Ọ fọrọ obere ka ọ bụrụ na mmadụ niile kwetara na e nwere àgwà ndị dị mma, nweekwa àgwà ndị na-adịghị mma. Dị ka ihe atụ, n’ebe niile n’ụwa, a na-akatọ igbu mmadụ, idina mmadụ n’ike, na imetọ ụmụaka, na-etokwa àgwà ndị dị ka ikpe ikpe ziri ezi, ịdị obiọma, na inwe ọmịiko. Ma a bịa n’okwu gbasara inwe mmekọahụ, ịkwụwa aka ọtọ, ma ọ bụ otú e si azụ ụmụ, ọtụtụ ndị chere na onye ọ bụla nwere ike ikpebi ime ihe dị ya mma, na o nwechaghị ihe dị njọ na nke ọ bụla mmadụ mere. Ihe ọtụtụ ndị na-agbakwasị ụkwụ na ya ekpebi ihe ha ga-eme bụ ihe ha chere na ihe ndị ha na ha nọ chere. Ma, ihe a ọ̀ bụ otú dị mma mmadụ ga-esi na-ekpebi ihe ọ ga-eme?

Anyị na-agbakwasịkarị ụkwụ n’ihe anyị chere ma ọ bụ n’ihe akọnuche anyị gwara anyị na ọ dị mma ma ọ bụ na ọ dị njọ ekpebi ihe anyị chọrọ ime. (Ndị Rom 2:14, 15) Ụmụaka na-amadị ihe dị mma na ihe na-adịghị mma. Obi ha na-amakwa ha ikpe ma ha mee ihe na-adịghị mma. Ka oge na-aga, ihe na-ekpebi otú akọnuche anyị ga-esi na-arụ ọrụ bụ ihe ndị anyị mụtara n’aka ndị ezinụlọ anyị, ndị ọgbọ anyị, ndị obodo anyị, ndị okpukpe anyị, nakwa n’omenala obodo anyị. Anyị mewe mkpebi, akọnuche anyị na-agwa anyị ma mkpebi ahụ ọ̀ dabara n’ihe anyị chere bụ́ ihe dị mma ka ọ̀ bụ na ọ dabaghị.

Ihe anyị weere ka ihe ọma ma ọ bụ ihe ọjọọ nwere ike ime ka anyị nweere mmadụ ọmịiko, kelee onye meere anyị ihe ọma, kpee ikpe ziri ezi, metakwara ndị ọzọ ebere. O nwekwara ike ime ka anyị ghara ime ihe ga-ewute ndị anyị hụrụ n’anya ma ọ bụ ime ihe ga-emechu anyị ihu ma mee ka obi anyị mawa anyị ikpe.

Ọ̀ bụ mgbe niile ka anyị kwesịrị ịgbakwasị ụkwụ n’ihe anyị chere na-ekpebi ihe anyị ga-eme? E nwere otu nwoke aha ya bụ Garrick. Mgbe ọ bụ okorobịa, ọ sịrị: “Ihe ọ bụla masịrị m ka m ga na-eme.” Ma, o mechara chọpụta na ime ihe ndị o chere na ha dị mma kpataara ya nsogbu. O kwuru na ‘ụdị ndụ o biri mgbe ahụ emetụdịghị ya obi ụtọ n’ihi na ihe e ji mara ya bụ ime omume rụrụ arụ, ịṅụ ọgwụ ọjọọ, aṅụrụma, na tigbuo zọgbuo.’

E wezụga ihe anyịnwa chere, ọ bụ ihe ndị ọzọ chere ka anyị na-agbakwasịkarị ụkwụ ekpebi ihe anyị ga-eme. Ihe a nwere ike ime ka ihe ndị ha ma na ihe ndị merela ha baara anyịnwa uru. Ndị ezinụlọ anyị, ndị enyi anyị, na ndị obodo anyị na-akwanyekwara anyị ùgwù ma anyị mee ihe ha chere bụ́ ihe dị mma.

Ọ̀ bụ mgbe niile ka anyị kwesịrị ịgbakwasị ụkwụ n’ihe ndị ọzọ chere na-ekpebi ihe anyị ga-eme? Mgbe otu nwaanyị aha ya bụ Priscila bụ nwa agbọghọ na-alụbeghị di, ọ nọ na-eme ihe ndị ọgbọ ya chere bụ́ ihe dị mma, na-aṅụ ịkwa iko ka mmiri. Ma, o mechara chọpụta na ime ihe ndị ọzọ chere na ọ dị mma emeghị ka ọ na-enwe obi ụtọ. O kwuru, sị: “Iso ndị ọzọ na-eme ihe ha na-eme emeghị ka m na-enwe obi ụtọ. Kama, o mere ka m mee ihe ndị jọgburu onwe ha.”

Anyị chọwa ikpebi ihe bụ́ ihe ọma na ihe ọjọọ, ihe anyị chere na ihe ndị ọzọ chere nwere ike inyere anyị ezigbo aka. Ma, ọ bụghị mgbe niile ka ọ na-eme ka anyị mee mkpebi dị mma. Mgbe ụfọdụ, anyị nwere ike ime mkpebi ga-akpatara anyịnwa ma ọ bụ ndị ọzọ nsogbu n’ihi na anyị amaghị na ọ ga-akpata nsogbu ahụ. (Ilu 14:12) Anyị ejighịkwa n’aka na ihe anyị chere ma ọ bụ ihe ndị ọzọ chere ga-enyeliri anyị aka ime mkpebi dị mma. Mmadụ nwekwara ike ịgbanwe echiche ya echi. Dị ka ihe atụ, ọtụtụ ndị anabatala ụfọdụ àgwà e weere na ha adịghị mma n’oge ndị gara aga. Ụfọdụ àgwà ndị nke e weere na ha dị mma n’oge gara aga adịghịzi ndị mmadụ mma ugbu a.

È nwere ihe ka mma ga-enyere anyị aka ịna-ekpebi ihe bụ́ ihe ọma na ihe ọjọọ? È nwere ebe anyị ga-esi na-enweta ezigbo ndụmọdụ ga-enyere anyị aka ịna-akpa àgwà ọma ma ugbu a ma n’ọdịnihu?

Obi dị anyị ụtọ na e nwere ebe onye ọ bụla nọ n’ebe ọ bụla n’ụwa nwere ike isi nweta ezigbo ndụmọdụ ga-enyere ya aka ịna-akpa àgwà ọma. Isiokwu na-eso nke a ga-ekwu ebe anyị nwere ike isi nweta ndụmọdụ kacha mma ga-enyere anyị aka ikpebi ma ihe anyị chọrọ ime ọ̀ dị mma ka ọ̀ bụ na ọ dịghị mma.