Ginapahayag sang mga Tinuga ang Buhi nga Dios
“Takus ka, Jehova, nga amon Dios, nga magbaton sang himaya . . . bangod gintuga mo ang tanan nga butang.”—BUG. 4:11.
1. Ano ang dapat naton himuon para magpabilin nga mabakod ang aton pagtuo?
MADAMO ang nagasiling nga nagapati lang sila sa mga butang nga ila makita. Paano naton sila mabuligan nga magtuo kay Jehova? Kay man, ang Biblia nagasiling nga “wala gid sing tawo nga nakakita sa Dios sa bisan ano nga tion.” (Juan 1:18) Sa aton bahin, paano naton mapat-od nga ang aton pagtuo sa “di-makita nga Dios,” si Jehova, nagapabilin nga mabakod? (Col. 1:15) Una, hibaluon naton ang mga panudlo nga nagapaburon sang kamatuoran parte kay Jehova. Dayon, dapat kita mangin lantip sa paggamit sang Biblia para mapukan ang mga pangatarungan nga “supak sa ihibalo sang Dios.”—2 Cor. 10:4, 5.
2, 3. Anong duha ka panudlo ang nagabulag sa mga tawo sa kamatuoran parte sa Dios?
2 Ang isa ka lapnag nga butig nga panudlo nga nagabulag sa mga tawo sa kamatuoran parte sa Dios amo ang ebolusyon. Ini nga pangatarungan supak sa Biblia kag nagadula sang paglaum sang mga tawo. Ginatudlo sa ebolusyon nga ang tanan nga kabuhi amat-amat nga nagluntad sa ila lamang kaugalingon, nga nagapahangop nga wala sing katuyuan ang kabuhi sang mga tawo.
3 Sa pihak nga bahin, ang mga fundamentalist sang Cristiandad nagatudlo nga ang uniberso, lakip na ang duta kag ang tanan nga kabuhi diri, nagaedad lang sing pila ka libo ka tuig. Ang mga nagatudlo sini nga doktrina, nga ginatawag creationism, mahimo nga nagatahod sa Biblia, pero ginapakigbato nila nga sang nagligad nga mga linibo ka tuig, gintuga sang Dios ang tanan nga butang sa sulod lang sang anom ka adlaw nga may tig-24 oras. Ginasikway nila ang masaligan nga ebidensia base sa siensia nga supak sa ila pagpati. Gani, ang panudlo nga creationism nagapakanubo sa Biblia, kay ginapagua sini nga indi ini makatarunganon kag indi sibu. Ang mga nagapalapnag sina nga pagtamod mahimo magpahanumdom sa aton sa pila ka tawo sang unang siglo nga may kakugi sa Dios “apang indi suno sa sibu nga ihibalo.” (Roma 10:2) Paano naton magamit ang Pulong sang Dios para mapukan ang “natukod sing malig-on” nga mga doktrina sang ebolusyon kag creationism? * Mahimo lamang naton ini kon manikasog gid kita nga matigayon ang sibu nga ihibalo nga ginatudlo sang Biblia.
ANG PAGTUO NABASE SA EBIDENSIA KAG MAAYO NGA PANGATARUNGAN
4. Sa ano dapat nabase ang aton pagtuo?
4 Ginatudluan kita sang Biblia nga pakabahandion ang ihibalo. (Hulu. 10:14) Gusto ni Jehova nga ang aton pagtuo sa iya matukod base sa ebidensia kag maayo nga pangatarungan, indi sa pilosopiya sang mga tawo ukon mga tradisyon sang relihion. (Basaha ang Hebreo 11:1.) Para magbakod ang aton pagtuo sa Dios, dapat kumbinsido kita nga nagaluntad si Jehova. (Basaha ang Hebreo 11:6.) Nagapati kita sini, indi base sa paghaumhaom, kundi sa pag-usisa sang mga kamatuoran kag paggamit sang aton “ikasarang sa pagpangatarungan.”—Roma 12:1.
5. Ano ang isa ka rason kon ngaa dapat kita makumbinsi nga nagaluntad ang Dios?
5 Si apostol Pablo naghatag sing isa ka rason kon ngaa dapat kita makumbinsi nga nagaluntad ang Dios, bisan pa indi sia makita. Parte kay Jehova, si Pablo nagsulat: “Ang iya di-makita nga mga kinaiya, bisan ang iya dayon nga gahom kag pagka-Dios, maathag nga makita kutob sang pagtuga sa kalibutan, bangod mahantop ini sa mga butang nga gintuga.” (Roma 1:20) Paano mo makumbinsi ang isa nga nagaduhaduha sa pagluntad sang Dios nga matuod ang ginsiling ni Pablo? Mahimo mo binagbinagon sa iya ang pila ka ebidensia parte sa mga tinuga nga nagapahayag sang gahom kag kaalam sang aton Manunuga.
