakahibalo si Hari David nga para indi niya masulit ang iya mga sala, kinahanglan gid niya ang bulig ni Jehova. (Sal. 51:7, 10, 12) Pagkatapos sia mapatawad ni Jehova, determinado si David nga indi na maghunahuna sing malain. Gani nangin malinong liwat ang iya hunahuna.

20. Paano naton mapakita nga ginaapresyar naton ang pagpatawad ni Jehova?

²⁰ Mapakita naton nga ginaapresyar naton ang pagpatawad ni Jehova kon mangamuyo kita sang kapatawaran, batunon ang disiplina, kag panikasugan nga indi pagsuliton ang aton mga sala. Kon himuon naton ini tanan, mangin malinong liwat ang aton hunahuna. Matuod gid ini para kay James, nga nakahimo sang serioso nga sala. Nagsiling sia: “Sang ginsugid ko sa mga gulang ang akon nahimo nga sala, nagtawhay gid ang akon pamatyag. Nangin malinong liwat ang akon hunahuna.” Makapalig-on gid mabal-an nga “malapit si Jehova sa mga nagaantos; [kag] ginaluwas niya ang mga nalisdan”!—Sal. 34:18.

21. Paano naton matugutan si Jehova nga mapaumpawan kita?

²¹ Bangod malapit na ang katapusan, nagadamo ang mga rason nga mabalaka kita. Kon makaeksperiensia ka sang grabe nga kabalaka, magpabulig gilayon kay Jehova. Tun-i sing maayo ang Biblia. Iluga ang halimbawa nanday Hana, Pablo, kag David. Pangabaya ang imo Amay sa langit nga buligan ka nga mahangpan kon ngaa nagabatyag ka sang grabe nga kabalaka. (Sal. 139:23) Tuguti sia nga buligan ka sa imo mga problema, ilabi na sa mga problema nga wala ka gid sing may mahimo. Kon amo sini ang himuon mo, mangin pareho ka sa salmista nga nag-amba kay Jehova: “Sang nagdamo ang akon kabalaka, ginlugpayan kag ginpaumpawan mo ako.”—Sal. 94:19.