1. Ịyẹ tị́ du kahị ka jẹ́-ẹ jẹ́ ang bwu ẹga nya angịgbahị?

 AHỊ wuu baba nya ụbwọ ọdada ụka kahị ja ka cheje nya ẹla ọkpọnchị ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. Ahị ka jẹ́-ẹ yé ụbwọ ọdada ọlịnyị bwu ẹga nya angịgbahị nya ọjịra-jịra nyahị bala angịkịla ịlẹ kị la gbẹgbịlẹ ẹ-ẹpwụ nya ang nya olegu. Kori ká angịịwa á ri ọgbahị nyahị yẹẹyẹẹ wẹwẹ, ahị yọọ nyori ẹla ọmẹjẹ nyaa á ka ju apyobwuna hahị alẹ kaka lẹ ka. IJihova tịtọ kahị ka jẹ́ ang bwu ẹga nya angịlẹ kị ri angịgbahị lẹ. Ị hịhị lụka ọtata kpụ ị yọyị nya ẹla nya odehe bala ọ-jẹ́ ang gụụhị.—Job. 12:12.

2. Ẹlịyẹ ahị tị́ wẹẹ ka kụ ẹhị yẹ ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ?

² Lụka onyogo, iJihova kaa kpa angịgbahị ịlẹ kị la ọmyịmyị, ju angịnyị nyamwụ ọhụ bala ọ-kpaa ụgbẹyị. Kụ ẹhị yẹ ọ-chụ pwokwita nya iMosisi, iDevidi, bala ọlẹrụ ịJọn wẹẹ. Ị hịhị lụka ọdatị-datị, iwe-ahụrụ nyaa tị datị hi awụlẹ yẹẹyẹẹ ịnyịnyị. Ụka kị ja ju ocheju nya ọhịhị nyaa chwẹẹ, ị kaa ju angịlẹ kị ri anjwo gwaa irya ọnyịịla. Ọngọngọọng lẹpwụ nya angị la ọmyịmyị ịwẹ kaa ya ẹla u-uhya nya abwọlẹ kọ ju apyobwuna ka ba nyọka ju ihi nya Ohe. IJihova họ ị da omyi ẹla nyaa ịịwa ju ang kahị ka jẹ́-ẹ wa alẹ. Kori kahị ri onjwo lee ọngọgbahị, ahị ka yé apyobwuna bwula ọ-kụ ẹhị yẹ irya ọlẹ kị ya ha angịkịla. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Ẹ-ẹpwụ nya ang ọjẹ́jẹ ọlẹ, ahị ka kụ ẹhị yẹ ẹla ohyẹẹkpẹ nya angị ịta bala ẹla ọlẹ kahị ka jẹ́ bwu ẹla ọlẹ kị ya.

‘ANỤ KA HỊHỊ TATA’

3. Akụrwọ iyina iMosisi à tị́ họ ha iJihova bala ẹpwụma nya Isirẹlụ?

³ IMosisi họ ụkụrwọ ha iJihova ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ wuu. Ọ họ ụkụrwọ nya ọlọmwụ, ọngọleje, ọngọ da ehile, bala ọngọ gbe ego. IMosisi jẹ́ ang lụmẹ-lụmẹ bwu ẹpwụ nya ẹla ịlẹ kọ chịpwụrụ bwu ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị! Ọ kpa ẹpwụma nya ala Isirẹlụ kpehe hi ọnyọhị o-riri e-epweji nya Ijipiti bala ọ-yẹ la  ịlọmwụ jaabwọ ká iJihova họ akụrwọ ẹbyẹbyị ịdatị-datị. IJihova kpọọ da apwụ ịrụ ịhọhẹ-họhẹ ịlẹpwụ nya ịBayịbụụ, ụpwụ nya Eje Ọnyịịla 90, bala ọhẹka Eje Ọnyịịla 91. Ọ tị lala o-ri ọwa à da ụpwụ nya iJobu ịnyịnyị lẹ.

