Naglemmeng ti balasitang iti saan unay nga adayo, bayat nga adda sipsiputanna iti nagbabaetan dagiti runo. Saan nga agkutkuti ken madandanagan, bayat nga agay-ayus ti dakkel a Karayan Nilo. Iti panaglabas ti tunggal kanito, siaanus nga agur-uray, a dina ikankano dagiti sumayengseng nga insekto iti aglawlawna. Sipsiputanna ti nakalemmeng a basket a di mastrek ti danum. Naikabil iti dayta ti adingna a maladaga. Maasian la ketdi a mangpampanunot iti adingna nga agmaymaysa sadiay ken awan gawayna. Ngem ammona a husto dagiti nagannakna; daytoy ti kakaisuna a namnama ti maladaga iti daydi a delikado a tiempo.

 Naisangsangayan ti tured dayta a balasitang, ken dandaninan ipakita ti ad-adda pay a kinatured. Rumusrusing idin iti pusona ti maysa a nagsayaat a kualidad—ti pammati. Kadagiti sumaganad a kanito, dandaninan ipakita dayta a pammatina a mangapektar iti intero a panagbiagna. Adu a tawen kalpasanna, idi baketen, ti pammatina ti nangiwanwan kenkuana iti kapatgan a tiempo iti pakasaritaan ti ilina. Dayta met la a kualidad ti timmulong kenkuana idi nakaaramid iti nadagsen a basol. Asino isuna? Ken ania dagiti masursurotayo iti pammatina?

 Iti dayta a salaysay ti Biblia, saan a nainaganan ti balasitang. Ngem siguradotayo nga isu ni Miriam, ti inauna nga anak da Amram ken Jocabed, a Hebreo nga ad-adipen iti Egipto. (Numeros 26:59) Moises ti naipanagan iti adingna a maladaga. Agarup tallo idi ti tawen ni Aaron, a manongen ti maladaga. Ditay ammo no mano ti tawen idi ni Miriam, ngem posible nga awan pay idi 10 ti tawenna.

 Narigat ti biag idi panawen ni Miriam. Imbilang dagiti Egipcio dagiti kailianna a Hebreo kas dakkel a pangta, isu nga inadipen ken inrurumenda ida. Idi nagtultuloy nga immadu ti bilang dagiti adipen, nabutngan dagiti Egipcio isu a nangaramidda iti dakdakes pay a plano. Imbilin ni Faraon a mapapatay ti amin a lallaki nga iyanak dagiti Hebreo. Sigurado a naammuan ni Miriam ti pammati ti dua a partera a da Sifra ken Pua, a sililimed a di nangtungpal iti dayta a bilin.—Exodo 1:8-22.

 Nakita met ni Miriam ti pammati dagiti nagannakna a da Amram ken Jocabed. Idi nayanak daytoy naguapo a maikatlo nga anakda, inlemmengda iti tallo a bulan. Saanda a nagbuteng iti bilin ti ari isu a dida impalubos a mapapatay ti ubing. (Hebreo 11:23) Ngem nagrigat nga ilemmeng ti ubing, ket di nagbayag, naipasangoda iti narigat a desision. Masapul nga ilemmeng ni Jocabed ti anakna ken ibatina iti lugar nga adda makakita kenkuana, maysa a mangprotektar ken mangpadakkel kenkuana. Panunotem ti napasnek a kararag ni nanangna bayat a laglagaenna ti basket a naaramid iti papiro ken kalkalupkopanna iti alkitran tapno saan a mastrek ti danum, ken ibatina ti dungdungnguenna nga anak iti Karayan Nilo! Sigurado nga imbagana ken Miriam a bantayanna ti adingna ken siputanna no ania ti mapasamak.—Exodo 2:1-4.

