KAPITULO 4

Ania ti Maibilang a Nalabes?

Umiso wenno di umiso . . .

Iti aniaman a kasasaad, saan a rumbeng nga agsinnagid ti agnobio.

□ Umiso

□ Di umiso

Uray no liklikan ti agnobio ti seksual a panagdenna, posible a makabasolda latta iti pannakiabig.

□ Umiso

□ Di umiso

Saan a talaga nga agpimpinnateg ti agnobio a saan nga aginnarakup, aglinnailo, wenno aginnungngo.

□ Umiso

□ Di umiso

AWAN duadua nga inut-utobmon daytoy a banag. Kinapudnona, no adda kaayan-ayatmon, mabalin a narigat nga ikeddeng no ania ti pagpatinggaan ti panangyebkas iti panagpinnategyo. Usigentayo ti tallo a punto a nadakamat iti ngato ket kitaentayo no kasano a matulongannatayo ti Sao ti Dios a mangsungbat iti saludsod nga, “Ania ti maibilang a nalabes?”

 ● Iti aniaman a kasasaad, saan a rumbeng nga agsinnagid ti agnobio.

Di umiso. Saan a kondenaren ti Biblia ti maitutop ken nadalus a pamay-an ti panangyebkas iti panagpinnateg. Kas pagarigan, iti Biblia, mabasatayo ti maipapan iti panagpinnateg ti babai a Sulamita ken ti lalaki a pastor. Nadalus ti relasionda. Nupay kasta, nabatad a nangipakitada iti ebkas ti pammateg sakbay a nagkallaysada. (Kanta ni Solomon 1:2; 2:6; 8:5) Iti kaaldawantayo, mabalin a saan a tagidaksen ti dadduma nga agnobio ti sumagmamano a nadalus nga ebkas ti pammateg no asidegdan nga agkasar. *

Nupay kasta, nasken nga agannad a naimbag dagiti agnobio. Ti panaginnungngo, panaginnarakup, wenno panangaramid iti aniaman a mangparugso iti rikna ket mabalin a mangituggod iti seksual nga imoralidad. Uray dagiti agnobio a nadayaw ti panggepda nalaka la a mayanud ti riknada ket matnagda iti seksual nga imoralidad.​—Colosas 3:5.

● Uray no liklikan ti agnobio ti seksual a panagdenna, posible a makabasolda latta iti pannakiabig.

Umiso. Nalawa ti kaipapanan ti orihinal a Griego a sao a naipatarus kas “pannakiabig” (por·neiʹa). Tuktukoyen dayta ti amin a kita ti seksual a relasion dagiti saan nga agassawa ken ti di umiso a panangaramat iti mabagbagi. Gapuna, ti pannakiabig ramanenna saan laeng a ti seksual a panagdenna no di ket uray ti panangay-ayam (masturbasion) iti mabagbagi ti sabali a  tao, kasta met ti panagseks babaen ti ngiwat (oral sex) wenno kerret (anal sex).

Maysa pay, saan laeng a pannakiabig ti kondenaren ti Biblia. Insurat ni apostol Pablo: “Maiparangarang dagiti aramid ti lasag, ket dagita ti pannakiabig, kinarugit, nalulok a kababalin.” Innayonna: “Dagidiay mangannurot iti kakasta a banag saandanto a tawiden ti pagarian ti Dios.”​—Galacia 5:19-21.

Ania ti “kinarugit”? Ti Griego a sao para iti “kinarugit” ramanenna ti aniaman a narugit, iti man sao wenno aramid. Nalawag a maibilang a narugit ti panangkarawa, pananglabus, wenno panangarikap kadagiti pribado a paset ti bagi, kas iti suso. Iti Biblia, ti panangkarawa iti suso ket aramiden laeng dagiti agassawa.​—Proverbio 5:18, 19.

Dagiti dadduma nga agtutubo saanda a maamak a manglabsing kadagiti pagalagadan ti Dios. Igagarada ti agaramid iti di rumbeng, wenno saan, masukan-sukat dagiti kaparehada a sigagaramugam a pangaramidanda kadagiti narugit a seksual nga aramid. Dagiti kasta a tattao mabalin a makabasolda iti aw-awagan ni apostol Pablo kas “nalulok a kababalin.” Ti Griego a sao para iti “nalulok a kababalin” kaipapananna ti ‘naalas nga aramid, kinamanaglablabes, kinakuspag, di mateppelan a derrep.’ Sigurado a saanmo a kayat a ‘mapukaw ti isuamin a moral a riknam’  babaen ti pannakiraman iti ‘nalulok a kababalin tapno aramidem ti tunggal kita ti kinarugit buyogen ti kinaagum.’​—Efeso 4:17-19.

● Saan a talaga nga agpimpinnateg ti agnobio a saan nga aginnarakup, aglinnailo, wenno aginnungngo.

Di umiso. Maisupadi iti kapanunotan dagiti dadduma, ti di maitutop a panaginnarakup, panaglinnailo, wenno panaginnungngo dina paunegen ti relasion. Imbes ketdi, dadaelenna ti panagraem ken panagtalekyo iti maysa ken maysa. Usigem ti kapadasan ni Laura. “Naminsan, immay ti nobiok idiay balaymi idi awan ni nanangko tapno agbuya laeng koma iti telebision,” kinunana. “Idi damo, iniggamanna laeng ti imak. Ngem idi kuan, aprosannak metten. Mabutengak a mangpasardeng kenkuana amangan no makapungtot ket pumanaw.”

Ania ti makunam? Ti kadi nobio ni Laura ket talaga a maseknan kenkuana, wenno kayatna laeng a penken ti tarigagayna? Talaga kadi nga ipatpategnaka ti kaayan-ayatmo no gargariennaka nga agaramidkayo iti di maiparbeng?

