MAAWATAM kadi ti rikna da Will ken Rachel? Kayatda ti agtungtong, ngem masansan a mapaayda. Apay?

Nagduma ngamin ti wagas ti pannakikomunikar dagiti lallaki ken babbai, ken nagduma met dagiti kasapulanda. Nalabit kaykayat ti babai nga iyebkas ti rikriknana. Ngem kayat ti adu a lallaki a marisut a dagus dagiti parikut tapno adda talna ken maliklikan dagiti komplikado a problema. Kasano ngarud a marisutmo dagitoy a pagdumaan tapno nasayaat ti komunikasionyo nga agassawa? Siraraem a tratuem ti asawam.

Ti managraem a tao ipatpategna ti sabsabali ken maawatanna ti riknada. Nalabit idi ubingka, nasursurom ti agraem iti nangatngato ngem sika wenno ti aduan iti kapadasan. Ngem iti panagasawa, narigat nga ipakita ti panagraem iti kapatasmo​—ti asawam. “Ammok a naanus a dumngeg ni Phil ken mannakaawat iti asinoman a kasarsaritana,” kuna ni Linda, a walo a tawenen a naasawaan. “Kayatko a maawatannak met koma.” Mabalin a siaanus a denggem ken siraraem a kasaritam dagiti gagayyemmo ken ti sabsabali. Ngem kasta met kadi ti ipakpakitam iti asawam?

No awan ti panagraem iti pagtaengan, tumaud ti di panagkinnaawatan ken panagaapa. Kuna ti masirib nga ari: “Nasaysayaat ti mangilabban a natalna ti panunotmo ngem ti makidaya iti balay a napno iti riribuk.” (Proverbio 17:1, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Ibaga ti Biblia a siraraem a tratuen ti lalaki ti asawana. (1 Pedro 3:7) Ti ‘asawa a babai rebbeng met nga addaan iti nauneg a panagraem iti asawana.’​—Efeso 5:33.

 Kasano a makisaritaka buyogen ti panagraem? Usigem ti sumagmamano a praktikal a balakad ti Biblia.

Parikut:

Kaykayat ti adu a tattao ti agsao ngem ti dumngeg. Kastaka kadi? Kuna ti Biblia a maag ti asinoman a “sumungbat a di pay dumngeg nga umuna.” (Proverbio 18:13, Ti Biblia) Isu a dumngegka sakbay nga agsaoka. Apay? “Kaykayatko no saan a dagus a solusion iti problemak ti ibaga ni lakayko,” kuna ni Kara, a 26 a tawenen a naasawaan. “Saan pay ketdi a nasken nga anamongannak wenno ilawlawagna ti parikut. Kayatko laeng a dumngeg kaniak ken maawatanna ti riknak.”

Adda met dagiti lallaki ken babbai a bumdeng a mangyebkas iti rikriknada ket dida kayat ti agsao no piliten ida dagiti assawada a mangipeksa iti riknada. Ni Lorrie, a nabiit pay a nagasawa, natakuatanna a saan a dagus nga ibaga ni lakayna ti rikriknana. “Masapul nga agan-anusak,” kunana, “ken urayek nga iyebkasna ti rikriknana.”

Solusion:

No posible a pagapaanyo ti pagtungtonganyo nga agassawa, pagsaritaanyo laeng dayta no kalmado ken nalamiis ti uloyo. Ngem kasanon no madi nga agsao ti asawam? Bigbigem a “mayarig iti danum ti nauneg a bubon ti pampanunoten ti maysa a tao, ngem kabaelan a yaon ti tao nga addaan iti sirmata [wenno, pannakaawat].” (Proverbio 20:5, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) No sipapartak a yaonmo ti timba manipud iti bubon, adu a danum ti maibelleng. Kasta met, no pilitem ti asawam nga agsao a dagus, mabalin nga agikalintegan ket saanmon a maammuan ti pudno a riknana. Imbes ketdi, siaalumamay ken siraraem a pagsaludsodam, ken anusam no dina mayebkas a dagus ti riknana.

No agsao ti asawam, ‘masapul a nasiglatka a dumngeg, nainayad ti panagsaom, ken nabannayatka nga agpungtot.’ (Santiago 1:19) Ti nalaing a dumngeg saan laeng nga umimdeng no di ket tarusanna pay ti linaon ti puso. No agsao ti asawam, tarusam ti rikriknana. Madlaw ti asawam nga adda panagraemmo kenkuana no dumngegka.