4. Owo iMosisi à tị́ ju ọhụ? Ịyẹ tị́ du?

⁴ Ụka ká iMosisi gu ẹka 120 kọ ja ka gbu, ọ wụrụ ala Isirẹlụ wuu tụ guru nyọka kpaa ịtịya nya ang ịlẹ kị yẹ ká iJihova họ haa. Ẹka lụmẹ-lụmẹ ka ẹkpẹ, iru nyaa yẹ akụrwọ ẹbyẹbyị ịlẹ ká iJihova họ bala abwọlẹ kọ yẹ ala Ijipiti akama. (Ehe. 7:3, 4) Ị yẹ jaabwọ ká iJihova chị Ihu eku du kị jẹ́ jẹdịyẹ kpoye nyamwụ. Ị yẹ jaabwọ ká iJihova ta iFero bala alẹwụ nyamwụ ayịreji ịnyịnyị. (Ehe. 14:29-31) Ụka kị pwụ ugbileji, iJihova chewu kaa bala ọ-kpahị jwaa. (Ehile. 8:3, 4) Ala Isirẹlụ tị ja ka juka Ọpyị ọ-Myọnụ Ha ugbẹnyị lẹ. Lẹ, iMosisi tịtọ kọ ka kpa iwe ọwẹ jwaa ọhụ ene kọ ka gbu. a

5. Ẹlịyẹ ala Isirẹlụ à tị́ jẹ́ myị̀myị̀ bwu ẹla ohyẹẹkpẹ nya iMosisi ọlụpwụ nya Ehile Ọmada 30:19, 20?

⁵ Ẹlịyẹ iMosisi à tị́ ya? (Wa Ehile Ọmada 30:19, 20.) Ọ kpụ ala Isirẹlụ ịtịya nyori ijuju ọnyịịla-ọnyịịla nyị juwa ị-ịlahị gbaa. Bwula ụbwọ ọdada nya iJihova, ala Isirẹlụ ka jẹ́-ẹ hịhị tata ọ-ọpyị ọlẹ ká Ohe myọnụ haa. Ọpyị ọọwa tị há ụhị bala ọ-há ang-ẹrụ yẹẹyẹẹ! IMosisi chabwọ nyamwụ haa yẹkẹẹ: “Epweji ịtụka ị-pyẹ pyọọ ịlẹ kanụ nwụ lụbwọ nya ịlọnụ ka ụwa-à ri lẹ. Ẹpwa ịlụwa ka myị la ang ịnyịịla-ịnyịịla ịlẹ kaanụ à wu ka bala ẹrụ nya alakọnụ ịlẹ kanụ wuwu ka bala ẹrụ ekeji nya olivu ịlẹ kanụ wu lịlọnụ ka juwa ụ-ụwa ịnyịnyị.”—Ehile. 6:10, 11.

6. Ịyẹ tị́ du ka Ohe ya iwe da ha ẹpwụma ịkịla nyọka kụrụ ala Isirẹlụ?

⁶ IMosisi da ala Isirẹlụ ọna ịnyịnyị. Kori kị ka jẹ́-ẹ kụ ọpyị ọnyịịla nyaa ọwẹ kịnyaa aalẹ, ị ka ju ihi nya ehile nya iJihova pyii. IMosisi byaa nyị “chụ ọhịhị” bwula o-ke ụrụ wo la iJihova bala ọ-ka “juwa bọọ jẹ.” Ma, ala Isirẹlụ tị pwa iJihova. Lẹ nyọlẹ kọ nọ chẹẹ, Ohe ya iwe da ala Asiriya wẹ ka kụrwaa, waa kpa rụ ka ọnyọhị ụka ọhẹ, ene ká ala ịBabịlọn myị́myị́-ị họ ịnyị ụka ọkịla.—2 Ịdị. 17:6-8, 13, 14; 2 Ego. 36:15-17, 20.

7. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká iMosisi ya? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

