Ki jan m ka byen antann mwen ak pwofesè m?
CHAPIT 20
Ki jan m ka byen antann mwen ak pwofesè m?
Ekri non pwofesè ou pi renmen an. ․․․․․
Poukisa ou renmen pwofesè sa a? ․․․․․
Ekri non pwofesè ou twouve l pi difisil pou w antann ou avè l la. ․․․․․
OU KA chwazi zanmi w, men lè w lekòl ou pa vrèman ka chwazi pwofesè w. Petèt ou renmen tout. David, ki gen 18 an, di: “Mwen pa t janm vrèman gen pwoblèm ak okenn nan pwofesè m yo. Mwen te respekte yo e yo te renmen m.”
Yon lòt bò, ou ka gen yon pwofesè ki sanble ak pwofesè Sarah, ki gen 11 an, pale de li a. Li di: “Madam sa a di anpil e mwen pa konprann sa l di. Gendelè li pa bay ase esplikasyon sou yon sijè e gen lòt lè li vrèman bay twòp detay.” Pou w rive antann ou ak pwofesè w, premye bagay la se pou w idantifye ki pwoblèm ou panse ou genyen avè l. Yonfwa w rive konnen sa k pwoblèm nan, l ap pi fasil pou w rezoud li. Mete ti siy tcheke a ✔ bò kote kare ki apwopriye ki pi ba yo, oswa bay rezon pa w.
□ Li difisil pou m konprann esplikasyon pwofesè a bay yo.
□ Mwen santi mwen ta dwe gen pi bon nòt.
□ Mwen panse li pi byen trete lòt elèv yo.
□ Mwen pa merite tout disiplin li ban m yo.
□ Mwen santi mwen viktim diskriminasyon.
□ Lòt
Ki sa w ka fè pou w ranje sitiyasyon an? Yon premye bagay ou ka fè se suiv konsèy apot Pyè te bay la ki di: “Se pou nou tout gen menm panse, se pou nou montre nou gen senpati.” (1 Pyè 3:8). Ki sa w panse ki ka ede w gen senpati pou yon pwofesè ki di? Ann egzamine kèk bagay lè w konnen sou pwofesè yo ki kapab ede w.
Pwofesè yo enpafè. Menm jan ak tout moun, pwofesè yo gen pwòp traka pa yo e yo gen prejije. Men sa Jak, yon disip Kris, te ekri: “Si yon moun pa bite nan pawòl li, li se yon moun pafè ki kapab bride tout kò l tou.” (Jak 3:2). Brianna, ki gen 19 an, di: “Pwofesè matematik mwen an pa t vrèman gen pasyans e souvan li te konn rele sou nou. Donk, li te difisil pou nou respekte l.” Ki sa ki te lakòz dam sa a aji konsa? Brianna di: “Pwofesè a pa t ka gen kontwòl klas la e elèv yo te konn fè plis dezòd jis pou yo fè l pi fache.”
Siman ou renmen lè yon pwofesè pase sou yon erè ou fè, sitou lè w strese anpil. Èske w pa ka fè menm bagay la pou pwofesè w la? Ekri yon bagay ki te pase lekòl la sa pa gen lontan epi di sa w panse ki fè pwofesè a te aji jan l te aji a.
․․․․․
Pwofesè yo gen elèv yo pi renmen. Fè yon ti reflechi sou kèk pwoblèm pwofesè yo oblije fè fas: Konbyen elèv ou panse ki nan klas la e ki kontan dèske yo la? Konbyen nan sa ki kontan yo ki dispoze e ki kapab konsantre sou yon sijè pandan 30 minit oswa plis? Èske pifò elèv pa renmen pase pwoblèm yo sou pwofesè yo? Kounye a, imajine ou ta gen pou w fè kou pou 20, 30 oswa plis elèv tankou elèv ki nan klas ou a e sijè w ap pale a se yon sijè ki pa enterese pifò ladan yo. Èske w pa t ap gen tandans bay elèv ki parèt enterese yo plis atansyon?
Se vre, sa ka enève w si yon pwofesè montre aklè li prefere yon elèv oswa kèk elèv pase lòt yo. Men sa Natasha di konsènan youn nan pwofesè l yo: “Lè l bay yon dat pou nou remèt devwa, li toujou fè eksepsyon sèlman pou timesye ki jwe foutbòl ameriken yo. Sa pa etonan, paske li se asistan antrenè ekip la.” Si yon bagay konsa rive w tou, mande tèt ou: ‘Èske mwen pa jwenn fòmasyon mwen dwe jwenn nan?’ Si repons lan se wi, nan ka sa a poukisa pou w fache oswa pou w jalou?