 Naguray ngarud ni Miriam. Idi agangay, adda nakitana a sumungsungad—maysa a grupo dagiti babbai. Saanda nga ordinario nga Egipcio. Dayta ket ti balasang ni Faraon ken dagiti babbai nga adipenna. Agdigusda iti karayan Nilo. Nalabit permi ti danag ni Miriam. Manamnamana ngata a sukiren ti mismo a balasang ni Faraon ti bilin ti ari ket salaknibanna daytoy nga anak dagiti Hebreo? Sigurado a kararag a kararag ni Miriam kadagita a kanito.

 Ti balasang ni Faraon ti immuna a nakakita iti basket iti karunuan. Impaalana dayta iti adipenna. Kuna ti salaysay maipapan iti prinsesa: “Linuktanna ti basket ket nakitana ti maysa nga ubing a lalaki nga agsangsangit.” Dagus a kastoy ti napanunotna: Adda Hebreo nga ina a kayatna nga ispalen ti biag ti anakna. Ngem naasian ti balasang ni Faraon iti dayta a naguapo nga ubing. (Exodo 2:5, 6) Sigurado a nabasa ti alerto a ni Miriam ti ekpresion ti rupa ti prinsesa. Ammo ni Miriam a daytoyen ti tiempo nga ipakitana ti pammatina ken Jehova. Situtured nga inasitganna ti prinsesa ken dagiti adipenna.

 Ditay ammo no ania idi ti maaramid iti balasitang a Hebreo nga adipen no basta umasideg ken makisarita iti asinoman a kapamilia ti ari. Ngem kaskasdi nga insaludsod ni Miriam iti prinsesa: “Kayatmo kadi a mangayabak iti Hebreo a babai a mangaywan iti ubing para kenka?” Dayta ti masapul nga isaludsodna. Ammo ti balasang ni Faraon a saanna a kaya nga aywanan ti maladaga. Nalabit napanunotna a nasaysayaat no Hebreo met laeng ti mangaywan iti ubing. Ket inton agangay, mabalinnan nga iyawid iti mismo a balayna kas amponna ken isun ti mangasikaso iti pannakapadakkel ken pannakaisurona. Nakaragragsak la ketdi ni Miriam idi insungbat ti prinsesa: “Sige!”—Exodo 2:7, 8.

 Nagtartaray ni Miriam a nagawid kadagiti madandanagan a nagannakna. Panunotem ti ragsakna a nangibaga ken ni nanangna iti napasamak. Kombinsido ni Jocabed nga inturong ni Jehova ti bambanag ket kimmuyog ken Miriam a nagsubli iti balasang ni Faraon. Nalabit saan nga impadlaw ni Jocabed ti ragsak ken bang-arna idi imbilin ti prinsesa: “Iyawidmo daytoy nga ubing ket aywanam para kaniak, ket tangdanankanto.”—Exodo 2:9.

 Iti dayta nga aldaw, adu ti nasursuro ni Miriam maipapan iti Diosna a ni Jehova. Naammuanna nga ipatpateg ti Dios dagiti adipenna ken dumdumngeg kadagiti kararagda. Naammuanna met a saan laeng a dagiti adulto ken lallaki ti makaipakita iti tured ken pammati. Dengdenggen ni Jehova ti amin a matalek nga adipenna. (Salmo 65:2) Amintayo ita—ubing ken nataengan, lalaki ken babai—masapul a laglagipentayo dayta kadagitoy narigat a tiempo.

 Tinagibi ken inaywanan ni Jocabed ti maladaga. Nadungngo la ketdi ni Miriam iti adingna nga impamuspusanna a maispal. Nalabit tinulonganna nga agsursuro nga agsao ken permi ti ragsakna idi damo a naibalikasna ti nagan ti Diosna a ni Jehova. Idi dakkelen, tiempon a maipan isuna iti balasang ni Faraon. (Exodo 2:10) Nalidayan la ketdi ti intero a pamiliana. Sigurado a magagaran ni Miriam no ania ti pagbalinan ti adingna a pinanaganan ti balasang ni Faraon iti Moises! Agtalinaed ngata ti ayatna ken Jehova bayat ti idadakkelna iti pamilia ti ari ti Egipto?

