Felisa: Etoro m na Spen, n’ezinụlọ na-abaghị ọgaranya. Anyị bụ ndị Katọlik. Anyị anaghịkwa eji ịga chọọchị egwu egwu. Mmadụ iri na atọ bụ́ ndị ikwu anyị bụ ndị fada, ndị sista, ma ọ bụ na-arụ ihe ndị ọzọ na chọọchị Katọlik. Nwa nwanne mama m bụ fada na onye nkụzi n’ụlọ akwụkwọ ndị Katọlik. Mgbe ọ nwụrụ, Poopu John Paul nke Abụọ kwanyeere ya ùgwù ma kwuo na ọ bụzi onye sentị. Papa m na-eji ígwè akpụ ihe, mama m ana-arụ ọrụ ugbo. Ọ bụ m bụ nke mbụ n’ime ụmụ asatọ ha mụrụ.

Mgbe m dị afọ iri na abụọ, a malitere ịlụ agha na Spen. Mgbe agha ahụ biri, a tụrụ papa m mkpọrọ maka na ihe ọ na-ekwu gbasara ọchịchị na-ewe ndị ọchịchị iwe. O siiri mama m ike inweta nri ga na-ezuru anyị niile. N’ihi ya, ọ kpọọrọ ụmụnne m ntakịrị atọ bụ́ Araceli, Lauri, na Ramoni kpọga n’obodo Bilbao ka ha soro ndị sista biri. Ha ga na-eriju afọ ebe ahụ.

Araceli: M dị afọ iri na anọ mgbe ahụ, Lauri adịrị afọ iri na abụọ, Ramoni adịrị afọ iri. Ọ nọ na-agụsi anyị agụụ ike ịhụ ndị ezinụlọ anyị. Ihe anyị nọ na-arụ ebe ahụ bụ ihichasị ebe niile. Mgbe afọ abụọ gachara, ndị sista ahụ zigara anyị ná nnukwu ebe ndị sista na-ebi, nke dị́ na Zaragoza. A na-elekọta ndị agadi n’ebe ahụ. Anyị rụsiri ọrụ ike n’ihichasị usekwu dị́ ebe ahụ, o mekwara ka ike na-agwụ anyị.

Felisa: Mgbe e zigara ụmụnne m n’ebe ndị sista na-ebi, nke dị́ na Zaragoza, mama m na nwanne ya nwoke, bụ́ fada na chọọchị anyị, kpebiri na ha ga-akpọgakwa m ebe ahụ. Ihe mere ha ji chọọ ịkpọga m ebe ahụ bụ ka otu nwa okorobịa nwere mmasị  n’ebe m nọ ghara ịna-ahụ m. M nọ na-atụsi anya ike ịga biri ebe ahụ n’ihi na m hụrụ Chineke n’anya. M na-aga chọọchị ụbọchị niile, m chọkwara ịbụ onye sista a ga-eziga mba ọzọ otú e zigara nwa nwanne mama m n’Afrịka.

Ma mgbe m gara bitụ n’ebe ndị sista na-ebi, m chọpụtara na agaghị m emeli ọtụtụ n’ime ihe m chọrọ ime. Ndị sista nọ́ ebe ahụ agbaghị m ume ka m gaa mba ọzọ jewere Chineke ozi otú m tụburu anya ya. N’ihi ya, mgbe otu afọ gachara, m laghachiri n’ụlọ anyị ka m nwee ike lekọtawa nwanne mama m ahụ bụ́ fada. M nọ na-arụrụ ya ọrụ n’ụlọ, anyị na-ejikwa chaplet ekpekọ ekpere ọnụ ná mgbede ọ bụla. Ọ na-amasịkwa m ịna-ahazi okooko osisi ndị dị́ na chọọchị anyị na ịna-achọ Meri na ndị “sentị” a kpụrụ akpụ mma.