Insuro ni Jesus no kasano ti dumngeg. Kas pagarigan, idi immasideg kenkuana ti maysa a masakit a lalaki tapno agpatulong, saanna nga inagasan a dagus. Dimngeg nga immuna iti kiddaw ti lalaki. Binay-anna a matukay ti riknana, sana inagasan. (Marcos 1:40-42) No agsao ti asawam, tuladem ni Jesus. Laglagipem a mabalin a kayatna a makipagriknaka kenkuana, saan ketdi a mangtedka a dagus iti solusion. Isu nga agimdengka a naimbag. Bay-am a matukay ti riknam. Kalpasanna, mangpanunotka iti solusion. No kasta ti aramidem, ipakpakitam a raraemem ti asawam.

Parikut:

“Dagiti interbiu iti telebision pagparangenda a normal ti agsao iti makapasakit ken manginsulto ken mangpabain iti asawa,” kuna ni Linda a nadakamat itay. Adda dagiti dimmakkel iti pagtaengan a gagangay ti awanan panagraem a panagsasao. No makiasawadan, mabalin a kasta met laeng ti panagsasaoda. Kinuna ni Ivy, nga agnanaed iti Canada: “Dimmakkelak iti pamilia a gagangay ti pananginsulto ken panangbirngas.”

Solusion:

No estoriaem iti dadduma ti maipapan iti asawam, ibagam ti “aniaman a naimbag a sasao a maipaay a pangpabileg kas iti kasapulan, tapno maipaayna no ania ti mainugot kadagiti agdengdengngeg.” (Efeso 4:29) No naimbag ti sawem maipapan iti asawam, nasayaatto ti reputasionna.

 Uray dudduduakayo, dimo insultuen ken pabainan ti asawam. Iti nagkauna nga Israel, nakapungtot ni Mical iti asawana a ni Ari David. Makainsulto ti panagsaona ket kinunana a nagtignay ni David kas “maysa kadagiti kawaw ti panagul-ulona a tattao.” Nasair ni David, ken saan met a naay-ayo ti Dios. (2 Samuel 6:20-23) Ania ti leksion? Annadam ti panagsaom no kasaritam ti asawam. (Colosas 4:6) Ni Phil, a walo a tawenen a naasawaan, admitirenna nga adda pay laeng dagiti saanda a pagkinnaawatan ken baketna. No dadduma, madlawna a kumaro laeng ti situasion gapu iti imbagana. “Nabigbigko a saanak met la a naballigi uray nangabakak iti argumento. Nabigbigko a nasaysayaat laengen a pabilgek ti relasionmi.”

Maysa a baket a balo idi nagkauna a tiempo ti nangparegta kadagiti manugangna a mangbirokda iti “lugar a paginanaan tunggal maysa iti balay ti asawana.” (Ruth 1:9) No padayawan ti agassawa ti tunggal maysa, pagbalbalinenda ti pagtaenganda a “lugar a paginanaan.”

Parikut:

Ipagarup ti dadduma a nabiit pay a nagkasar a ti ibagbaga ti Biblia a “maymaysa a lasag” ket kaipapananna a masapul a maymaysa ti opinion wenno personalidad dagiti agassawa. (Mateo 19:5) Nupay kasta, matakuatanda a saan gayam nga umiso dayta a kapanunotan, ta masansan nga agsubangda gapu kadagiti pagdumaanda. Kinuna ni Linda: “Dakkel ti pagdumaanmi ken Phil ta saan a managdandanag. No dadduma relaks laeng, uray madandanaganakon, isu a marurodak ta kasla saan a maseknan iti pakadanagak unay.”

Solusion:

Awatenyo ti personalidad ti tunggal maysa, ket raemem ti nagdumaanyo nga agassawa. Kas pagarigan: Nagduma ti trabaho ti mata ken lapayag; ngem agdanggayda tapno natalgedka a makaballasiw iti kalsada. Kuna ni Adrienne, nga agtallo a dekadan a naasawaan: “Saan a bale nga agduma ti opinionmi nga agassawa no la ket ta saan a maisalungasing iti Sao ti Dios ti panangmatmatmi. Nupay agassawakami, agdumakami a persona.”

No sabali ti opinion wenno reaksion ti asawam, saan laeng a ti paginteresam ti panunotem. Ikabilangam ti rikna ti asawam. (Filipos 2:4) Kuna ni Kyle, nga asawa ni Adrienne: “No dadduma, diak maawatan wenno anamongan dagiti opinion ni baketko. Ngem palagipak ti bagik a napatpateg ni baketko ngem ti opinionko. No ania ti pakaragsakanna, naragsakak metten.”

Panagraem ti maysa kadagiti tulbek ti naragsak ken manayon a panagasawa. “Naragsak ken natalged ti panagasawa no adda panagraem,” kuna ni Linda. “Talaga a makagunggona ti panangipakita iti panagraem.”