 Idi agangay, nagbalin a nalawag ti sungbat. Maragragsakan la ketdi ni Miriam idi naammuanna a dimmakkel a nasayaat ti adingna ken pinilina ti agserbi iti Diosna imbes a gundawayanna dagiti oportunidad iti sangakabbalayan ni Faraon! Idi agtawenen ni Moises iti 40, insakitna dagiti kailianna. Pinatayna ti maysa nga Egipcio a mangkabkabil iti maysa a Hebreo nga adipen. Gapu ta agpegpeggad ti biag ni Moises, pinanawanna ti Egipto.—Exodo 2:11-15; Aramid 7:23-29; Hebreo 11:24-26.

 Mabalin nga awanen ti nadamdamag ni Miriam maipapan iti kabsatna iti simmaruno nga uppat a dekada a panagnaed ni Moises iti nakaad-adayo a Midian, kas pastor dagiti karnero. (Exodo 3:1; Aramid 7:29, 30) Bayat a bumakbaket ken siaanus a nagibtur ni Miriam, nakitana ti kumarkaro a panagsagaba dagiti kailianna.

 Mabalin a nasuroken nga 80 ni Miriam idi nagsubli ni Moises, nga imbaon ti Dios a mangisalakan iti ilina. Nagserbi ni Aaron kas pannakangiwat ni Moises, ken nagkadua ti dua a kabsat ni Miriam a napan ken Faraon tapno kiddawenda a palubosanna ti ili ti Dios. Sigurado nga inaramidna ti amin a kabaelanna a mangsuporta ken mangparegta kadakuada kalpasan a pinaay ida ni Faraon ken idi maulit-ulit a nagsublida bayat ti 10 a didigra nga inyeg ni Jehova kas pakdaar kadagiti Egipcio. Kamaudiananna, idi napasamak ti maudi a didigra—ti pannakapapatay ti amin nga inauna nga annak a lallaki ti Egipto—tiempon ti Ipapanaw ti Israel! Panunotem ti siaanus a panangtulong ni Miriam kadagiti kailianna bayat a pumampanawda ken idadauluan ida ni Moises.—Exodo 4:14-16, 27-31; 7:1–12:51.

 Idi agangay, idi nakulong ti Israel iti nagbaetan ti Nalabaga a Baybay ken ti armada ti Egipto, nakita ni Miriam ti kabsatna a ni Moises a timmakder iti sanguanan ti baybay ken nangingato iti bastonna. Nabisngay ti baybay! Bayat nga indauluan ni Moises dagiti tattao a bumallasiw iti namaga a lansad ti baybay, sigurado a bimmileg unay ti pammati ni Miriam. Agserserbi isuna iti Dios a makabael a mangaramid iti amin a banag ken mangtungpal iti aniaman a kari!—Exodo 14:1-31.

 Kalpasanna, idi sitatalged a nakaballasiwen dagiti tattao ken idi agtupaken ti danum ti baybay ken Faraon ken iti armadana, nakita ni Miriam a nabilbileg ni Jehova ngem iti kabilgan idi nga armada ti lubong. Natignay dagiti tattao a mangkanta iti maysa a kanta para ken Jehova. Kas sungbat, indauluan ni Miriam dagiti babbai a nangikanta kadagitoy a sasao: “Kantaantayo ni Jehova, ta nadayag ti panagballigina. Inlemmesna iti baybay ti kabalio ken ti nagsakay iti dayta.”—Exodo 15:20, 21; Salmo 136:15.

 Maysa dayta kadagiti kasayaatan a kapadasan ni Miriam a dinanto pulos malipatan. Iti daytoy a paset ti salaysay, naawagan ni Miriam kas propeta. Ni Miriam ti kaunaan a babai a naawagan kas propeta. Isu ti maysa kadagiti sumagmamano laeng a babbai a nagserbi ken Jehova iti kasta a naisangsangayan a pamay-an.—Uk-ukom 4:4; 2 Ar-ari 22:14; Isaias 8:3; Lucas 2:36.