ANG GAHOM SANG DIOS MAKITA SA MGA TINUGA
6, 7. Paano ginapakita sang duha ka taming nga nagaamlig sa aton ang gahom ni Jehova?
6 Ang gahom ni Jehova makita sa duha ka taming nga nagaamlig sa aton—ang atmospera sang duta kag ang magnetic field sini. Halimbawa, ang atmospera wala lamang nagahatag sa aton sing hangin nga mahaklo. Ginasagang man sini ang dalagku nga mga tipak sang bato nga nagakahulog halin sa kahawaan. Ini nga mga bato mahimo magtuga sing daku nga halit. Pero nagakasunog ini antes makasulod sa atmospera sang duta, nga nagaresulta sing matahom nga mga bulalakaw sa kagab-ihon.
7 Ang magnetic field sang duta nagaamlig man sa aton. Ini nga taming nagahalin sa idalom sang duta. Ang outer core sang duta, nga halos ginahuman sang natunaw nga salsalon, nagapagua sing mabaskog nga magnetic field nga nagalambot asta sa kahawaan. Nagaamlig ini sa aton gikan sa mga radiasyon kag sa mga paglupok sang nagua nga bahin sang adlaw. Bangod sa magnetic field, ini nga mga enerhiya indi makasunog sa tanan nga nagakabuhi sa duta. Sa baylo, ginasagang ini sang magnetic field kag ginabalik sa kahawaan. Mahibaluan naton ang pamatuod sang pagpanghikot sini sa matahom kag lainlain sing kolor nga kasanag nga makita malapit sa North kag South pole. Indi gid maduhaduhaan nga si Jehova “makusug . . . sa gahum.”—Basaha ang Isaias 40:26.
ANG KAALAM SANG DIOS MAKITA SA KINAUGALI
8, 9. Paano ang kaalam ni Jehova makita sa mga siklo nga nagasakdag sang kabuhi?
8 Ang kaalam ni Jehova makita sa mga siklo nga nagasakdag sang kabuhi sa duta. Sa pag-ilustrar: Hunahunaa nga nagaistar ka sa isa ka siudad nga napaderan kag madamo sing tawo. Ini nga siudad wala sing mga pamaagi sa pagpasulod sing matinlo nga tubig ukon sa pagpagua sing mga higko. Sa indi madugay, ina nga siudad mangin mabaho kag indi na maistaran. Halos pareho man sini ang aton duta. Limitado lamang ang suplay sini sang matinlo nga tubig, kag mabudlay ipagua sa kahawaan ang mga higko. Apang ining “napaderan nga siudad” makasarang sa pagsakdag sa binilyon nga tinuga karon, asta sa masunod nga mga kaliwatan. Ngaa? Bangod sang dalayawon sini nga ikasarang sa pagresiklo ukon pagbaylo sang mga butang nga importante para mabuhi.
9 Halimbawa, binagbinaga ang siklo sang oksiheno. Binilyon nga tinuga ang nagahaklo sang oksiheno kag nagabuga sang carbon dioxide. Bisan pa sini, ang suplay sang oksiheno wala nagakaubos, kag ang atmospera indi mapuno sang carbon dioxide. Ngaa? Ang sabat sini makita sa dalayawon nga proseso nga ginatawag photosynthesis. Paagi sa sini nga proseso, ang mga tanom nagagamit sang carbon dioxide, tubig, silak sang adlaw, kag mga sustansia para makapatubas sing carbohydrates kag oksiheno. Sa paghaklo naton sang oksiheno, ginakompleto naton ang siklo. Sa literal nga paagi, gintuga ni Jehova ang mga tanom para hatagan ang “tanan nga tawo sang kabuhi kag sang ginhawa.” (Binu. 17:25) Dalayawon gid ini nga kaalam!
10, 11. Paano ang monarch nga alibangbang kag ang tumbaktumbak nagapakita sang kaalam ni Jehova?
10 Ang kaalam ni Jehova makita man sa tuman kadamo nga tinuga sa aton planeta. Sa pagbantabanta, ang kadamuon sang espesyi sa duta nagalambot halin sa 2 milyones asta 100 milyones. (Basaha ang Salmo 104:24.) Talupangda ang kaalam nga makita sa desinyo sang pila sini nga mga tinuga.