Ekri sa w ka fè pou w fè pwofesè w la wè ou enterese nan kou l la toutbon.
․․․․․
Pwofesè yo pa konprann elèv yo. Pafwa, pèsonalite pa w pa mache ak pèsonalite pwofesè w la oswa youn pa fin byen konprann lòt, sa ki ka fè pwofesè a pa renmen w. Lè w poze kesyon, li ka panse se kont ou kont li, oswa lè w eseye fè yon ti blag avè l li ka panse se respè w ap manke l oswa w ap pase l nan betiz.
Ki sa w ka fè si yo pa konprann ou? Men sa Bib la di: “Pa rann pèsonn mal pou mal. [...] Si posib, depi sa depann de nou, se pou nou anpè ak tout moun.” (Women 12:17, 18). Donk, fè efò pou w pa fè pwofesè w la fache. Evite gen pwoblèm avè l. Pa ba l rezon pou l plenyen kont ou. Anfèt, eseye janti avè l. Petèt w ap mande tèt ou ki jan w ka fè janti ak yon pwofesè konsa? Montre ou byennelve lè w salye pwofesè a avèk respè lè l antre nan klas la. Si w toujou janti, petèt menm si w souri ba li detanzantan, sa ka fè l wè w yon lòt jan. — Women 12:20, 21.
Pa egzanp, souvan pwofesè Ken yo te konn mal konprann li. Li di: “Mwen timid anpil e mwen pa janm nan pale ak pwofesè m yo.” Ki jan l te jere pwoblèm nan? Men sa l di: “Mwen te vin rann mwen kont, pifò fwa, pwofesè yo te vle ede m. Donk, mwen te bay tèt mwen objektif pou m konn tout pwofesè m yo. Yonfwa mwen te fè sa, nòt mwen te vrèman amelyore.”
Se vre, lefètke w janti nan pawòl ou ak nan fason w aji pap toujou fè yon pwofesè vin renmen w pou sa. Men, pran pasyans. Men sa wa Salomon te ekri: “Pasyans ak bon pawòl ka konvenk yon chèf [oswa yon pwofesè] e yo ka ede w rezoud tout pwoblèm.” (Pwovèb 25:15, Contemporary English Version). Lè moun mal boule avè w, rete kalm epi pale ak jantiyès. Petèt pwofesè a ka vin gen yon lòt opinyon sou ou. — Pwovèb 15:1.
Lè pwofesè w la mal konprann ou oswa li pa aji byen avèk ou, ki premye reyaksyon ou genyen an jeneral?
․․․․․
Ki pi bon fason pou w ta reyaji?
․․․․․
Rezoud pwoblèm ki byen presi
Eseye konprann limit pwofesè w la genyen yo se youn, men ki sa w ka fè pou w rezoud yon pwoblèm presi ou genyen avè l? Pa egzanp, ki jan w t ap jere pwoblèm ki vin annapre yo?
Se pa nòt mwen sa. Katrina di: “Mwen te toujou fè gwo nòt. Men, yon ane, pwofesè syans lan te ban m yon nòt ki te fè m pa pase kou a. Se pa t nòt mwen. Paran m te pale ak direktè a. Men, li te annik ban m yon nòt ki te pèmèt mwen pase kou a, san se pa nòt mwen te fè a li te ban mwen. Sa te fè m fache anpil.” Si w nan yon sitiyasyon konsa, pa kouri akize pwofesè a. Men pran leson nan sa pwofèt Natan te fè a. Labib fè nou konnen li te gen responsablite pou l al pale ak wa David konsènan yon gwo fot wa a te fè. Natan pa t annik debake kot David epi li kòmanse akize l, okontrè, li te pale avè l avèk tak. — 2 Samyèl 12:1-7.
Menm jan an tou, ou ka al kot pwofesè w la avèk jantiyès epi pale avè l avèk kalm. Si w fache oswa si w tonbe akize pwofesè a kòmkwa li pa konn sa l ap fè, li pap janm vin zanmi w. Eseye aji yon fason ki demontre ou pa yon timoun piti ankò. Premye bagay la se ta mande pwofesè a pou l ede w konprann ki sa w ka fè pou w gen yon pi bon nòt. Wa Salomon te ekri: “Moun ki prese reponn san koute sa y ap di l, se moun sòt li ye. Li gen pou l wont.” (Pwovèb 18:13). Lè w fin koute, li ka pi fasil pou w wè ki sa w ka fè pou w gen pi bon nòt. Menmsi sa pap chanje nòt ou genyen kounye a, lefètke ou te montre ou gen matirite siman sa ka fè yon bon enpresyon sou pwofesè a.