⁷ Ẹlịyẹ ọwẹ à tị́ mẹjẹẹhị? Ihi ojuju kaa chị ọhịhị nyahị da. Jaabwọ ká ala Isirẹlụ ji ọnaabwọ nya Ọpyị ọ-Myọnụ Ha, ahị ịnyịnyị ju odehe onyeewe ọlẹ ká Ohe myọnụ hahị chwẹẹ yẹẹyẹẹ lẹ. Lụka o-kpii, odehe ọlẹ ka yẹda kaka ri ịparadayịsị myị́myị́. (Ayị. 35:1; Luk. 23:43) Ohe Onyobyi bala alegu inyibyi nyamwụ á ka juwa kaka. (Ọwụ. 20:2, 3) Ịgba ọgbagba nya ọnọọkịla á ka hụ angịnyị ahị hi iJihova kaka. (Ọwụ. 17:16) Eji ọkpakpa nya angị ehe á ka kpa ala ekpeleji nyaa yẹ ụhị kaka. (Ọwụ. 19:19, 20) Iwe á ka ji ha ala uguru-ẹla ị-ịparadayịsị ka. (Eje. 37:10, 11) Angịlẹ kị ka juwa wuu ka ju ihi nya ehile nya iJihova, lẹ okpunyi bala ọ-yẹ jula awụlẹ ka ji yẹẹyẹẹ. Ọng myị́ ọng ka la ọháha ẹ-ẹga nya awụlẹ bala ọ-dahịhile awụlẹ. (Ayị. 11:9) Ọ tahị ta ká ụka ọwẹ ka pweeji wuu lẹ! Da ọọwa u-uhye, kori kahị ju ihi nya iJihova, ahị ka jẹ́-ẹ kịnyaa ja hịhị ị-ịparadayịsị gboyi myị́ oyi, ọ́ ka ba ẹ-ẹka ohu ịmanyị-ịmanyị kem ka.—Eje. 37:29; Jọn. 3:16.

8. Ányị ehe ọchịchị nya ọhịhị ọmyịmyị-ka à tị́ da ọọnahị ọhẹ kọ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọkịla ụbwọ? (IJudu 20, 21)

⁸ Kori kahị kaa kụ irya u-uhye nya ọhịhị ọmyịmyị-ka ọlẹ ká Ohe myọnụ, ahị ka tịtọ nyọka jwoo ihi ụka wuu, jaabwọ myị́ abwọ  ká akama nyahị á lụmẹ kaka ba. (Wa iJudu 20, 21.) Ọnụ ọmyịmyị ọwẹ ka jẹ́-ẹ juhi ọngịrị nyọka ma uya ta ọdẹwụ-dẹwụ nya ịlọhị ịnyịnyị. Ọọnahị ọlẹng ọhẹ kọ kaa kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ ẹ-ẹpwụma ọhẹ Africa lụka ọtata lẹ ya nyori ọwa nyị kaa la ọmayẹ nyọka họ ẹla ọlẹ kọ ka wụ iJihova ẹjẹ. Ọ yẹkẹẹ: “Ọlẹ kam jẹ́ nyori ehile nya iJihova ọbịrịị-bịrị ka du ká ọhịhị ọmyịmyị-ka ọla ịparadayịsị ka nyịm wẹẹ, m̀ kaa cheje gụ́ ọọwa nyọka ma uya ta akama ọwẹ bala ọ-ka raabwọ bịlẹ iJihova yẹẹyẹẹ. Ọọwa lẹ, m jẹ́ kịnyaa la ọgbịgba ha iJihova la irya oleje ocheri-cheri lẹlẹ.”

“ANG WUU KA HIIGU HANG”

9. Akama iyina iDevidi à tị́ la ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị?

⁹ IDevidi ri adịrahụ ọtụka. Ọ ri ọngọ mwu eje, ọngọ da ụpwụ, ọgẹwụ, bala ọlọmwụ. Ọ la akama ịdatị-datị. Ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ, ọ kaa rụnyẹ rụ ka kpịbaa ọọlajị nyọlẹ ká Adịrahụ ịSọlụ kaa yẹ ijiiji nyamwụ. Ụka ọlẹ ká iDevidi ri adịrahụ kpá, ọ myị́myị́ rụnyẹ nya ọhịhị nyamwụ nyọlẹ ká Abụsalọm ọnyị nyamwụ maga nyọka nu ẹchị adịrahụ bwu ụbwọ nyamwụ. Nanana nyori iDevidi la akama ịwẹ bala ọ-họ ẹla ọtịpyọ ụka ọhẹ, ọ yụbwọ chị Ohe giri-giri gbee da ka ocheju nya ọhịhị nyamwụ. IJihova chabwọ nyamwụ nya ‘ọngọlẹ kọ kaa họ ẹla opwoku irya nyam.’ Ẹla ọlẹ ká iDevidi ya, ju ọ-ka ke ụrụ wo la ịnyịlẹhị!—Ụkụr. 13:22; 1 Ịdị. 15:5.

