Adda dagiti mangipapan nga “ebolusion” ti pilien ti maysa a nalaing iti siensia idinto ta “panamarsua” ti sungbat ti maysa a relihioso.

 Ngem saan a kanayon a kasta.

 Kinapudnona, adu nga edukado a tattao, a pakairamanan ti dadduma a sientista, ti mangkueskuestion iti kinaumiso ti teoria ti ebolusion.

 Usigem ti imbaga ni Gerard, a propesor ti entomology (nasientipikuan a panangadal kadagiti insekto) a nasuruan iti ebolusion idi ages-eskuela iti kolehio. Kunana: “No adda eksam, dagiti sungbat a kayat dagiti propesor ti isungbatko—ngem diak patien dagita.”

 Apay nga uray ti dadduma a nalaing iti siensia ket marigatan a mangakseptar a timmaud ti biag babaen ti ebolusion? Tapno masungbatan dayta, usigem ti dua a saludsod a pakaburburiboran ti adu nga agsuksukimat (researcher): (1) Kasano a nangrugi ti biag? ken (2) Kasano a timmaud ti sibibiag a bambanag?

 TI KUNA TI DADDUMA. Ti biag ket timmaud lattan manipud iti awan biagna a banag.

 NO APAY A SAAN A KOMBINSIDO TI DADDUMA ITI DAYTA A SUNGBAT. Ad-adu itan ti ammo dagiti sientista maipapan iti kemikal ken molekular nga estruktura ti biag, ngem dida latta masigurado no ania a talaga ti biag. Nagdakkel ti nakaidumaan ti awan biagna a banag iti uray kasimplean a sibibiag a selula.

 Teoria laeng ti ibagbaga dagiti sientista maipapan iti kasasaad ditoy daga binilion a tawenen ti napalabas. Agduduma ti kapanunotanda maipapan iti nangrugian ti biag—kas pagarigan, no iti uneg ti bulkan wenno iti lansad ti baybay. Adda met dagiti mamati a dagiti elemento a mangbukel iti biag ket damo a timmaud iti sabali a paset ti uniberso sa nakadanon ditoy babaen kadagiti layap (meteor). Ngem saan a masungbatan dayta a kapanunotan no kasano a nangrugi ti biag; ibagana laeng a nangrugi dayta iti sabali a lugar.

 Teoria laeng ti ibagbaga dagiti sientista maipapan iti itataud dagiti molekula a nagbalin a genetiko a material a kas iti ammotayo itan. Dagita a molekula ket maipagarup a timmaud lattan manipud iti awan biagna a banag ken kabaelanda ti agpaadu a bukbukodda. Ngem saan a napaneknekan ti siensia nga adda a talaga ti kakasta a molekula, ken saan a makaaramid dagiti sientista iti aniaman a kasta a molekula iti laboratorio.

 Nagpaiduma ti pamay-an dagiti sibibiag a banag nga agidulin ken agproseso iti impormasion. Dagiti selula iyallatiwda, ipatarusda, ken itungpalda dagiti instruksion nga adda iti genetic code-da. Para iti dadduma a sientista, ti genetic code ket kas iti computer software idinto ta ti kemikal a pakabuklan ti selula ket kas iti computer hardware. Ngem saan a mailawlawag ti ebolusion ti nagtaudan ti impormasion.

 Napateg dagiti molekula a protina tapno maaramid ti selula ti trabahona. Ti gagangay a molekula a protina ket buklen ti ginasut nga amino acid a kasla kadena nga addaan iti espesipiko nga urnos. Masapul met a nakulpi ti molekula a protina iti espesipiko a three-dimensional a sukog tapno adda usarna. Kuna ti dadduma a sientista a nakaim-imposible a basta tumaud lattan ti uray maysa a molekula a protina. “Gapu ta rinibu a nagduduma a protina ti kasapulan tapno maaramid ti selula ti trabahona, saan a rasonable ti pagarup a bigla lattan a timmaud dagita,” insurat ti physicist a ni Paul Davies.

 KONKLUSION. Kalpasan ti pinullo a tawen a panagsukimat iti dandani amin a benneg ti siensia, saan pay la a nagbalbaliw ti kinapudno a ti biag ket nagtaud laeng iti datin a sibibiag.

 TI KUNA TI DADDUMA. Ti kaunaan a sibibiag nga organismo ket in-inut a nagbalin a nadumaduma a sibibiag a banag, a pakairamanan ti tao, babaen ti naiparna a panagbalbaliw (random mutation) ken ti proseso a dagiti laeng kapigsaan ti matedda (natural selection).

 NO APAY A SAAN A KOMBINSIDO TI DADDUMA ITI DAYTA A SUNGBAT. Mas komplikado ti dadduma a selula ngem iti sabali a selula. Sigun iti maysa a reperensia, no kasano a tumaud dagiti nasimsimple a selula tapno agbalinda a mas komplikado a selula ket “masansan a maibilang a maikadua a kangrunaan a misterio iti ebolusion, malaksid iti no kasano a nangrugi ti biag.”