Mwen santi pwofesè m nan gen prejije kont mwen. Konsidere eksperyans Rachel. Rachel te toujou gen bèl nòt nan kanè l. Sepandan, lè l te vin nan 7yèm ane, bagay yo te vin chanje. Men sa Rachel di: “Pwofesè m nan te fè tout sa l kapab pou l koule m.” Ki sa k te pwoblèm nan? Yon fason klè, pwofesè a te montre ni Rachel ni manman Rachel li pa renmen relijyon yo a.
Kòman sa te fini? Men sa Rachel di: “Chak fwa pwofesè a te montre byen klè se akoz prejije l yo ki fè l ban m yon nòt pou devwa m yo, manman m te konn akonpaye m pou l al pale avè l. Rive yon lè, li te sispann ban m pwoblèm.” Si w nan yon sitiyasyon konsa, ou bezwen gen kouraj pou w pale ak paran w sou sa. Sandout y ap vle al pale ak pwofesè a e petèt menm nan direksyon lekòl la pou yo chèche jwenn yon solisyon.
Chèche wè pi lwen
Nòmalman, se pa tout pwoblèm ki toujou rezoud fasil konsa. Pafwa, ou gendwa jis bezwen andire. Men sa Tanya fè konnen: “Gen youn nan pwofesè m yo ki te konn mal aji ak elèv yo. Byen souvan, li te konn joure nou, li te konn di nou sòt. Okòmansman, sa te konn fè m kriye, men, m te vin aprann pou m pa ret konsantre sou move pawòl li yo. M te konsantre sou travay mwen pito e m te toujou byen suiv kou l la. Kòm rezilta, li te kite m trankil e m te vin youn nan ra moun li te konn bay bon nòt. Apre dezan, yo te revoke l.”
Lè w aprann ki jan pou w antann ou ak yon pwofesè ki difisil sa ap tou ba w yon fòmasyon k ap ede w konn ki jan pou w antann ou ak yon patwon ki difisil alavni. Epitou, lè w vin gen yon bon pwofesè sa ap ede w apresye l.
Ou gen enpresyon ou pa gen ase tan? Gade ki jan w ka fè pou w jwenn ase tan pou tout bagay.
VÈSÈ KLE
“Se sa k fè, tout sa nou ta renmen moun fè pou nou, nou menm tou, nou dwe fè l pou yo.” — Matye 7:12.
MEN YON IDE
Si w pa renmen pwofesè w la, konsantre sou kou l ap fè a olye w konsantre sou moun li ye a. Pran nòt, avèk respè poze l kesyon, epi montre w enterese nan kou l la. Bon atitid ou ka gen efè sou lòt moun.
ÈSKE W TE KONNEN?
Petèt, pwofesè w la gentan anseye kou sa a plizyè douzèn oswa santèn fwa deja nan lòt klas. Donk, sa ka difisil pou li pou l fè kou a avèk menm angouman li te bay li premye fwa a.
SA M KONTE FÈ
Men sa m ap fè pou m ka fè yon kou vin pi enteresan ․․․․․
Men sa m ap fè si m santi pwofesè m nan ap mal boule avè m ․․․․․
Men sa mwen ta renmen mande paran m sou sijè sa a ․․․․․
KI SA W PANSE?
● Poukisa li pi enpòtan pou w konsantre sou kou pwofesè a ap anseye a olye w konsantre sou pwofesè a?
● Sa k fè lè w enterese nan kou pwofesè a ap anseye a sa ap gen efè sou jan pwofesè a wè w?
[Antrefilè nan paj 146]
“Mwen te fè anpil efò pou m byen ak tout pwofesè m yo. Mwen te konn non yo, e lè m wè youn nan lari, mwen te konn pran yon ti tan pou m pale avè l.” — Carmen.
[Foto nan paj 145]
Pwofesè yo tankou wòch plat ki nan yon rivyè, yo ka ede w janbe sot nan inyorans pou w vin gen bon konprann, men, se ou menm ki dwe fè pa yo.
Lòt sijè ki enteresan
JÈN YO
Kesyon jèn yo konn poze
Kesyon jèn yo konn poze sou zafè sèks, zanmi, paran, lekòl, ak lòt bagay ankò.