10. Ịyẹ tị́ du ká iDevidi ju iSolomọn ọnyị nyamwụ irya ene kọ ka ri adịrahụ?

¹⁰ Ọ-chụ pwokwita, kụ ẹhị yẹ ọna-eji ọlẹ ká iDevidi da iSolomọn, ọnyị nyamwụ ọlẹ kọ ri adịrahụ ku ọmwakpa nyamwụ wẹẹ. IJihọva chụ okolobya ọwẹ nyọka kpa ịgba ọgbagba nya ịlẹhị nwa ka ịlahị bala ọ-ka nwụ ube ịgọgọ ọlẹ kọ ka chị ihi ju Ohe. (1 Ego. 22:5) Ụkụrwọ ọtụka-ọtụka ji ẹpwụ nya ẹlẹwẹ, iSolomọn tị ka baba nya ụbwọ ọdada nya iJihova nyọka jẹ́-ẹ kpa ala Isirẹlụ ụgbẹyị ịnyịnyị. Ẹlịyẹ iDevidi à tị́ ka byoo? Ahị yẹ wẹẹ.

11. Jaabwọ ká ụpwụ nya 1 Ịdịrịhụ 2:2, 3 ya, ẹlịyẹ iDevidi à tị́ byi iSolomọn? Ányị ọ tị la ụka ká iSolomọn ju ihi nya ẹla ọọwa? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹¹ Ẹlịyẹ iDevidi à tị́ ya? (Wa 1 Ịdịrịhụ 2:2, 3.) IDevidi byi ọnyị nyamwụ nyori kori kị nyị́ ju ihi nya iJihova, ọ ka la ịlahị ọkaka ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị. IJihova wahị kụrụ iSolonọn du kọ jẹ́ họ ang ịnyịịla-ịnyịịla ẹ-ẹpwụ nya ẹka lụmẹ-lụmẹ. (1 Ego. 29:23-25) Ọ nwụ ube ịgọgọ ọnyịịla-ọnyịịla, ọ da apa ịhyẹ nya Ụpwụ Ịgọgọ, angịkịla tị da ẹla ịhyẹ ịlẹ kọ ya, ju apa ịkịla nya Ụpwụ Ịgọgọ ịnyịnyị. Ọ lehe ọọlajị nya ẹla ọjẹ́jẹ bala ụdụ ọkpụkpụ nyamwụ. (1 Ịdị. 4:34) Ma jaabwọ ká iDevidi ya, iSolomọn ka baba nyọka ju ihi nya iJihova, ọọwa ọ ka jẹ́-ẹ la ịlahị ọkaka lẹ. Ọ tolujwo nyori ụka ká iSolomọn ri ọngọgbahị, ọ dọmwụ nyọka gbịgba ha ihye ịkịla. Ọọwa wụ iJihova ẹjẹ du kọ ba la ọ-ya ẹla ọjẹ́jẹ ha iSolomọn nyọka kpa kpeji  la abwẹla ọnyịịla bala ụgbẹyị ọkpakpa.—1 Ịdị. 11:9, 10; 12:4.

12. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká iDevidi ya?

¹² Ẹlịyẹ ọwẹ à tị́ mẹjẹẹhị? Ihi ojuju du kahị kaa la ịlahị ọkaka. (Eje. 1:1-3) Ẹlịlẹhị tị ri, iJihova á chịhị ehe nyori ọ ka ya ụdụ ọkpụkpụ bala ogbo hahị lala iSolomọn ka. Ma kori kahị ju ihi nya Ohe, ọ ka ya ẹla ọjẹ́jẹ ọlẹ kahị kpa cheje nya ẹla ụ-ụgbẹyị ọnyịịla hahị. (Etu 2:6, 7; Jem. 1:5) Itiwe nya ehile nyamwụ ka dahị ụbwọ ẹ-ẹga nya ẹla ịkpọnchị lala ụkụrwọ ọhọhọ, ube-ụpwụ ọ-kaka, ụya ọyaya, bala ẹla nya okpoko. Ẹla ọjẹ́jẹ nya Ohe Oluhye ọ-kpa họ ụkụrwọ kaa chewu keehi hi ịngịngịhyẹ ọlẹ kọ ka kpa ayịreji ọ-pyịyọọ wahị. (Etu 2:10, 11) Ahị ka jẹ́-ẹ la aligu ịnyịịla. Ahị tị ka jẹ́-ẹ chị ọkẹkẹnị ẹ-ẹpwụ nya ugbiyegu ịnyịnyị.

