Apay a naglaing nga agtayab ken agmaniobra ti ngilaw? No napigsa ti angin, apay a nagalistona a mabalanse ti bagina ken mapagtalinaedna a naannayas ti panagtayabna? Ti maysa a makagapu ket ti dua a bassiusit a nakadawadaw a paset ti bagina a maawagan iti haltere, nga adda iti baba ti tunggal payakna. *

Usigem: Ti haltere ket kas iti bassit a pagtambor a nagtimbukel ti murdongna. No agtaytayab ti ngilaw, dagiti haltere-na ket agpangato-agpababa a kas iti kapardas ti panaggaraw dagiti payakna ngem agdumada iti direksion. Natakuatan dagiti sientista a dagiti haltere ket agserbi kas nagsayaat a kita ti gyroscope, a tumulong kadagiti ngilaw tapno agtalinaed a naannayas ti panagtayabda. *

Ti nagtimbukel iti murdong dagiti haltere ket “agpatitpatit iti maysa a partikular a direksion, a kas iti pendulum ti relo,” kuna ti Encyclopedia of Adaptations in the Natural World. No dagus nga agbaliw ti direksion ti ngilaw bayat nga agtaytayab, irantana man dayta wenno gapu iti kellaat a napigsa nga angin, “agtiritir ti puon ti haltere,” kuna ti ensiklopedia. “Dayta a panagtiritir ket madetek ti napusek a rimmuok ti pungto dagiti urat a konektado iti haltere, sa ti impormasion ket mayallatiw iti utek isu a makapagtignay ti ngilaw iti maitutop tapno agtalinaed . . . ti naannayas a tayabna.” Gapu iti dayta, dagiti ngilaw ket nasiglat nga agtayab ken narigat a matiliw.

Adu ti mapanunot dagiti inheniero a pangusaran iti teknolohia a naibasar iti haltere kas kadagiti robot, micromechanical flying insect, ken lugan iti law-ang. “Siasino ti mangipagarup a nagadu ti masursurotayo iti bassit ken makapasuron a parsua a kas iti ngilaw?” insurat ti aerospace researcher a ni Rafal Zbikowski.

Ania ti makunam? Babaen kadi iti ebolusion a timmaud ti haltere a pangbalanse ti ngilaw iti bagina? Wenno nadisenio dayta?