Araceli: Mgbe m nọ na Zaragoza, m ṅụrụ iyi nke mbụ mmadụ na-aṅụ tupu ya aghọọ onye sista. Ndị sista ahụ kpebiri na anyị bụ́ ụmụnne agaghịzi anọ n’otu ebe. N’ihi ya, ha zigara m ebe ọzọ ndị sista na-ebi, nke dị́ na Madrid, ziga Lauri na nke dị́ na Valenshia. A hapụrụ Ramoni ka ọ nọrọ na Zaragoza. Mgbe m nọ na Madrid, m ṅụrụ iyi nke abụọ mmadụ na-aṅụ tupu ya aghọọ onye sista. Ọtụtụ ndị na-abịakarị arahụ ebe ahụ, ma ụmụ akwụkwọ ma ndị agadi ma ndị ọzọ. N’ihi ya, ọrụ na-ezu anyị ahụ́. M na-arụ n’ụlọ ọgwụ dị́ ebe ahụ.

M nọ na-atụsi anya ike mgbe m ga-abụ onye sista. Echere m na anyị ga-ewepụta ezigbo oge na-agụ Baịbụl, na-amụkwa banyere ya. Ma, ahụghị m ihe m tụrụ anya ya. A naghị ekwute okwu Baịbụl. A naghịdị ekwu banyere Chineke ma ọ bụ Jizọs. M mụtatụrụ asụsụ Latịn, na-efe Meri, na-amụkwa banyere otú “ndị sentị” ndị Katọlik si bie ndụ. Ma, ọtụtụ mgbe, anyị na-arụ ụdị ọrụ siri ezigbo ike.

M malitere ịna-echegbu onwe m. Obi m nọ na-agwa m na m kwesịrị ịna-akpata ego m ga-eji na-enyere ndị ezinụlọ anyị aka kama ịnọ na-arụ ọrụ n’ebe ndị sista bi iji na-eme ka ndị ọzọ baa ọgaranya. N’ihi ya, m gwara onyeisi ndị sista otú obi dị m nakwa na m chọrọ ịla. Ma, ọ kpọchiri m n’otu ọnụ ụlọ dị́ n’ebe ahụ. O chere na ihe ahụ o mere m ga-eme ka m ghara ịla.

Ndị sista kpọpụtara m ebe ahụ. Ma, mgbe ha chọpụtara na m ka chọrọ ịla, ha kpọchiri m ọzọ. Ha kpọchiri m ugboro atọ, mechaa sị m na tupu ha ekweta ka m laa, na m ga-ede, sị: “Ihe mere m ji ala bụ na m chọrọ ife Setan kama ife Chineke.” Akpata oyi wụrụ m. M chọsiri ike ịla, ma ọ bụghị ya ga-eme ka m dee ụdị ihe ahụ. M mechara gwa ha na m chọrọ ịhụ fada. M gara kọọrọ ya ihe niile merenụ. Ọ natara bishọp ikike ka a kpọga m n’ebe ọzọ ndị sista na-ebi, nke dị́ na Zaragoza. Mgbe ọnwa ole na ole gachara, a hapụrụ m ka m lawa. Obere oge, Lauri na Ramoni alawakwa.

Felisa: Ka oge na-aga, m lụrụ di, gaa biri n’obodo Kantabria, dị́ na Spain. M ka nọkwa na-agachi chọọchị anya. Otu ụbọchị Sọnde anyị nọ na chọọchị, fada anyị ji iwe tie mkpu, sị, “Ùnu hụrụ akwụkwọ a?” Ya egosi anyị akwụkwọ bụ́ Ezi-Okwu Ahu Nke Nedubà ná Ndu Ebigh-Ebi. Ya asịzie, “Ọ bụrụ na e nweela onye nyere gị akwụkwọ a, wetara m ya ma ọ bụ gị atụfuo ya!”

Enweghị m akwụkwọ ahụ, ma m chọrọ inweta ya. Mgbe ụbọchị ole na ole gachara, ụmụ nwaanyị abụọ bụ́ Ndịàmà Jehova bịara n’ụlọ m, nye m akwụkwọ ahụ. Agụrụ m ya n’abalị ụbọchị ahụ. Ụmụ nwaanyị ahụ mechara bịaghachi jụọ m ma m̀ chọrọ ịmụ Baịbụl, mụ asị ha ee.