13. Ịyẹ à tị́ da Carmen ụbwọ nyọka la ịlahị ọkaka ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị?

¹³ Carmen kọ kụ Mozambique, me nyori ube-ụpwụ ọgbẹgbịlẹ ọ-kaka ka du ká ọngịnyị ka la ịlahị ọ-kaka. Lẹ, ọ ka ube-ụpwụ ọgbẹgbịlẹ kaka jẹ́ ang u-uhye nya ube ọnwụnwụ. Ọ da ụpwụ yẹkẹẹ: “Ang ọlẹ kam wẹẹ jẹ́ hám yẹẹyẹẹ. Ma ọ tị kaa ye ụka bala ọngịrị nyam lụmẹ. M̀ kaa juwa uube-ụpwụ bwu oje 7:30 nya ụtụrụ gbee da ka oje 6:00 nya obyi. Ọ kaa lujwo nyọka ka ọjịra-jịra, ọọwa du ká igu oriri nyam bala iJihova la dẹwụ-dẹwụ. Ẹ-ẹpwụ ọkịlẹtụ nyam, m̀ yẹ nyori m̀ wẹẹ maga nyọka myị ẹrụ ha ayịbaba imiiye.” (Mat. 6:24) Ọ raabwọ u-uhye nya iwe-ahụrụ nyamwụ bala ọ-mwahị nya ẹla ka ẹpwụ nya apwụ nyahị. Ọ myịmyị yẹkẹẹ: “Nyọlẹ ká angịgbahị nya ọjịra-jịra bala ịnam ya irya ham kpá, m̀ chụ nyọka hwabwọ hi ube-ụpwụ ọgbẹgbịlẹ, lẹ m dọmwụ nyọka kpa ụka nyam wuu họ ụkụrwọ ha iJihova lẹlẹ. Ọọwa dam ụbwọ nyọka jẹ́-ẹ cheje nya ẹla yẹẹyẹẹ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị, ḿ chị ijẹma kpong-kpong ka.”

14. Ẹla ọkpọnchị oyina iMosisi bala iDevidi à tị́ ya?

¹⁴ IMosisi bala iDevidi la ọháha ẹ-ẹga nya iJihova, ị tị jẹ́ apyobwuna nyọka jwoo ihi inyịnyị. Ẹ-ẹpwụ nya omyi ẹla ohyẹẹkpẹ nyaa, ị ju angịkịla ọhụ nyọka dịrẹ ọgụ-ẹpẹtẹ nyaa bwula ọ-họ kpakpa ẹ-ẹga nya iJihova. Ịwa angị imimiiye da ọna eji ịnyịnyị nyori angịlẹ kị nyẹẹkpẹ da iJihova nyị́ ka jẹ́-ẹ ri aligu nyamwụ lee o-yé ahị ọwawa ịlẹ kọ myọnụ nyọka ya haa ka. Ẹla ọmẹjẹ nyaa ọwẹ ju apyobwuna alẹ wẹẹ. Ẹka ohu ịmanyị tị́ ka ịlahị nya ọọwa, ọnchẹ nya  iJihova ọkịla myị́myị́ ya ẹla u-uhye nya ọbaba nyọka godayị giri-giri ha Ohe.

‘ỊNGỊNGỊHYẸ-Ẹ́ KPỤM ỊPYỌ GỤ ỌWẸ KAKA’