No ti maysa a lalaki gargarien wenno pilitenna ti babai a mangaramid iti banag a di awaten ti konsiensiana ken maikaniwas kadagiti Nakristianuan a prinsipiona, salsalungasingenna ti linteg ti Dios ken pakakitaan a saan a napudno ti panagayatna kenkuana. Kanayonanna, ti babai a tumulok iti kayat ti lalaki ipalpalubosna a magundawayan ti bagina. Dakdakes pay, matnag iti narugit nga aramid​—nalabit pannakiabig pay ketdi. *​—1 Corinto 6:9, 10.

 Mangipasdekkayo iti Pagbeddengan

No addan kaayan-ayatmo, kasanoyo a maliklikan ti di maitutop a panangyebkas iti panagpinnateg? Nainsiriban ti mangipasdek a nasaksakbay iti pagbeddengan. Kuna ti Proverbio 13:10: “Kadagidiay agiinnuman a sangsangkamaysa adda ti sirib.” Gapuna, pagsaritaanyo iti kaayan-ayatmo no ania dagiti maitutop a panangyebkas iti panagpinnategyo. Ti panangipasdek iti pagbeddengan no kaano a rimmugson ti riknayo ket mayarig iti panangikabil iti alarma no kaano a gumilgil-ayaben ti balayyo.

Pudno a narigat, nakababain pay ketdi, a pagsaritaan dayta a banag nangruna no naganus pay ti relasionyo. Ngem dakkel ti maitulong ti panangipasdek iti pagbeddengan tapno maliklikan ti itataud dagiti nakaro a parikut inton agangay. Dagiti nainsiriban a pagbeddengan ket mayarig kadagiti alikamen a no maasukan  ket pagunienna ti alarma no mangrugrugi pay laeng ti uram. Malaksid iti dayta, ti abilidadyo nga agsarita maipapan kadagitoy a banag ipasimudaagna met no kasanonto kasayaat ti relasionyo. Kinapudnona, ti panagteppel, panagtutor, ken ti di panagimbubukodan ket pundasion ti makapnek a seksual a relasion dagiti agassawa.​—1 Corinto 7:3, 4.

Pudno a saan a nalaka nga annuroten dagiti nadiosan a pagalagadan. Ngem mapagpannurayam ti balakad ni Jehova. Kinapudnona, iti Isaias 48:17, dineskribirna ti bagina kas “Daydiay mangisursuro kenka tapno magunggonaam ti bagim, Daydiay mangpappapagna kenka iti dalan a rebbeng a pagnaam.” Maseknan unay ni Jehova iti pagimbagam!

ADU PAY TI MABASAM MAIPAPAN ITI DAYTOY A TOPIKO ITI TOMO 1, KAPITULO 24

ITI SUMAGANAD A KAPITULO

Dina kayat a sawen a saanka a normal no saanmo pay a napadasan ti nakidenna. Nainsiriban ketdi dayta. Ammuem no apay.

[Footnotes]

KANGRUNAAN A TEKSTO

“Ti ayat . . . saan a naalas ti panagtigtignayna.”​—1 Corinto 13:4, 5.

BALAKAD

Agdeytkayo kas grupo, wenno ipapilitmo nga adda kaduayo. Liklikanyo dagiti napeggad a situasion, kas iti panagkaduayo a dakdakayo iti nakaparada a lugan wenno iti balay wenno iti apartment.

AMMOM KADI . . . ?

No nakitulagkan nga agkasar, adda dagiti nasken a pagsaritaanyo maipapan kadagiti seksual a bambanag. Ngem ti panagsarita a nairanta a mangtukay iti derrep ket maibilang a kinarugit​—uray no aramidenyo dayta babaen ti telepono wenno panag-text.

DAGITI ARAMIDEK!

Maliklikak ti sulisog nga agaramid iti imoralidad no ․․․․․

No gargarien wenno pilitennak ti kaayan-ayatko nga agaramidkami iti di umiso, masapul nga ․․․․․

Ti kayatko a saludsoden kadagiti dadakkelko maipapan iti daytoy a banag ket ․․․․․

ANIA TI MAKUNAM?

● Ania dagiti ikeddengmo a diyo ar-aramiden iti kaayan-ayatmo no maipapan iti panangyebkasyo iti pammateg?

● Ania ti nagdumaan ti pannakiabig, kinarugit, ken nalulok a kababalin?

[Blurb iti panid 46]

“Binasami nga agnobio dagiti naibatay iti Biblia nga artikulo maipapan iti panagtalinaed a nadalus. Nakatulong dagita iti panangsalimetmetmi iti nadalus a konsiensia.”​—Leticia

[Kahon iti panid 44]

No Ngay Limbeskamin?

No ngay nakaaramidkayo iti di umiso? Dimo panunoten a kabaelam a risuten ti parikut uray dika agpatulong. “Ikararagko no kua iti Dios a tulongannakami a saanen a mangulit iti inaramidmi,” kuna ti maysa nga agtutubo. “No dadduma, epektibo dayta ngem adda dagiti panawen a saan.” Gapuna, makisaritaka kadagiti dadakkelmo. Nasayaat met ti balakad ti Biblia nga ‘ayabam dagiti lallakay iti kongregasion.’ (Santiago 5:14) Dagitoy a Kristiano a papastor mabalin a balakadan, bagbagaan, ken tubngarendaka tapno maisubli ti relasionmo iti Dios.

[Dagiti Ladawan iti panid 47]

Urayem kadi a gumil-ayab ti balayyo sakbay a mangikabilka iti alarma? No kasta, saanyo nga urayen a rumugso ti riknayo sakbay a mangipasdekkayo iti pagbeddengan