11 Halimbawa, ang utok sang monarch nga alibangbang daw pareho lang kadaku sang bolitas sa punta sang ballpen. Pero ini nga alibangbang may abilidad kag ikasarang sa paglupad sing halos 3,000 kilometros halin sa Canada pakadto sa kagulangan sang Mexico, nga nagabase lang sa adlaw para matultulan ang iya destinasyon. Paano nila ini mahimo samtang ang adlaw nagahulag sa langit? Gindesinyo ni Jehova ang gamay katama nga utok sini nga makahibalo sang dalagan sang adlaw. Binagbinaga man ang mata sang tumbaktumbak. Ini nga tinuga makakita paagi sa iya duha ka masipat nga mata. Ang kada mata may mga 30,000 ka lente. Bisan pa sini, ang gamay nga utok sang tumbaktumbak makabasa sing signal nga nagahalin sa sini nga mga lente kag makahibalo sang pinakagamay nga hulag sa palibot.
12, 13. Ngaa dalayawon gid para sa imo ang pagdesinyo ni Jehova sa mga selula nga nagahuman sa imo lawas?
12 Mas dalayawon pa gid ang pagtuga ni Jehova sang mga selula nga nagahuman sa tanan buhi nga tinuga. Halimbawa, ang imo lawas ginahuman sang mga 100 trilyones ka selula. Sa sulod sining mga selula may gamay katama nga daw mga lubid nga ginatawag DNA (deoxyribonucleic acid). Nagaunod ini sang halos tanan nga impormasyon nga kinahanglan para mahuman ang imo bilog nga lawas.
13 Daw ano kadamo nga impormasyon ang unod sang DNA? Ipaanggid naton ang kapasidad sang isa ka gramo nga DNA sa compact disc (CD). Ang isa ka CD mahimo mag-unod sang tanan nga impormasyon sang isa ka diksionaryo. Dalayawon gid ini kay manipis lang nga plastik ang CD. Pero ang isa ka gramo sang DNA mahimo mag-unod sing impormasyon nga mabutang sa isa ka trilyon nga CD! Gani ang isa ka kutsarita sang ginpamala nga DNA mahimo masudlan sang bastante nga impormasyon para makahimo sing 350 ka pilo nga kadamuon sang tawo subong!
14. Ano ang imo nabatyagan parte kay Jehova bangod sa mga nadiskobrehan sang mga sientipiko?
14 Para kay Hari David, ang impormasyon nga kinahanglan para mahuman ang lawas sang tawo daw nasulat sa isa ka malaragwayon nga tulun-an. Nahanungod kay Jehova nga Dios, sia nagsiling: “Ang imo mga mata nakakita sang akon wala mahuman nga kinaugali; sa imo tolon-an nasulat na sila tanan, ang mga adlaw nga ginpat-ud nga sa akon, bisan sang wala pa sila.” (Sal. 139:16) Napahulag si David nga dayawon si Jehova sang ginbinagbinag niya ang pagtuga sa iya kaugalingon nga lawas. Sining karon lang, may mga nadiskobrehan ang mga sientipiko nga kon pamalandungan naton, magadayaw pa gid kita sa pagtuga ni Jehova sa aton. Nagahatag ini sa aton sing dugang pa nga rason nga mag-ugyon sa salmista nga nagsulat parte kay Jehova: “Magapasalamat ako sa imo, kay ginhimo ako sing makahalangawa kag makatilingala. Makatilingala ang imo mga binuhatan! Ang akon kalag nakakilala sing maayo sini.” (Sal. 139:14) Gani indi gid mapanghiwala sang mga tawo nga ang mga tinuga nagapahayag sa pagluntad sang buhi nga Dios!
BULIGI ANG IBAN NGA HIMAYAON ANG BUHI NGA DIOS
15, 16. (a) Paano ang aton mga publikasyon nagapabakod sang aton apresasyon sa ikasarang ni Jehova sa pagpanuga? (b) Ano nga artikulo sa “Gindesinyo Bala Ini?” ang imo gid nanamian?
15 Sa sulod sang mga dekada, ang Magmata! nakabulig sa minilyon ka tawo nga mahangpan kon ano ang ginapahayag sang mga tinuga parte sa aton buhi nga Dios. Halimbawa, ang Septiembre 2006 nga isyu sini may tig-ulo, “May Manunuga Bala?” Ginhimo ini para buksan ang mga mata sang mga nabulagan sang doktrina sang ebolusyon kag creationism. Parte sa sini ang isa ka sister nagsulat sa sanga talatapan sa Estados Unidos: “Ang kampanya sa sining pinasahi nga gua madinalag-on gid. Nangabay ang isa ka babayi sing 20 ka kopya. Maestra sia sa biology kag luyag niya hatagan sing kopya ang iya mga estudyante.” Ang isa ka brother nagsulat: “Aktibo ako sa latagon sugod pa sang katuigan 1940 kag manug-75 anyos na ako, pero ang bulan sang kampanya sa pagtanyag sang pinasahi nga gua sang Magmata! amo ang pinakamalipayon ko nga pag-alagad sa latagon.”