15. Ang iyina ọlẹrụ ịJọn à tị́ yẹ lịlọmwụ ẹ-ẹpwụ nya ọhịhị nyamwụ?

¹⁵ ỊJọn ri ọlẹrụ ọlẹ kọ há iJisọsị ịKịrayịsị yẹẹyẹẹ. (Mat. 10:2; Jọn. 19:26) ỊJọn kaa bajẹ bala iJisọsị ụka myị́ ụka kọ ja ya ẹla nya Ohe, ọ ri ibeenu nya akụrwọ ẹbyẹbyị nyamwụ, ọ tị juwa bala iJisọsị ẹ-ẹpwụ nya ụka olujwo nyamwụ ịnyịnyị. Ọ kpa ẹhị nya ịlọmwụ yẹ ụka kị wẹẹ nwụ iJisọsị, ọ tị yọọ ụka kọ wuleji bwula igu ịnyịnyị. Ọ ri ibeenu jaabwọ ká Angịnyị nya ịKịrayịsị dọmwụ nyọka pyẹ. Ọ hịhị tata kpụ ọ yẹ jaabwọ kị kpa ẹrụ ọnyịịla pyẹ “ya je ọng myị́ ọng ám e-ekpeleji nya ẹnụ ọlẹ.”—Kol. 1:23.

16. Owo anyị à tị́ yé apyobwuna bwu ileta ịlẹ ká ịJọn da?

¹⁶ Tụ ahị́ ju ocheju nya ọhịhị oludiyo ọlẹ ká ịJọn la, ọ la iwe nyọka la ụbwọ ẹ-ẹpwụ nya Omyi Ẹla nya Ohe ọdada. ỊJọn à da ẹla ịkpịpyọ-kpịpyọ ịlụpwụ nya Ọwụrụụ-wụrụ lẹ. (Ọwụ. 1:1) Ọwa à da ụpwụ nya ịJọn ịnyịnyị lẹ. Ọ myị́myị́ da apwụ ịta ịlẹ kịị wụrụ ụpwụ nya ịJọn ọhọhẹ, oheeye, bala ọhata. Ọ da ụpwụ nya ịJọn ọhata du kịla Ọngịnyị nya ịKịrayịsị ọlẹ ká ẹnyị nyamwụ ri ịGayọsị, ọ ri ọngọlẹ kọ há ịJọn lala ọnyị nyamwụ. (3 Jọn. 1) Lụka ọwẹ-ọwẹ, iru nya angịkịla ka juwa kị há ịJọn lala anyị nyamwụ ịnyịnyị lẹ. Ẹla ọlẹ ká ọlẹng ọla ọmyịmyị ọwẹ da kaa ju angịnyị nya ịKịrayịsị wuu ọhụ da wẹ ụka nyahị ọlẹ wẹẹ.

17. Jaabwọ ká 3 ịJọn 4 ya, ịyẹ à tị́ kaa kpa ọkẹkẹnị ọtụka wẹ ọngịnyị?

¹⁷ Ẹlịyẹ ịJọn à tị́ da? (Wa 3 ịJọn 4.) Ẹ-ẹpwụ nya ileta ọlẹ ká ịJọn da, o ya nyori ọwa nyị kaa chị ọkẹkẹnị ụka kọ yẹ ká angịkịla á ja ju ihi nya Ohe. Lụka ọlẹ ká ịJọn da ileta ọhata nyamwụ, angịhyẹ juwa kị kaa mẹ ẹla nya ọnọọkịla jẹ du ká o-wo lawụlẹ ka ji ẹpwụ nya ọjịra-jịra. Ma, angịkịla tị kịnyaa la ọ-jẹdịyẹ “ẹ-ẹpwụ nya ẹla nya ịlẹhị ọhọhọ.” Ị ju ihi nya iJihova bala ọ-kaa ‘kpa ehile nyamwụ.’ (2 Jọn. 4, 6) Angịnyị nya ịKịrayịsị ịlẹ kị la ọmyịmyị ịịwẹ kpa ọkẹkẹnị kịla ịJọn bala iJihova ayịdang.—Etu 27:11.

18. Ẹlịyẹ ahị tị́ ka jẹ́ bwu ẹla ọlẹ ká ịJọn ya?

