Ni Jehova ti pudno a Dios nga ibagbaga ti Biblia, ti Namarsua iti amin a bambanag. (Apocalipsis 4:11) Isu ti nagdaydayawan dagiti propeta a kas ken ni Abraham ken Moises, a kas met laeng iti inaramid ni Jesus. (Genesis 24:27; Exodo 15:1, 2; Juan 20:17) Isu ti Dios, saan la a ti maysa a tao, no di ket ti “intero a daga.”—Salmo 47:2.

 Jehova ti ibagbaga ti Biblia a personal a nagan ti Dios. (Exodo 3:15; Salmo 83:18) Naggapu dayta iti Hebreo a verb a kayatna a sawen “agbalin,” ken adu nga eskolar ti mangibagbaga a ti kaipapanan dayta a nagan ket “Pagbalinenna.” Maibagay la unay dayta a depinasion iti akem ni Jehova kas Namarsua ken ti Manangtungpal iti panggepna. (Isaias 55:10, 11) Tulongannatayo met ti Biblia a mangam-ammo iti Kinasiasino ni Jehova, aglalo ti kangrunaan a galadna—ti ayat.—Exodo 34:5-7; Lucas 6:35; 1 Juan 4:8.

 Ti “Jehova” ket Iloko a patarus ti Hebreo a nagan ti Dios—ti uppat a letra a יהוה (YHWH), a pagaammo kas Tetragrammaton. Saan nga ammo no kasano ti eksakto a pannakaibalikas ti nagan ti Dios iti nagkauna a Hebreo. Ngem ti Ingles a nagan a “Jehovah” ket nabayagen a maus-usar iti dayta a lengguahe. Immuna a nagparang dayta iti Biblia a patarus ni William Tyndale idi 1530. a

Apay a saan nga ammo ti pannakaibalikas ti nagan ti Dios iti nagkauna a Hebreo?

 Naisurat dagiti nagkauna a Hebreo nga awan ti nausar a vowel, no di ket puro consonant. Nalaka la a basaen dayta dagiti agsasao iti Hebreo ken ammoda no ania a vowel ti usarenda. Ngem idi nakompleton ti Hebreo a Kasuratan (“Daan a Tulag”), adda dagiti Judio a nangannurot iti pampammati (pamahiin iti Tagalog) a dakes a baliksen ti personal a nagan ti Dios. No basaenda idi a napigsa ti maysa a paset ti Kasuratan a naglaon iti nagan ti Dios, sukatanda dayta iti sao a kas iti “Apo” wenno “Dios.” Iti panaglabas ti ginasgasut a tawen, nagwaras dayta a pampammati agingga a nalipatanen ti orihinal a pannakaibalikasna. b

 Para iti dadduma, “Yahweh” ti pannakaibalikas idi ti nagan ti Dios, ngem sabali met ti ibagbaga ti dadduma. Iti maysa a Dead Sea Scroll a naglaon iti dadduma a paset ti libro a Levitico iti Griego a lengguahe, letra-por-letra a naipatarus ti nagan ti Dios kas Iao. Ibagbaga met dagiti nagkauna a Griego a mannurat a ti pannakaibalikas dayta a nagan ket Iae, I·a·beʹ, ken I·a·ou·eʹ, ngem awan kadagita a pannakaibalikas ti napaneknekan a naus-usar iti nagkauna a Hebreo. c

Di umiso a kapanunotan maipapan iti nagan ti Dios iti Biblia

 Di umiso: Saan a kasapulan a mausar iti Biblia ti nagan ti Dios ta saan met a masigurado ti eksakto a pannakaibalikasna iti Hebreo.

 Umiso: Kasla ipakpakita dayta a panagrasrason a kayat ti Dios nga agpapada ti panangibalikas dagiti tattao iti naganna uray no agduduma ti lengguaheda. Ngem iti napalabas, adda dagiti agdaydayaw iti Dios a nagduduma ti lengguaheda ket ipakita ti Biblia a saan nga agpapada ti panangibalikasda kadagiti personal a nagan.

 Alaentayo a pagarigan ti Israelita nga ukom a ni Josue. Dagiti Hebreo ti lengguahena a Kristiano idi umuna a siglo ket mabalin a Yehoh·shuʹaʽ ti panangibalikasda iti dayta a nagan, idinto ta I·e·sousʹ met ti panangibalikas dagiti Griego ti lengguahena. Nairekord iti Biblia ti Griego a patarus ti Hebreo a nagan a Josue. Ipakita dayta a sursuroten idi dagiti Kristiano ti rasonable a panangusar iti porma dagiti personal a nagan a gagangay iti lengguaheda.​—Aramid 7:45; Hebreo 4:8.

 Mabalin met nga iyaplikar dayta a prinsipio iti panangipatarus iti nagan ti Dios. Adayo a napatpateg a maikabil ti nagan ti Dios iti umiso a lugarna iti Biblia ngem iti eksakto a pannakaibalikas dayta.