NADISENIO KADI?
Ti Nainut iti Enerhia a Panagtayab ti Wandering Albatross
DAGITI tumatayab nga agampayag ket makapagtalinaed iti tangatang a di unay agusar iti enerhia. Ti wandering albatross ti maysa a naisangsangayan a pagarigan. Babaen iti nakaukrad a payakna a 3.4 a metro ti kaatiddogna ken iti timbangna nga agarup 8.5 a kilo, makatayab iti rinibu a kilometro a bassit laeng nga enerhia ti usarenna! Ania ti sekretona? Dagiti paset ti bagina ken ti teknikna nga agtayab.
Usigem: Bayat nga agtaytayab, usaren ti albatross dagiti espesial a pennetna a mamagtalinaed iti payakna a naan-anay a nakaukrad isu a makapaginana dagiti maselna. Adda pay sabali a sekretona a makapagampayag iti adu nga oras—kabesadona ti angin ti baybay.
No adda dagiti albatross iti baybay, agpangato, agsikko, ken agpababa ti panagtayabda. Agtultuloy ken maulit-ulit nga aramidenda ti kasta a paarko a panagtayab—maysa a teknik a tumulong tapno saanda a bumannayat uray subaenda ti angin. Nabiit pay a natakuatan dagiti sientista no kasano a maaramidan dayta dagitoy a tumatayab. Babaen kadagiti high-resolution tracking devices ken espesial a computer software, natakuatanda a maala dagiti albatross ti kasapulanda nga enerhia no baliwanda ti direksionda—manipud pasuba iti angin, surotenda ti turong ti angin—bayat nga addada iti kangatuan a paset ti tayabda. “Ti pananggun-odda iti enerhia” ket “naannayas ken dirediretso” kinuna dagiti sientista. Ti resultana? Makatayabda iti adu nga oras uray dida ikayab dagiti payakda.
Mabalin a makatulong dagitoy nga impormasion kadagiti inheniero nga agdisenio kadagiti eroplano a nain-inut iti fuel, nalabit uray payen kadagiti eroplano a di agusar iti pangpatayab a makina.
Ania ti makunam? Babaen kadi iti ebolusion a timmaud ti nainut iti enerhia a panagtayab ti albatross, agraman dagiti naisangsangayan a paset ti bagina? Wenno nadisenio dayta?