¹⁸ Ẹlịyẹ ọwẹ à tị́ mẹjẹẹhị? Ọmyịmyị ọ-lala kaa kpa ọkẹkẹnị wahị bala angịkịla. (1 Jọn. 5:3) Ọ-chụ pwokwita, ahị kaa chị ọkẹkẹnị nyori ahị jẹ́ họ ká iJihova chị ọkẹkẹnị. Ọ kaa kpụ iJihova ịpyọ ụka kọ yẹ kahị ja cheji ba ang ịtịpyọ ịla odehe ọlẹ bala o-juwa jwoo ihi. (Etu 23:15) Alegu-ẹrụ ịla epwoohe tị kaa chị ọkẹkẹnị ịnyịnyị. (Luk. 15:10) Ahị ịnyịnyị kaa chị ọkẹkẹnị ụka kahị yẹ ká aanahị ịkịla á mẹ  ọmyịmyị jẹ, ọgụgụ ri ụka kị ji ẹpwụ nya ịmayẹ ụma ịhyẹ bala ịkịla. (2 Tẹs. 1:4) Ụka ká odehe nya Olegu Onyobyi á tị ta ayịreji kpá, ahị ka chị ọkẹkẹnị nyori ahị jẹ́ godayị giri-giri ha iJihova pwụ ocheju.

19. Ẹlịyẹ ọọnahị Rachel à tị́ ya u-uhye nya ẹlịlẹhị ọ-mẹjẹ angịkịla? (Yẹ ifoto ịnyịnyị.)

¹⁹ Ahị kaa chị ọkẹkẹnị gụgụụgụ ụka kahị mẹ ẹlịlẹhị u-uhye nya iJihova jẹ angịkịla. Rachel, kọ kụ Dominican Republic kaa yọọ lala ihi ọtụka nyọka mẹ ẹla nya iJihova Ohe nyahị jẹ angịkịla. Ụka kọ kụ irya u-uhye nya angịlẹ kọ da ụbwọ wẹ ka jẹ́ iJihova, ọ yẹkẹẹ: “Ọ kaa lujwo nyọka chabwọ nya ọkẹkẹnị ọlẹ kam kaa chị ụka kam yẹ angịlẹ kam mẹ ang jẹ kị ja nwa ẹ-ẹpwụ nya ọháha ọlẹ kị la ẹ-ẹga nya iJihova, jaabwọ kị ja dahịhilọọ gụ́ ọọwa, bala ọ-yẹ ọhịhị nyaa da chajị ká ẹla nyaa ka kpụ Ohe ịpyọ. Ọkẹkẹnị ọwẹ lụmẹ gụ ụkụrwọ ọhẹ-lọhẹ ọlẹ kam họ nyọka mẹ ang jaa.”

YÉ APYOBWUNA BWU ẸLA OHYẸẸKPẸ NYA ALẸNG ỊLA ỌMYỊMYỊ

20. Agbẹyị iyina ahị tị́ lala iMosisi, iDevidi, bala ịJọn?

²⁰ IMosisi, iDevidi, bala ịJọn hịhị lụka ọlẹ ká iwe-ahụrụ nyaa datị hi ịnyahị. Ma, ahị tị la ang lụmẹ-lụmẹ ịlẹ kị me awụlẹ. Ị gbịgba ha Ohe nya ịlẹhị, ịnyịnyị ahị tị wẹẹ họ lẹ. Lala ịwa-ịwa, ahị kaa raabwọ ha iJihova, dahịhilọọ, bala ọ-ya ẹhị rịrị ka ẹga nyamwụ nyọka mẹ ụgbẹyị jẹẹhị. Lala alẹng ịlụka onyogo ịwẹ, ahị jẹ́ myị̀myị̀ nyori iJihova ka wahị kụrụ angịlẹ kị jwoo ihi ịnyịnyị.

21. Ahị ọwawa iyina ahị tị́ ka yé kori kahị ju ihi nya iJihova jaabwọ ká iMosisi, iDevidi, bala ịJọn mẹjẹẹhị?

²¹ Chajị nyọọwa lẹ, ahị ke ụrụ wo ẹla ohyẹẹkpẹ nya angịgbahị ịwẹ bwula o-ju ihi nya ehile nya iJihova mẹ. Ọọwa lẹ, ahị ka la ịlahị ọkaka ẹ-ẹpwụ nya ang myị́ ang ọlẹ kahị ja họ lẹlẹ. Ahị ka la ọhịhị bala ọ-ka ‘hịhị tata.’ Ọọwa ri, ahị ka hịhị gboyi myị́ oyi! (Ehile. 30:20) Ahị ka chị ọkẹkẹnị nyori ahị wẹẹ họ ẹla kpụ Adahị olepwoohe ịpyọ, ọwa ọngọlẹ kọ ka wahị kụrụụhị kpoye nya abwọlẹ kahị dọmwụ me irya.—Efe. 3:20.