Kemgbe ụwa, m na-achọ ime ihe dị́ Chineke mma. M mụtara eziokwu banyere Jehova, malite ịhụ ya n’anya nke ukwuu. M chọrọ ịkọrọ onye ọ bụla banyere ya. E mere m baptizim n’afọ 1973. Mgbe ọ bụla o kwere omume, m gbara mbọ ịkọrọ ndị ezinụlọ anyị banyere eziokwu Baịbụl. Ma ndị ezinụlọ anyị, karịchaa nwanne m nwaanyị bụ́ Araceli, siri ọnwụ na ihe m kweere bụ ụgha.

Araceli: Ihe ọjọọ ndị e mere m n’ebe ahụ ndị sista na-ebi mere ka okpukpe m wewe m iwe. Ma, akwụsịghị m ịga chọọchị n’ụbọchị Sọnde. M na-ejikwa chaplet ekpe ekpere kwa ụbọchị. Ma m ka chọsiri ike ịghọta Baịbụl, na-arịọkwa Chineke ka o nyere m aka. Felisa gwara m ihe ndị ọ mụtara. Otú ihe o kweere si na-eme ya obi ụtọ mere ka m chee na ọ na-agbazi ya ara. Ekwetaghị m ihe ndị ọ na-ekwu.

Mgbe afọ ole na ole gara, m laghachiri Madrid gaa rụwa ọrụ, mechaa lụọ di. Kemgbe ọtụtụ afọ, m chọpụtara na ndị na-agachi chọọchị anya anaghị eme ihe Jizọs kụziri. N’ihi ya, m kwụsịrị ịga chọọchị. Ekweghịzi m ná ndị sentị ma ọ bụ n’ọkụ ala mmụọ. Ekwetaghịkwa m na fada nwere ike ịgbaghara mmehie. M tụfudịrị ihe oyiyi niile m nwere. Amaghị m ma ihe m na-eme ọ̀ dị mma. Ike okpukpe gwụrụ m. Ma, m nọ na-arịọ Chineke, sị: “Achọrọ m ịmata gị. Nyere m aka.” M chetara na Ndịàmà Jehova akụọla aka n’ọnụ ụzọ m ọtụtụ ugboro, ma o nwebeghị mgbe m megheere ha ụzọ. Atụkwasịghị m okpukpe ọ bụla obi.

 Nwanne m nwaanyị bụ́ Lauri bi na Frans mgbe ahụ, Ramoni ebiri na Spen. N’ihe dị́ ka afọ 1980, ha na Ndịàmà Jehova malitere ịmụ Baịbụl. M chere na e duhiela ha otú ahụ e si duhie Felisa. M mechara mata otu onye agbata obi m aha ya bụ Angelines, mụ na ya aghọọ ezigbo enyi. Yanwa bụkwa Onyeàmà Jehova. Ya na di ya jụrụ m ọtụtụ ugboro ma m̀ chọrọ ka mụ na ha mụwa Baịbụl. Ha chọpụtara na n’agbanyeghị na m kwuru na enweghịzi m mmasị n’ihe gbasara okpukpe, m chọrọ ịmata ihe Baịbụl kwuru. Ka oge na-aga, m sịrị ha: “Ngwanụ. M ga-ekweta ka mụ na unu mụwa ihe naanị ma unu kweta na m ga na-eji Baịbụl nke m.” M nwere Baịbụl a na-akpọ Nácar-Colunga.

Felisa: Mgbe e mere m baptizim n’afọ 1973, Ndịàmà Jehova nọ́ na Santanda, bụ́ isi obodo Kantabria, dị ihe dị́ ka iri asaa. Ebe anyị na-ekwusa ozi ọma buru ezigbo ibu. N’ihi ya, anyị na-eji ma bọs ma obere ụgbọala aga ezi ozi ọma n’ebe ahụ niile. Anyị na-esi n’otu obodo gaa n’ọzọ ruo mgbe anyị gachara ime obodo niile dị́ n’ebe ahụ.

Kemgbe ọtụtụ afọ, amụọlara m ọtụtụ ndị Baịbụl, mmadụ iri na otu n’ime ha emee baptizim. Ọtụtụ n’ime ndị m mụụrụ ihe bụ ndị Katọlik. M kwesịrị inwere ha ndidi. Otú ahụ ọ dịbu m ka ọ dị ha. Ọ ga-ewe oge tupu ha aghọta na ihe ha kweere abụghị eziokwu. M ma na ọ bụ naanị Baịbụl na mmụọ nsọ Jehova nwere ike inyere mmadụ aka ịgbanwe ihe o chere ma ghọta nke bụ́ eziokwu. (Ndị Hibru 4:12) Di m, bụ́ Bienvenido, bụbu onye uwe ojii. E mere ya baptizim n’afọ 1979. Mama m malitekwara ịmụ Baịbụl obere oge tupu ya anwụọ.