16 Sang nagligad nga mga tinuig, ang kalabanan nga isyu sang Magmata! nagaunod sang artikulo nga “Gindesinyo Bala Ini?” Ginabinagbinag sining malip-ot nga mga artikulo ang dalayawon nga desinyo sang mga tinuga kag kon paano gintinguhaan sang mga tawo nga ilugon ang Panguna nga Desinyador. Nakabaton man kita sing dugang nga reperensia nga makabulig sa aton sa paghimaya sa Dios sang ginpagua sang 2010 ang brosyur nga Gintuga Bala ang Kabuhi? Ang matahom nga mga retrato kag tsart sini nga publikasyon gindesinyo para pabakuron ang aton apresasyon sa ikasarang ni Jehova sa pagpanuga. Ang mga pamangkot sa katapusan sang kada seksion nagabulig sa bumalasa nga mangatarungan base sa impormasyon nga iya nabinagbinag. Nagamit mo na bala ini nga brosyur sa pamalaybalay, publiko, ukon di-pormal nga pagpanaksi?
17, 18. (a) Ano ang mahimo sang mga ginikanan para makatigayon sing kompiansa ang ila kabataan sa pagpangapin sang ila pagtuo? (b) Paano ninyo magamit ang mga brosyur parte sa pagpanuga sa inyo pangpamilya nga pagsimba?
17 Mga ginikanan, nabinagbinag na bala ninyo ining matahom nga brosyur upod sa inyo kabataan sa pangpamilya nga pagsimba? Kon ginahimo ninyo ini, mabuligan ninyo sila nga magbakod ang ila apresasyon sa aton buhi nga Dios. Ayhan may tin-edyer kamo nga bata nga nagaeskwela sa hayskul. Sila gid ang puntariya sang mga nagatudlo sang butig nga doktrina sang ebolusyon. Ang mga sientipiko kag manunudlo, subong man ang mga dokumentaryo parte sa kinaugali, palaguaon sa TV, kag pelikula, nagapasanyog sang ideya nga matuod ang ebolusyon. Mabuligan ninyo ang inyo mga tin-edyer batok sa sina nga propaganda paagi sa isa pa ka brosyur nga, The Origin of Life—Five Questions Worth Asking, nga ginpagua man sang 2010. Pareho sa brosyur nga Gintuga Bala ang Kabuhi?, nagapalig-on man ini sa mga pamatan-on nga pauswagon ang ila “ikasarang sang paghunahuna.” (Hulu. 2:10, 11, NW) Ginatudluan sila sini para mahibaluan kon bala husto ang ginatudlo sa ila sa eskwelahan.
18 Ang Origin of Life nga brosyur gindesinyo para buligan ang mga estudyante nga mabinagbinag ang makagalanyat nga mga balita nga nakakita kuno ang mga sientipiko sing fossil nga nagapamatuod sang ebolusyon. Ginapalig-on sila sini nga binagbinagon nila mismo kon bala ina nga mga report nagapamatuod gid nga ang tawo naghalin sa kubos nga mga tinuga. Ginatudluan man sila sini kon paano sabton ang mga pangangkon nga napamatud-an sang mga sientipiko sa ila mga eksperimento nga ang kabuhi amat-amat nga nagluntad sa ila lamang kaugalingon. Mga ginikanan, kon gamiton ninyo ini nga mga brosyur, mabuligan gid ninyo ang inyo kabataan nga makatigayon sing kompiansa sa pagsabat sa mga pamangkot parte sa ila pagpati sa Manunuga.—Basaha ang 1 Pedro 3:15.
19. Ano ang pribilehiyo naton tanan?
19 Ang na-research sing maayo nga mga materyal nga aton mabaton paagi sa organisasyon ni Jehova makabulig sa aton nga mahantop ang iya matahom nga mga kinaiya nga makita sa aton palibot. Mabakod ini nga ebidensia, amo nga mapahulag gid kita nga dayawon ang aton Dios. (Sal. 19:1, 2) Isa gid ka pribilehiyo nga ihatag kay Jehova, ang Manunuga sang tanan nga butang, ang dungog kag himaya nga para gid sa iya!—1 Tim. 1:17.
^ par. 3 Para sa dugang nga impormasyon kon paano mangatarungan sa mga nagapalapnag sang creationism, tan-awa angpahina 24-28 sang brosyur nga Gintuga Bala ang Kabuhi?