 Nadiskobre dagiti sientista nga iti uneg ti tunggal selula, addada komplikado a makina dagiti molekula a buklen dagiti molekula a protina a makitinnulong a mangaramid kadagiti narikut a trabaho. Karaman kadagita ti panangitulod kadagiti sustansia ken panamagbalin kadagita nga enerhia, panangtarimaan kadagiti paset ti selula, ken panangyallatiw iti impormasion iti intero a selula. Amin kadi dagita a pannakasangal ken panagtrabaho dagiti kasta a komplikado unay a paset ket resulta laeng ti naiparna a panagbalbaliw ken ti proseso a dagiti laeng kapigsaan ti matedda? Para iti adu, narigat a patien dayta a konsepto.

 Mangrugi ti biag dagiti animal ken dagiti tattao iti maysa a pertilisado nga itlog. Iti uneg ti embryo, umadu dagiti selula ken inton agangay, aramidenda ti espesipiko a trabahoda, maaddaanda iti agsasabali a sukog ken trabaho tapno mabukel ti agduduma a paset ti bagi. Saan a mailawlawag ti ebolusion no kasano nga “ammo” ti tunggal selula ti pagbalinanna ken no sadino ti pagpuestuanna iti bagi ti animal wenno tao.

 Nabigbigen dagiti sientista a tapno agbalin a sabali a kita ti animal ti maysa a kita ti animal, masapul nga adda dagiti mapasamak a panagbalbaliw kadagiti molekula iti uneg ti selula. Gapu ta saan a mailawlawag dagiti sientista no kasano a mapataud ti uray “kasimplean” a selula babaen ti ebolusion, rasonable kadi nga ibaga a ti itataud ti nadumaduma a kita ti animal ditoy daga ket resulta ti naiparna a panagbalbaliw ken iti proseso a dagiti laeng kapigsaan ti matedda? Maipapan iti estruktura dagiti animal, kuna ni Michael Behe, a propesor ti biological sciences, a nupay ti panagsukisok “impakaammonan ti di ninamnama ken nakaskasdaaw a kinakomplikado, saan pay a pulos a nailawlawag no kasano a dayta ket timmaud babaen kadagiti naiparna a proseso.”

 Sipapanunot ken ammo dagiti tattao ti kinasiasinoda, adda abilidadda nga agpanunot ken agrason, ken addaanda kadagiti nasayaat a galad a kas iti kinaparabur, panagsakripisio, ken ammoda no ania ti naimbag ken dakes. Dagiti naiparna a panagbalbaliw ken ti proseso a dagiti laeng kapigsaan ti matedda saanda a mailawlawag ti kaadda dagita a nagpaiduma a kualidad ti isip ti tao.

 KONKLUSION. Nupay adu ti mangipapilit a talaga a timmaud ti biag babaen ti ebolusion, saan a kombinsido ti dadduma kadagiti sungbat ti ebolusion maipapan iti itataud ken itatanor ti biag.

 Kalpasan ti panangusigda kadagiti ebidensia, adu ti agkonklusion nga adda nakalalaing a nangpataud iti biag. Alaentayo a pagarigan ni Antony Flew a propesor ti philosophy ken kangrunaan a mangsupsuporta idi iti ateismo. Idi naammuanna ti nakaskasdaaw a kinakomplikado ti biag ken dagiti linteg ti nakaparsuaan a mangiwanwanwan iti uniberso, binaliwanna ti opinionna. Iti surat ni Flew, dinakamatna daytoy a panagrasrason dagiti nagkauna a pilosopo: “Masapul nga akseptarentayo ti aniaman nga ipakita ti ebidensia, nupay saan a dayta ti ekspektarentayo.” Para ken Propesor Flew, pinaneknekan dagiti ebidensia nga adda Namarsua.

 Kasta met ti konklusion ni Gerard a nadakamat iti rugi daytoy nga artikulo. Nupay nangato ti adalna ken narang-ay iti karerana iti entomology, kinunana: “Awan ti nakitak nga ebidensia a ti biag ket basta timmaud lattan manipud iti awan biagna a banag. Ti kinaurnos ken kinakomplikado dagiti sibibiag a banag ti nakakombinsirak nga adda la ketdi maysa nga Organisador ken Diseniador.”

 No kasano a maam-ammotayo ti maysa nga artist babaen ti panangsukimattayo iti obrana, naammuan ni Gerard dagiti kualidad ti Namarsua babaen ti panangadalna kadagiti bambanag iti nakaparsuaan. Inusig met ni Gerard ti Biblia—ti libro nga impaisurat ti Namarsua. (2 Timoteo 3:16) Naammuanna iti dayta dagiti makapnek a sungbat dagiti saludsod maipapan iti napalabas ti sangatauan ken dagiti makatulong a solusion kadagiti problema ti tattao ita. Isu a nasiguradona a ti Biblia ket inaramid met ti nakalalaing a nangpataud iti biag.

 Kas iti napaneknekan ni Gerard, dagiti sungbat ti Biblia ket nagpateg nga usigen. Paregtaendaka a mangaramid met iti kasta.