Araceli: Mgbe mụ na Ndịàmà Jehova malitere ịmụ Baịbụl, atụkwasịghị m ha obi. Ma, ka oge na-aga, ọ dịghịzi m otú ahụ. Ọ bụghị naanị na Ndịàmà Jehova na-akụzi eziokwu Baịbụl, kama ha na-eme ihe ha na-akụziri ndị mmadụ. Okwukwe m nwere na Jehova nakwa na Baịbụl sikwuru ike, obi ana-adịkwu m ụtọ. Ụfọdụ ndị agbata obi m chọpụtara mgbanwe a ma sị m, “Araceli, nọsie ike n’ụzọ a ị họọrọ.”

M na-echeta mgbe m kpere ekpere, sị, “Jehova, m na-ekele gị maka na ike m agwụghị gị nakwa maka otú i si mee ka m nwee ọtụtụ ohere ịchọta ihe m nọ na-achọ, ya bụ, eziokwu Baịbụl.” M rịọkwara nwanne m nwaanyị bụ́ Felisa ka ọ gbaghara m maka okwu ọjọọ niile m gwara ya. Mụ na ya anaghịzi ese okwu. Obi na-adịzi anyị ụtọ ikwurịta ihe gbasara Baịbụl. E mere m baptizim n’afọ 1989, mgbe m dị afọ iri isii na otu.

Felisa: Adị m afọ iri itoolu na otu ugbu a. Di m anwụọla, anaghịkwa m emeli ihe ụfọdụ m na-emebu. Ma, m ka na-agụ Baịbụl kwa ụbọchị, na-agakwa ọmụmụ ihe na ozi ọma mgbe ọ bụla ahụ́ kwere m.

Araceli: Ọ na-amasị m ịgwa ndị fada na ndị sista niile m hụrụ banyere Jehova. O nwere ike ịbụ n’ihi na m bụbu onye sista. Ihe mụ na ụfọdụ n’ime ha kwurịtara tọrọ m ezigbo ụtọ, ọtụtụ n’ime ha anarakwa akwụkwọ na magazin m nyere ha. M na-echeta otu onye fada. Mgbe m gwachara ya okwu ugboro ole na ole, o kwetara ihe m nọ na-agwa ya. Ya asị m: “Ma, olee ebe m ga-aga ugbu a isi charala m awọ́? Gịnị ka ndị chọọchị m na ndị ezinụlọ m ga-ekwu?” M sịrị ya: “Gịnịkwanụ ka Chineke ga-ekwu?” Ọ ghọtara na ihe m kwuru bụ eziokwu, mụ achọpụta na obi adịghị ya mma. Ma, ọ dị ka obi akaghị ya ịgbanwe.

M gaghị echefu mgbe di m gwara m na ya chọrọ iso m aga ọmụmụ ihe. Ọ karịala afọ iri asatọ mgbe ọ bịara ọmụmụ ihe mbụ ya. Malite mgbe ahụ, ọ kwụsịghị ịga ọmụmụ ihe. Ọ mụrụ Baịbụl ma bido ikwusa ozi ọma. Obi na-adị m ụtọ ma m cheta ọtụtụ mgbe mụ na ya rụrụ n’ozi ọma. Ọ nwụrụ ọnwa abụọ tupu ụbọchị a ga-eme ya baptizim eruo.

Felisa: Mgbe m malitere ife Jehova, ụmụnne m nwaanyị atọ m tọrọ nọ na-emegide m. Ma, ha mechara fewekwa Jehova. O so n’ihe kacha eme m obi ụtọ. Kemgbe ahụ, obi na-adị anyị ụtọ ịnọrị ma na-ekwurịta banyere Jehova, bụ́ Chineke anyị anyị hụrụ n’anya nakwa banyere Okwu ya. Anyị niile mechara fewe Jehova. *