 Ipalagip ngarud ti Biblia a kitkitaennatayo ni Jehova ken magagaran a mangpadayaw kadagiti nanumo a panagreggettayo, anustayo, ken tarigagaytayo a mangidaydayaw kenkuana. Ubingtayo man wenno nataengan, lalaki wenno babai, ipakitatayo koma ti pammatitayo ken Jehova. Ti kasta a pammati ti mangparagsak kenkuana. Dina pulos malipatan dayta, ken maragsakan a manggunggona kadatayo. (Hebreo 6:10; 11:6) Talaga a nagsayaat a rason a tuladentayo ti pammati ni Miriam!

 Mangyeg kadagiti bendision ti pribilehio ken kinalatak ngem adda met peggad dagita. Idi nawayawayaan ti Israel iti pannakaadipen, mabalin a ni Miriam ti kalatakan a babai iti nasion. Agbalin ngata a napannakkel wenno ambisiosa? (Proverbio 16:18) Makapaladingit ta iti naminsan, nagbalin a kasta.

 Sumagmamano a bulan kalpasan ti Ipapanaw, pinasangbay ni Moises ti maysa a grupo a naggapu iti adayo—ti katuganganna a ni Jetro, a kaduana ti asawa ni Moises a ni Zipora ken ti dua nga annakda. Nangasawa ni Moises bayat ti 40 a tawen a panagyanna idiay Midian. Sakbay dayta, nalabit napan sinarungkaran ni Zipora ti pamiliana idiay Midian, ket ita, ipanen isuna ni tatangna iti kampo dagiti Israelita. (Exodo 18:1-5) Nagdidinnamagan la ketdi dagiti kailian ni Moises ti isasangpetda! Posible nga adu ti magagaran a makakita iti asawa ti lalaki a pinili ti Dios a mangiruar kadakuada idiay Egipto.

 Naragsakan met kadi ni Miriam? Nalabit idi damo. Ngem agparang a nagpannakkel idi agangay. Mabalin a madanagan a ni Zipora ti agbalinen a kalatakan a babai iti nasion. Aniaman ti situasion, adda dagiti negatibo a nagsaritaan da Miriam ken Aaron. Ket masansan a ti kasta a saritaan ket agresulta iti sakit ti nakem ken gura. Idi damo, ni laeng Zipora ti irekreklamoda gapu ta saan nga Israelita no di ket Cusita. a Ngem nagtungpal dayta a saritaan iti panagtanabutob maibusor ken Moises. Imbaga da Miriam ken Aaron: “Ni laeng kadi Moises ti pakisarsaritaan ni Jehova? Saan kadi a makisarsarita met kadata?”—Numeros 12:1, 2.

 Kadagita a sasao, makitatayo a tumantanoren kada Miriam ken Aaron ti delikado a kababalin. Dida kontento iti pamay-an ni Jehova a mangusar ken Moises, ket kayatda ti maaddaan iti ad-adu nga autoridad ken impluensia. Gapu kadi ta ab-abusuen ni Moises ti autoridadna ken kayatna ti agbalin a natantan-ok? Agpayso nga adda dagiti pagkamkamalianna, ngem pulos a saan nga ambisioso ken napannakkel. Kuna ti salaysay: “Ni Moises idi ti kaemmaan iti amin a tao iti rabaw ti daga.” Aniaman ti napasamak, saan nga umiso ti inaramid da Miriam ken Aaron, ket delikadon ti kasasaadda. Kuna pay ti salaysay: “Mangmangngeg ni Jehova ti ibagbagada.”—Numeros 12:2, 3.

 Pagammuan ta pinaayaban ni Jehova ti tallo nga agkakabsat iti tolda a pagkonsultaan. Ti nakaskasdaaw nga adigi nga ulep, a mangirepresentar iti kaadda ni Jehova, ket bimmaba ken nagtalinaed iti ruangan. Kalpasanna, nagsao ni Jehova ket tinubngarna da Miriam ken Aaron. Impalagipna kadakuada ti naisangsangayan a relasionna ken Moises ken ti dakkel a talekna kenkuana. Insaludsod ni Jehova, “Apay a dikay nagbuteng nga agtanabutob maibusor ken Moises nga adipenko?” Sigurado a nabutngan unay da Miriam ken Aaron. Imbilang ni Jehova ti saanda a panangrespeto ken Moises kas saanda a panangrespeto Kenkuana.—Numeros 12:4-8.

 Nalawag a ni Miriam ti nangisungsong iti adingna nga agtanabutob maikontra iti ipagda. Dayta ti rason a ni Miriam ti nadusa. Pinagkukutel ni Jehova. Gapu iti dayta a nakabutbuteng a sakit, ti kudilna ket nagbalin a “kas kapuraw ti niebe.” Dagus a nagpakumbaba ni Aaron ken ni Moises, ket impakaasina: “Minamaag ti inaramidmi.” Ti naemma a ni Moises impakaasina ken Jehova: “Pangngaasim, O Dios, ta paimbagem! Pangngaasim!” (Numeros 12:9-13) Ti panagladingit da Aaron ken Moises ipakitana nga ipatpategda unay ni manangda, uray adda dagiti nagkamalianna.

 Naasian ni Jehova. Pinaimbagna ti agbabbabawi a ni Miriam. Nupay kasta, imbilinna a masapul a pito nga aldaw a makuarentinas ni Miriam iti ruar ti kampo ti Israel. Sigurado a maibabain unay ni Miriam iti panagtulnogna ta maammuanen dagiti tattao iti kampo ti pannakadisiplinana. Ngem naispal gapu iti pammatina. Sigurado nga ammona a nainkalintegan ti Amana a ni Jehova ken disdisiplinaenna isuna gapu ta ay-ayatenna. Isu nga inaramidna ti naibilin. Limmabas ti pito a naladingit nga aldaw bayat a nagur-uray dagiti tattao iti kampo. Impakita manen ni Miriam ti pammatina babaen ti sipapakumbaba a panagurayna agingga a ‘mabalinnan ti sumrek’ iti kampo.—Numeros 12:14, 15.

 Disiplinaen ni Jehova dagiti ay-ayatenna. (Hebreo 12:5, 6) Ay-ayatenna unay ni Miriam isu nga inlintegna ti kinapannakkelna. Nasaktan ni Miriam iti pannakailintegna ngem dayta met ti nangispal kenkuana. Gapu ta sipapakumbaba nga inawatna ti disiplina, naisubli ti pabor ti Dios kenkuana. Nagtultuloy a nagbiag agingga idi dandanin agpatingga ti panagakar-akar ti Israel iti let-ang. Idi natay idiay Kades iti let-ang ti Zin, mabalin a dandanin 130 ti tawenna. b (Numeros 20:1) Ginasut a tawen kalpasanna, siaayat a pinadayawan ni Jehova ni Miriam gapu iti matalek a panagserbina. Babaen ken propetana a Mikias, impalagipna iti ilina: “Inruarkayo idiay Egipto, sinubbotkayo iti lugar a nakaadipenanyo; imbaonko kadakayo da Moises, Aaron, ken Miriam.”—Mikias 6:4.

 Adu ti masursurotayo iti biag ni Miriam. Masapul a protektarantayo dagiti awan gawayna ken situtured a suportarantayo ti umiso, kas iti inaramidna idi ubing pay. (Santiago 1:27) Kas kenkuana, masapul a siraragsak nga ipakaammotayo dagiti mensahe ti Dios. (Roma 10:15) Kas kenkuana, masapul a sursuruentayo nga ikkaten ti imon ken sakit ti nakem. (Proverbio 14:30) Ken kas kenkuana, masapul a sipapakumbaba nga awatentayo ti panangilinteg ni Jehova. (Hebreo 12:5) Bayat nga ar-aramidentayo dagita, talaga a tultuladentayo ti pammati ni Miriam.